Eski en Sosyete San Klas Sosyal i vreman posib?

JOHN ADAMS, ki ti vin dezyenm prezidan Lanmerik, ti enn parmi bann ki ti siny sa Deklarasyon Lendepandans istorik, ki ti enkli sa parol: “Nou krwar ki sa bann laverite i evidan lo zot menm, ki tou zonm in ganny kree egal.” Kantmenm sa, i paret ki John Adams ti annan doutans ki dimoun i vreman egal, akoz i ti ekrir: “Bondye Tou pwisan in sitan kree diferans dan Lespri ek Lekor dan son Konstitisyon Natir Imen ki napa okenn bon plan oubyen polisi ki kapab fer zot vin egal.” Dan lot kote, istoryen Britanik H. G. Wells ti kapab imazin en sosyete kot tou dimoun ti pou egal baze lo trwa keksoz: en larelizyon komen me pir e san tas ki egziste dan lemonn antye, menm ledikasyon pour tou, e napa okenn lafors militer.

Ziska prezan, listwar pa’n prodwi sa sosyete egal ki Wells ti mazinen. Definitivman imen pa egal, e distenksyon klas sosyal i ankor en laspe prensipal dan lasosyete. Eski klas sosyal in anmenn okenn benefis pour lasosyete an antye? Non. Sistenm klas sosyal i diviz dimoun, e sa in kree zalouzi, laenn, soufrans, ek en kantite versman disan. Mantalite dominasyon blan ki ti egziste oparavan Lafrik, Ostrali, ek Nor Lanmerik ti anmenn soufrans pour bann ki pa ti blan—enkli zenosid total bann Aborizin dan pei Van Diemen’s (aprezan Tasmania). Dan Lerop, klasifye bann Zwif konman enferyer ti en konmansman pour Olokos. Gran larises bann dimoun nob e mekontantman parmi bann klas enferyer e mwayenn, ti bann fakter ki ti anmenn Revolisyon Franse dizwityenm syek ek Revolisyon Bolsevik an ventyenm syek Larisi.

En zonm saz dan lepase ti ekrir: “Zonm in domin zonm ver son ditor.” (Eklezyast 8:9) Son parol i vre ki swa bann ki pe dominen i bann endividi oubyen bann klas sosyal. Kan en group dimoun i elev li parlao en lot group dimoun, rezilta se soufrans ek langwas.

Devan Bondye tou Imen i egal

Eski serten group imen i natirelman siperyer ki lezot group? Pa dan lizye Bondye. Labib i dir: “Apartir en sel zonm [Bondye] in kree tou sa bann nasyon dan lemonn e etablir zot lo later antye.” (Akt 17:26) Deplis, Kreater, “pa’n fer preferans pour bann prens e i pa’n donn plis konsiderasyon bann nob ki bann ki senp, akoz zot tou zot travay son lanmen.” (Zob 34:19) Tou imen i desandans Adan, e devan Bondye zot tou zot in ne egal.

Rapel, osi, ki kan en dimoun i mor, tou lide ki i pli siperyer ki lezot i disparet. Bann ansyen Ezipsyen pa ti krwar sa. Kan en Faraon ti mor, zot ti met bann lobze ki ti annan gran valer dan son latonm afen ki i ti kapab benefisye avek zot pandan ki i kontinyen okip son pozisyon eleve  dan en lot lavi. Eski i ti vreman viv en lot lavi? Non. Bann dimoun ki devaste latonm ti pran laplipar sa bann larises, e ozordi ou kapab trouv en kantite sa bann lobze ki pa’n ganny vole dan mize.

