Lenfliyans Zezi lo Dimoun atraver Lemonn

“TOU sa ki levanzil i rakonte lo sa ki Zezi ti dir, an prive e an piblik, i ti pou’n kapab ganny dir dan de er-d-tan.” Sa i sa ki en tradikter Labib, Edgar Goodspeed ti ekrir. I ti azoute: “Pourtan sa pti gin lenformasyon ti tre enteresan, tre tousan e tre profon ki ou asire napa personn ki’n enfliyans lemonn sa kantite.”

Ler Zezi Kri ti konplet son minister lo later lannen 33 nou lepok, ti annan apepre 120 zonm ek fanm konman son disip. (Akt 1:15) Ozordi, plis ki de bilyon dimoun i dir ki zot Kretyen. Plizyer milye lezot i rekonnet Zezi konman en profet. Son bann lansennyman in vreman annan en lenfliyans ekstraordiner lo limanite.

Lenfliyans ki Zezi i annan lo dimoun atraver lemonn i ganny rekonnet menm par bann dirizan ki pa Kretyen. Par egzanp, dirizan Zwif Hyman Enelow ti ekrir: “Zezi in vin sa enn pli popiler, sa enn ki plis letid in ganny fer lo li, personnaz ki annan plis lenfliyans dan listwar larelizyon.” Enelow ti osi dir: “Lekel ki kapab kalkil tou sa lenfliyans ki Zezi in annan lo imen? Lanmour ki i ti demontre, rekonfor ki i ti donnen, dibyen ki i’n fer, lespwar ek lazwa ki i’n anmennen—tousala i inik dan listwar imen. Parmi tou sa ki byen e enportan ki laras imen in fer, napa enn ki parey avek sa gran latraksyon ek lenfliyans ki Zezi i annan. I’n vin sa personnaz ki’n enteres pli bokou  dimoun dan listwar.” Dirizan Endou Mohandas K. Gandhi ti dir: “Mon pa konn personn ki’n fer plis pour limanite ki Zezi. An realite, napa nanryen mal avek larelizyon Kretyen.” Me i ti azoute: “Problenm i avek zot, bann Kretyen. Zot pa pe viv dapre zot lansennyman.”

Bann ki dir zot Kretyen i annan en gran repitasyon konmkwa zot pa viv dapre bann lansennyman Zezi. Cecil John Cadoux ki en istoryen larelizyon Kretyen i fer remarke ki “sa tandans pour negliz moralite ki pe ogmante dousman dousman dan Legliz” in atir “latansyon bann dirizan Kretyen byen boner depi . . . lannen 140 nou lepok.” I ti dir: “Sa standar moral onivo ki bann premye Kretyen ti pratike ki ti pe degrade, ti pou fasilman ede fer zot vin pros avek bann fason lemonn.”

Sa degradasyon dan moralite ti ganny plis lafors dan katriyenm syek ler Lanperer Romen Constantine ti aksepte larelizyon Kretyen. Cadoux ti ekrir: “Bann istoryen in remarke, e dan serten ka regret sa gran negosyasyon ki Legliz ti fer ler i ti asosye avek Constantinus.” Diran bann syek depi sa, bann ki pretann zot Kretyen in fer bann keksoz sokan ki dezonnor non Kris.

Alor, kestyon ki nou enterese avek se: Ki Zezi ti vreman ansennyen? Ki lenfliyans son bann lansennyman i devret annan lo nou?

[Portre lo paz 3]

“Mon pa konn personn ki’n fer plis pour limanite ki Zezi.”

—Mohandas K. Gandhi

[Portre lo paz 3]

“Napa personn ki’n enfliyans lemonn sa kantite.”

—Edgar Goodspeed

[Portre lo paz 3]

Culver Pictures