I be se ka deli i ka kafo kura la cogo di?
ALƐN * y’a fɔ ko: “Ne tun be siranna ka yɛlɛma yan. N’ tun m’a lɔn ni n’ tun bena teri kuraw sɔrɔ wala ni mɔgɔw tun bena sɔn n’ na.” Alɛn b’a ɲinina ka deli a ka kafo kura la. Kilomɛtɛrɛ 1400 lo b’a ka sigiyɔrɔ kɔrɔ n’o kafo kura cɛ.
N’i yɛlɛmana kafo kura dɔ kɔnɔ, n’a sɔrɔ siranya be ele fana na. I be se ka mun lo kɛ walisa ka deli i ka kafo kura la? N’i tun m’a miiri ko a bena gwɛlɛya i ma o cogo la do? N’i ma yɛlɛma kafo kura dɔ kɔnɔ, i be se ka mɔgɔ kuraw dɛmɛ cogo di?
I BE SE KA DELI ANI KA NINSƆNDIYA SƆRƆ I KA KAFO KURA LA COGO DI?
Miiri k’a filɛ: N’u ye yiri dɔ bɔn ka taga n’a ye yɔrɔ wɛrɛ, o yiri be fɔnsɔnfɔnsɔn. Mun na do? Sabu n’u ye yiri bɔn, u b’a ka lili fanba tigɛ walisa u ka se ka taga n’a ye cogo nɔgɔman na. N’u y’o yiri turu, a b’a daminɛ ka lili kuraw bɔ joona joona. O cogo kelen na, n’a sɔrɔ tuma min na i yɛlɛmana kafo dɔ kɔnɔ, a tun man nɔgɔ i fɛ. N’a sɔrɔ i tun ye “lili” bɔ i ka kafo kɔrɔ kɔnɔ. O kɔrɔ, teri sɔbɛw tun b’i fɛ ani i tun be ni delinanko ɲumanw ye Alako ta fan fɛ. Sisan, i ka ɲi ka lili kuraw bɔ walisa ka ninsɔndiya i ka kafo kura kɔnɔ. N’i be Bibulu ka sariyakolow sira tagama, o lo bena i dɛmɛ k’o kɛ. An k’u dɔw lajɛ.
Mɔgɔ min be Ala ka Kuma kalan loon o loon, “a tigi be i ko yiri min tutunin be kɔda la, a be den a dentuma na, a furaburu fana te fɔnsɔnfɔnsɔn. A be koo o koo kɛ, o be ɲa.”—Zab. 1:1-3.
Yiri ka ɲi ka jii sama walisa ka bonya. O cogo kelen na, kerecɛn ka ɲi ka Ala ka Kuma kalan loon o loon ani ka miiri a kan walisa ka fanga sɔrɔ Alako ta fan fɛ. O kama, to ka Bibulu kalan loon o loon ani to ka taga lajɛnw na. I tun be ni delinanko ɲuman minw ye gwa kɔnɔ batoli ani kelenna kalan koo la, kana u dabila. I mako tun be fɛɛn minw na Alako ta fan fɛ i ka kafo kɔrɔ kɔnɔ, i mako bena kɛ u la fana i ka kafo kura kɔnɔ.
“Mɔgɔ min be jii di minnɔgɔtɔ ma, o tigi yɛrɛ ka minnɔgɔ bena ban.”—Talenw 11:25.
N’i be waajuli kɛ bɛrɛbɛrɛ, i bena barika kura sɔrɔ ani i bena deli kafodenw na joona joona. Kevin ye diinan mɔgɔkɔrɔ ye ani a ko: “Fɛɛn min ye ne ni n’ muso dɛmɛ, o ye ko an senin kɔ dɔrɔn an ka kafo kura kɔnɔ, an kɛra piyɔniye kɔrɔsigiw ye. An delila balimaw, piyɔniyew ani kafo ka kiin na joona joona.” Roger yɛlɛmana jamana dɔ la. Kilomɛtɛrɛ 1600 lo b’a ka sigiyɔrɔ kɔrɔ n’o yɔrɔ cɛ. A ko: “Walisa ka deli i ka kafo kura la, a ka ɲi i k’i seko kɛ ka bɔ waajuli la siɲɛ caaman. A to diinan mɔgɔkɔrɔw k’a lɔn fana ko i labilanin lo k’u dɛmɛ. I be se k’i yɛrɛ di ka Masaya Boon saniya, ka kalan kɛ dɔ nɔɔ na, wala ka mɔgɔ dɔ ta ka taga n’a ye lajɛnw na. Ni balimaw y’a ye ko i be ni yɛrɛsaraka hakili ye, u bena sɔn ka kɛ i teriw ye.”
