1, 2. (a) Ki abilite enportan nou bezwen devlope e akoz? (b) Ki nou pou diskite dan sa lartik?

 NOU tou nou bezwen aprann pour analiz lenformasyon e servi sa lenformasyon pour tir sa bon konklizyon. (Proverb 3:21-23; 8:4, 5, NWT) Si non, i pou fasil pour Satan ek son lemonn detourn nou fason panse. (Efezyen 5:6; Kolosyen 2:8) Byensir, pour arive tir sa bon konklizyon, nou bezwen rod bann lenformasyon egzakt. Proverb 18:13 (NWT) i dir: “Ler en dimoun i reponn vitman avan i tann lenformasyon egzakt, sa i bet e i ganny imilye.”

² Dan sa lartik, nou pou vwar kwa ki kapab fer li difisil pour ganny bann lenformasyon egzakt e tir sa bon konklizyon. Nou pou osi vwar bann prensip Labib ek bann legzanp ki pou ed nou aprann ki mannyer pour analiz lenformasyon.

3. Akoz nou bezwen aplik sa prensip ki dan Proverb 14:15? (Vwar portre o konmansman sa lartik.)

³ Ozordi, nou ganny bonbarde avek en ta lenformasyon.  Nou ganny sa bann lenformasyon atraver Enternet, televizyon ek lezot medya. I osi kapab arive ki dimoun i anvoy nou en kantite imel ek mesaz lo nou telefonn oubyen nou tann en kantite zistwar avek nou bann zanmi. Parfwa, i paret ki nou pa zanmen aret ganny sa bann lenformasyon. Alor nou bezwen fer byen atansyon. I tre probab ki nou bann zanmi pa pe fer li an mal, me i annan lezot dimoun ki fann bann fo lenformasyon oubyen detourn bann lenformasyon par ekspre. Ki prensip Labib ki kapab ed nou analiz sa ki nou tande? Proverb 14:15 i dir: “En dimoun bet i krwar tou sa ki i tande; me en dimoun pridan i gete kote i met son lipye.”

4. Ki mannyer Filipyen 4:8, 9 i kapab ed nou swazir sa ki nou lir e akoz i sitan enportan pour annan lenformasyon egzakt? (Vwar sa bwat “ Detrwa provizyon ki ed nou ganny bann lenformasyon egzakt.”)

⁴ Pour fer bann bon desizyon, nou bezwen bann lenformasyon egzakt. Alor, nou bezwen fer byen atansyon ler nou pe swazir sa ki nou lir. (Lir Filipyen 4:8, 9.) Nou pa devret gat nou letan lo bann sit Enternet ki annan bann fo nouvel ouswa pe lir bann imel ki fann rimer. Nou bezwen sirtou evite al lo bann sit Enternet kot bann aposta i promot zot nide. Zot anvi afebli lafwa pep Bondye e detourn laverite. Bann fo lenformasyon i kapab fer nou fer bann move desizyon. Pa zanmen krwar ki bann fo lenformasyon pa pou annan en move lefe lo ou.​—1 Timote 6:20, 21.

5. Ki fo zistwar bann Izraelit ti tande e ki lefe sa ti annan lo zot?

⁵ Bann zistwar ki pa vre i kapab anmenn bann move rezilta. Dan letan Moiz, 12 espyon ti al dan Later Promiz. Ler zot ti retournen, dis parmi zot ti dir bann keksoz negatif. (Nonm 13:25-33) Zot ti egzazere lo sa ki zot ti’n vwar e sa ti fer pep Zeova per e dekouraze. (Nonm 14:1-4) Akoz sa pep ti reazir dan sa fason? Petet zot ti krwar ki sa zistwar ti vre parski laplipar bann espyon ti dir menm keksoz. Alor zot pa ti oule ekout bann bon keksoz ki sa de lezot espyon ti dir konsernan Later Promiz. (Nonm 14:6-10) Dan plas rod lenformasyon egzakt e met konfyans dan Zeova, bann dimoun ti swazir pour krwar sa bann keksoz negatif ki ti’n ganny rakonte.