Lefe ki i ti’n mor, Faraon pa ti kapab servi sa bann lobze ser. Dan lanmor, napa okenn klas siperyer e okenn klas enferyer, napa larises oubyen lapovrete. Labib i deklare: “Zonm saz i bezwen mor; zonm enbesil, zonm brit zot tou zot mor. Akoz zonm i parey toro ki lavi pa kapab dire, zot parey bann bef ki zot letan i kourt.” (Psonm 49:10, 12, The New English Bible) Ki swa nou lerwa oubyen lesklav, sa bann parol enspire i aplik pour nou tou: “Me bann mor, zot pa konn nanryen ditou, zot nepli annan saler . . . Parski napa ni travay, ni plan, ni konnesans, ni sazes dan Seol, sa landrwa kot ou pe ale.”—Eklezyast 9:5, 10.

Dan lizye Bondye nou tou nou’n ne egal, e nou tou nou fini egal dan lanmor. Alor, napa okenn sans pour promot en group dimoun parlao en lot group pandan nou legzistans ki kourt.

En Sosyete san Klas sosyal—Konman?

Toutfwa, eski i annan okenn lespwar ki en zour pou annan en sosyete kot klas sosyal pa pou enportan? Wi, i annan lespwar. Plis ki 2,000 an pase kan Zezi ti lo later, fondasyon ti ganny poze pour en tel sosyete. Zezi ti donn son lavi konman en sakrifis ranson pour tou bann imen ki krwar afen ki “nenport ki, ki krwar dan li, pa pou mor me i a ganny lavi eternel.”—Zan 3:16.

Pour montre ki okenn son bann disip pa devret elev zot parlao zot bann konpanyon Kretyen, Zezi ti dir: “Zot, zot pa devre apel personn ‘Met’ akoz zot tou, zot frer e zot annan zis en sel Met. E pa apel personn isi lo later ‘Papa’, akoz zot annan zis en sel Papa ki dan lesyel. Pa fer apel zot ‘sef’ akoz zot annan en sel ‘Sef’ limenm Mesi. Sa enn ki pli enportan parmi zot i bezwen vin zot serviter. Sa enn ki rod grander pou ganny abese, e sa enn ki abes son lekor pou vin enportan.” (Matye 23:8-12) Dan lizye Bondye, tou bann vre disip Zezi i egal dan lafwa.

Eski bann premye Kretyen ti konsider zot egal? Sa bann ki ti konpran lansennyman Zezi ti konsider zot egal. Zot ti konsider kanmarad konman egal dan lafwa e zot ti demontre sa par apel kanmarad “frer.” (Filemon 1, 7, 20) Personn pa ti ganny ankouraze pour konsider son lekor konman pli meyer ki lezot. Par egzanp, gete konman Pyer ti dekrir li avek bokou limilite dan son dezyenm let: “Simon Pyer, en serviter e zapot Zezi-Kri. Pour bann ki’n resevwar en lafwa presye parey pour nou.” (2 Pyer 1:1) Pyer ti’n personnelman ganny enstri par Zezi, e konman en zapot, i ti okip en pozisyon responsabilite enportan. Toutfwa, i ti konsider li konman en serviter e rekonnet ki lezot Kretyen i annan menm privilez parey i annan an sa ki konsern laverite.

Serten i kapab dir ki sa prensip egalite i kontradiktwar avek lefe ki avan lepok bann Kretyen, Bondye ti fer Izrael son nasyon spesyal. (Egzod 19:5, 6) Zot kapab dir ki sa i en legzanp siperyorite rasyal, me sa i pa leka. I vre ki bann Izraelit, konman desandans Abraam ti rezwir en relasyon spesyal avek Bondye e se atraver zot ki bann revelasyon divin ti ganny fer. (Romen 3:1, 2) Me son lobzektif pa ti pou elev zot. Plito, se ki afen ki ‘tou bann nasyon lo later i ganny beni.’—Zenez 22:18; Galat 3:8.

