BAARA JUMAN LO BE KƐ N’I KA NILIW YE?
Tomi minw be mɔgɔw ka ɲɛnamaya yɛlɛma
SAAN 2021, ƆKUTƆBURUKALO TILE FƆLƆ
“A tun fɔra saan 1912 zuwɛnkalo tile fɔlɔ ka Kɔrɔsili Sangaso dɔ kɔnɔ ko: “N’a sɔrɔ an ka sɛbɛw kalanbaga caaman be mɔgɔ dɔw lɔn minw ye fiyentɔw ye . . . Olu fana be se ka gafew sɔrɔ gwansan k’u kalan. O sɛbɛ minnu bɔra fiyentɔw kama, u sɛbɛra cogo dɔ la ni fiyentɔw y’u mɔmɔ, u be se k’a kalan.” O Kɔrɔsili Sangaso y’a fara a kan ko: “A diyara fiyentɔ caaman ye k’a lɔn ko yanni dɔɔni, hɛɛrɛ bena sigi dugukolo kuru bɛɛ kan.”
Tuma min na o kumaw sɛbɛra, fiyentɔw ka sɛbɛri kɛcogo n’a kalancogo (braille) tun tɛ kelen ye angilikan na. Nka Jehova Seerew tun b’u ka sɛbɛw bɔ ka ban braille la ani an bele b’u bɔra hali bi! An ka sɛbɛw be sɔrɔ braille 50 ni kɔ la. U be dilan cogo di?
Siginindenw yɛlɛmacogo braille la ani u bilacogo papiye kan
Fɛɛn fɔlɔ min ka kan ka kɛ walisa ka sɛbɛw dilan braille la, o ye ka siginindenw yɛlɛma k’u kɛ braille siginindenw sɛbɛcogo ye. Baara be kɛ sɛbɛninw kan baarada min na Patɛrsɔn, Niyɔriki, Michael Millen be baara kɛ yen. Ale y’a fɔ ko: “Fɔlɔ la, an tun be baara kɛ ni porogramu feeretaw le ye walisa ka siginindenw yɛlɛma k’u kɛ braille sɛbɛcogo la. Nka an mako tun b’a la k’u yɛlɛma kaan minw na, o kaanw bɛɛ tun tɛ sɔrɔ o porogramuw kɔnɔ. Sisan, an be baara kɛ ni Watchtower Translation System lo ye, o min be siginindenw yɛlɛma ka kɛ braille ye kaan caaman na. Ne fɛ, o porogramu nin ɲɔgɔn tɛ yen.”
An ka gafe minw be braille la, sɛbɛriw dɔrɔn lo tɛ sɔrɔ u kɔnɔ. Jaaw fana ɲɛfɔnin lo u kɔnɔ. Misali la, an ka gafe min tɔgɔ ko Ɲɛnamaya kɛ hɛɛrɛ la fɔɔ abada! jaa min be o ɲɛɛ fɔlɔ kan, o ɲɛfɔra ten ko: “Cɛɛ dɔ be tagamana sira jɛngɛ jɛngɛni dɔ kan, ani filɛruw, yiriw, kuludenninw ni kulujanw be o sira dakun na.” Jamshed ye fiyentɔ ye. Kɔrɔsigi ciden ani piyɔniye lo fana. A y’a fɔ ko: “Jaaw ɲɛfɔliw ka di n’ ye kosɔbɛ!”
Siginindenw yɛlɛmani kɔ k’u kɛ braille siginindenw sɛbɛcogo la, u b’u ci tɔnbolow ma walisa u k’o bɔ papiye kan tomiw cogo la fiyentɔw ka se k’u kalan. N’u b’o tomiw bɔra papiye kan, u b’o kɛ papiye gwilimanw le kan walisa u kana sɔgɔ sɔgɔ ani u kana nɛmu ka bɔ yen hali ni fiyentɔw y’u mɔmɔ siɲɛ caaman. O kɔ, u b’o fara fara ɲɔgɔn kan k’u kɛ gafe kelen ye. N’u tilara, u b’o fara kafow ka komandi tɔɔw kan k’u ci. Wala n’a be se ka kɛ, u be taga n’u ye lapɔsi la ani olu b’o ci gwansan fiyentɔw yɛrɛ ma. Minw tɛ yeli kɛ ka ɲɛ wala minw ye fiyentɔw ye, n’u mako b’o gafew la joona joona kafo ka lajɛnw kama, n’a bɛnnin lo, tɔnbolo be tɛmɛ fɛɛrɛ dɔ fɛ walisa k’a ci u ma teliya la.
O baaraw bɛɛ tɛ ɲɛ wagati caaman kɔ ani wariba lo be don u la. Misali la, Wɔlkil ka ɛnprimɛri la, an be wagati min ta walisa ka Bibulu 50 000 dilan mɔgɔ tɔɔw ye, an be o wagati kelen ɲɔgɔn lo ta ka Bibulu fila dɔrɔn dilan braille sɛbɛcogo la fiyentɔw ye. Angilikan Bibulu minw be braille la, gafe 25 lo b’u kelen kelen bɛɛ kɔnɔ. Walisa ka Bibulu bɔ braille la, o sɔngɔ ca fɔɔ siɲɛ 123 ka tɛmɛ Bibulu tɔɔw bɔ sɔngɔ kan. a Gafe 25 nunu kɔgolo dɔrɔn sɔngɔ ye Ameriki ka dolari 150 ɲɔgɔn ye (waa bikɔnɔntɔn ɲɔgɔn, sefa wari la)!
