1. Ifa ewe ápilúkúlúk Jiowa a fang ngenikich?

 JIOWA a fen fang ngenikich eú ápilúkúlúk mi amwarar ach sipwe manaw tori feilfeiló. Ekkóch ra eáni ewe ápilúkúlúkún manaw esemuch lón láng me eáni eú inis esap tongeni máló. (1 Kor. 15:50, 53) Nge lape ngenikich sia eáni ewe ápilúkúlúkún manaw esemuch wóón fénúfan me eáni eú inis mi unuséch me kúna pwapwa. (Pwär. 21:3, 4) Ese lifilifil ika sia eáni ewe ápilúkúlúkún manaw esemuch lón láng are wóón fénúfan, nge sia aúcheani ach na ápilúkúlúk.

2. Met ach ápilúkúlúk a lóngólóng wóón, me pwata sia erá ena?

² Atun Paipel a néúnéú ei kapas “apilükülük,” a tongeni wewe ngeni “ach ésúkúsúkú an epwe fis eú mettóch mi múrinné.” Sia tongeni lúkú pwe ach ápilúkúlúk fán iten mwachkkan, epwe wesewesen fis pokiten a pop seni Jiowa. (Rom 15:13) Sia silei minne a eáni pwon, me sia silei pwe a kan akkapwénúetá. (Num. 23:19) Sia lúkúlúk pwe a wor án Jiowa mochen, me an manaman le apwénúetá meinisin met a erá epwe féri. Ina popun, ach ápilúkúlúk ese chék pop seni ach anchangei are áneánei met epwe fis, nge a lóngólóng wóón met sia silei pwe mi pwúng.

3. Met sipwele káé lón ei lesen? (Kölfel 27:14)

³ Semach we lón láng a tongekich me a mochen ach sipwe lúkúlúk wóón i. (Álleani Kölfel 27:14.) Lupwen ach ápilúkúlúk wóón Jiowa a péchékkúleló, sipwe tufichin likiitú fán sóssót, pwora, me pwapwa ese lifilifil met epwe fis ngenikich. Iei sipwele káé ifa usun ach ápilúkúlúk a túmúnúkich. Iei sipwe akkomw káé ifa usun ápilúkúlúk a usun efóch angké, me eú akkawen túmún. Mwirin, sipwe káé ifa usun sia tongeni apéchékkúla ach ápilúkúlúk.

4. Ifa usun ach ápilúkúlúk a usun efóch angké? (Ipru 6:19)

⁴ Lón néún aposel Paulus we taropwe ngeni ekkewe chón  Ipru, a aléllééi ach ápilúkúlúk ngeni efóch angké. (Álleani Ipru 6:19.) Fán chómmóng, Paulus a kan sái wóón mataw, ina popun a silei pwe ekkewe angké ra kan amwéchú efóch siip an esap pasoló. Fán eú, a fiti efóch siip nge a fis eú watteen mélúmél. Atun ena mélúmél, a kúna án ekkewe sááló oturatiw ekkewe angké lemataw pwe repwe túmúnú ewe siip an esap fanetá wóón ekkewe faú. (Föf. 27:29, 39-41) Efóch angké a anúkúchara efóch siip, a pwal ina usun ren ach ápilúkúlúk, a anúkúcharakich pwe site pase seni Jiowa atun a wor ach osukosuk mi usun watteen mélúmél. Ach ápilúkúlúk mi núkúchar epwe álisikich atun sia kúna osukosuk pwe sia lúkú pwe ekiseló chék epwe kinamweeló ach kana osukosuk. Chemeni pwe Jesus a éúréúrakich pwe sipwe kúna riáfféúmwáál. (Joh. 15:20) Ina minne, ach ekilonei án Jiowa kewe pwon, epwe álisikich le chék sópweló le akkangang ngeni.

5. Ifa usun ápilúkúlúk a álisi Jesus atun epwele ninniiló?

⁵ Ekieki ifa usun ápilúkúlúk a álisi Jesus le akkamwéchú an tuppwél inaamwo ika a silei pwe epwe máli eú sókkun máló mi áweires. Lón ewe Pentikost 33 C.E., aposel Petrus a aloni alon ei oesini seni ewe puken Kölfel mi áweweéchú úkúkún kinamween me alúkúlúkún Jesus, a apasa: “Üpwe chök kinamwe lon ai apilükülüköch. Pun en kosap likitieila lon lenien ekewe mi mäla, kosap pwal mwüt ngeni Noumw we mi Pin epwe mach inisin lon peiasan. . . . Om nonom rei a afisätä ai pwapwa mi lapalap.” (Föf. 2:25-28; Kölf. 16:8-11) Inaamwo ika Jesus a silei pwe epwe máló, nge a núkúchar an ápilúkúlúk pwe Kot epwe amanawasefáli, me epwe pwapwa le nómsefál ren Seman na lón láng.​—Ipru 12:2, 3.

