“MUMBWA mu kolo, nde baboledi be nde ngusu. Bińo̱ so̱so̱me̱ye̱ so̱ Sango a mumbwa ná a lome baboledi o mumbwa mao.” (Lukas 10:2) Ben byala ba Yesu ye we̱nge̱ 2 000 la mbu be matele̱ye̱ bwam bete̱medi be o Myanmar we̱nge̱. Ońola nje e? O Myanmar, buka te̱ 4 200 la bate̱ dikalo nde ba macamane̱ myango ma bwam oteten 55 la lodun la bato.

Nde, “Sango a mumbwa,” Yehova, a tapi milema ma bebwea ba bonasango na bonańango ba ńai na ńai a bekombo, bena ba po̱i o sue̱le̱ ebol’a mumbwa ma mudī o yen ekombo e maso̱be̱ o Asia ńa mikondo. Nje e tute̱le̱ babo̱ o dia bekombo babu e? Ne̱ni ba kusino̱ jongwane̱ na ba we̱le̱ wala e? Njika minam pe̱ beno̱ o bwane̱ muńe̱nge̱ e? Jombweye te̱ nika.

Mimbu to̱ mininga we̱nge̱, Kasuhiro, paonia po̱ ńa Yapan, ni maboe̱ diboa la mudo̱ngi, e kwedi, e bo̱lo̱ne̱ dibie̱, balane̱ mo̱ o do̱kita. Do̱kita a langwedi mo̱ ná angame̱n ja mbu miba esibe̱ duane̱ mutoa. Kasuhiro a pambilane̱. A baise̱ na mo̱me̱ne̱ ná, ‘Ne̱ni na me̱nde̱no̱ walane̱ ebolo na to̱ndino̱ oboso e?​—ebol’a paonia e?’ A kane̱ Yehova na iwiye̱, a so̱so̱me̱ye̱ mo̱ ná ongwane̱ mo̱ walane̱ ebol’ao ya paonia oboso.

Kasuhiro mo̱ ná: “Ombusa mo̱di mō̱, diko̱m lam di maboleye̱ o Myanmar di sengi mutaka mam. Na mo̱ di bele̱ mba, di kwala ná: ‘O Myanmar mitoa ma ndiyo̱ ma pulapula nde mi mabolane̱. O po̱i te̱ owan, we ná walane̱ ebol’ango̱ ya paonia oboso esibe̱ wa duane̱ mutoa!’ Na baise̱ do̱kita lam nga ebe̱yed’am e mabola mba epolo o wala o Myanmar. O mańaka mam, do̱kita a kwali nde ná: ‘Do̱kita la bo̱ngo̱ diwo̱ la Myanmar le o Yapan tatan. Na malane̱ wa ombo’ao. E ná ombwea wa yete̱na o kwedi pe̱te̱.’ Na no̱ngi nde byala ba do̱kita lam ka jalabe̱ la Yehova.”

Dibokime̱ne̱, Kasuhiro a lomedi nde mukanjo m’ebolo ma Myanmar leta o inte̱rne̱t ná bā a munj’ao ba be̱n ńo̱ngi o bolea o mu mundi ka paonia. Ombusa mińa mitanu buka te̱, mukanjo m’ebolo mwalabe̱ ná, “Bińo̱ ya, di be̱n ńo̱ng’a paonia jita!” Kasuhiro na munja’o, Mari, bandise̱ mitoa mabu, ba kusa mapapa, banda tiket’a avion. O nin we̱nge̱, be muńe̱nge̱ o bolea o dibo̱to̱ l’eyem’a bwambo ba mbuke o Mandalay. Kasuhiro mo̱ ná: “Nje di kusino̱, e bati joúse̱ dube̱ lasu la dikaki la Loba di tilabe̱ o  kalat’a Myenge 37:5, ni makwale̱ ná: ‘Bake̱ Yehova mangea mo̱ngo̱, pite̱ pe̱ na mo̱, nde mo̱ a me̱nde̱ yue̱le̱ mo̱.’”

O mbu 2014, Mboṅ a Yehova ya Myanmar i kusi edub’a jese̱ jako̱to̱ne̱ dinde̱ne̱ la tobotobo. Bonasango jita ba wu o bekombo bepe̱pe̱ bukedi o di jako̱to̱ne̱. Mō̱ ńabu, Monika, munańango ńa 34 mbu nu wu o Bekombo be Lati ba Amerika, mo̱ ná: “Na wuno̱ o di jako̱to̱ne̱, na kane̱ Yehova jombwea tanga dipe̱pe̱ nangame̱nno̱ no̱ngo̱ o longe̱ lam. Nde, na kwala pe̱ na bayedi bam jombwea mambo ma mudī na te̱se̱no̱ o ebol’a Yehova. Biso̱ be̱se̱ je̱n nde ná nangame̱n timba o Myanmar, nde nika e no̱ngi son a ponda na mika jita ná na no̱nge bedomsedi bam besukan.” Monika a matele̱ye̱ ońola nje.

