1, 2. Balamu ye nanbarako juman lo kɛ walisa ka bɔnɛ lase Ala ka jama ma?

JƐGƐMINƐLA tagara a diyanye yɔrɔ la. A b’a fɛ ka jɛgɛ sifa tigitigi dɔ minɛ. A ye jɛgɛ nɛgɛrifɛn dɔ woloma ka don dolen na ani k’a fili jii la. Wagati dɔɔni o kɔ, dolenjuru be magamaga ani ka sama a bolo. A tɔɔ tora a ka jɛgɛ sama ka bɔ jii la. A be yɛlɛmisɛn kɛ, sabu a b’a lɔn ko a ye jɛgɛw nɛgɛrifɛn ɲuman lo sugandi.

² O ɲɔgɔn lo kɛra Ala ka jama na. A saan 3500 ɲɔgɔn ye nin ye, u tun siginin be Mowabu kɛnɛba la, layidu jamana donda la. Cɛɛ dɔ, min tɔgɔ ko Balamu, ale miirila koɲuman k’a filɛ a be se ka tɛmɛ nɛgɛrifɛn min fɛ k’u minɛ a ka jaan na. Balamu tun b’a fɔ ko ale ye Jehova ka kira ye. Nka tiɲɛn tiɲɛn na, nataba tun lo. U tun y’a ɲini a fɛ a ka Israɛl danga sara la. Nka Jehova y’a kɛ a sera ka Israɛl duga dɔrɔn. Balamu tun b’a fɛ ka koo bɛɛ kɛ walisa k’a ka sara sɔrɔ. O kama a y’a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko n’a sera ka Israɛldenw lasun u ka jurumuba kɛ, o bena a to Ala yɛrɛ k’u danga. K’o to a hakili la, a ye nɛgɛrifɛn dɔ bila u seen kɔrɔ, o min tun ye Mowabu sunguru ɲumanw ye.—Nɔnburuw 22:1-7; 31:15, 16; Yirali 2:14.

3. Balamu ka nanbarako ye mun lase Israɛldenw ma?

³ Yala o fɛɛrɛ ɲɛna a bolo wa? Faan dɔ fɛ, an be se k’a fɔ ko a ɲɛna. O nɛgɛrifɛn ye Israɛlden mɔgɔ waa caaman sama  ka don jaan na: U ye “kakalaya kɛ ni mowabumusow ye.” U yɛrɛ y’a daminɛ ka mowabuw ka alaw bato, i n’a fɔ u ka batofɛn haramulen Balipewɔri, u ye jatɔya kɛ ka min bato. O kosɔn Israɛlden 24000 halakira k’a sɔrɔ u yɛrɛ tun sera layidu jamana donda la ka ban. Nin tun ye bɔnɛba ye dɛ!—Nɔnburuw 25:1-9.

4. Mun lo ye Israɛlden waa caaman bila kakalayako la?

⁴ Mun lo y’a to bɔnɛba nin ɲɔgɔn y’u sɔrɔ? U caaman y’a to miiriya jugu donna u dusu la. U y’u mabɔ tiɲɛn Ala Jehova la, o min tun y’u kisi ka bɔ Misira jamana na, k’u balo kongokolon kɔnɔ, k’u ɲɛminɛ ani k’u tanga fɔɔ ka na se layidu jamana donda la (Eburuw 3:12). Ciden Pol tun be miirila o koo la tuma min na a y’a sɛbɛ ko: “An kana kɛ kakalaw ye, i n’a fɔ u dɔw tun y’a kɛ cogo min na. O la, loon kelen pewu, mɔgɔ waa mugan ni saba (23000) sara u cɛma.” *—1 Korɛntikaw 10:8.

5, 6. Israɛldenw ye jurumuko min kɛ Mowabu kɛnɛba la, an be kalanba juman sɔrɔ o la bi?