6. Met emén Chón Kraist mwán a apasa usun ápilúkúlúk?

⁶ Ach ápilúkúlúk seni Paipel a álisi chómmóng chienach kewe Chón Kraist le likiitú. Áwewe chék ren pwóróusen Leonard Chinn, emén Chón Kraist mwán mi tuppwél seni England. Atun ewe Áeúin Maunen Fénúfan, a kalapus pwe ese mochen fiti angangen military. Ren úkúkún ruu maram a káimuló lón eú leenien kalapus. Mwirin ena, ra eriáfféwú an epwe féri angang mi fókkun áweires. Iei met a makkeei mwirin. “Minne a fis ngeniei a fókkun álisiei le mirititi aúchean an epwe wor ach ápilúkúlúk pwe sipwe likiitú. Sia silei án Jesus me ekkewe aposel leenien áppirú, án ekkewe soufós leenien áppirú, me ekkewe pwon mi aúchea lón ewe Paipel. Meinisin ekkena pwóróus ra awora ngenikich watteen ápilúkúlúk fán iten mwachkkan me apposakich le likiitú.” Ápilúkúlúk a usun efóch angké mi álisi Leonard, me ach ápilúkúlúk a pwal tongeni álisikich usun efóch angké.

7. Ifa usun ekkewe sóssót mi torikich ra apéchékkúlaló ach ápilúkúlúk? (Rom 5:3-5; James 1:12)

⁷ Atun sia likiitú fán ekkewe sóssót mi torikich, me kúna ifa usun Jiowa a álisikich, sia mirititi pwe i a pwapwa rech. Ina met a apéchékkúlaló ach ápilúkúlúk. (Álleani Rom 5:3-5; James 1:12.) Ina minne iei a péchékkúleló ach ápilúkúlúk lap seni ewe atun sia kerán etiwa ewe pwóróus allim. Satan a mochen pwe ekkewe sóssót mi torikich repwe akokakicheló. Nge ren án Jiowa álillis, sia tongeni sópwéch le likiitú fán eú me eú ach kana sóssót.

8. Ifa usun ápilúkúlúk a usun eú akkaw? (1 Tesalonika 5:8)

⁸ Ewe Paipel a pwal aléllééi ach ápilúkúlúk ngeni eú akkaw. (Álleani 1 Tesalonika 5:8.) Emén soufiu a imweimw eú akkaw pwe epwe túmúnú chamwan seni féúnán chón oputan mi sótun ánna chamwan. A lamot ach sipwe túmúnú ach ekiek lón ach maun ngeni Satan. A áeá sókkopaten mettóch pwe epwe  otupukicheló me eingawaló ekiekich. Eú akkaw a túmúnú chamwen emén soufiu. Iwe pwal ina usun ren ach ápilúkúlúk, a túmúnú ekiekich pwe sipwe tongeni akkamwéchú ach tuppwél ngeni Jiowa.

9. Met epwe fis ngeni aramas ika ese wor ar ápilúkúlúk?

⁹ Ach ápilúkúlúkún kúna manaw esemuch, epwe álisikich le eáni kefil mi múrinné. Iwe nge ika a apwangapwangoló ach ápilúkúlúk me sia poputá le ekieki chék pwisin mochenich, sia tongeni ménúkaaló ach we ápilúkúlúkún manaw esemuch. Áwewe chék ren pwóróusen ekkóch Chón Kraist lón Korint lóóm. A péút seniir ar lúkú án Kot we pwon mi aúchea, ina ewe ápilúkúlúkún manawsefál. (1 Kor. 15:12) Paulus a makkeei pwe chókkewe rese lúkú ewe manawsefál, ra chék áeá manawer fán iten ar repwe apwapwaai pwisin mocheniir. (1 Kor. 15:32) Lón ei fansoun, chómmóng chókkewe rese lúkú án Kot kewe pwon, ra chék áeá manawer le féri ese lifilifil met pwe repwe apwapwaai pwisin mocheniir. Iwe nge kich sia sókkóló pwe sia onómu ach lúkúlúk wóón án Kot kewe pwon fán iten mwachkkan. Ach ápilúkúlúk a usun eú akkaw mi túmúnú ach ekiek me álisikich ach sisap chék ekieki pwisinkich, ewe mettóch mi tongeni atai ach riri ngeni Jiowa.​—1 Kor. 15:33, 34.

