Mwet ngeni masouan

Mwet ngeni tettelin menlapen masouan

“Ämi Nei Chon Pwärätä”

“Ämi Nei Chon Pwärätä”

“[Jiowa] a apasa, ‘. . . Ämi nei chon pwärätä.’”​—AIS. 43:10.

1, 2. (a) Met weween án emén epwe wisen chón pwáraatá, me met ekkewe simpung me pwal ekkóch minen achéúfetálei pwóróusen fénúfan rese féri? (b) Pwata Jiowa ese lúkúlúk wóón ekkewe minen achéúfetálei pwóróusen fénúfan?

 MET weween án emén epwe wisen chón pwáraatá? Iei weween me ren eú puken áweween kapas: “Emén mi kúna och mettóch mi fis me a apwóróusa.” Áwewe chék, lón South Africa, eú simpung a fen peres lap seni 160 ier iei, a iteni The Witness (Ewe Chón Pwáraatá). Ena it a fókkun fich, pokiten simpung a kan ffér pwe epwe apwóróusa met a kan fiffis wóón ei fénúfan. Ewe chón poputááni ena simpung a pwonei pwe epwe atowu “pwóróus mi enlet, unusen ewe enlet, me esap wor och me lúkún ewe enlet.”

2 Iwe nge, a alólilen pún fán chómmóng ese pwúng met ekkewe simpung me pwal ekkóch minen achéúfetálei pwóróusen fénúfan ra apwóróusa usun ekkóch mettóch, ákkáeúin ewe pwóróus usun Kot me minne a fen féri. Nge ewe Sou Nemenemen unuselapen láng me fénúfan, Jiowa, ese lúkúlúk wóón ekkewe minen achéúfetálei pwóróusen fénúfan. Me ren ewe soufós Isikiel, iei met Jiowa a apasa: “Chon ekewe mwü repwe silei pwe ngang [Jiowa].” * (Is. 39:7) A wor arapakkan walú million néún Jiowa Chón Pwáraatá mi esile ngeni aramas wóón unusen fénúfan met Jiowa a féri fán iten aramas lóóm me ikenái. Ena watteen mwicheichen Chón Pwáraatá a pwal esilefeili án Kot pwon mi amwarar fán iten aramas lón mwachkkan. Ika sia akkomwa ewe angangen afalafal lap seni mettóch meinisin lón manawach, iwe sia pwáraatá pwe kich wesewesen Chón Pwáraatá Jiowa, usun met a mak lón Aisea 43:10: “[Jiowa] a apasa, ‘. . . Ämi nei chon pwärätä pwal nei chon angang. Üa afilikemi.’”

3, 4. (a) Ineet atun ekkewe Chón Káé Paipel ra poputá le iteni Chón Pwáraatá Jiowa, me ifa meefier usun? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.) (b) Ikkefa ekkewe kapas eis sipwele káé usun?

3 Ewe it Jiowa esap tongeni móló pokiten ina iten ewe “King mi nonom tori feilfeilachök.” I pwisin a apasa: “Iei itei tori feilfeilachök, nge ren ei it oupwe chechemeniei seni eu täppin aramas tori eu täppin.” (1 Tim. 1:17; Eks. 3:15; apépé ngeni Än Salomon Afalafal 2:16.) A eú feiéch lap seni meinisin ach iteit me ren iten Jiowa we. Lón ewe ier 1931, ekkewe Chón Káé Paipel ra poputá le iteni Chón Pwáraatá Jiowa. Chómmóng me leir ra mak taropwe pwe repwe apasa ar kilisou. Eú mwichefel lón Canada a makkeei pwe ewe mineféén it a álisiir ar repwe tipeppós le manaweni ewe sókkun manaw mi elingaaló Jiowa.

4 Ifa usun kopwe pwáraatá óm kilisou ren óm iteit me ren iten Kot we? Pwal och, ka tongeni áweweei ika pwata Jiowa a eita ngenikich néún Chón Pwáraatá, usun met sia álleani lón ewe puken Aisea?

NÉÚN KOT KEWE CHÓN PWÁRAATÁ LÓÓM

5, 6. (a) Ifa usun ekkewe sam me in chón Israel ra tongeni wisen néún Jiowa chón pwáraatá? (b) Ifa pwal ewe mettóch mi lamot sam me in chón Israel repwe féri, me pwata a lamot ekkewe sam me in ikenái repwe áppirúúr?