⁵ Maana min lakalila Nɔnburuw ka kitabu kɔnɔ, Ala sagokɛlaw be kalan nafaman caaman sɔrɔ o la bi sabu u  labɛnnin lo ka don layidu jamana dɔ kɔnɔ min cɛ ka ɲi ka tɛmɛ Israɛldenw ta kan (1 Korɛntikaw 10:11). Ɲɛyirali fɛ, bimɔgɔw jarabira cɛko ni musoko la i n’a fɔ Mɔwabuw. Bi ta yɛrɛ ka jugu. Ka fara o kan, saan o saan, kerecɛn waa caaman be ben kakalayakow jaan na. O nɛgɛrifɛn kelen lo tun ye Israɛldenw sama ka don jaan na (2 Korɛntikaw 2:11). Zimuri ye kuncɛbaya kɛ ka na ni madiyanmuso dɔ ye fɔɔ Israɛldenw sigiyɔrɔ la, a yɛrɛ ka fanibugu kɔnɔ. O cogo kelen na bi, makodon mɔgɔ dɔw ani hali kerecɛn batizenin dɔw yɛrɛ be kafoden dɔw sɔɔn tiɲɛ u ka tagamacogo fɛ.—Nɔnburuw 25:6, 14; Jude 4.

⁶ Yala i b’a faamu k’i ka koow cogoya bɔnin be Israɛldenw ta ma tuma min na u tun be Mowabu kɛnɛba la wa? Yala i ɲɛɛ b’i ka sara la wa? O ye duniɲa kura nata ye i be min kɔnɔna kabi tuma jan ani a wagati surunyana sisan. O la do, i k’i seko bɛɛ kɛ ka to Ala ka kanuya la i kɛtɔ ka cikan nin labato: “A’ ye boli jatɔya ɲɛ.”—1 Korɛntikaw 6:18, ABM.

7. Kakalaya ye mun lo ye?

⁷ Ni Bibulu ko “kakalaya” (Pornéïa gɛrɛkikan na) o ye cɛko ni musoko ye min daganin tɛ, ani a ma kɛ furu kɔnɔ, furu min sirila Bibulu ka sariya sira fɛ. Koo nunu fana ye kakalayakow ye: ɲamɔgɔya, tutuya, ka cɛnimusoko kɛ k’a sɔrɔ i ma furu fɔlɔ, ka cɛnimusoko kɛ i daa la wala i boda la, ka mɔgɔ wɛrɛ ɲɛfɛla mɔmɔ k’a sɔrɔ i furuɲɔgɔn tɛ, ka jɛn n’i cɛɲɔgɔn wala i musoɲɔgɔn wala bɛgɛn ye, ka bɛgɛn bangeminanw mɔmɔ ni cɛnimusoko miiriya ye i kɔnɔ. *

8. Minw be kakalaya kɛ, mun na a be se ka fɔ ko u ye min dan, u b’o lo suman tigɛ?

⁸ Bibulu b’a yira ka gwɛ ko minw be jatɔya kɛ, u tɛ se ka to kerecɛn kafo kɔnɔ ani u tɛna ɲɛnamaya banbali sɔrɔ (1 Korɛntikaw 6:9; Yirali 22:15). Ka fara o kan, u be tɔɔrɔ  nunu lase u yɛrɛw ma kabini sisan: mɔgɔw be tigɛ u la ani olu fana be tigɛ u yɛrɛw la, gwɛlɛyaw be na u ka furu kɔnɔ, u dusukun b’u kɛlɛ, dɔw be kɔnɔ ta diyagoya la, jɛnbanaw, ani hali saya yɛrɛ (Galatikaw 6:7, 8). Yala kuun b’a la i k’i seen don koo la min be na ni tɔɔrɔba nunu ɲɔgɔn ye wa? A fɔ man di, nka mɔgɔ caaman tɛ miiri k’a filɛ u bena bɔnɛ min sɔrɔ kɔfɛ n’u y’u seen don koo kolon dɔ la min ka teli ka kɛ porno ye.

