1, 2. (a) Pwata ewe popun mwichefelin Chón Kraist lón Kolose a nóm lón efeiengaw? (b) Ifa ewe kapasen fén epwe álisi chón ena mwichefel ar repwe akkamwéchú ar tuppwél ngeni Kot?

 EWE popun mwichefelin Chón Kraist lón Kolose a nóm lón efeiengaw! Ekkóch chón ena mwichefel ra efisi tipefesen ren ar afalafala pwe mi chúen lamot ar repwe álleasochisi ewe Allúkún Moses. Ekkóch ra apéchékkúla ewe ekiek pwe mi ngaw án emén epwe pwapwaiti manaw. Aposel Paulus a éúréúra ekkewe chón Kolose usun efeiengawen ekkena afalafal mi chofona, a makkeei: “Öüpwe äffäli kemi ämi öüsap mwüüt ngeni emön epwe liäpenikemi lón tipächchemen aramas me emichimich mi pöön mi pop seni än aramas angangen öörüni me ekkana lóngólóngun kkäit minen fönüfan usun än ekkan re kärään poputä le käeö, nge resap pop seni Kraist.”​—Kol. 2:8, Agapé.

² Ika ekkena Chón Kraist mi kepit repwe fiti ekiekin aramas, iwe repwe péútaaló ewe feiéch ar repwe wiliti néún Kot kewe. (Kol. 2:20-23) Ren án Paulus epwe álisiir ar repwe akkamwéchú ar ririéch ngeni Kot, a fénér, a erá: “Oupwe tipeni ekewe mettoch mi nom läng, nge sap ekewe mettoch mi nom ikei won fanüfan.”  (Kol. 3:2) Ewer, mi lamot pwiin Jesus kana repwe afóta ekiekiir wóón ar ápilúkúlúkún angei álemwirier we esap tongeni taló, ewe ‘a iseis lon läng fän iter.’​—Kol. 1:4, 5.

3. (a) Ifa ewe ápilúkúlúk ekkewe Chón Kraist mi kepit ra ekkekieki? (b) Ikkefa ekkewe kapas eis sipwe káé usur lón ei lesen?

³ Lón ach ei fansoun, ekkewe Chón Kraist mi kepit ra pwal afóta ar ekiek wóón án Kot we Mwú lón láng me ar ápilúkúlúkún wiliti chón “eti Kraist le wöüni ekewe wöün Kot.” (Rom 8:14-17) Nge ifa usun chókkewe mi eáni ewe ápilúkúlúkún kúna manaw wóón fénúfan? Ifa usun án Paulus we kapasen fén a weneitiir? Ifa usun ekkewe ‘ekoch sip’ repwe afóta ekiekiir wóón “ekewe mettoch mi nom läng”? (Joh. 10:16) Me ifa usun ach káé pwóróusen án Apraham me Moses afóta ar ekiek wóón ekkewe mettóch lón láng fán weires epwe álisikich?

4. Ifa usun ekkewe ekkóch siip ra tongeni afóta ar ekiek wóón ekkewe mettóch lón láng?

⁴ Inaamwo ika ekkewe ekkóch siip rese eáni ewe ápilúkúlúkún manaw lón láng, nge ra pwal tongeni afóta ar ekiek wóón ekkewe mettóch lón láng. Ifa usun? Ren ar akakkomwa Jiowa Kot me angangen ewe Mwú lón manawer. (Luk. 10:25-27) Ren ach sipwe féri ena mi lamot sipwe áppirú Kraist. (1 Pet. 2:21) Usun chék pwiich kewe lón fansoun ekkewe aposel, sia pwal nóm lón án Satan ei ótót mi ur ren ekkewe sókkun afalafal mi chofona, tipachemen aramas, me tongen pisek. (Álleani 2 Korint 10:5.) Pokiten kich chón áppirú Jesus, mi lamot sipwe túttúmúnúkich seni ekkena sókkun mettóch mi tongeni atai ach riri ngeni Jiowa.

5. Ifa usun sipwe etittina ach ekiek usun moni me pisek?

⁵ Án ei fénúfan ekiek usun moni me pisek a fen poputá le etipetipakich? Minne sia aúcheani a kan pwáló lón met sia eáni ekiek me ach féffér. Jesus a apasa: “Pun ia wöümi a nom ie, ikenan lelukemi epwe pwal nom ie.” (Mat. 6:21) Ren ach sipwe silei met letipach a páe ngeni, mi éch sipwe awora fansoun iteitan le etittina pwisin kich. Pwisin eisinuk: ‘Ua kon ekkekieki usun moni iteitan? Ua kan chék ekkekieki ifa usun upwe eáni eú angang mi watte peioffun, awatteeló manawen nei moni, me ámúrinnééló nónnómun manawei? Are ua achocho le akkótaéchú manawei pwe upwe nefótófót wóón ai angang ngeni Jiowa?’ (Mat. 6:22) Jesus a pwáraatá pwe chókkewe mi afóta ar ekiek wóón ar ‘iseis wöür fän püsin iter won fanüfan,’ a tongeni péút seniir ar riri ngeni Jiowa.​—Mat. 6:19, 20, 24.

