ˈWƆN ˗GƆ 49
Kwa ˗dho ˗a kë ꞊dhɛ kö kwa ˗bha ˈkɔdhi ˗yö ˈwaannu (ˈˈPian 1)
Mɛn ˗nu ˈö ˈwo wo ˈkosü ˗dɛɛ ˈka, ˈpë ˈwo˗ ˈˈpiʋ̈ ˈyö ˗tɔ zuʋ̈gblüdhi ˈö ˗kë ˗an ˗gɔ ˗an ˗bha ˈkosü ˗dhɛkpaɔyi ˈka bhë, ˗yö ˈto ˗an ˗gɔ ˗toëpö ˈka. Zuʋ̈gblüdhi ˈö bhë, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö to ˗an ˗gɔ. Kletiɛn ˗nu ˈö ˈwo wo ˈkosü ˈö˗ ˗dhɛ ˗ya ꞊gwëë, ˈö ˈwo wo ˈgü dɔ ˈˈgbɩɩ˗ ˈö ˈwo Biblö ˗bha ˗dhioo ˗nu ˗ya ꞊bhlëëgü, ˗wa ˈwɔn ˗dɔ ˈˈdhʋ̈.
1. ˗Dhioo ˗mɛɛn ˈö Biblö ˗ya dɔ dhegɔndë ˗nu ˗ta?
Dhegɔndë ˈnën ˈö Zoova ö ˗kɔ ˗yɛ ˗a ˗bha kö ˗yö ˈˈdhiʋ̈sü ˈkɔdhi ˈka. (Efɛzö 5:23 ˗wo pö.) ˗Ya ˈˈpiʋ̈ kö dhegɔndë këwɔn ˗nu ˗wo ˈwɔn ˗së kë ˗a ˗bha ˈkɔdhi ˈgümɛn ˗nu ˗dhɛ. Biblö ˗ya ˗pö dhemɛndë ˗nu ˗dhɛ: ‹Ka ˗bha dhebhɔ ˗dhɔ ˗yö ka kë.› (Efɛzö 5:25) ˗Wo ˗dho ˗a kë ˈˈdhʋ̈ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? Mɛn ˈö˗ ˗bha dhebɔ ˗dhɔ ˗ya ˗kë, ˗wo ˗kë ꞊plɛdhe ˈgü ɛɛnˈˈ ˗wo ˗kë mɛn ˗nu ꞊zinŋgü, ˗a ˈˈgblü ˗yö ˗kë ˗së ˗a ˈka. ˗Yö ö ˗zokë ˗a ˈˈpiʋ̈, ˈö ö ˈgü dɔ ˈˈgɩɩ˗ ˈö˗ ˗bhawɔn ˗yëëpë ˗nu nu ˗a ˗dhɛ, ˈö ö ˈˈtʋ̈ŋ ˗kë ˗a zuʋ̈piʋ̈wɔn ˗nu ˈgü. (1 Timote 5:8) ˈˈKɛɛ ˗a ˈdhɛ ˈö˗ ˗wɔn ˈdhö ˈˈgbɩɩ˗ ˈyö ˗tɔ ˗ya ˗takun kö ˗yö ˈto ˗klu ˗sü ˈka Zoova ˗bha. (Matiö 4:4) ˗A ˈwɔnzuan ˈnën ˗tɔ waa ö ˗bha dhebɔ ˗wo ˗bhɛɛ, ˈö ˈwo Biblö ˗wo pö wo ˈkwëë˗. Dhegɔndë ˈö ö ˗zoto ö ˗bha dhebɔ ˈˈpiʋ̈ ˗së ˈka, ˗mlɛɛn ˗së ˗yö ˗kë waa Zoova ˗an ꞊zinŋgü.—1 Piɛdhö 3:7, NTBL ˗wo pö.
2. ˗Dhioo ˗mɛɛn ˈö Biblö ˗ya dɔ gwaanbhadhe ˗nu ˗ta?
