1-3. Menni ewe chón koput a chechchekich? Iwe, pwata ach kákkáé met Paipel a apasa epwe oururukich?

ANCHANGEI mwo pwe itá ka sú seni emén chón oputok mi fókkun kirikiringaw. A mmen péchékkúl me mwittir sonuk. Ka silei pwe esap úméúméch ngonuk pún ka fen kúna an a nieló ekkóch chienom kewe. Inaamwo ika ka resin achocho le sú seni nge a chék tattapweok. A usun itá nge ese chúen wor óm ápilúkúlúk. Ke rúng chék nge emén a ssáto únúkum me a tongeni selánuk. A fókkun péchékkúl seni ewe chón oputok, iwe a pwon pwe epwe álisuk. A ifa me ngasetiwom me kinamweelóón letipom!

² Iwe, mei wesewesen wor emén chón oputok mi chechcheok. A pwal chechchekich meinisin. Sia fen káé lón Sópwun 6 án Paipel erá pwe máló, ina i ewe chón oputakich. Ese wor emén leich epwe tongeni sú seni are pépéén seni. Lap ngenikich sia fen kúna málóón attongeach kewe. Nge Jiowa a fókkun  péchékkúl seni máló. I ewe Chón Selánikich mi tong a fen ánnetatá pwe a tufichin okkufu máló. A pwal pwonei pwe epwe unusen amóeló máló. Iei alon Paipel: “Ewe amüchülan chon oputan epwe mola, iei mäla.” (1 Korint 15:26) Ina pwóróus allim!

³ Iei sipwe ekieki usun meefiach atun emén attongeach a máló. Pún ena, epwe álisikich le weweiti eú pwóróus mi apwapwa, weween án Jiowa pwon pwe epwe amanawasefáli chókkewe mi máló. (Aisea 26:19) Ina ewe ápilúkúlúkún manawsefál.

4. (a) Pwata sia tongeni silei meefien Jiowa usun máló ren met Jesus a meefi atun emén chiechian a máló? (b) Jesus a fókkun chiechiéch ngeni ié kewe?

⁴ A fen má sonuk emén attongeom? Atun a kon chou riáfféúch, letipechouch me chúúpwúlúch lón ena esin fansoun, a lamot sipwe seppi ngeni ewe Kapasen Kot pwe epwe oururu letipach. (Álleani 2 Korint 1:3, 4.) Ewe Paipel a álisikich le weweiti meefien Jiowa me Jesus usun máló. Jesus, ewe mi mwirifichi Seman we, a meefi riáfféú lupwen emén chiechian a máló. (Johannes 14:9) Lupwen Jesus a nóm lón Jerusalem, a kan soun chuuri Lasarus me fefinan kewe, Maria me Marta lón Petania pún a kkan ngeni Jerusalem. Ra fókkun chiechiéchfengen. Iei alon Paipel: “Jesus a echeni Marta me pwiin we me Lasarus.” (Johannes 11:5) Iwe nge, sia fen káé lón Sópwun 6 pwe Lasarus a máló.

5, 6. (a) Met Jesus a féri lupwen a kúna letipechoun án Lasarus famili me chiechian kewe? (b) Pwata án Jesus letipechou a oururukich?

 ⁵ Met meefien Jesus usun málóón chiechian na? Ena pwóróus a apasa pwe Jesus a etto chuuri márárin me chiechien Lasarus kewe lupwen ra kechiw wóón. Lupwen Jesus a kúner, a fókkun letipechou. Paipel a apasa pwe “letipan a fokun mwökütüküt o weires.” A pwal erá pwe “Jesus a kechü.” (Johannes 11:33, 35) Letipechoun Jesus a itá wewe ngeni pwe ese wor an ápilúkúlúk? Fókkun aapw. Pún Jesus a silei pwe epwele fis och mettóch mi fókkun amwarar. (Johannes 11:3, 4) Nge a chúen meefi ewe riáfféú me letipechou a fis pokiten máló.

⁶ Pwóróusen án Jesus letipechou a oururukich. A áiti ngenikich pwe Jesus me Seman we Jiowa ra oput máló. Nge Jiowa Kot a tongeni okkufu ena chón koput! Sipwe ppii met Kot a atufichi Jesus an epwe féri.

7, 8. Pwata itá ese chúen wor án Lasarus ápilúkúlúk me ren ekkewe aramas mi nóm ikewe ie? Iwe nge, met Jesus a féri?

⁷ Lasarus a peias lón eú pokungo, iwe Jesus a apasa pwe ewe faú ppen asaman epwe kekiiló. Marta ese tipeeú ngeni pún inisin Lasarus epwele pwomach pún a fen rúáánú ránin an máló. (Johannes 11:39) Me ren aramas, ese wor an ápilúkúlúk.

