Eski ou ti konnen?
Eski Zezi ti pe ofans sa madanm ler i ti donn sa legzanp lo “pti lisyen”?
En fwa, ler Zezi ti Siri, dan provens Ronm, en madanm Grek ti vin demann li led. Dan larepons ki Zezi ti donnen, i ti konpar bann dimoun ki pa Zwif avek bann “pti lisyen.” Anba Lalwa Moiz, lisyen ti ganny konsidere konman bann zannimo enpir. (Levitik 11:27) Me eski Zezi ti oule ofans sa madanm ek lezot dimoun ki pa Zwif?
Pa ditou. Zezi ti pe esey fer son bann disip konpran ki i ti son priyorite sa letan pour ed bann Zwif. Alor i ti donn sa legzanp ler i ti dir sa madanm: “I pa byen pour pran dipen bann zanfan e zet avek bann pti lisyen.” (Matye 15:21-26; Mark 7:26) Parmi bann Grek ek Romen, lisyen ti souvan reste dan lakaz son met e zwe avek bann zanfan. Alor, sa lekspresyon “pti lisyen” pa ti pou’n donn sa madanm en move lenpresyon. Sa madanm ti konpran sa ki Zezi ti dir. I ti reponn: “Wi, Senyer, me selman bann pti lisyen i manz bann pti bout dipen ki tonm anba latab zot met.” Zezi ti felisit sa madanm pour son lafwa e i ti geri son fiy.—Matye 15:27, 28.
Eski Zapot Pol ti donn en bon konsey ler i ti sizere ki zot fer sa vwayaz lo lanmer pli tar?
Sa bato ki ti pe anmenn zapot Pol Itali ti pe ganny difikilte akoz zot ti pe vwayaz kont divan. Ler zot ti ariv lo en por, sa zapot ti sizere ki zot fer sa vwayaz pli tar. (Akt 27:9-12) Eski i ti annan rezon pour donn sa konsey?
Bann maren dan letan lontan ti byen konnen ki i ti danzere pour travers Lanmer Mediterannen pandan liver. Ant Novanm ek Mars, bann bato kargo pa ti kapab travers sa lanmer. Me sa vwayaz ki Pol ti koz lo la ti pou ganny fer an Septanm oubyen Oktob. Vegetius, en ekriven Romen (dan katriyenm syek) ti dir sa dan son liv Epitome of Military Science lo navigasyon lo lanmer Mediterannen: “Serten mwan i vreman bon, lezot i pa tro sir e larestan i danzere.” I ti osi dir ki sa bann bon letan pour vwayaze ti ant le 27 Me ek le 14 Septanm e sa letan ki i pa tro sir e danzere ti ant le 15 Septanm ek le 11 Novanm e le 11 Mars ek le 26 Me. Zapot Pol ki ti’n vwayaz bokou, ti okouran sa bann problenm. Sa kaptenn ek met sa bato ti osi konnen me zot pa ti ekout konsey Pol. Bato ti kase e vwayaz ti terminen.—Akt 27:13-44.