“Aw ka kanuya bonya [balimaw] ta fan fɛ.”—2 Kor. 6:13, ABM.
Balimaw kanu kosɔbɛ. Melisa n’a cɛɛ n’a deenw yɛlɛmana kafo kura dɔ kɔnɔ ani u y’u jija ka teri kuraw sɔrɔ. A ko: “An tun be baro kɛ ni balimaw ye sanni lajɛn ka daminɛ ani lajɛn bannin kɔ. O la, an tun be wagati sɔrɔ ka kuma n’u ye sanni ka dan
foli dɔrɔn ma.” O lo y’u dɛmɛ ka mɔgɔw tɔgɔ lɔn joona joona. U tun be balimaw weele fana ka na dumuni kɛ u ka soo walisa k’a yira ko u b’u kanu. O kɛra sababu ye k’u ka teriya sabati. Melisa y’a fɔ fana ko: “An tun y’an ka telefɔni nimɔrɔw di balimaw ma walisa u ka se ka kaan bɔ an ma ani k’an niin don kafo ka baaraw ani koo wɛrɛw la.”Ka kuma ni mɔgɔ kuraw ye, n’o be hami bila i la, i be se k’a daminɛ ka koo dennin dɔw kɛ. Ɲɛyirali fɛ, yɛlɛmisɛn kɛ hali n’i t’a fɛ k’o kɛ. O bena a to mɔgɔw be gwɛrɛ i la. Tiɲɛn na, “dusudiyamɔgɔ filɛlikɛcogo be mɔgɔ dusu diya.” (Talenw 15:30). Rasɛl tun kɔrɔbayara yɔrɔ min na, a bɔra yen ka taga yɔrɔ jan. A ko: “Kuma man di n’ ye ka kɔrɔ. Tuma dɔw la, fɔɔ n’ ka jijaliba lo kɛ walisa ka se ka kuma balimaw fɛ n’ ka kafo kura kɔnɔ. N’ b’a filɛ mɔgɔ min siginin lo Masaya Boon na ani a tɛ kumana ni mɔgɔ si ye. N’a sɔrɔ kuma man di o tigi fana ye.” Mun na i t’a latigɛ ka baro kɛ ni mɔgɔ kura dɔ ye sanni lajɛn ka daminɛ wala lajɛn bannin kɔ?
N’a sɔrɔ a ka di i ye ka kuma ni mɔgɔ kuraw ye lɔgɔkun damanin kɔnɔ i senin kɔ. Nka, ni wagati be tɛmɛna, o mɔgɔw tɛna kɛ “mɔgɔ kuraw” ye tugun. O tuma na, i ka ɲi k’i jija walisa ka to ka teri kuraw ɲini.
WALISA KA DELI, O BE SE KA WAGATI TA
Walisa yiri dɔw liliw ka don dugukolo kura kɔnɔ koɲuman, o be mɛɛn ka tɛmɛ yiri dɔ wɛrɛw kan. O cogo kelen na, bɛɛ tɛ deli u ka kafo kura la cogo kelen na. N’i yɛlɛmana kafo kura dɔ kɔnɔ ani i bele be jijaliba kɛra ka deli balimaw na, Bibulu ka sariyakolo nin be se k’i dɛmɛ:
“An kana sigɛn koɲuman kɛli la, bari n’an ma dɛsɛ k’o dabila, an ben’a tɔnɔ sɔrɔ n’a waati sera tuma min na.”—Gal. 6:9.
A ɲini ka deli i ka kafo kura la hali n’o bena wagati caaman ta. Ɲɛyirali fɛ, Gilead lakɔli bannin kɔ, u be dɔw ci ka taga misɔndenya la jamana wɛrɛw la. U caaman be to yen saan caaman walisa ka teriya kɛ ni balimaw ye ani k’u ka kokɛcogow lɔn. O kɔ, u be taga vakansi la u ka jamana na.
Alesandro yɛlɛmana siɲɛ caaman kafo dɔw kɔnɔ ani a b’a lɔn ko an tɛ se ka deli an ka kafo kura la joona joona. A ko: “An ka yɛlɛmani laban kɔ, n’ muso y’a fɔ n’ ye ko: ‘N’ teriw bɛɛ be n’ ka kafo kɔrɔ kɔnɔ.’” A y’a muso hakili jigi ko a tun y’o kuma kelen lo fɔ a saan fila ye nin ye, tuma min na u tun yɛlɛmana kafo dɔ kɔnɔ. Nka, o saan fila kɔnɔ, a tun y’a mako don tɔɔw la ani olu kɛra a teri sɔbɛw ye.