⁸ Ra asokopenaaló ewe faú, iwe Jesus a léúwommóng le kékké: “Lasarus, kopwe towu!” Met a fis? “Lasarus a towu.” (Johannes 11:43, 44) Ekieki pwapwaan ekkewe aramas mi nóm ikewe ie. Fefinan,  márárin, chiechian me chón órun kewe meinisin ra silei pwe attongeer na a máló nge iei a manawsefál. Ra fókkun rúké pún me rer nge esap tufich ena mettóch. Ese mwáál, chómmóng ra róómi Lasarus fán pwapwa. A ifa me amwararen án ena manaman okkufu máló!

9, 10. (a) Ifa usun Jesus a affata ika ié ewe Emén mi awora an manamanen amanawasefáli Lasarus? (b) Ikkefa ekkóch feiéch sipwe kúna seni ach álleani pwóróusen manawsefálin aramas lón Paipel?

⁹ Jesus ese apasa pwe pwisin an ena manaman mi amwarar. Lón an we iótek me mwen an kéri Lasarus, a affata pwe ena manawsefál a pop seni Jiowa. (Álleani Johannes 11:41, 42.) Sap chék ina ewe fansoun án Jiowa áeá an na manaman. Manawsefálin Lasarus, eú chék me lein ekkewe tiu pwóróusen manawsefál ra mak lón ewe Kapasen Kot. * A mmen apwapwa ach álleani me káé ekkena pwóróus. Ra áiti ngenikich pwe Kot ese lifilifil aramas, pún a amanawasefáli kúkkún me chinnap, mwán me fefin, chón Israel me chón Jentail. A ifa me watteen chengelin aramas lón ekkena pwóróus! Áwewe chék, lupwen Jesus a amanawasefáli emén kúkkún nengngin, meinisin lón ewe ruumw “ra fokun mairü.” (Markus 5:42) Enlet, resap fókkun ménúki án Jiowa féri ena manaman mi wesewesen apwapwa.

¹⁰ Pwúngún, chókkewe Jesus a amanawasefáliir ra málósefál. Nge a itá wewe ngeni pwe ese wor lamoten an amanawasefáliir? Fókkun aapw. Ekkena  pwóróus lón Paipel ra ánneta minne mi enlet me awora ach ápilúkúlúk allim.

11. Ifa usun pwóróusen án Lasarus manawsefál a ánneta pwúngún alon Än Salomon Afalafal 9:5?

¹¹ Ewe Paipel a apasa pwe ekkewe mi máló “resap silei och mettoch.” (Än Salomon Afalafal 9:5) Pwóróusen Lasarus a ánnetatá pwe rese manaw lón pwal eú leeni are meefi och mettóch. Lupwen Lasarus a manawsefál, a itá ámeseikaatá aramas usun pwóróusen láng are eniwokkusur ren pwóróusen ewe ell mi ngetenget ren ekkei? Aapw. Ese mak lón Paipel pwe Lasarus a kapas usun ekkena mettóch. Ese “silei och mettoch” lón ekkewe rúáánú ránin an máló. Án Lasarus máló usun nge a chék annut.​—Johannes 11:11.

12. Met popun sia tongeni lúkú pwe Lasarus a wesewesen manawsefál?

¹² Pwóróusen Lasarus a pwal áiti ngenikich pwe epwe wesewesen fis ewe manawsefál nge esap eú chék tutulap. Mwichemmongun aramas ra kúna án Jesus amanawasefáli Lasarus. Pwal mwo nge ekkewe néúwisin lamalam mi oput Jesus rese tipemwaramwar pwe a fis ena manaman. Nge iei alor: “Met sipwe föri? Nengeni ekei manaman meinisin ei mwän [Jesus] a föri!” (Johannes 11:47) Chómmóng aramas ra ló katol Lasarus, ewe mwán mi manawsefál. Ina minne, ra chómmóngóló ekkewe mi lúkú Jesus. Án Lasarus manawsefál a ánneta pwe Kot a tiinaato Jesus. A wesewesen péchékkúl ena pisekin ánnet, ina popun ekkóch me lein  ekkewe néúwisin lamalam mi tipeférea ra ekiekin nieló Jesus me Lasarus.​—Johannes 11:53; 12:9-11.