9. Yala basi tɛ pornokow la i ko dɔw b’a fɔ cogo min na wa? A ɲɛfɔ.

⁹ Jamana caaman na, u be porno yira kɛnɛ kan zurunaliw feereyɔrɔw la, dɔnkiliw kɔnɔ ani telewisɔn na. A fanin be ɛntɛrɛnɛti kan. * Yala basi tɛ pornokow la i ko dɔw b’a fɔ cogo min na wa? Ayi dɛ! Minw be to ka porno filɛ, u b’u yɛrɛ bila delinanko jugu dɔw la i n’a fɔ k’u ɲɛfɛla mɔmɔ wala ka koo wɛrɛ kɛ walisa k’u ka cɛnimusoko nege wasa u kelen n’u kelen. O fana b’u bila cɛnimusoko “nigɛjuguw la min ye malobaliyako ye.” A laban, u be se ka jarabi cɛnimusoko la ani ka kɛ ni miiriya kunntanw ye. U ka furu be se ka nagasi ani ka sa yɛrɛ. * (Ɔrɔmukaw 1:24-27; Efɛzikaw 4:19). Ka jarabi cɛnimusoko la, ɲininikɛla dɔ y’a fɔ k’o be i n’a fɔ kansɛribana: “A be juguya ka taga ani ka jɛnsɛn fari bɛɛ la. A man teli ka ban a yɛrɛ ma. A ka gwɛlɛ kosɔbɛ fana k’a fura kɛ a ka ban.”

10. Miiriya jɔnjɔn min be sɔrɔ Zaki 1:14, 15 la, an be se k’o sira tagama cogo di? (Koorilen filɛ fana  gafe ɲɛɛ 101 kan.)

¹⁰ A filɛ Zaki 1:14, 15 be min fɔ. An b’a kalan ko: “Mɔgɔ  kelen kelen bɛɛ kɔnɔnako le be kojugukɛ nigɛ don a la. Ayiwa, ni kojugu nigɛ jiidira mɔgɔ kɔnɔ, a be na ni hakɛ ye. Ni hakɛ ye fanga sɔrɔ a kan, a be na ni saya ye.” O la, ni koo jugu dɔ nege y’i minɛ, i ka sin k’o nege bɔ i kɔnɔ joona. Ɲɛyirali fɛ, n’i barila ka porno jaa dɔ ye, i k’i ɲɛɛ cɛ ka bɔ a kan joona joona, i ka ɔridinatɛri faga wala i ka telewisɔn yɛlɛma koo wɛrɛ kan. I ka koo bɛɛ lajɛnnin kɛ walisa kakalaya nege kana i minɛ, ka jiidi i kɔnɔ ani ka see sɔrɔ i kan!—Matiyo 5:29, 30.

11. N’an b’a ɲinina ka koo jugu nege bɔ an yɛrɛ la, an be se k’a yira cogo di ko an jigi be Jehova lo kan?

¹¹ Ala b’an lɔn ka tɛmɛ an yɛrɛ kan. O kama, joo b’a fɛ k’an ladi ko: “Ayiwa, a’ ye aw dugukolo kan jogow faga, o kɔrɔ, kakalaya ni nɔgɔlenya ni ko jugu nege ni nege sifa bɛɛ  ani wasabaliya, o ye boli batoli ye.” (Kɔlɔsikaw 3:5, ABM). A man nɔgɔ k’o kɛ tuma dɔw la. Nka, i kana ɲinɛ ko an be ni sankolola Faa kanutigi ye, o min be muɲu an kɔrɔ ani an be se ka dɛmɛ ɲini a fɛ (Zaburuw 68:20). O kama, i ka sin ka dɛmɛ ɲini a fɛ ni miiriya juguw donna i kɔnɔ. Delili kɛ walisa ka “sebagaya kabakoman” sɔrɔ ani i jija sɔbɛ la k’i ka miiriya yɛlɛma koo wɛrɛ kan.—2 Korɛntikaw 4:7; 1 Korɛntikaw 9:27; Koorilen nin lajɛ fana gafe  ɲɛɛ 104 kan: “Ne be se ka n’ ka delinanko jugu dabila cogo di?”

12. “Dusukun” min kofɔra yan, o ye mun lo ye ani mun na an ka kan k’a tanga?