10. Ifa usun ápilúkúlúk a tongeni túmúnúkich seni ekiek ese pwúng?

¹⁰ Ach ápilúkúlúk a pwal tongeni túmúnúkich seni ach ekieki pwe ese wor met sia tongeni féri pwe sipwe tongeni apwapwaai Jiowa. Áwewe chék, eli ekkóch repwe erá: ‘Use fókkun tongeni kapachelong lein chókkewe repwe kúna manaw esemuch. Use fókkun akkarap ngeni. Use fókkun tongeni féri met Kot a mochen ai upwe féri.’ Chemeni pwe pwal ina usun met Elifas ewe chón ourur mi chofona a ereni Hiop. A erá: “Ifa usun, eman aramas a tongeni limöch?” A pwal erá ei usun Kot: “Kot esap lükü nöün kewe mi pin, nge ekewe läng resap limöch me fän mesan.” (Hiop 15:14, 15) A ifa me chofonan! Chemeni pwe Satan i ewe a mochen óm kopwe eáni ena sókkun ekiek. A silei pwe ika kopwe ekkekieki ena sókkun ekiek, iwe epwe poputá le péút sonuk óm ápilúkúlúk. Ina popun kopwe ttii sonuk ekkena esin ekiek ese pwúng, nge nefótófót wóón án Jiowa kewe pwon. Kosap fókkun tipemwaramwar pwe a mochen óm kopwe manaw tori feilfeiló me epwe álisuk le tikeri ena.​—1 Tim. 2:3, 4.

11. Pwata a lamot ach sipwe mosonottam atun sia witi pwénútáán minne sia ápilúkúlúkú?

¹¹ Esap fansoun meinisin epwe mecheres ach sipwe akkapéchékkúla ach ápilúkúlúk. Eli sisap mosonottam le witi án Jiowa epwe apwénúetá an kewe pwon. Iwe nge, pokiten ese wor muchchún manawen Jiowa, iwe minne sia ekieki pwe ina eú fansoun mi langattam, me ren mi chék mwochomwoch. (2 Pet. 3:8, 9) Epwe apwénúetá minne a pwonei lón ewe napanap mi fókkun múrinné. Nge eli esap fis lón ewe atun sia ekieki an epwe fis. Met a tongeni álisikich le akkapéchékkúla ach ápilúkúlúk atun sia mosonottam le witi án Kot epwe apwénúetá an kewe pwon?​—Jas. 5:7, 8.

12. Ifa usun ápilúkúlúk me lúkú ra ririfengen me ren Ipru 11:1, 6?

¹² Epwe péchékkúleló ach ápilúkúlúk ika sia ririéch ngeni Jiowa, ewe emén epwe apwénúetá met sia eáni ápilúkúlúk. Ren an epwe wor ach ápilúkúlúk, a lamot sipwe lúkú pwe Jiowa i wesewesen emén me i “epwe ngeni chokewe mi kütta i liwiniir.” (Álleani Ipru 11:1, 6.) Ika sia enletin lúkú pwe Jiowa i wesewesen emén, iwe epwe pwal mwo nge lapóló ach  lúkúlúk pwe epwe apwénúetá meinisin met a eáni pwon. Sipwe káé ekkóch mettóch mi álilliséch mi tongeni alapaaló ach riri ngeni Jiowa me apéchékkúlaló ach ápilúkúlúk.

13. Ifa usun sia tongeni chiechiéch ngeni Kot?

¹³ Iótek ngeni Jiowa me álleani an we Kapas. Inaamwo ika sise tongeni kúna Jiowa, nge sia tongeni chiechiéch ngeni. Sia tongeni fós ngeni lón iótek me lúkúlúk pwe i epwe aúselingakich. (Jer. 29:11, 12) Sia tongeni aúseling ngeni Kot ren ach álleani an we Kapas me ekilonei met sia álleani. Atun sia álleani ifa usun Jiowa a túmúnú chókkewe mi tuppwél ngeni lón fansoun lóóm, ach ápilúkúlúk epwe pwal péchékkúleló. Meinisin masouen án Kot we Kapas, “a mak fän iten ach sipwe kaiö seni, pwe epwe wor ach apilükülüköch ren ach likitü pwal ren ach küna pöchökülen letipach mi torikich seni ekewe Toropwe mi Pin.”​—Rom 15:4.