˗Zlan ˗Wo ˗ya ˗pö dhebɔ dua ˗mü kö ˗yö ‹꞊bhlëë ˗ya ö ꞊gɔn ˗bha› ꞊dedewo. (Efɛzö 5:33) ˗Yö ˗dho ˗a kë ˈˈdhʋ̈ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? ˗A ꞊gɔn ˗bha ˈˈklʋʋsë ˗nu waa˗ ˗bha ö ˈgü ˗dɔ ˈˈgbɩɩ˗ ˗sü kö ˗yö ö ˗zoto waa ˈnën ˗nu ˗an ˈˈpiʋ̈ ˗sü ˈö bhë, ˗a dua ˗mü kö ˗yö ö ˗zota ˗a ˈgü, kö ˗ya ˈˈnuɛ bho ˗a ˗wɔn ˈgü. ꞊Ya ˈgo mü ˈzü, ˈkö˗ ꞊dee ˈö ˗kë ꞊dhɛ ˗a ꞊gɔn ˈyaa Zoova ˗dhɔkëmɛn ˈka, ˗ya ˗takun ˈwɔn ˗nu ˈö ˗da ˗an ˗ʒian ˗ta ˗an ˈgü, ˈö ˈwɔn ꞊blɛɛ ˗a ˗dhɛ ˗a ꞊bhlëë ˈgü, ˈö˗ ˗wɔn ˗së ꞊blɛɛ mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ˗dhɛ.
3. Dhe waa ö ꞊gɔn ˗wo ˗dho ˗a kë ꞊dhɛ kö ˗an ˗bha ˗mlɛɛn ˗gɛn ˗yö ˗gban?
Biblö ˗ya ˗pö dhe waa ö ꞊gɔn ˗wa wo ˈkosü kö ˗wa «kë ꞊nɛ mɛ ˗lü do ˈdhö.» (Matiö 19:5, NTBL) ꞊Yaa˗ pö ˈˈdhʋ̈ kö ˗ya ˗pö ˗an dua ˗mü kö ˗wo wo ˈgü dɔ ˈˈgbɩɩ˗ kö pë gbɛ˗ ˈya ˗dho ˗an ˈˈkan ˈkwëë˗. ˗Wa ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? ˗Wo ˗kë wo ˈko ꞊bhaa ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ˈka, ˈö ˈwo wo zuʋ̈piʋ̈wɔn ˗nu ꞊blɛɛ wo ˈko ˗dhɛ ˈkpakpadhö ˗dhɔkaa ˈgü. ꞊Ya ˈˈkan Zoova ˗bha, mɛn ɛɛnˈˈ pë ˈˈwɛɛ ˈbhaa ˗wɔn ˈyaa kë ˗an ˗gɔ ˈˈgbɩɩ˗ kö ˗yö ʒiö ˗a ˈka ˗an ꞊gɔn ɛɛnˈˈ ˗an ˗bha dhebɔ ˗ta. ˗Wo ˈwɔn ˗nu ˗kë wo ˈsuaan˗ ˈka kö ˗mlɛɛn yaa ˈya ˗dho ˗da ˈmɛn ˈyaa wo ꞊gɔn ɛɛnˈˈ wo ˗bha dhebɔ ˈka waa˗ ˗nu wo ꞊zinŋgü.
˗KAA ˈˈPIƲ̈ ˈPƆN
Biblö ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗gɛngbandhɛ ˗nu ˈö ˈwo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗wo dhe waa ö ꞊gɔn ˗an ˗takun kö ˗an ˗bha ˗mlɛɛn ˗gɛn ˗yö ˗gban, ˗kwa ˗an ˗ga.
4. Dhegɔndë ˗nu, ka ˗bha dhebɔ ˗dhɔ ˗yö ka kë kö ˈka ka ˗zokë ˗a ˈˈpiʋ̈.
Biblö ˗ya ˗pö ꞊dhɛ «dhemɛdë ˈö ˈdhö ˗a ˗bha dhebhɔ ˗dhɔ ˗ya kë ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö˗ ˗dɩ kwi ˗dhɔ ˗ya ˗kë ˈka ˗a ˈdhö.» (Efɛzö 5:28, 29) ˗Yö ˗dho ˗a kë ˈˈdhʋ̈ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? ˗Kaa VIDEO ˗ga, kö dhɛɛˈˈ ˈö ˈˈshia bhë ˈka˗ ˗yɔ mɛɛnˈˈ.
-
˗Kɔ ˗mɛɛn ˈö dhegɔndë ˗ya ˗zɔn ˗a ˈka ꞊dhɛ ˗a ˗bha dhebɔ ˗dhɔ ˗ya ˗kë ˈö ö ˗zoto ˗a ˈˈpiʋ̈?
˗Ka Kodhɔsö 3:12 ˗wo pö, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˈö yö ˗a ˗yɔ mɛɛnˈˈ:
-
Dhegɔndë ˗dho ˈˈklʋʋsë ˗nu ˈwo bhë ˗an kë ö ˗bha dhebɔ ˈka ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?