“Yesu ome̱le̱ bokwedi bao ná ba ‘duteye mususedi.’ Na baise̱ so̱ na mbame̱ne̱ ná: ‘Ne ná na be̱ne̱ mo̱ni ma din lo̱ndo̱ e? Mo̱ na me̱nde̱ we̱le̱ sombwea mbame̱ne̱ o mu mundi esibe̱ tombise̱ ponda jita o ebol’a musawedi e?’” Embi ná: “Na pomane̱ so̱ṅtane̱ ná na si be̱n eyeka mo̱ni o wala o y’epas’a mundi ma wase.” Ne̱ni so̱ a we̱lino̱ wala o di lo̱ndo̱ e?​—Lukas 14:28.

Monika mo̱ ná: “Buńa bō̱ ńango am ń’ebolo a bele̱ mba. Na bo bo̱ngo̱, no̱nge̱le̱ ná ne ná na pangabe̱ o ebolo. Nde, o diwengisan, ńango am ń’ebolo a timbise̱le̱ nde mba masoma ońola ebol’am ya bwam. A langwea mba ná a mabola mba jabea l’ebolo, mo̱ni ma mbata, mu ta nde nje na tano̱ na be̱ne̱ ńo̱ngi ná te̱ite̱i ońola lo̱ndo̱ lam!”

Botea mo̱di m’Elaṅe̱ má 2014 nde Monika eno̱ o bolea o Myanmar. Ne̱ni a me̱ne̱no̱ ebol’ao ya dikalo ka mō̱ ńalo o sue̱le̱ we̱ni ńo̱ngi ńeno̱ bonde̱ne̱ e? Mo̱ ná: “Ne muńe̱nge̱ jita o be̱ owan. Na be̱n mokwa ma Bibe̱l malalo. Mokwe̱ Bibe̱l mō̱ a be̱n 67 mbu. A masoma nde mba ponda ye̱se̱ na lo̱, a sokane̱ pe̱ mba bwanga. Ponda okono̱ ná dina la Loba ná Yehova, a kom miso̱di. A kwala ná: ‘Nged’am ńaboso ni o senga o longe̱ lam ná dina la Loba ná Yehova. We nde mba mūtu, nde wokwe̱le̱ mba lambo le mweńa buka me̱se̱ na si wusano̱ jokwa na mbame̱ne̱.’ Mba pe̱ na kom nde miso̱di. Myango ka min mi mabola ná longe̱ la moto nu maboleye̱ o wuma ńo̱ngi ńeno̱ di be̱ mutam.” Monika a tombi o Esukul’a bate̱ dikalo la Janea min mińa.

Lambo dipe̱pe̱ di tute̱le̱ bate̱ dikalo o wala o Myanmar di ta nde Kalat’a mbu ńa Mboṅ a Yehova ńa 2013 ni lango myango ma mu mundi. Munańango mō̱ ńa 32 mbu nu belabe̱ ná Li a ta a nija o Asia ńa mikondo. A ta a be̱ne̱ ebol’a musawedi ya pond’a mususu, nde bolangi bo bolabe̱ o ni kalat’a mbu bo tute̱le̱ mo̱ o dutea nga a titi ná a bolea o Myanmar. Mo̱ ná: “O mbu 2014 nukedino̱ o jako̱to̱ne̱ la tobotobo o Yangon, na dongame̱n babaedi bō̱ ba maboleye̱ we̱ni ńo̱ngi ńeno̱ bonde̱ne̱ o eyem’a kina o Myanmar. Kana na mato̱po̱no̱ kina, na domse̱ ná na mala o Myanmar o sue̱le̱ dibo̱to̱ la eyem’a Kina le owo. Biso̱ na Monika, jalo so̱ o Mandalay. Yehova a namse̱ biso̱, di kusa bebolo b’epas’a ponda ka balēdi o mulemlem m’esukulu, di kusa pe̱ bolongi o mbasan. To̱ná mundi mweno̱ wea, na ngusa mitakisan ma ńai na ńai, ne o bwane̱ ebol’am muńe̱nge̱ owan. Bato ba Myanmar ba be̱n longe̱ di wam, nde be muyao, ba mano̱ngo̱ pe̱ ponda o senga myango ma bwam. A se̱ muńe̱nge̱ o je̱ne̱ ne̱ni Yehova eno̱ lańse̱ ebol’a dikalo. Ne mbaki ná ye nde jemea la Yehova ná na be̱ owan o Mandalay.”