6. Akoz nou pa devret sirprann ler nou tann bann zistwar sokan lo pep Zeova?

⁶ Nou bezwen fer byen atansyon ler nou tann bann zistwar konsernan pep  Zeova. Rapel ki nou lennmi Satan i ganny apele “sa enn ki . . . pe akiz nou bann frer.” (Revelasyon 12:10) Zezi ti averti ki nou bann lennmi ti pou “dir tou sort move keksoz lo” nou. (Matye 5:11) Si nou pran lavertisman Zezi o serye, nou pa pou soke ler nou tann bann zistwar drol lo pep Zeova.

7. Ki nou devret demann nou lekor avan ki nou anvoy en imel oubyen mesaz lo telefonn?

⁷ Eski ou kontan anvoy bann imel ek mesaz lo telefonn pour ou bann zanmi? Ler ou vwar en keksoz enteresan dan nouvel oubyen tann en leksperyans ki ou pa’n deza tande avan, eski ou vin parey en zournalis ki anvi partaz sa lenformasyon deswit? Avan ki ou anvoy en imel ouswa mesaz lo telefonn, demann ou lekor: ‘Eski mon asire ki sa zistwar i vre? Eski mon vreman annan bann lenformasyon egzakt?’ Si ou pa asire, i kapab ki ou pe fann bann keksoz ki pa vre. Alor si ou pa konnen si en zistwar i vre ouswa non, pa anvoy li. Delete li!

8. Ki nou bann lennmi dan serten pei in fer e ki mannyer i kapab ki nou pe ed zot san ki nou realize?

⁸ I annan en lot rezon akoz i danzere pour anvoy bann imel ouswa mesaz lo telefonn san reflesi. Dan serten pei, nou travay i anba restriksyon oubyen i’n menm ganny enterdi. Nou bann lennmi dan sa bann pei i kapab fann bann zistwar par ekspre pour fer nou per oubyen mefye kanmarad. Mazin lo sa ki ti arive dan ansyen Linyon Sovyetik. Lapolis sekre ki koni konman KGB ti fann rimer ki serten frer byen koni ti’n trai pep Zeova. a (Vwar not.) Malerezman, plizyer frer ek ser ti  krwar ki sa bann zistwar ti vre e zot ti kit lorganizasyon Zeova. Plizyer parmi zot ti retournen pli tar, me serten non. Zot ti les sa bann fo zistwar fer zot perdi zot lafwa. (1 Timote 1:19) Ki mannyer nou kapab fer sir ki sa pa arive avek nou? Pa bezwen fann bann move zistwar ouswa bann ki ou pa asire si i vre oubyen non. Pa krwar tou sa ki ou tande. O kontrer, fer sir ki ou annan bann lenformasyon egzakt.

9. Kwa ankor ki fer li difisil pour nou ganny bann lenformasyon egzakt?

⁹ Par ler nou tann bann zistwar ki pa konpletman vre oubyen bann zistwar ki mank lenformasyon. Sa i fer li difisil pour nou tir bann konklizyon egzakt. Nou pa zanmen kapab annan konfyans dan en zistwar ki pa konpletman vre! Alor, ki nou kapab fer pour nou pa ganny anbete par sa bann kalite zistwar?​—Efezyen 4:14.

10. Akoz serten Izraelit ti pros pour al lager avek zot frer e kwa ki ti anpes zot fer sa?

¹⁰ Nou kapab aprann avek sa ki ti arive avek bann Izraelit ki ti reste lo kote was Larivyer Zourden dan letan Zozye. (Zozye 22:9-34) Zot ti tande ki bann Izraelit ki reste lo kote les Larivyer Zourden ti’n konstri en gran lotel o bor larivyer. Sa lenformasyon ti vre, me i pa ti konplet. Sa ti fer ki bann Izraelit ki reste lo kote was ti krwar ki zot bann frer ki reste lo kote les ti’n rebel kont Zeova, alor zot ti rasanble pour al lager avek zot. (Lir Zozye 22:9-12.) Me avan ki bann Izraelit lo kote was ti atake, zot ti anvoy serten zonm pour al rod lenformasyon egzakt. Ki sa bann zonm ti dekouver? Bann Izraelit ki reste lo kote les pa ti’n fer sa lotel pour ofer sakrifis avek bann fo bondye. Zot ti’n konstri sa lotel konman en moniman pour fer tou dimoun konnen ki zot ador Zeova. Bann Izraelit ti’n bezwen kontan ki zot pa ti’n al lager avek zot frer me ki zot ti’n pran letan pour rod tou lenformasyon egzakt.