5 Emén me emén ekkewe chón Israel iir néún Jiowa kewe “chon pwärätä,” nge unusen ewe mwúún Israel ina néún we “chon angang.” (Ais. 43:10) Áwewe chék, ekkewe sam me in lón Israel ra wisen chón pwáraatá lupwen ra áiti ngeni néúr kewe met Kot a féri lóóm. Jiowa a allúk ngeniir ar repwe áiti ngeniir usun ewe Pasofer. A apasa: “Lupwen nöümi repwe aisinikemi, ‘Met wewen ei angang?’, oupwe üreniir, ‘Iei asorun än [Jiowa] Pasofer. Pun a lus me won imwen ekewe aramasen Israel lon Isip, lupwen a niela ekewe re Isip, nge esap niikich.’” (Eks. 12:26, 27) Neman ekkena sam me in ra pwal apwóróusa ngeni néúr kewe ewe áeúin atun Moses a chuuri Farao me tingorei an epwe mut ngeni chón Israel ar repwe ló ngeni ewe fénúpéén pwe repwe fel ngeni Jiowa nge Farao a apasa: “Iö na [Jiowa] pwe üpwe aüselinga alon o mwütala Israel?” (Eks. 5:2) Ra pwal tongeni apwóróusa ngeniir usun ekkewe engol riáfféú mi atai Isip me ifa usun ekkewe chón Israel ra ngase seni ekkewe soufiun Isip lón ewe Setipar. Iwe, a fókkun ffat ngeniir meinisin pélúwen án Farao na kapas eis. Jiowa I ewe mi Unusen Manaman. Pwal eú, ekkewe chón Israel ra kúna pwe Jiowa i ewe Kot mi enlet me a apwénúetá an kewe pwon fansoun meinisin.

6 Ekkewe chón Israel ra meefi pwe a eú feiéch ar iteni néún Jiowa chón pwáraatá. Ra áiti ngeni néúr kewe me pwal néúr kewe chón angang lón imwer pwóróusen ekkewe mettóch mi amwarar Jiowa a féri. A pwal lamot ekkewe chón Israel repwe áiti ngeni néúr kewe ar repwe pin lón féfférúr. Jiowa a apasa: “Ämi oupwe pin, pun ngang [Jiowa] ämi Kot üa pin.” (Lif. 19:2; Tut. 6:6, 7) A ifa me échún ei leenien áppirú fán iten sam me in ikenái, pún a pwal lamot ar repwe ákkáiti ngeni néúr kewe ar repwe manaweni ewe sókkun manaw mi pin pwe repwe elingaaló iten Kot we mi lap!​—Álleani Än Salomon Fos 1:8; Efisos 6:4.

7. (a) Lupwen ekkewe chón Israel ra álleasochisi Jiowa, met ekkewe mwú únúkkúr ra mirititi? (b) Met wisen meinisin chókkewe mi tupuni Jiowa?

7 Lupwen ekkewe chón Israel ra álleasochis ngeni Kot, i a efeiéchúúr. Iwe ekkewe mwú únúkkúr ra mirititi pwe Jiowa a túmúnú néún kewe aramas. (Tut. 28:10) Iwe nge a solap, pún lón uruwoon chón Israel lap ngeni pwóróuseer rese álleasochis. Ra kan fel ngeni ululun, án chón Kanaan kewe kot. Usun chék ekkena kot, ra pwal wiliti chón kirikiringaw ren ar eáni asor néúr kewe me nemenemengaw ngeni ekkewe mi osupwang. A fókkun lamot ngenikich ei pwóróus, pún a áiti ngenikich ach sipwe chék ákkáppirú Jiowa me eáni féffér mi pin pokiten sia tupuni i, ewe mi Unusen Pin.

“NENGENI, ÜPWE FÖRÄTÄ EU METTOCH MI FÖ”

8. Met Jiowa a ereni Aisea an epwe féri, iwe ifa meefian usun?

8 Jiowa a fen oesini usun eú angang mi amwarar epwe fis ngeni ekkewe chón Israel, ina eú angangen angasereló seni fétek. (Ais. 43:19) Seni sópwun eú ngeni wonu lón puken Aisea ra masou ren ekkewe kapasen éúréúr usun ewe watteen feiengaw epwele tori Jerusalem me ekkewe telinimw únúkkún. Jiowa, ewe mi unusen silei masouen letipen aramas, a ereni Aisea an epwe sópweló le éúréúra ekkewe chón Israel inaamwo ika resap mochen aier. Aisea a mochen silei ifa úkúkún ttamen ewe fansoun repwe chék ákkálleasolap. Iei pélúwan me ren Kot: “Tori ekewe telinimw repwe tala o pön, pwal tori esap chüen wor aramas lon ekewe imw, nge ewe fanü epwe unusen pön.”​—Álleani Aisea 6:8-11.

9. (a) Ineet a pwénútá ewe oesini Aisea a eáni usun Jerusalem? (b) Ikenái, menni éúréúr a lamot sipwe ekiekifichi?