¹² Cɛɛ hakilitigi Solomani y’a sɛbɛ ko “I dusukun kɔlɔsi ka tɛmɛn fɛn bɛɛ kan, k’a masɔrɔ mɔgɔ ka koɲɛw bɛ bɔ a dusukun na.” (Talenw 4:23, ABM). “Dusukun” min kofɔra yan, o ye an sɔɔn yɛrɛ yɛrɛ ye, o kɔrɔ, an ye mɔgɔ sifa min ye Ala ɲɛɛ kɔrɔ. Ka fara o kan, Ala b’an “dusukun” jati cogo min na, o lo bena a to an be ɲɛnamaya banbali sɔrɔ wala an t’a sɔrɔ. An ye mɔgɔ sifa min ye tɔɔw ɲɛɛ na, o tɛ jati. O man gwɛlɛ, nka sɔbɛ koo lo. Walisa cɛɛ kantigiman Zɔbu kana na muso filɛ ni ŋaniya jugu ye, a ye layidu ta n’a ɲɛɛw ye, o kɔrɔ, a y’a latigɛ sɔbɛ la ko a tɛna ɲɛɛ bɔ sunguru fɛ (Zɔbu 31:1, ABM). Nin ye ɲɛyirali ɲuman ye an fɛ dɛ! Zaburuw sɛbɛbaga dɔ y’a yira a ka delili la k’o miiriya ɲɔgɔn b’ale fana kɔnɔ. A ko: “I ka ne ɲɛ mabɔ fɛn fufafuw filɛli la, ka ne ɲɛnamaya i ka siraw la.”—Zaburuw 119:37, ABM.

13. Dina tun ye jɔn lo ye? Ani mun na hakilintanyako tun lo a fɛ ka teriya don ni Kanaan sunguruw ye?

¹³ I ko an y’a ye ka tɛmɛ Kalansen 3nan na, an teriw be se ka nɔɔba to an kan: u be se k’an lasun ka koo ɲuman kɛ wala ka koo jugu kɛ (Talenw 13:20; 1 Korɛntikaw 15:33). An ka cɛmɔgɔba Yakuba denmuso Dina ka koo lajɛ (Zɛnɛsi 34:1). Dina bangebagaw y’a lamɔ ka ɲɛ, nka a ye hakilintanya kɛ ka teriya don ni Kanaan sunguruw ye.  Kanaan mɔgɔw tun be i n’a fɔ Mowabuw, u tɔgɔ tun bɔra u ka kakalayakow kosɔn (Levitiki 18:6-25). Kanaan cɛɛw fɛ, Dina tun be i ko cɛnimusoko ka di sunguru min ye. Sisɛmu fana tun be Dina jati ten hali k’a sɔrɔ mɔgɔw tun b’ale Sisɛmu “boɲa kosɔbɛ a faa ka somɔgɔw bɛɛ cɛma.”—Zɛnɛsi 34:18, 19.

14. Bɔnɛ juman sɔrɔla Dina ka teriw sugandili koo la?

¹⁴ Tuma min na Dina ye Sisɛmu ye, n’a sɔrɔ a tun t’a kɔnɔ ka la ni cɛɛ ye. Nka Sisɛmu kɔni ye min kɛ, Kanaankaw tun b’a jati k’o daganin lo ni cɛko wala musoko nege y’i minɛ. Sisɛmu ye Dina minɛ tuma min na, n’a sɔrɔ a y’a ɲini k’a yɛrɛ bɔsi a bolo, nka a fanga ma se. Sisɛmu “y’a minɛ ka la n’a ye fanga na.” Kɔfɛ, a be komi “Dina koo diyara Sisɛmu ye kosɔbɛ,” nka a tun ye koo jugu kɛ a la ka ban (Zɛnɛsi 34:1-4). O koo ma tɔɔrɔ lase Dina dɔrɔn ma dɛ. O ye tɔgɔtiɲɛ ni maloya lase a somɔgɔw bɛɛ ma.—Zɛnɛsi 34:7, 25-31; Galatikaw 6:7, 8.

15, 16. Hakilitigiya sɔbɛ be sɔrɔ cogo di? (Koorilen lajɛ fana  gafe ɲɛɛ 109 kan.)

 ¹⁵ Ni Dina ye hakili sɔrɔ o koo la, a kɔni m’o sɔrɔ hɛɛrɛ la dɛ! Minw be Jehova kanu ani u be mɛnni kɛ a fɛ, waajibi tɛ u ka tɔɔrɔ ten ka sɔrɔ ka koo lɔn. Komi u be mɛnni kɛ Ala fɛ, u b’a latigɛ ka “taama hakilitigiw fɛ.” (Talenw 13:20a, ABM). “Fɛɛn o fɛɛn ye hɛrɛ sɔrɔko ye,” u b’o faamu. O la, u b’u  yɛrɛ tanga kunkow ni tɔɔrɔ gwansanw ma.—Talenw 2:6-9; Zaburuw 1:1-3.