6. Ifa usun sipwe win lón ach fiu ngeni apwangapwangen futukach?

⁶ Apwangapwangen futukach a amwékútúkich le féri mettóch mi ngaw mi apwapwaai inisich. (Álleani Rom 7:21-25.) Ika sise nóm fán emmwenien án Kot we manaman mi fel, eli sia tongeni ttur me féri “föförün rochopwak,” áwewe chék ren ‘mongömong, ünüpuch, lisowu me föföringau.’ (Rom 13:12, 13) Ren ach sipwe win lón ach fiu ngeni ekkewe “mettoch mi nom ikei won fanüfan,” weween mochenin futukach, mi lamot sipwe afóta ekiekich wóón ekkewe mettóch mi nóm láng. A lamot ach sipwe angang weires le féri ena. Ina popun aposel Paulus a erá: “Üa fokun pöchökül ngeni inisi o anomu fän nemeniei.” (1 Kor. 9:27) A ffat pwe ren ach sipwe nónnóm lón ewe kitirin manaw, mi lamot sipwe péchékkúl lón ach nemeni pwisin kich! Sipwe ppii met rúúemén mwán lóóm mi tuppwél ra féri pwe repwe tongeni “apwapwai Kot.”​—Ipru 11:6.

7, 8. (a) Ikkefa ekkewe osukosuk Apraham me Sara ra kúna? (b) Met Apraham a afóta an ekiek wóón?

⁷ Apraham a tipemecheres le álleasochisi án Jiowa ereni pwe i me an famili repwe mwékút ngeni Kanaan. Pokiten án Apraham lúkú me álleasochis, Jiowa a féri eú pwonen etipeeú ngeni, a erá: “Üpwe achomonga mwirimwirum kana pwe ir repwe wiliti eu mwü mi watte, üpwe pwal afeiöchuk.” (Ken. 12:2) Iwe nge, mwirin fitu ier, Apraham me Sara resaamwo néúnéú. Itá Jiowa a ménúki an we pwon ngeni Apraham? Pwal och, nónnómun manawer lón Kanaan ese mecheres. I me an famili ra likitaló leenier me aramaser kewe lón Ur, ina eú telinimw mi wéúéch lón Mesopotamia. Ra sái lap seni 1,000 mwail ren ar repwe tori Kanaan, ikewe ie ra nónnóm lón tento, likiitú fán weiresin lengita me ra nóm lón efeiengaw pokiten chón solá. (Ken. 12:5, 10; 13:18; 14:10-16) Nge, rese ekiekin liwiniti nónnóméchún manawer lón Ur!​—Álleani Ipru 11:8-12, 15.

⁸ Apraham ese afóta an ekiek wóón “ekewe mettoch mi nom ikei won fanüfan,” nge a fen “lükü ewe Samol mi Lapalap.” (Ken. 15:6) Ewer, ren an ekkekieki án Kot kewe pwon ngeni, a afóta an ekiek wóón ekkewe mettóch lón láng. Iwe, Jiowa a efeiéchú án Apraham lúkú i lupwen a pwá ngeni me ereni: “Kopwe netä läng o aleani ekewe fü. Ifa usun, ka tongeni aleaniir? Iei usun mwirimwirum kana repwe chomong usun chomongun ekewe fü.” (Ken. 15:5) Ese mwáál alon Jiowa na a fókkun alúkúlúkúéchú letipen Apraham! Iteiten án Apraham netáái ekkewe fúú fán láng, epwe chechchemeni án Jiowa we pwon pwe epwe achómmóngaaló mwirimwirin kewe. Iwe lupwen a tori ewe fansoun mi fich me ren Jiowa, Apraham a néúni emén át, usun met Jiowa a pwonei ngeni.​—Ken. 21:1, 2.