9 Ren lap seni 45 ier, Aisea a éúréúra ekkewe chón Israel usun ewe watteen feiengaw epwe fis. A poputá le féri ena angang lón ewe sáingolóón ierin án King Usia nemenem, are órun ewe ier 778 mwen Kraist, tori mwirin ewe ier 732 atun án King Hiskia nemenem. Seni ena ier Jiowa a chúen sópweló le éúréúra néún kewe aramas ren úkúkún 125 ier tori katalóón Jerusalem lón ewe ier 607. Iwe, Kot a ngeni néún kewe aramas naféchún fansoun ren minne epwe fis ngeni mwúúr we. Ikenái, Jiowa a néúnéú néún kewe aramas le esilefeili pwóróusen minne epwe fis lón mwach. Ren úkúkún 135 ier iei, The Watchtower a kan éúréúra aramas pwe ekiseló chék án Satan nemenem epwe muchúló, me án Jesus Kraist Nemenem Úkúkún Engeréú Ier epwe siwili.​—Pwär. 20:1-3, 6.

10, 11. Ifa usun ekkewe chón Israel lón Papilon ra kúna pwénútáán minne Aisea a oesini?

10 Ekkóch chón Jus ra manawewu seni katalóón Jerusalem. Ra álleasochisi án Jiowa ereniir ar repwe fangetá atun chón Papilon repwe maun ngeniir me ra eoló lón Papilon. (Jer. 27:11, 12) Me ikkena ie, mwirin 70 ier, néún Kot kewe aramas ra kúna pwénútáán ei oesini mi amwarar: “Iei alon [Jiowa] ämi Chon Amanau, Ewe mi Pin lon Israel, ‘Üpwe tinala eu mwichen sounfiu Papilon fän itemi, üpwe atekisonätiu ekewe chon Papilon o asüsüfeiliir.’”​—Ais. 43:14.

11 A mmen amwarar met Jiowa a féri pwe epwe apwénúetá ena oesini. Lón eú pwinin lón ewe ier 539 mwen Kraist, fán ewe maram October, ewe kingen Papilon me ekkewe aramas tekia ra ún wain lón ekkewe kap ra angei seni án Jiowa we imwenfel me mwareiti ar kewe kot férien aramas. Nge lón chék pwal ena pwinin, ewe mwichen soufiun Metia me Persia a okkufu Papilon. Lón ewe ier 538 are 537, Sirus, ewe king mi okkufu Papilon a ereni ekkewe chón Jus ar repwe liwiniti Jerusalem me aúsefálietá án Kot we imwenfel. Aisea a fen oesini usun ekkeei mettóch meinisin, kapachelong án Jiowa pwon pwe epwe túmúnú néún kewe aramas mi aier me awora minne ra osupwangan atun ar sái ngeni Jerusalem. Iei met Kot a erá usur: “Ir ekewe aramas üa afisiir fän itei, pwe repwe pwärätä ai ling.” (Ais. 43:21; 44:26-28) Lupwen ekkeei aramas mi piin eoló ra liwin me aúsefálietá án Jiowa we imwenfel lón Jerusalem, ra wiliti chón pwáraatá pwe Jiowa i ewe chék Kot mi enlet, mi apwénúetá an kewe pwon fansoun meinisin.

12, 13. (a) Ié kewe ra fiti chón Israel lupwen a fissefál ewe kókkótun fel ngeni Jiowa? (b) Met a lamot ekkewe ‘ekoch sip’ repwe féri atun ra álisi ewe “Israelin Kot,” me met ra ápilúkúlúkú?

12 Lupwen ekkewe chón Israel ra liwin me aúsefálietá ewe imwenfel, fitengeréú aramas esap iir chón Israel ra fitiir le fel ngeni Jiowa. Mwirin och fansoun, chómmóng chón ekis ra pwal fiti ewe lamalamen Jus. (Esr. 2:58, 64, 65; Est. 8:17) Ikenái, “eu mwich mi fokun chocho” iir néún Jesus kewe ‘ekoch sip’ ra tuppwél le álisi ekkewe Chón Kraist mi kepit, chón ewe “Israelin Kot.” (Pwär. 7:9, 10; Joh. 10:16; Kal. 6:16; Testament Mi Fö) Ekkena mi kepit me ena mwich mi fókkun chóchó ra iteni Chón Pwáraatá Jiowa, ewe it me ren Kot.

13 Atun án Kraist Nemenem Úkúkún Engeréú Ier, ewe mwich mi fókkun chóchó epwe pwapwa le áweweei ngeni ekkewe mi manawsefál pwóróuseer usun emén Chón Pwáraatá Jiowa atun ekkewe ránin lesópwólóón lón án Satan ei ótót. Iwe nge, ren ach sipwe tongeni féri ena lón mwachkkan, mi lamot iei sipwe manaweni ewe sókkun manaw mi fich ngeni itach we me achocho pwe sipwe chék pin iteitan. Pwal eú, inaamwo ika sia angang weires le álleasochisi án Jiowa kewe allúk, nge mi lamot sipwe tingor omusomusen met sia mwáálliló wóón iteiten rán. Sia mirititi pwe kich chón tipis nge ach iteit me ren iten Kot we ina eú watteen feiéch.​—Álleani 1 Johannes 1:8, 9.