Jita bena ba male̱ we̱ni ńo̱ngi ńeno̱ be̱n ngiń’a muka o malonge̱ mabu. K’eyembilan, Jumpei nu be̱n 37 mbu na munj’ao Nao nu be̱n 35 mbu.  Ba ta ba nibolea o mwemba ma eyem’a bwambo ba mbuke o Yapan. Ońola nje balono̱ o Myanmar e? Jumpei mo̱ ná: “Ńo̱ng’a biso̱ na munj’am e ta nde ná di boleye o mwe̱n ekombo owe̱ni ńo̱ngi ńeno̱ bonde̱ne̱. Munasango mō̱ ńa mwemba masu m’eyem’a bambuke o Yapan a ta ala o Myanmar. To̱ná ekoted’asu ya mo̱ni e si tano̱ ndongo, biso̱ pe̱ jalo owo̱ o mo̱di má Emiase̱le̱ 2010. Bonasango na bonańango ba kasi biso̱ na jita la muyao!” Ne̱ni Jumpei a me̱ne̱no̱ dikalo n’eyem’a bwambo ba mbuke o Myanmar e? Mo̱ ná: “Bato ba to̱ndi senga myango ma bwam. Bato ba mbuke be muńe̱nge̱ jita ke̱ di malee̱ babo̱ sinima na bwambo babu. Je muńe̱nge̱ jita ná di no̱ngi bedomsedi o po̱ bolea Yehova owan!”

Ne̱ni Jumpei na Nao ba maboleano̱ ońola bekwali ba mo̱ni e? Bā ná: “Ombusa mbu milalo, di ta di mábolane̱ lambo ka mo̱ni masu mwe̱se̱, nje e ta e dia biso̱ e si ta pe̱ e koka o sawea biso̱ bolongi ba re̱nt mbu mu mabupe̱. Biso̱ na munj’am di kane̱ jita. Di ta mańaka o kusane̱ mukanjo m’ebolo leta la bebeledi o bolea ka paonia ya tobotobo ońol’epas’a ponda! Di ta di be̱ne̱ne̱ Yehova lakisane̱, nde je̱n pe̱ ná a si com biso̱. A mombwea biso̱ o mbadi ye̱se̱.” Min mińa mi tombi, Jumpei na Nao bukedi pe̱ o Esukul’a bate̱ dikalo la Janea.

Nje e tute̱le̱ Simone, munasango ńa Italia nu be̱n 43 ma mbu, na munj’ao Anna, ńa Seland ńa peńa, nu be̱n 37 ma mbu, o wala o Myanmar e? Anna mo̱ ná ye nde “Myango ma Myanmar o Kalat’a mbu ńa 2013!” Simone mo̱ ná: “Nika ńe nde edube ende̱ne̱ o be̱ o Myanmar. Longe̱ di wam jita owon, nika e mabola mba eyeka ponda ońol’ebol’a Yehova. Je muńe̱nge̱ o je̱ne̱ ne̱ni Yehova a mombweano̱ biso̱ ke̱ di mabolea o wuma ńo̱ngi ńeno̱ bonde̱ne̱.” (Mye. 121:5 ) Anna mo̱ ná: “Tatan muńe̱nge̱ mam mu buki ma kwaṅ. Longe̱ lasu di wam. Na matombise̱ ponda jita na mom’am, jā nde mune na ńandi. Di kusi pe̱ tik’a mako̱m. Bato ba si be̱n mo̱nge̱le̱ ma mpenga jombwea Mboṅ a Yehova, ńo̱ngi ńe pe̱ jita o mōnda!” Nate̱na njika dikala e?

Anna mo̱ ná: “Buńa bō̱, na te̱ye̱ ngo̱ndedi po̱ ńe o Unive̱rsité dikalo o don, na bola mo̱ dikaki na me̱nde̱no̱ timba pe̱pe̱le̱ mo̱. O pe̱pe̱le̱ laboso a po̱i na diko̱m lao. O pe̱pe̱le̱ di bupe̱ a po̱i na mako̱m mape̱pe̱. Ombusa ponda a bati wana mape̱pe̱. Ne o jokwa na babo̱ be̱se̱ tatan.” Simone mo̱ ná: “Bato be muyao na so̱ṅte̱. Jita ba be̱n ńo̱ng’a mambo ma mudī. Nde di si be̱n ponda o jokwa na be̱se̱ ba malee̱le̱ ńo̱ngi.”