11. (a) Ki mannyer Mefiboset ti ganny trete dan en fason enzis? (b) Ki mannyer David ti’n kapab tret Mefiboset dan en fason zis?

¹¹ I kapab arive ki dimoun i bles nou santiman akoz zot fann bann zistwar lo nou ki pa konpletman vre. Sanmenm sa ki ti arive avek Mefiboset. Lerwa David ti demontre zenerozite anver Mefiboset par donn li tou later ki ti pour son granpapa Sail. (2 Samyel 9:6, 7) Me pli tar, David ti tann en move zistwar lo Mefiboset. I pa ti tyeke si sa zistwar ti vre oubyen non e i ti pran tou sa bann propriyete ki i ti’n donn Mefiboset. (2 Samyel 16:1-4) Ler David ti koz avek Mefiboset pli tar, i ti realize ki i ti’n fer en fot. Apre i ti redonn Mefiboset en par sa propriyete. (2 Samyel 19:24-29) David ti azir vitman menm si i ti mank lenformasyon, me si i ti’n pran letan pour rod bann lenformasyon egzakt, Mefiboset pa ti pou’n sibir sa lenzistis.

12, 13. (a) Ki Zezi ti fer ler dimoun ti koz manti lo li? (b) Ki nou kapab fer si en dimoun i koz manti lo nou?

¹² Ki ou kapab fer si dimoun i fann bann mansonz lo ou? Sanmenm sa ki ti arive avek Zezi ek Zan ki batize. (Lir Matye 11:18, 19.) Ki Zezi ti fer? I pa ti  servi tou son letan ek lenerzi pour konvenk dimoun ki sa bann zistwar ti fo. O kontrer, i ti ankouraz bann dimoun pour analiz bann lenformasyon pour zot menm. I ti anvi ki zot konsantre lo sa ki i ti fer e ansennyen. Zezi ti dir: “Lasazes en dimoun i ganny prouve drwat par son aksyon.”​—Matye 11:19, not.

¹³ Nou kapab aprann en leson enportan avek Zezi. Par ler, dimoun i kapab dir bann keksoz ki pa neseser oubyen negatif lo nou e petet nou per ki sa pou gat nou repitasyon. Me nou fason viv i kapab ed lezot pour vwar ki kalite dimoun nou vreman ete. Parey nou’n aprann avek legzanp Zezi, nou bon kondwit i kapab prouve ki bann keksoz ki pa konpletman vre ki dimoun i rakonte lo nou ek zot bann fo lakizasyon, i zis bann mansonz.

14, 15. Akoz nou pa devret depan lo nou prop konprenezon?

¹⁴ Nou’n vwar ki i kapab difisil pour ganny bann lenformasyon egzakt. En lot problenm i nou lenperfeksyon. Petet nou’n servi Zeova pour plizyer lannen e nou’n ganny serten lasazes. I kapab ki lezot i annan respe pour nou akoz nou kapab reflesi byen. Eski sa i kapab vin en problenm pour nou?

¹⁵ Wi. Nou kapab konmans depan lo nou prop konprenezon. Petet sa i fer ki nou les nou bann santiman ek prop nide kontrol nou fason panse. Nou kapab konmans krwar ki nou konpran en sityasyon menm si nou napa tou lenformasyon egzakt. Sa i vreman danzere! Labib i klerman averti ki nou pa devret depan lo nou prop konprenezon.​—Proverb 3:5, 6; 28:26.