¹⁶ Ala ka hakilitigiya labilanin lo bɛɛ ye. An be se k’a ɲini k’a sɔrɔ n’an be delili kɛ sɔbɛ la, ani n’an be Ala ka Kuma ni jɔncɛ kantigiman jɛnkulu ka gafew kalan tuma o tuma (Matiyo 24:45; Zaki 1:5). A kɔrɔtanin lo fana an k’an yɛrɛ majigi an kɛtɔ ka Bibulu ka ladiliw sira tagama ni dusudiya ye (2 Masacɛw 22:18, 19). Ɲɛyirali fɛ, kerecɛn dɔ be se ka sɔn a la ko tiɲɛn lo ale dusukun be se k’a janfa ani ka juguya kosɔbɛ (Zeremi 17:9, ABM). Nka, n’o koo nana a sɔrɔ loon min na, yala a bena sɔn k’a yɛrɛ majigi ani k’a to mɔgɔw ka ladili ɲuman jɔnjɔn dɔw di a ma walisa k’a dɛmɛ wa?

17. Koo dɔ lakali min ɲɔgɔn be se ka kɛ denbaya dɔ kɔnɔ, ani a yira cogo min na facɛman be se k’a denmuso dɛmɛ ka jatiminɛ kɛ o kan.

¹⁷ I ka miiri k’a filɛ. Facɛman dɔ tɛ sɔn a denmuso ka bɔ ni kerecɛn kanbele dɔ ye ni mɔgɔ m’u bila sira. Sunguru b’a faa jaabi ko: “Baba, e lanin tɛ ne la wa? An tɛna koo jugu si kɛ do!” N’a sɔrɔ a be Jehova kanu ani ŋaniya jugu si t’a kɔnɔ. Nka, yala a be “taama ni [Ala ka] hakilitigiya” ye wa? Yala a be “boli jatɔya ɲɛ” wa? Kɔni a tɛ hakilintanyako kɛra k’a “jigi la a yɛrɛ ka miiriya [wala a dusukun] kan”? (Talenw 28:26). N’a sɔrɔ i hakili be miiriya jɔnjɔn wɛrɛw la Bibulu kɔnɔ minw be se k’o facɛman n’a denmuso dɛmɛ u ka jatiminɛ kɛ o koo kan.—Talenw 22:3; Matiyo 6:13; 26:41 lajɛ fana.

18, 19. Yusufu ye kɔrɔbɔli juman sɔrɔ ani a y’o koo ta cogo di?

¹⁸ Yusufu tun ye Dina faden ye. Ala koo tun ka di a ye ani kanbele ɲuman tun lo. Ale bolila jatɔya ɲɛ (Zɛnɛsi 30:20-24). A denmisɛn tuma na, a ɲɛɛ lara a balimamuso Dina ka hakilintanya nɔfɛkow kan. Ka fara o kan, Yusufu tun b’a fɛ ka to Ala ka kanuya la. Siga t’a la, o bɛɛ lo y’a tanga koo ma tuma min na a y’a yɛrɛ sɔrɔ Misira ani a kuntigi ka muso tora k’a ɲini a fɛ “loon o loon” ko a ka la  n’ale ye. Komi Yusufu tun ye jɔɔn ye, a kɔni tun tɛ se ka ban a ka baara la ani ka taga. Kɔrɔbɔli min tun b’a seen kɔrɔ, a tun ka kan k’o koo ta ni hakilitigiya ni jagwɛlɛya ye. A tora ka ban Potifari muso ka kuma na, ani a laban, a yɛrɛ bolila a ɲɛ.—Zɛnɛsi 39:7-12.