“Kan’a fɔ ko: ‘Mun na fɔlɔfɔlɔ tile ka fisa ni sisan ta ye?’ Bari, o te hakilitigi ka ɲiningali ye.”—Waaj. 7:10.
Kana i ka kafo kura suma ni kɔrɔman ye. Ɲɛyirali fɛ, n’a sɔrɔ i ka kafo kura kɔnɔ, kuma man di balimaw ye wala kuma ka di u ye ka tɛmɛ i ka kafo kɔrɔ balimaw kan. Sinsin u ka jogo ɲumanw kan i ko ele fana b’a fɛ u ka sinsin i ka jogo ɲumanw kan cogo min na. Mɔgɔ minw yɛlɛmana kafo wɛrɛ kɔnɔ, o koo y’u dɔw lasun k’u yɛrɛ ɲininga ko: “N’ balima minw be duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ, yala ne b’u kanu tiɲɛn na wa?”—1 Piyɛri 2:17.
“Aw k’aw ka makoyafɛn daali Ala fɛ, a bena o d’aw ma.”—
To ka Jehova deli a k’i dɛmɛ. David ye diinan mɔgɔkɔrɔ ye. A ko: “Kana a ɲini k’o koo muɲu i kelen. An be se ka koo caaman kɛ Jehova ka dɛmɛ barika dɔrɔn lo la. Delili kɛ o koo la!” Rasɛl min kofɔra ka tɛmɛ, ale y’a fɔ ko: “Ni ne ni n’ cɛɛ y’a ye ko kafodenw b’u mabɔra an na, an be Jehova deli o koo la. An b’a fɔ a ye ko: ‘N’an be koo dɔ kɛra min be tɔɔw bali k’an kanu, sabari, a to an k’o lɔn.’ O kɔ, an b’a ɲini ka wagati caaman kɛ ni balimaw ye.”
Bangebagaw, n’a ka gwɛlɛ aw deenw fɛ ka deli u ka kafo kura la, a’ ye wagati ta ka delili kɛ n’u ye o koo la. A’ ye labɛnw kɛ walisa u ka se ka jɛnɲɔgɔnya ɲuman kɛ ni balimaw ye. O la, u bena se ka teri kuraw sɔrɔ.
MINW NANA KURA YE, U DƐMƐ
Balima minw nana kura ye i ka kafo kɔnɔ, i be se k’u dɛmɛ cogo di? Kabi a daminɛ na, i jija ka kɛ u teri sɔbɛ ye. Walisa k’o kɛ, miiri k’a filɛ fɛɛn min tun bena diya i ye n’i tun ye mɔgɔ kura ye. O kɔ, a ɲini k’o kɛ u ye (Mat. 7:12). Yala i be se k’u weele ka na i ka gwa kɔnɔ batoli la wala ka JW telewisɔn filɛ ɲɔgɔn fɛ wa? Yala i be se k’a fɔ u ye u k’i bila sira waajuli la wa? I yɛrɛ be se k’u weele ka na dumuni kɛ n’i ye hali ni dumuniba tɛ. U tɛna ɲinɛ i ka ɲumanya kɔ fewu! I be se k’u dɛmɛ cogo wɛrɛ jumanw lo la tugun?
Karlɔs ko: “An senin an ka kafo kura kɔnɔ, balimamuso dɔ ye bitigi dɔw tɔgɔ di an ma, yɔrɔ minw na fɛɛnw sɔngɔ ka di. O y’an dɛmɛ yɛrɛ le.” Mɔgɔ kura minw be na i ka kafo kɔnɔ, n’a sɔrɔ u ka jamana na, wagati cogoya tɛ kelen ye n’i ka jamana ta ye. A bena diya u ye n’i b’a yira u la u be se ka fani don cogo min na funteni tuma, nɛnɛ tuma wala samiɲa tuma na. I be se k’u dɛmɛ fana u ka se waajuli kɛcogo la n’i be kiinmɔgɔw ka koo lakali u ye wala k’u ka lannakow ɲɛfɔ u ye.
I BE JIJALI MINW KƐRA, KUUN B’O LA
Alɛn min kofɔra barokun daminɛ na, ale b’a ka kafo kura kɔnɔ a saan kelen ni kɔ ye nin ye. A hakili b’a la ko: “A daminɛ na, n’ ye jijaliba lo kɛ walisa ka balimaw lɔn. Nka, sisan u be komi n’ ka denbayamɔgɔw ani n’ dusu ka di.” Alɛn y’a faamu ko a yɛlɛmana kafo kura kɔnɔ minkɛ, a ma bɔnɛ a teriw la. Nka, a ye teri kuraw sɔrɔ minw bena to a teriw ye a sii tɔɔ bɛɛ la.
^ dakun 2 Tɔgɔ dɔw yɛlɛmana.