Minw b’an ka sɛbɛw bɔ fiyentɔw ka sɛbɛri kɛcogo n’a kalancogo la, olu be mun lo miiri u ka baara koo la do? Nadia be baara kɛ Afirikidisidi Betɛli la. A y’a fɔ ko: “An balima minw ye fiyentɔw ye wala minw tɛ yeli kɛ ka ɲɛ, koow man nɔgɔ olu fɛ. O la, nɛɛma lo ne fɛ ka se ka koo dɔ kɛ min bena u dɛmɛ. A gwɛnin lo ko Jehova b’u kanu kosɔbɛ.”
Braille kalancogo degili
Nka, ni fiyentɔ dɔ tɛ se ka braille kalan do? A saan damanin ye ni ye, an ye sɛbɛ dɔ bɔ Angilikan na min tɔgɔ ko Learn to Read Braille (Braille kalancogo degili). O sɛbɛ kuun ye ko mɔgɔ minw be yeli kɛ, olu ka se ka fiyentɔw degi braille kalancogo la. O gafe be bɔ ni walaka ni puwɛnti sugu dɔ ye. Mɔgɔ min be braille kalancogo degira, ale be baara kɛ ni o fɛɛnw ye walisa ka siginindenw sɔgɔ sɔgɔ a yɛrɛ ma. N’a tigi tora k’o kɛ siɲɛ caaman, sigininden kelen kelen bɛɛ be to a hakili la. O cogo la, n’a magara sigininden dɔ la, a b’a lɔn sigininden min lo.
“N’ tɛ se k’an ka sɛbɛw kalan dabila”
Balima minw ye fiyentɔw ye wala minw tɛ yeli kɛ ka ɲɛ, olu be nafa sɔrɔ braille gafew la cogo di? Ernst be Hayiti jamana. A tun be deli ka taga kafo ka lajɛnw na, nka fiyentɔw ka sɛbɛ foyi tun t’a fɛ. O kama, ka se ka lakɔlidenw ka kalan kɛ ani ka lakalitaw kɛ lajɛnw tuma na, a tun ka kan ka o kumaw bɛɛ to a hakili la. A ko: “Sisan kɔni, n’ be se k’a n’ bolo wuli ka lakalitaw kɛ tuma min ka n’ diya. N’ b’a ye ko n’ magwɛrɛnin lo kosɔbɛ n’ balimaw na. An bɛɛ be Alako dumuni sɔrɔ wagati kelen na!”
“Jan, ye diinan mɔgɔkɔrɔ ye Otrisi kafo dɔ kɔnɔ ani tɛ yeli kɛ ka ɲɛ. Ale lo be Kɔrɔsili Sangaso kalan ni kafo ka Bibulukalan ɲɛminɛ lajɛn tuma na. A ko: “An ka sɛbɛ minw be braille la, ne fɛ, olu faamu ka di ka tɛmɛ braille sɛbɛ wɛrɛw kan. Misali la, nimɔrɔ be an ka sɛbɛw ɲɛɛ kan, jukɔrɔlɔla kunnafoniw sɔrɔ ka nɔgɔ, ani jaaw ɲɛfɔra ka gwɛ.”
Seon-ok ye piyɔniye ye Kore worodugu fan fɛ, a tɛ yeli kɛ ani bobo lo fana. Fɔlɔ la, lajɛnw tuma na, fɔɔ balima dɔ tun k’a bolow minɛ ani ka bobow ka tagamasiɲɛw kɛ n’a ye. Nka sisan, an ka sɛbɛ minw be braiille la, a be se k’u kalan a yɛrɛ ma. A ko: “Sɛbɛ wɛrɛ minw be braille la, tuma caaman, u kalan ka gwɛlɛ sabu u be pan sigininden tomilaman dɔw kan, sɛbɛriw siraw tilennin tɛ wala u be braille sɛbɛ papiye minw kan, u ka fɛgɛn. Nka Jehova Seerew be baara kɛ ni papiye gwiliman ye ani u be sigininden tomilamanw bila o papiyew kan cogo ɲuman na. O b’a to a kalan ka nɔgɔ ne ma.” A y’a fɔ fana ko: “Fɔlɔ la, n’ tun tɛ se k’an ka gafew kalan ni balimaw ma n’ dɛmɛ. Nka sisan, n’be se k’u kalan n’ yɛrɛ ma. O kama, n’ ninsɔn ka di kosɔbɛ ka se ka n’ yɛrɛ labɛn Kerecɛnw ka ɲɛnamaya n’u ka waajuli baara lajɛn kama ani ka n’ niin bɛrɛbɛrɛ o la. An ka gafe minw be bɔ braille la, ne be olu bɛɛ kalan. N’ tɛ se k’an ka sɛbɛw kalan dabila.”
I n’a fɔ an ka gafe tɔɔw, kumaden nin be an ka gafew fana kɔnɔ minw be braille la: “Zurunali nin tɛ feereta ye. Bibulu kalan baara min be kɛra duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ, a dilanna o lo kama niliw sababu fɛ.” O niliw be kɛ cogo min na, o kofɔra donate.dan124.com kan. Aw kɛtɔ k’aw ka niliw kɛ o sababu fɛ, an b’aw fo kosɔbɛ o kosɔn. Aw b’aw tɛgɛ labila ka niliw kɛ minkɛ, o b’a to an be sera k’an ka sɛbɛw bɔ mɔgɔ bɛɛ ye hali minw tɛ yeli ka ɲɛ ani fiyentɔw ye.
a Walisa ka sigininden kelen sɛbɛ braille la, tomi 6 ɲɔgɔn lo ka ɲi ka fara ɲɔgɔn kan ani ka bila cogo dɔ la walisa ni fiyentɔw y’a mɔmɔ, u ka se k’a kalan nɔgɔman.