¹⁹ I ka miiri k’a filɛ: Ni Yusufu tun jarabira o muso la ani ka to ka miiri cɛnimusoko la, yala a tun bena se ka kantigiya kɛ wa? N’ ma la a la dɛ! Jɛnɲɔgɔnya min tun be ale ni Jehova cɛ, a y’o jati fɛɛnba ye sanni ka miiri kakalayakow la. A ka kumaw b’o lo yira, a ye minw fɔ Potifari muso ye. A ko: “Ne kuntigi . . . ma ne bali foyi la fɔɔ ele dama, bari e y’a ka muso ye. Mun na ne bena kojuguba kɛ ani ka Ala hakɛ ta?”—Zɛnɛsi 39:8, 9.

20. Jehova ye Yusufu ka koow ɲɛnabɔ cogo di?

²⁰ I ka miiri k’a filɛ Jehova dusu diyara cogo min na k’a ye ko Yusufu tora kantigiya la loon o loon hali k’a to a tun ye denmisɛn ye ani a somɔgɔw yɔrɔ tun ka jan a la (Talenw 27:11). Kɔfɛ, Jehova y’a kɛ Yusufu bɔra kaso la. A ma dan o ma dɛ. A yɛrɛ y’a kɛ Misira jamana ka mɔgɔba filanan ye ani baloko ɲɛnabɔbaga ye o jamana na! (Zɛnɛsi 41:39-49). Yusufu ka koo b’a yira ko Zaburuw 97:10 (ABM) ka kuma nunu ye tiɲɛn ye: “Aw minnu bɛ Matigi kanu, aw ka ko jugu koniya. A bɛ a ka senumaw ni mara, ka u tila ka bɔ mɔgɔ juguw bolo.”

21. Farafinna jamana dɔ la, balimacɛ dɔ y’a jaa gwɛlɛya ka ban koo nɔgɔnin juman na?

 ²¹ O cogo kelen na bi, Ala sagokɛla caaman b’a yira ko u be “ko jugu koniya ka ko ɲuman kanu.” (Amɔsi 5:15, ABM). Farafinna jamana dɔ la, balimacɛ dɔ hakili b’a la ko ale ka lakɔliso la, sunguru dɔ sinna k’a fɔ ale ye ko a bena a yɛrɛ di a ma ka la n’a ye n’a sɔnna ka matematiki koo dɔ yira a la ɛkizamɛ tuma na. Balimacɛ ko: “Ne sinna ka ban. Komi ne ye kantigiya kɛ, n’ ka danbe tora n’ kan ani n’ ma tigɛ n’ yɛrɛ la. O nafa ka bon ni sanu ni wari ye fɔɔ ka taga ka na.” Jurumuko kɔni be se ka mɔgɔ ninsɔndiya “waati dɔɔni” kɔnɔ. Nka, o ɲagali sifa ɲɔgɔn ka teli ka laban ni dusukasi ye (Eburuw 11:25). Ka fara o kan, o tɛ suma hali dɔɔni ni hɛɛrɛ banbali ye an be min sɔrɔ n’an be mɛnni kɛ Jehova fɛ.—Talenw 10:22, ABM.

22, 23. a) Ni kerecɛn dɔ ye jurumuba kɛ, mun na a man kan k’a jati ko jigiya t’ale fɛ tugun? b) Jurumukɛla be se ka dɛmɛ juman sɔrɔ?

²² Komi an dafanin tɛ, o kama an bɛɛ ka kan ka bondori kɛ walisa ka see sɔrɔ farisogo negew kan ani ka koo tilenninw kɛ Ala ɲɛɛ kɔrɔ (Ɔrɔmukaw 7:21-25). Jehova b’o kala ma, “a hakili b’a la ko an ye buguri ye.” (Zaburuw 103:14). Nka, tuma dɔw la, kerecɛn dɔ be se ka jurumuba kɛ. Yala o kɔrɔ ko jigiya foyi t’a fɛ wa? Ayi dɛ! Tiɲɛn lo ko a tigi be se ka tɔɔrɔ sɔrɔ a ka jurumuko la i ko min ɲɔgɔn kɛra masacɛ Dawuda la. Nka minw be nimisa sɔbɛ la ani u b’u ka “jurumuw fɔ,” Ala be “sɔn ka yafali kɛ” u ma tuma bɛɛ.—Zaburuw 86:5; Zaki 5:16; Talenw 28:13, ABM.