5. Gwaanbhadhe ˗nu, ka ꞊gɔn ˗dhɔ ˗yö ka kë kö ˈka˗ ꞊bhlëë ˗ya.
Biblö ˗yö dhebɔ ꞊faanmën kö ˗a ꞊gɔn ˈö Zoova ˗dhɔkë ɛɛnˈˈ ˈö ˈyaa˗ ˗dhɔkë ˗ya ꞊bhlëë ˗ya. ˗Ka 1 Piɛdhö 3:1, 2 ˗wo pö, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˗nu ˈwo yö ˗an ˗yɔ mɛɛnˈˈ:
-
꞊Ya kë ꞊dhɛ ü ꞊gɔn ˈyaa Zoova ˗dhɔkëmɛn ˈka, kö ü˗ ˈˈpiʋ̈ ꞊dhɛ ˗yö nu kö ˈka Zoova ˗dhɔkë. ˈˈKɛɛ ü ˗bha ˈka, ˗mën ˈö ˗dho ˈpa ˗a zuʋ̈ga ˈka ꞊dedewo? ˗Zlanwopö ˗a ˗dhɛ ˗sü ˈö ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈka yö ˗mü ˗ee, ɛɛnˈˈ ü ˈˈtakɔ ˗së ˈü˗ ꞊bhlëë ˗ya ˗a ˈka bhë yö ˗mü ˗ee? ˈMën ˗kë ˈü˗ pö ˈˈdhʋ̈?
꞊Ya kë ꞊shiö gɔɔn˗ waa ö ˗bha dhebɔ ˗an ˗wo ˗yö ˗mɔn ˈwɔn ꞊vadhɛ ˈgü. ˈˈKɛɛ ˈˈtʋ̈ŋ ˈbhaa ˗nu ˈka, ˗an ˗wo ˈyaa kë do ˈwɔn ˈbhaa ˗nu ˈgü. ꞊Ya kë ˈˈdhʋ̈, dhebɔ ˗bha ˈö˗ ˗gɔ ˗ya ˗blɛɛ ˈlëëlë ˈka ˗a ꞊gɔn ꞊bhlëë ˈgü. ˈˈKɛɛ ˗ya ˈwɔn ˗dɔ ꞊dhɛ ö ꞊gɔn ˈnën Zoova ö ˗kɔ ˗yɛ ˗a ˗bha kö pë ˈö ˗së 1 Piɛdhö 3:3-5 ˗wo pö, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˈö yö ˗a ˗yɔ mɛɛnˈˈ:
wo ˗bha ˈkɔdhi ˗bha ˈka ˗ya kë. ˗A ˗wɔn ˈgü ˗yö ö ˗kɔ ˗ya pë ˈö˗ ꞊gɔn ˈdhö˗ ˈˈpiʋ̈ ˈö˗ kë ˗a ˗gɔ. ꞊Ya kë ˈˈdhʋ̈ zuʋ̈niidadhe ˗yö ˗kë ˗an ˗bha ˈkɔdhi ˈgü. ˗Ka-
Dhebɔ ˗ya ö ꞊gɔn ꞊bhlëë ˗ya ˗yö ˗kë Zoova ˈgü ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?
6. ˈWɔn ˗ya ˗da ka ꞊zinŋgü, ka ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈka˗ ˈˈɲanbhɔ.
Dhe waa ö ꞊gɔn ˈö ˈwɔn ˈyaa ˗da ˗an ꞊zinŋgü ˈwaa ˈdhö. ˈDhɛ ˈö ˈˈdhʋ̈, gɔɔn˗ waa ö ˗bha dhebɔ ˗an dua ˗mü kö ˗wo ˗da ˈˈkwɩɩ, kö ˗wo wo ˗bha ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈˈɲanbhɔ. ˗Kaa VIDEO ˗ga, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˗nu ˈwo ˈˈshia bhë ˗an ˗yɔ mɛɛnˈˈ.
-
˗Mën ˈö˗ ˗zɔn video ˈö bhë ˗a ˈgü ꞊dhɛ dhe waa ö ꞊gɔn ˈwo bhë ˗an ꞊zinŋgüdhɛ ˗yö ˗kun shiʋ̈ˈˈ ˗ni ˈgü?
-
˗Mën ˈwo˗ ˗kë kö ˗an ˗bha ˗mlɛɛn ˗gɛn ˗yö ˗gban ˈzü?