13. Met popun sia tongeni lúkú pwe Jiowa a wesewesen tufichin amanawasefáli ekkewe mi máló?

¹³ Itá a mwáál ach sipwe lúkú pwe epwe wesewesen fis ewe manawsefál? Aapw, pún Jesus a apasa pwe “ekewe sotup” repwe manawsefál. (Johannes 5:28) Jiowa, i ewe Chón Fératá ménúmanaw meinisin. Itá a weires sipwe lúkú pwe epwe tongeni eliwinisefáli manawen aramas? Pwúngún pwe epwe lóngólóng wóón minne Jiowa a tufichin chechchemeni. Iwe a tufichin chechchemeni attongeach kewe mi máló? Ese lea ekkewe fúún láng nge Kot a silei iten eféú me eféú leir! (Aisea 40:26) Ina popun, Jiowa Kot a tongeni chechchemeni tichikin pwóróusen manawen attongeach kewe mi máló, iwe a tufichin amanawasefáliir.

14, 15. Me ren alon Hiop, met meefien Jiowa usun an epwe amanawasefáli ekkewe mi máló?

¹⁴ Iwe nge met meefien Jiowa usun an epwe amanawasefáli ekkewe mi máló? Ewe Paipel a apasa pwe Jiowa a wesewesen mochen amanawatá ekkewe mi máló. Ewe mwán mi tuppwél Hiop a eis: “Are eman aramas a mäla, ifa usun, epwe pwal manausefäl?” Hiop a kapas usun an witiwit lón peias tori ewe fansoun Kot epwe chemeni i. Iei alon ngeni Jiowa: “En kopwe köriei, nge ngang üpwe pälüenuk. En kopwe positiei, ngang ätewe poum a föri.”​—Hiop 14:13-15.

¹⁵ Ekieki mwo ei mettóch! Jiowa a wesewesen mwétéresiti an epwe amanawasefáli ekkewe mi máló. Esap pwe letipach a fókkun pwapwa ren ach  silei pwe a ina usun meefien Jiowa? Nge epwe ifa esin ena manawsefál lón mwachkkan? Ié kewe repwe manawsefál me ia repwe manawsefál ie?

16. Ekkewe mi manawsefál repwe manaw fán met sókkun napanap?

¹⁶ Pwóróusen chókkewe mi manawsefál lón Paipel ra áiti ngenikich usun ewe manawsefál epwe fis. Chókkewe mi manawsefál wóón fénúfan me lóóm ra chuursefáli attongeer kewe. Epwe pwal ina usun ewe manawsefál lón mwachkkan nge epwe múrinné seni. Sia fen káé lón Sópwun 3 usun án Kot tipeni pwe unusen fénúfan epwe wiliti eú paratis. Ina minne, atun ekkewe mi máló repwe manawsefál, fénúfan esap chúen ur ren maun, atai allúk me semmwen. Chókkana repwe ápilúkúlúkún manaw tori feilfeiló chék wóón fénúfan fán kinamwe me pwapwa.

17. Epwe ifa úkúkún chóchóón chókkewe repwe manawsefál?

¹⁷ Ié kewe repwe manawsefál? Jesus a apasa pwe “ekewe sotup meinisin repwe rong mwelian o towu seni peiaser.” (Johannes 5:28, 29) A pwal ina usun alon Pwärätä 20:13: “Ewe matau a fangewu ekewe mi mäla ra nom lon, pwal mäla me ewe lenien sotup ra fangewu ekewe mi mäla ra nom lor.” (Nengeni Pwal Ekkóch Áwewe lón ewe lesen “Alapaaló Óm Silei Weween ewe Leenien Sotup.”) Leenien sotup epwe péénnúló. Fite billion aramas mi akkannut ikena ie repwe manawsefál. Iei alon ewe aposel Paulus: “Epwe fis ewe manausefal ren ekkewe mi pung pwal ekkewe rese pung.” (Föför 24:15, TF) Met weween alon na?

18. Ié kewe ra kapachelong lein “ekkewe mi pung” repwe manawsefál? Met meefiom usun ewe ápilúkúlúkún manawsefál?

 ¹⁸ A kapachelong lein chókkana “mi pung” ekkewe aramas sia álleani pwóróuseer lón ewe Paipel nge ra manaw me mwen án Jesus feitiw fénúfan. Eli kopwe ekieki Noa, Apraham, Sara, Moses, Rut, Ester me pwal chómmóng. A mak lón Ipru sópwun 11 pwóróusen ekkóch ekkena mwán me fefin mi péchékkúl ar lúkú Kot. Nge a pwal kapachelong lein chókkana “mi pung” néún Jiowa kewe chón angang mi máló lón ach ei fansoun. Sia kilisou ren ewe ápilúkúlúkún manawsefál pún sisap chúen niwokkusiti ach sipwe máló.​—Ipru 2:15.