WEWEEN ITEN KOT WE

14. Met weween ewe it Jiowa?

14 Ren ach sipwe alapaaló ach weweiti watteen feiéchún ach iteit me ren iten Kot we, mi éch sipwe ekilonei weween itan we. Ewe it Jiowa a feito seni eú kapasen Ipru mi tongeni afféú ngeni “wiliti,” me sia tongeni néúnéú le áweweei och féffér. Iwe, sia tongeni mirititi pwe ewe it Jiowa a wewe ngeni “A Efisi An Epwe Wiliti.” Weween iten Jiowa ei a fókkun fich ngeni pokiten i ewe Chón Fératá mettóch meinisin me i ewe Chón Apwénúetá minne a tipeni. Lupwen Jiowa a erá pwe epwe féri och mettóch, ese wor emén epwe tongeni pinei, pwal mwo nge Satan.

15. Met sia tongeni káé usun iten Jiowa we ren minne a ereni Moses? (Ppii ewe pwóór “Eú It mi Alóllóól Weween.”)

15 Jiowa a pwal áweweei ngeni Moses och mettóch usun weween itan we. Lupwen a tinaló Moses an epwe angasaaló Néún kewe aramas seni ar fétek lón Isip, iei met a ereni: “Ngang Upwe Wiliti Met Ua Pwisin Filatá.” A pwal apasa: “Iei usun minne kopwe ereni ekkewe aramasen Israel, ‘Ngang Upwe Wiliti a tiinieito remi.’” (Eks. 3:14 NW; ppii ewe footnote lón.) Iwe, Jiowa epwe wiliti met mi lamot an epwe wiliti pwe epwe apwénúetá minne a tipeni, ese lifilifil met epwe fis. Fán iten ekkewe chón Israel, i a féri met mi lamot pwe epwe emén Chón Amanaw, Chón Túmún, Chón Emmwen, me Chón Awora mettóch meinisin ra osupwangan lón pekin lúkú me aion.

SIPWE PWÁRAATÁ ACH KILISOU

16, 17. (a) Ifa usun sipwe pwáraatá ach kilisou ren ewe feiéch ach sia iteit me ren iten Kot we? (b) Met sipwe káé lón ewe lesen mwirin ei?

16 Ikenái, án Jiowa ataweei ach kewe osupwang meinisin lón pekin lúkú me pekin aion a pwáraatá pwe a chúen fich ngeni i weween itan we. Iwe nge, weween iten Jiowa we ese chék weneiti minne a filatá an epwe wiliti. A pwal kapachelong met a efisi pwe epwe fis ewe angang néún kewe Chón Pwáraatá ra féri pwe epwe pwénúetá minne a tipeni. Ach ekilonei ei mettóch epwe amwékútúkich le sópweló ach manaweni ewe manaw mi fich ngeni ach iteit me ren itan we. Emén pwiich mwán seni Norway, itan Kåre, 84 ierin, i emén Chón Pwáraatá mi tinikken úkúkún 70 ier. A apasa: “Ua meefi pwe eú watteen feiéch ai angang ngeni Jiowa, ewe Kingen feilfeiló chék, me ai fit lein ekkewe aramas mi iteit seni itan we mi pin. Iteiten ai áweweei ngeni aramas ewe enlet seni Paipel me kúna ar meseik me pwapwa ren ar weweiti, ua meefi pwe ina eú feiéch. Áwewe chék, ua meefi watteen pwapwa lupwen ua áiti ngeniir angangen án Kraist we méén kepich me ifa usun ra tongeni kúna manaw esemuch lón ewe ótót sefé mi kinamwe me pwúng.”

17 Pwúngún, lón ekkóch leeni, a weires ach sipwe kúna aramas mi mochen káé usun Kot. Iwe nge, sia meefi watteen pwapwa usun chék Kåre lupwen sia kúna emén mi mochen aúseling me sia áiti ngeni usun ewe it Jiowa. Nge ifa usun sia tongeni Chón Pwáraatá Jiowa, nge pwal chón pwáraatá usun Jesus? Sipwe kúna pélúwen ena kapas eis lón ewe lesen mwirin ei.

^ Lón ekkewe wokisin seni ewe Paipel are Testamentin Lom me Testament Söfö lón ei lesen, aua waalong “[Jiowa]” fán iten ewe kapas “Samol mi Lapalap” ikewe ia iten Kot we a nóm ie lón ewe popun kapasen Ipru.