˗Ka 1 Kodhɛngtö 10:24 waa Kodhɔsö 3:13 ˗wo pö. ˈKa ka bo ˗a ˈˈɲan ˈdhɛ ˈö ˈdhö ˗a ˗wo pö ˗sü ˈka kö ˈka dhɛɛˈˈ ˈö yö ˗a ˗yɔ mɛɛnˈˈ:
-
˗Dhioo ˈö bhë ˗a ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗sü ˗dho dhe waa ö ꞊gɔn ˗an ˗takun ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?
Biblö ˗ya ˗pö kwa ˗dhɛ ˈkwa kwa ˈko ˗nu ꞊bhlëë ˗ya. Mɛn ꞊bhlëëyasü ˈnën ˈö ˗tɔ ˗a ˗sü ˗së ˗sü ˈö ˈwo ˈˈgblüsë ˗kë ˗a ˈka. ˗Ka Wlɔmö 12:10 ˗wo pö, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˗nu ˈwo yö ˗an ˗yɔ mɛɛnˈˈ:
-
Mɛn ˈbha dua ˗mü kö ˗ya pö ö ˗bha dhebɔ ɛɛnˈˈ ö ꞊gɔn ˗yö ö ꞊bhlëë ˗ya ˗blɛɛsü kö yö ˗zë ˈö ꞊kun ˗a ꞊bhlëë ˗ya ˗ee? ˈMën ˗kë ˈü˗ pö ˈˈdhʋ̈?
MƐN ˈBHAA ˗NU ˗WA ˗PÖ: «Yaa n ꞊gɔn ɛɛnˈˈ n ˗bha dhebɔ yi ꞊zinŋgüdhɛ ˈyaa ˗së ˈˈtʋ̈ŋ ˈö yö ˗a ˈgü.»
-
Mɛn ˈö˗ pö ˈˈdhʋ̈, ü ˗dho ˗a ˗zɔn ˗a ˗dhɛ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ ꞊dhɛ Biblö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗an ˗takun?
˗A ˈDHƐ TO KWA ˈˈƝAAN
Gɔɔn˗ waa ö ˗bha dhebɔ ˈö ˗an ˗dhɔ ˗yö ˗an ˈko ˗kë, ˈö ˈwo wo ˈko ꞊bhlëë ˗ya, ˈö ˈwo Biblö ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗gɛngbandhɛ ˗nu ˗ya ꞊bhlëë ˈgü, ˗an zuʋ̈ˈˈ ꞊nii ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗da.
˗Zobuödhe
-
Dhegɔndë ˗dho ˗a kë ꞊dhɛ kö waa ö ˗bha dhebɔ ˗wo zuʋ̈gblüdhi ꞊slɔɔ?
-
Dhebɔ ˗dho ˗a kë ꞊dhɛ kö waa ö ꞊gɔn ˗wo zuʋ̈gblüdhi ꞊slɔɔ?
-
꞊Ya kë ꞊dhɛ dhe ü ˗gɔ ɛɛnˈˈ ü gwaan˗ ˗bha, Biblö ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗gɛngbandhɛ ˗mɛɛn ˈö ˗dho ü ˗takun kö ˗mlɛɛn ˈö kaa ü ˗bha dhebɔ ɛɛnˈˈ ü ꞊gɔn ka ꞊zinŋgü ˗yö kë ˈˈgbɩɩ˗?
˗AN ˗GA ˈPÖ
˗Dhioo ˗së ˗nu ˈö ˈwo ˈkɔdhi ˈwaannu ˗an ˗ga.
˗Wa Biblö ˗bha ˗dhioo ˗nu ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˈkɔdhi ˈgü, zuʋ̈gblüdhi ˈwo˗ ꞊slɔɔ ˗a ˈgü, ˗a video ˈˈtan ˗ga.
Pë ˈwo˗ ˗dhɛ ö ˗gɔ ˈˈgblëënnu ö ꞊gɔn ˗dhɛ ˗sü ˗a ˗ga.
«Dhebɔ ˗nu ˈwo ˗gɔdhɛ ꞊bhlëë ˗ya» (˗Kwɛ 2010 ˈMɛn 15 ˗bha ˈˈGlaadhiʋ̈ ˗tɔn)
ˈKosümɛn ˗nu do ˗wo wo ˗bha ˈwɔn ˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈˈɲan ˗bhɔ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ ˈö ˈwii ˈˈkan ˈkwëë˗?
Yi yi ˗bha ˈkɔdhi ˗dɔ ˈzü ˗Zlan ˗bha ˗takundhe ˈsaa˗ ˈgü (5:14)