9. Ifa usun ach áppirú Apraham epwe álisikich le akkachocho le angang ngeni Kot?

⁹ Usun chék Apraham, sia pwal wikkitiwiti pwénúetáán án Kot kewe pwon. (2 Pet. 3:13) Ika sise afóta ach ekiek wóón ekkewe mettóch mi nóm láng, neman me rech usun itá a mmang pwénútáán ekkena pwon me epwe kúkkúnúló ach tinikken lón ach angang ngeni Kot. Áwewe chék, me lóóm ka fen pennúkú pwisin mochenum pwe kopwe tongeni pioneer are féri pwal och angang fán iten Jiowa? A fókkun éch ika ka féri ena. Nge ifa usun iei? Chechchemeni pwe Apraham a afóta an ekiek wóón “ewe telinimw a wor longolongun esap tongeni tala.” (Ipru 11:10) A “lükü Kot, nge pokiten an lükülük a küna pwüng me ren Kot.”​—Rom 4:3.

10. Ifa usun nónnómun manawen Moses me lekúkkúnún?

¹⁰ Moses, pwal i emén mi afóta an ekiek wóón ekkewe mettóch mi nóm láng. Lekúkkúnún, “a kaiö tipachemen chon Isip meinisin.” Mi kkóló échún ena sókkun asukul. Lón ena atun a watte péchékkúlen án Mwúún Isip nemenem me Moses a nónnóm lón imwen Farao. Ina popun i a “fefeitä lon an lipwäköch le kapas pwal lon an föför” pokiten a angei watteen káit me ren chón Isip. (Föf. 7:22) Anchangei wakkatteen ekkewe feiéch a suuk ngeni Moses! Nge i a afóta an ekiek wóón ekkewe mettóch mi fen tekia seni ekkena, ina an epwe féri letipen Kot.

11, 12. Ifa ewe asukul Moses a fókkun aúcheani? Pwata sia silei ena?

¹¹ Ese mwáál me lekúkkúnún Moses, inan we Jokopet a áiti ngeni i usun án ekkewe chón Ipru we Kot. Me ren Moses án Jiowa tipachem  a fókkun watte aúchean lap seni meinisin. Ina popun a likitaló ekkewe feiéch mi suuk ngeni ren an nónnóm lón imwen Farao. (Álleani Ipru 11:24-27.) Enlet, án Moses angei káit usun Jiowa me lúkúlúk wóón a amwékútú i an epwe afóta an ekiek wóón ekkewe mettóch mi nóm láng.

¹² Moses a angei ewe sókkun asukul mi fókkun tekia lón ena atun. Nge met, a itá áeá ena tufich pwe epwe itetekia, wéúéchúló are eáni och wis mi péchékkúl manamanan lón Mwúún Isip? Aapw. I a fen filatá an esap “iteni nöün nöün ewe king föpwül . . . A filätä an epwe eti nöün Kot kewe aramas le riaföü, lap seni an epwe pwapwaiti tipis lon ekis chök fansoun.” Enlet, Moses a áeá minne a káé usun Kot le álisatá pwénútáán minne Jiowa a tipeni.

13, 14. (a) Met a álisi Moses an epwe fich ngeni ewe wis Jiowa epwe ewisa ngeni? (b) Usun chék Moses, met a lamot sipwe pwal féri?

¹³ Moses a fókkun tongei Jiowa me Néún kewe aramas. Lupwen a 40 ierin Moses, a ekieki pwe a fen mmólnetá le angasaaló néún Kot kewe aramas seni ar fétek lón Isip. (Föf. 7:23-25) Iwe nge, me mwen án Jiowa epwe ewisa ngeni ena wis, a lamot ngeni Moses pwal och mettóch. A lamot epwe ámááraatá ekkewe sókkun napanap, áwewe chék ren tipetekison, mosonottam, mosonoson, me nemeniéchú pwisin i. (SalF. 15:33) A lamot án Moses epwe angei ewe sókkun emirit epwe ammólnatá i an epwe tongeni likiitú fán ekkewe sóssót me weires epwe tori. Ren fite fite ier a manaweni manawen emén chón masen siip, iwe, ina met a álisi an epwe tongeni ámááraatá ekkena esin napanap.

¹⁴ Moses a itá káé lesen seni an eáni manawen emén chón masen siip? Fókkun ewer! Án Kot we Kapas a erá pwe Moses a wiliti emén mi “fokun tipetekison seni aramasen fanüfan meinisin.” (Num. 12:3) A fen ámááraatá ewe napanap tipetekison, ewe a atufichi an epwe mosonottam ngeni aramas mi sókkópat napanaper me ar kewe osukosuk mi áweires. (Eks. 18:26) Iwe, a pwal lamot ngenikich ekkewe sókkun napanap repwe álisikich le manawewu seni ewe “riaföü mi lapalap” me tolong lón án Kot we fénúfan sefé. (Pwär. 7:14) Sia tongeni kinamwefengen me aramas, kapachelong chókkewe sia kúna pwe mi wiliwilikkis napanaper are kon echichchin? Mi múrinné ach sipwe fiti án aposel Petrus ei pesepes ngeni pwiin kewe chón lúkú, a erá: “Oupwe meniniti aramas meinisin, oupwe echeni chienemi kewe souläng.”​—1 Pet. 2:17.