19. Ié kewe “rese pung”? Iwe, ren án Jiowa kirekiréch, met epwe féri fán iter?

¹⁹ Nge epwe ifa usun ekkewe aramas rese angang ngeni are álleasochisi Jiowa pokiten ar rese silei i? Kot esap ménúkaaló ekkena fitu billion aramas “rese pung.” Epwe pwal amanawasefáliir me mut ngeniir fansoun le káé usun i me angang ngeni. Atun ewe engeréú ier, ekkewe mi máló repwe manawsefál, iwe repwe tufichin fiti aramas mi tuppwél le angang ngeni Jiowa wóón fénúfan. Epwe ina eú fansoun mi fókkun echipwér. Ewe Paipel a eita ngeni ena fansoun ewe Ránin Kapwúng. *

20. Met weween Keena? Ié kewe ra kúna kapwúngún Keena?

²⁰ A itá wewe ngeni pwe aramas meinisin mi máló repwe manawsefál? Aapw. Ewe Paipel a apasa  pwe ekkóch ekkewe mi máló ra nóm lón “Keena.” (Lukas 12:5, TF) Keena a iteit seni eú leenien piipi a nóm lúkún Jerusalem me lóóm. Somá me piipi ra kan kek lón. Ekkewe chón Jus ra ekieki pwe chókkewe mi kóturulong somáár ikena ie rese fich repwe peias me manawsefál. Ina minne, Keena a liosuetá máffóch are taffóch. Inaamwo ika Jesus epwe wisen apwúngú ekkewe mi manaw me máló nge Jiowa i ewe Soukapwúng mi lapalap. (Föför 10:42) Esap amanawasefáli chókkewe mi wesewesen ngaw me rese mochen siwili napanaper.

21, 22. (a) Ifa pwal ewe eú sókkun manawsefál? (b) Ié we a ákkáeúin eáni ewe manawsefál ngeni manaw lón láng?

²¹ Ewe Paipel a kapas usun pwal eú sókkun manawsefál, ewe manawsefál ngeni manaw lón láng. A wor eú chék pwóróus usun ena sókkun manawsefál lón Paipel, ina án Jesus Kraist we manawsefál.

²² Mwirin málóón Jesus, Jiowa ese likitaló Néún na mi tuppwél lón peias. (Kölfel 16:10; Föför 13:34, 35) A amanawasefáli Jesus nge ese chúen emén aramas. Ewe aposel Petrus a áweweei pwe Kraist a máló lón “pekin fituk . . . nge ren pekin ngun a fen manaueta.” (1 Petrus 3:18, TF) Ina eú manaman mi lapalap. Jesus a manawsefálitá usun emén chónláng mi fókkun manaman! (Álleani 1 Korint 15:3-6.) Jesus, i ewe a ákkáeúin eáni ena sókkun manawsefál mi amwarar. Nge sap minne i chék epwe eáni.​—Johannes 3:13.

23, 24. Ié kewe ra kapachelong lón án Jesus “mwich mi kisikis,” iwe iir fitemén?

 ²³ Pokiten Jesus a silei pwe epwele liwinsefálitá láng, a ereni néún kewe chón káé mi tuppwél pwe epwe feiló ‘amolätä lenier’ ikena ie. (Johannes 14:2) A erá pwe chókkewe repwe feitá láng, iir eú “mwich mi kisikis.” (Lukas 12:32) Iir fitemén chón ena mwich mi kisikis? Iei alon ewe aposel Johannes lón Pwärätä 14:1: “Üa nenengeni o üa küna ewe Lam [Jesus Kraist] a ütä won ewe Chuk Sion, nge üa pwal küna ipükü faik me rüanüngeröü aramas ra nom ren, ir chokewe a mak itan me iten Saman won chamwer.”

²⁴ Ekkena 144,000 Chón Kraist, pachelong néún Jesus kewe aposel mi tuppwél, repwe manawsefálitá ngeni manaw lón láng. Ineet repwe manawsefál? Ewe aposel Paulus a makkeei pwe epwe fis atun án Kraist nónnóm. (1 Korint 15:23) Kopwe káé lón Sópwun 9 pwe iei sia manaw lón ena fansoun. Ina minne, lusun ekkena 144,000 mi máló lón ach ei fansoun ra mwittir manawsefál ngeni manaw lón láng. (1 Korint 15:51-55) Iwe nge, lap ngeni aramas ra ápilúkúlúk ar repwe manawsefál ngeni manaw lón Paratis wóón fénúfan.

25. Met sipwe káé lón ena sópwun mwirin ei?

²⁵ Pwúngún, Jiowa epwe wesewesen okkufu máló, ewe chón oputakich, iwe máló epwe móróffóchóló! (Álleani Aisea 25:8.) Iwe nge, eli kopwe eis, ‘Met ekkewe mi manawsefál ngeni manaw lón láng repwe féri?’ Repwe chóni ewe nemenem lón ewe Mwú mi amwarar lón láng. Sipwe káé pwóróusen ena nemenem lón ena sópwun mwirin ei.