Alafen, laplipar bann Izraelit pa ti imit lafwa zot zanset Abraam. Zot ti enfidel e zot ti rezet Zezi konman Mesi. Akoz sa, Zeova ti rezet zot. (Matye 21:43) Toutfwa, bann dimoun dou parmi limanite pa ti perdi sa bann benediksyon ki ti’n ganny promet. Zour lapannkot 33 N.L., kongregasyon Kretyen ti ne. Sa lorganizasyon Kretyen ki ti ganny swazir par lespri sen ti ganny apele “Izrael Bondye,” e levidans i prouve ki se atraver li ki bann benediksyon ti pou vini.—Galat 6:16.

Serten manm sa kongregasyon ti bezwen ganny ansennyen lo size egalite. Par egzanp, disip Zak ti konsey bann ki ti pe tret bann Kretyen ris avek plis loner ki bann ki ti mwen fortinen. (Zak 2:1-4) Sa ti mal. Zapot Pol ti montre ki bann Kretyen non-Zwif pa ti enferyer avek bann Kretyen Zwif, e bann fanm Kretyen pa ti enferyer avek bann zonm Kretyen. I ti ekrir: “Dan Kris zot tou zot in vin zanfan Bondye, par lafwa. Annefe, zot tou, ki’n ganny  batize an Kris, zot in osi abiye dan Kris. Alor, i nepli annan okenn diferans ant Zwif avek payen, lesklav avek zonm lib, zonm avek fanm, parski zot tou zot in vin en sel an Kris Zezi.”—Galat 3:26-28.

En Pep san Klas sosyal ozordi

Denozour bann Temwen Zeova i esey viv an akor avek bann prensip Biblik. Zot konnen ki klas sosyal napa okenn sans dan lizye Bondye. Alor, zot napa okenn divizyon ant klerze ek laik, e zot pa ganny separe dapre kouler lapo oubyen larises. Menm si serten parmi zot i kapab ris, zot pa port latansyon lo “lorgey dan lavi toulezour,” akoz zot realize ki bann tel keksoz i zis tanporer. (1 Zan 2:15-17) Plito, zot tou zot ini par zot ladorasyon pour Souvren Iniversel, Zeova Bondye.

Zot tou zot aksepte sa responsabilite pour partisip dan sa travay pour pres sa bon nouvel Rwayonm avek zot prosen. Parey Zezi, zot onor bann ki’n ganny oprimen e neglize par vizit zot kot zot lakour, e ofer pour ansenny zot Parol Bondye. Bann ki pe viv en lavi senp i travay ansanm avek bann ki kapab ganny konsidere par serten konman bann ki ris. Se bann kalite spirityel ki konte, non pa klas sosyal. Parey dan premye syek, zot tou zot bann frer ek ser dan lafwa.

Egalite i permet Varyete

Byensir, egalite pa vedir ki tou dimoun i san poursan parey. Zonm ek fanm, zenn ek vye, zot tou zot ganny reprezante dan sa lorganizasyon Kretyen ki enkli dimoun ki sorti dan diferan ras, langaz, nasyonalite ek kondisyon ekonomik. Konman bann endividi, zot annan diferan abilite mantal e fizik. Me sa bann diferans pa fer serten siperyer oubyen lezot enferyer. Plito, sa bann tel diferans i prodwi en varyete merveye. Sa bann Kretyen i realize ki okenn talan ki zot annan i en kado ki sorti kot Bondye e i pa en rezon pour zot santi ki zot siperyer.

Divizyon klas sosyal i egziste akoz zonm pe esey gouvern zot menm olye swiv gidans Bondye. Byento, Rwayonm Bondye pou domin later, e i pou met en lafen avek distenksyon klas sosyal ki zonm in fer, ansanm avek tou lezot keksoz ki’n koz soufrans diran bann lannen. Apre sa, dan en vre sans, “bann ki annan limilite pou posed later.” (Psonm 37:11) Tou bann rezon ki fer en dimoun vantar akoz i krwar i pli siperyer ki lezot pou disparet. Klas sosyal pa pou zanmen kapab diviz ankor lafanmiy imen.

[Portre lo paz 5]

Se bann kalite spirityel ki konte parmi bann vre Kretyen