15, 16. (a) Pwata a lamot ach sipwe afóta ekiekich wóón ekkewe mettóch mi pwúng? (b) Pwata a lamot ngeni Chón Kraist ar repwe ákkeáni féffér mi múrinné?

¹⁵ Sia manaw lón ekkeei “fansoun weires.” (2 Tim. 3:1) Ina popun a lamot sipwe afóta ekiekich wóón ekkewe mettóch mi pwúng pwe sipwe akkamwéchú ach riri ngeni Kot. (1 Tes. 5:6-9) Sipwe ppii ifa usun sia tongeni féri ena lón úlúngát kinikinin manawach.

¹⁶ Féfférúch: Petrus a mirititi lamoten ewe mettóch féffér mi múrinné. A erá: “Oupwe eäni föföröch lein ekewe chon lükün lamalam, pwe . . . repwe küna ämi föför mürina o mwareiti Kot.” (1 Pet. 2:12) Sia achocho le elingaaló Jiowa ren ach eáni féffér mi múrinné, ese lifilifil ika sia nóm leimw, lón leenien ach angang, sukul, lón fansoun kunou, are afalafal. Pwúngún pwe kich meinisin sia kan mwáálliló pokiten sise unuséch. (Rom 3:23) Nge ika sisap fangetá le fiu ngeni apwangapwangen futukach lón ei “maunen lükülük mi fokun mürina,” iwe sia tongeni win.​—1 Tim. 6:12.

17. Ifa usun sipwe eáni ewe ekiek Jesus a eáni? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

 ¹⁷ Ekiekich: Ren ach sipwe eáni féffér mi múrinné, mi lamot sipwe pwal eáni ekiek mi pwúng. Aposel Paulus a erá: “Oupwe eäni ewe chök ekiek Kraist Jesus a eäni.” (Fil. 2:5) Ifa ena ekiek Jesus a eáni? Jesus emén mi tipetekison. Tipetekison a amwékútú i le pennúkúóló pwisin mochenin lón an angangen afalafal. Ewe angangen esilefeili ewe kapas allim usun Mwúún Kot, ina ewe mettóch Jesus a kon ekieki. (Mark. 1:38; 13:10) I a fókkun lúkú pwe án Kot we Kapas ina ewe puk epwe wisen apwúngaló mettóch. (Joh. 7:16; 8:28) A káéfichi ewe Paipel pwe epwe tongeni aloni minne a mak lón, áwewefichi me penaatá. Ika sia tipetekison me tinikken lón ach angangen afalafal me pwisin káé ewe Paipel, iwe sipwe eáni án Kraist ekiek.

18. Sipwe álisatá án Jiowa angang ren ach féri met?

¹⁸ Ach álillis: Jiowa a tipeni pwe “chokewe meinisin mi nom won läng me fanüfan . . . repwe fotopwäsuk o asamolu ewe it iten Jesus.” (Fil. 2:9-11) Inaamwo ika Kot a fókkun átekiatáái Jesus, nge fán tipetekison Jesus epwe pwisin onómu i fán nemenien Seman na. Sipwe pwal ina usun. (1 Kor. 15:28) Ifa usun? Ren ach álisatá seni unusen letipach ewe angang Kot a ewisa ngenikich, ina ach sipwe “feilló ngeni aramasen ekkewe mwüü meinisin o föri pwe repwe wiliti chón lüküw me chón käeö.” (Mat. 28:19, Agapé) Pwal och, sia mochen sipwe “eäni kirikiröch ngeni aramas meinisin,” ren ach eáni féffér múrinné ngeni pwiich kewe me aramas ese lifilifil.​—Kal. 6:10.

19. Met sipwe tipeppós le féri?

¹⁹ A ifa me kilisouch pwe Jiowa a áchema ngenikich ach sipwe afóta ekiekich wóón ekkewe mettóch mi nóm láng! Iwe, mi lamot “sipwe tipeppos le sä lon ewe kitir mi nom mwach.” (Ipru 12:1) Amwo kich meinisin sipwe angang ngeni Jiowa ‘ren unusen letipach,’ me Semach we mi nóm láng epwe efeiéchú ach angang weires.​—Kol. 3:23.