14. Pwata sipwe ekilonei met Jiowa a féri fán iten ekkewe ekkóch?

¹⁴ Ekilonei ifa usun Jiowa a akkapwénúetá an kewe pwon. Áwewe chék ren met a féri ngeni Apraham me Sara. Ra fen chinnap me rese tongeni néúnéú. Iwe nge, Kot a pwone ngeniir pwe epwe wor emén néúr. (Ken. 18:10) Met meefien Apraham? Iei met Paipel a apasa: “A luku pwe epwe i semelapen chommong einang.” (Rom 4:18, Testament mi Fö) Inaamwo ika Apraham ese silei ifa usun Kot epwe apwénúetá an na pwon, nge a lúkúlúk pwe epwe apwénúetá. Ena mwán mi tuppwél ese lichippúng. (Rom 4:19-21) Ekkena esin pwóróus ra áiti ngenikich pwe sia tongeni lúkúlúk pwe fansoun meinisin, Jiowa epwe apwénúetá an kewe pwon pwal mwo nge atun me rech esap fókkun tufich.

15. Pwata a lamot ach sipwe ekieki usun met Kot a fen féri fán itach?

¹⁵ Ekieki met Jiowa a fen féri fán itom.  Ekieki ifa usun ka pwisin kúna feiéch seni pwénútáán ekkewe pwon mi mak lón án Kot we Kapas. Áwewe chék, Jesus a pwonei pwe Seman we epwe awora met ekkewe ka osupwangan lón pekin aion. (Mat. 6:32, 33) Jesus a pwal alúkúlúkú ngonuk pwe Jiowa epwe fang ngonuk an we ngún mi fel lupwen ka tingorei. (Luk. 11:13) Jiowa a kan akkapwénúetá ekkena pwon. Ka pwal tongeni ekieki ekkóch pwon Jiowa a fen apwénúetá fán itom. Áwewe chék, a pwonei pwe epwe omusaaló tipisum, oururuk, me awora ngonuk minne mi lamot ngonuk pwe kopwe ririéch ngeni. (Mat. 6:14; 24:45; 2 Kor. 1:3) Lupwen ka ekilonei ekkewe mettóch Kot a fen féri fán itom, epwe péchékkúleló óm ápilúkúlúkú met ekkewe a pwonei an epwe féri fán itom lón mwachkkan.

16. Pwata ach ápilúkúlúk ina eú liffang mi aúchea?

¹⁶ Ach ápilúkúlúkún kúna manaw esemuch, ina eú liffang mi aúchea me ren Kot. Sia mwétéresiti ewe esin manaw lón mwachkkan mi amwarar, eú ápilúkúlúk sia lúkú pwe epwe fókkun fis. Ena ápilúkúlúk a usun ach angké epwe anúkúcharakich pwe sipwe tongeni likiitú fán sóssót, úppós fán riáfféúmwáál me pwal mwo nge likiitú inaamwo ika sipwe máló. Ena ápilúkúlúk a usun imwach akkaw, a túmúnú ekiekich pwe sipwe tongeni ttiisenikich minne mi ngaw me féri minne mi múrinné. Ena ápilúkúlúk Paipel a áiti ngenikich, a álisikich le ririéch ngeni Kot me a pwáraaló úkúkún an tongekich. Sia kúna watteen feiéch atun sia akkapéchékkúlaló ach ápilúkúlúk.

17. Pwata ach ápilúkúlúk a atoto pwapwa?

¹⁷ Aposel Paulus a pesei ekkewe chón Rom lón néún we taropwe ngeniir. A erá: “Oupwe pwapwa lon ämi apilükülüköch.” (Rom 12:12) Paulus a tongeni pwapwa pokiten a lúkúlúk pwe ika epwe akkamwéchú an tuppwél, iwe epwe kúna manaw esemuch lón láng. Sia pwal tongeni pwapwa ren ach we ápilúkúlúk pokiten sia lúkúlúk pwe Jiowa epwe apwénúetá an kewe pwon. Ewe soumakken kélfel a apasa pwe a pwapwa emén mi “anomu an apilükülük won ewe Samol mi Lapalap an we Kot,” ewe mi “allükülük tori feilfeilachök.”​—Kölf. 146:5, 6.