16. Dan sa legzanp, ki ti arive dan en restoran e ki Tom ti krwar?

¹⁶ Par egzanp, meton en zour swar en ansyen eksperyanse ki apel Tom i al dan en restoran e i vwar en lot ansyen ki apel John pe asize atab avek en madanm ki pa son madanm marye. I paret ki zot pe pas en bon moman. Tom i vwar zot riye e may kanmarad. I vreman enkyet e i demann son lekor: ‘Eski John ek son madanm pou divorse? Ki pou arive avek zot zanfan?’ Tom in  deza vwar keksoz koumsa arive avan. Ki mannyer ou ti pou santi si ou ti dan plas Tom?

17. Dan sa legzanp, ki Tom ti aprann pli tar e ki nou kapab aprann avek sa?

¹⁷ Me esper en kou. Menm si Tom pe mazinen ki John pe tronp son madanm, eski i annan tou lenformasyon egzakt? Pli tar sa zour swar, Tom i telefonn John e i dekouver ki sa madanm i ser John ki reste byen lwen. John ek son ser pa’n vwar kanmarad pour plizyer lannen. Vi ki i pa ti pe reste pour bokou letan, John ti annan zis en pti moman pour pran en repa avek li dan en restoran. Son madanm pa ti kapab vini. Tom ti kontan ki i pa ti’n dir personn sa ki i ti’n panse! Ki nou aprann avek sa? Nenport ki kantite letan ki nou’n servi Zeova, nou ankor bezwen rod lenformasyon egzakt avan ki nou kapab tir en konklizyon egzakt.

18. Kwa ki kapab fer nou krwar en move keksoz lo nou frer oubyen ser?

¹⁸ I osi kapab difisil pour analiz en sityasyon korekteman ler i annan pour fer avek en frer oubyen ser ki nou pa tro byen avek. Si nou kontinyen mazin lo nou bann dezakor, nou kapab konmans mefye li. Apre, si nou tann en keksoz negatif lo li, i kapab ki nou pou anvi krwar ki sa i vre, menm si napa okenn laprev. Ki nou aprann avek sa? Si nou les bann santiman negatif anver nou bann frer ek ser devlope dan nou leker, sa i kapab fer nou tir bann move konklizyon ki pa baze lo bann lenformasyon egzakt. (1 Timote 6:4, 5) Nou pa devret les bann move santiman parey gro ker ek zalouzi reste dan nou leker. Pa zanmen oubliye ki Zeova i anvi ki nou kontan nou frer ek ser e pardonn zot avek tou nou leker.​—Lir Kolosyen 3:12-14.

19, 20. (a) Ki bann prensip Labib ki pou ed nou analiz bann lenformasyon korekteman? (b) Ki nou pou diskite dan sa lot lartik?

¹⁹ Ozordi, i vreman difisil pour ganny bann lenformasyon egzakt e pour byen analiz zot. Akoz? Parski laplipar lenformasyon ki nou ganny akse avek pa konplet oubyen zis en bout ki vre e nou nou enparfe. Kwa ki kapab ed nou? Bann prensip ki nou trouve dan Parol Bondye! Par egzanp, en prensip i dir nou ki i bet pour reponn avan ki nou tann lenformasyon egzakt. (Proverb 18:13, NWT) En lot prensip i ed nou pour vwar ki nou pa devret krwar tou sa ki nou tande san ki nou tyeke si i vre. (Proverb 14:15) Deplis, nenport ki kantite letan ki nou’n servi Zeova, nou pa kapab depan lo nou prop konprenezon. (Proverb 3:5, 6) Bann prensip Labib pou protez nou si nou servi bann lenformasyon egzakt pour tir bann bon konklizyon e fer bann desizyon saz.

²⁰ Me i annan en lot rezon akoz nou kapab vwar li difisil pour konn laverite dan en sityasyon. Konman imen, nou vitman ziz bann keksoz dapre sa ki nou kapab vwar. Dan sa lot lartik, nou pou diskit lo serten sityasyon kot nou kapab fer sa fot e nou pou aprann ki mannyer nou kapab evite fer sa.