²³ Ka fara o kan, kanuya kosɔn, Ala ye cɛɛ dɔw di kerecɛn kafo ma walisa k’u kɛ “nili fɛnw” ye. U ye sagadɛndɛna kɔgɔninw ye Alako ta fan fɛ. Cɛɛ setigiw lo minw labɛnnin lo ka kafodenw dɛmɛ (Efɛzikaw 4:8, 12, ABM; Zaki 5:14, 15). U ka laɲinita ye ka jurumukɛla dɛmɛ a ka jɛnɲɔgɔnya sigi  kokura ale ni Ala cɛ ani ka “hakili sɔrɔ” walisa a kana segi ka jurumu kɛ tugun.—Talenw 15:32.

24, 25. a) Kanbele min kofɔra Talenw 7:6-23 la, ale y’a yira cogo di ko a ye “hakilitan” ye? b) An be se ka “hakilitigiya sɔrɔ” cogo di?

²⁴ Bibulu be kuma mɔgɔ “hakilitan” koo la ani mɔgɔ min be “hakilitigiya sɔrɔ” (Talenw 7:7). Komi mɔgɔ “hakilitan” ma kɔgɔ Alako ta fan fɛ ani a tɛ koo bɛrɛ lɔn Ala ka baara la, a tɛ faamuyali kɛ ani a tɛ ɲuman ni juguman faranfasi ka ɲɛ. A ka teli ka jurumuba kɛ i n’a fɔ kanbele min kofɔra Talenw 7:6-23 la. Nka “mɔgɔ min bɛ hakilitigiya sɔrɔ,” o tigi b’a janto kosɔbɛ a sɔɔn na sabu a be Ala ka Kuma kalan ani a be delili kɛ tuma o tuma. Ka kɛɲɛ ni hadamaden dafabali seko ye, a b’a jija k’a ka miiriyaw n’a negew n’a dusukunnataw ani a ka laɲinitaw kɛ Ala sago la. O cogo la, a b’a “yɛrɛ ni kanu,” o kɔrɔ, a be duga lase a yɛrɛ ma, ani a “bɛ hɛrɛ sɔrɔ.”—Talenw 19:8, ABM.

²⁵ I k’i yɛrɛ ɲininga ko: ‘Yala ne lanin b’a la tigitigi ko Ala ka sariyaw tilennin lo wa? Yala ne lanin b’a la sɔbɛ la k’o sariyaw sira tagamani be na ni hɛɛrɛba ye wa?’ (Zaburuw 19:8-11; Ezayi 48:17, 18). N’i be sigasiga hali dɔɔni, i jija k’o sigasigali bɔ i kɔnɔ. I ka miiri k’a filɛ bɔnɛ min b’a la ka Ala ka sariyaw tiɲɛ. Ka fara o kan, i ka tiɲɛn sira tagama ani i k’i hakili fa miiriya ɲumanw na, o kɔrɔ tiɲɛnko, tilenninya, koo gwɛnin, koo diiman ani sɔnɲuman. O cogo la, i “k’a filɛ k’a lɔn ko Masaba [Jehova] ka ɲi.” (Zaburuw 34:8; Filipikaw 4:8, 9). I ka la a la ko n’i be to k’o kɛ, i ka kanuya bena to ka bonya Ala ta fan fɛ: fɛɛn minw ka di a ye u bena diya i ye ani a be fɛɛn minw kɔniya i fana bena u kɔniya. Yusufu tun tɛ mɔgɔ dafanin ye. Nka, a sera ka “boli jatɔya ɲɛ” sabu a y’a to Jehova k’a kolo saan caaman kɔnɔ ani ka Ala sago kɛli nege don a la. E fana k’o ɲɔgɔn kɛ.—Ezayi 64:7.

26. An bena baro kɛ koo sɔbɛ juman lo kan siɲɛ wɛrɛ?

 ²⁶ An Danbaga ma bangeminanw di an ma an k’u kɛ tulonkɛfɛnw ye k’an ninsɔndiya dɔrɔn. Nka a y’u di an ma walisa an ka se ka deen wolo ani ka cɛnimusoko diya sɔrɔ furu kɔnɔ (Talenw 5:18). Ala be furuko jati cogo min na, an bena baro kɛ o kan kalansen fila nataw la.