Nde nje yongwane̱ bō̱ o no̱ngo̱ bedomsedi o wala bolea o Myanmar e? Misuho ńa Yapan mo̱ ná: “Biso̱ na mom’am Sakio di ta di be̱ne̱ ńo̱ngi o bolea o ekombo we̱ni ńo̱ngi ńeno̱ bonde̱ne̱​—nde owe̱ni so̱ e? Ombusa biso̱ langa myango ma Myanmar o kalat’a mbu ńa 2013, mi myango mi tapi biso̱ mulema  kańena di botedino̱ dutea nga je ná jala bolea oten.” Sakio a bati pe̱ ná: “Di ta di no̱ngo̱ bedomsedi o tombise̱ woki po̱ o Yangon, mundi maboso ma Myanmar, o no̱kise̱ ekombo. Yi son a lo̱ndo̱ i bamse̱ ńo̱ng’asu ńa wala owo̱.”

Rodney na munj’ao Jane, ba Ostralia ba be̱n buka 52 mbu, name̱ne̱ pe̱ na Jordan, mun’abu ńa mome na Danika mun’abu ńa muto, be o bolea o Myanmar ka bō̱ ba po̱i o sue̱le̱ we̱ni ńo̱ngi ńeno̱ bonde̱ne̱ botea o mbu 2010. Rodney mo̱ ná: “Di ta mańaka o je̱ne̱ ne̱ni bato ba tano̱ makwasi o jokwa jombwea Loba. Ne ná na langwea mbia mipe̱pe̱ ná mi ye bolea o wuma ka Myanmar.” Ońola nje e? “Ońolana nje mbia masu mu tombwane̱no̱ o mbad’a mudī ye tiki! Nje ye jita la beso̱mbe̱ mweńa ye nde telefon, mitoa, ebol’a musawedi, na nika. Bana basu ba walame̱n o jokwa byala ba peńa ba mabolane̱no̱ o dikalo. Ba makeka o jokwa ne̱ni dutea na bato ba si ko̱lo̱ngo̱n Bibe̱l, na ne̱ni pe̱ bola jalabe̱ o ndongame̱n, ba walame̱n pe̱ o jita la bebolo bepe̱pe̱ ba mambo ma mudī be mawaneye̱ babo̱ muńe̱nge̱.”

Olive̱r, munasango ńa Bekombo be Lati ba Amerika, nu be̱n 37 mbu, a tele̱ye̱ ońola nje a mome̱le̱no̱ nin mbad’a bolea, mo̱ ńa: “Bolea la Yehova o wuma na si ko̱lo̱ngo̱nno̱ di wanedi mba jita la minam. Jasumwe̱ lam o mboa longwane̱ mba o be̱ne̱ne̱ Yehova mbaki na lakisane̱ o to̱ njika bete̱medi neno̱. Bolea mwemba na bape̱pe̱ na si tano̱ na bia kwaṅ nde bena ba be̱n mulemlem ma dube̱ longwane̱ mba o je̱ne̱ ná lambo la mweńa to̱ diwo̱ di titi o nin wase jeno̱ ná di kobisane̱ Janea la Loba.” Nin we̱nge̱, Olive̱r na munj’ao, Anna ba dia ba mabolea na ko̱di o mwemba m’eyem’a bwambo ba Kina.

Trasel, munańango ńa Ostralia nu be̱n 52 mbu, ńe o boleye̱ o Myanmar botea 2004 mbu. Mo̱ ná: “Na mome̱le̱ na iwiye̱ ba bena bete̱medi babu be mabolano̱ epolo ná bale bolea o wuma ńo̱ngi ńeno̱ bonde̱ne̱. Ne̱n ná o be̱n te̱ ńo̱ngi o bolea, Yehova a manamse̱ miwe̱n mo̱ngo̱. Na si nanga ndo̱ti to̱ buńa ná na me̱nde̱ be̱ne̱ ni ńai a longe̱. Le nde longe̱ le bonam na mutam buka nje ye̱se̱ na wusano̱ to̱ndo̱ be̱ne̱.”

Ben byala ba ńo̱ngo̱ńo̱ngo̱ ba bale̱ o Myanmar owe̱ni ńo̱ngi ńeno̱ bonde̱ne̱, bembe̱ wa o dutea nga we ná wala jongwane̱ bato ba milema mi sibi o bepolo dikalo di si bedino̱ te̱be̱. E, bale̱ owe̱ni ńo̱ngi ńeno̱ bonde̱ne̱ ba mabele̱ ná, “Son, bińo̱ ekame̱ne̱ owon o Myanmar o jongwane̱ biso̱!”