1, 2. a) Ciden Pol ka wagati la, mun na mɔgɔ caaman tun ka teli ka kuma jɔnya ni hɔɔrɔnyali koo la? b) Pol y’a fɔ ko hɔɔrɔnyali sɔbɛ be sɔrɔ min?

ƆRƆMUKAW tun be waso u ka jamana ka sariyaw n’a ka tilenninya koo la. U tun be waso fana sabu u tun hɔɔrɔnyanin lo. Kerecɛn fɔlɔw tun b’o ɲɔgɔnnamɔgɔw lo cɛma. See tun be Ɔrɔmukaw fɛ sabu jɔɔnw lo tun b’u ka baara gwɛlɛw fanba kɛ. Wagati dɔ la, mɔgɔ kɛmɛ kan, mɔgɔ bisaba tun ye jɔɔnw ye. Siga t’a la, mɔgɔ caaman tun ka teli ka kuma jɔnya ni hɔɔrɔnyali koo la, hali kerecɛnw yɛrɛ.

² Ciden Pol kumana siɲɛ caaman hɔɔrɔnyali koo la. A tun t’a ɲinina ka duniɲa ka gwɛlɛyaw ɲɛnabɔ hali n’a ka wagati la, mɔgɔ caaman tun b’a fɛ k’o lo kɛ. Nka, a n’a kerecɛnɲɔgɔnw ye baaraba kɛ walisa ka Ala ka Masaya kibaro diiman fɔ mɔgɔw ye. U y’u jija fana ka mɔgɔw dɛmɛ k’a faamu ko Yezu Krista ka kunmabɔsara nafa ɲɔgɔn tɛ yen. Pol y’a yira a kerecɛnɲɔgɔnw tun be se ka hɔɔrɔnya sɔbɛ sɔrɔ yɔrɔ min na. Ɲɛyirali fɛ, a ye bataki filanan min sɛbɛ Korɛnti kerecɛnw ma, a y’a fɔ ka gwɛ o bataki kɔnɔ ko: “Matigi ka Nii  Senuman be yɔrɔ min na, yɛrɛsɔrɔ [wala hɔɔrɔnya] le b’o yɔrɔ la.”—2 Kor. 3:17.

3, 4. a) Vɛrise damanin ka kɔn 2 Korɛntikaw 3:17 ɲɛ, Pol kumana mun koo lo la? b) An be se ka mun lo kɛ walisa Jehova k’an hɔɔrɔnya?

³ Vɛrise damanin ka kɔn 2 Korɛntikaw 3:17 ɲɛ, Pol y’a fɔ ko Musa ɲɛda tun be manamanana tuma min na a jigira ka bɔ Sinayi kulu kan. Mun na do? Sabu Jehova ka mɛlɛkɛ dɔ tun kumana a fɛ. Jama ye Musa ye tuma min na, u siranna. O kama, Musa ye fani biri a ɲɛda kan (Ɛkiz. 34:29, 30, 33; 2 Kor. 3:7, 13). Nka, Pol y’a fɔ ko “ni min sɔnna Matigi ma, fani nin be bɔ” yen (2 Kor. 3:16). A tun b’a fɛ ka mun lo fɔ do?

⁴ I ko an y’a ye cogo min na barokun tɛmɛnin na, Jehova lo ye fɛɛn bɛɛ Danbaga ye. Ale kelenpe lo hɔɔrɔnyanin lo pewu ani daan t’o la. O kama, Jehova ka “[hakili] Senuman be yɔrɔ min na,” hɔɔrɔnyali lo be yen. Walisa k’o hɔɔrɔnya nafa sɔrɔ, fɔɔ an ka ‘sɔn Matigi ma.’ O kɔrɔ, ka jɛnɲɔgɔnya teriman kɛ ni Jehova ye. Ka Israɛldenw to kongokolon kɔnɔ, u tun tɛ koow jati i ko Jehova b’u jati cogo min na. Nka, u tun b’u jati adamadenw cogo la. A tun be i n’a fɔ fani dɔ tun birinin be u hakili n’u dusukun kan. U tun hɔɔrɔnyara ka bɔ jɔnya la kura ye ani u tun b’a fɛ ka ta o ma k’u yɛrɛ sago kɛ.—Eburuw 3:8-10.

5. a) Jehova ka hakili senu b’an hɔɔrɔnya cogo di? b) An b’a lɔn cogo di ko mɔgɔ be se ka hɔɔrɔnya hakili senu barika la hali n’a be kaso la wala n’a ye jɔɔn ye? c) An bena ɲiningali jumanw lo lajɛ?

⁵ An be se ka hɔɔrɔnya hakili senu barika la. O nafa ka bon ka tɛmɛ ni mɔgɔ hɔɔrɔnyara ka bɔ jɔnya la. Jehova ka hakili senu be se k’an hɔɔrɔnya ka bɔ jurumu ni saya ka jɔnya la ani ngalon diinan n’a ka kokɛtaw la (Ɔrɔm. 6:23; 8:2). O hɔɔrɔnyali ɲɔgɔn tɛ yen! Ni mɔgɔ dɔ hɔɔrɔnyara hakili senu barika la, o be se k’a nafa hali n’a be kaso la wala n’a ye jɔɔn ye (Zɛnɛzi 39:20-23). Ɲɛyirali fɛ, u tun ye balimacɛ Harold King don kaso la saan caaman kɔnɔ a ka limaniya kosɔn. O bɛɛ n’a ta, a tun hɔɔrɔnyanin lo. I be se k’a ka maana lajɛ JW telewisɔn kan. (Yɔrɔ nin lajɛ: INTERVIEWS ET TEMOIGNAGES > L’ENDURANCE DANS L’EPREUVE.) An hɔɔrɔnyara minkɛ, an be se k’a yira cogo di ko an b’o jati fɛɛn nafamanba ye? An be se ka mun lo kɛ walisa ka baara ɲuman kɛ n’o ye? An k’o ɲiningaliw lajɛ.

6. Jehova tun ye Israɛldenw hɔɔrɔnya. Nka, u y’a yira cogo di k’u tɛ Jehova waleɲuman lɔn?

⁶ Ni mɔgɔ dɔ ye nilifɛn sɔngɔ gwɛlɛ dɔ di an ma, nafa be min na, an bena mun lo kɛ do? An bena o tigi waleɲuman lɔn. Jehova ye Israɛldenw hɔɔrɔnya ka bɔ jɔnya la Ezipiti jamana na. Nka, u m’a waleɲuman lɔn. Kalo damanin u bɔnin kɔ jɔnya la, u tun be dumuni minw kɛ Ezipiti, o lɔgɔ gwanna u la. O kama, u y’a daminɛ ka ŋunuŋunu maanɛ koo la, Jehova tun ye o min di u ma. U yɛrɛ tun b’a fɛ ka kɔsegi Ezipiti! Miiri k’a filɛ, Jehova tun y’u hɔɔrɔnya walisa u ka se k’ale bato. Nka olu fɛ, fɛɛn nunu lo tun kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ: ‘Jigɛ, kɔnkɔnburuw, melɔnw, puwarow, jaba ani layi.’ A tɛ bari an na ko Jehova dimina u kɔrɔ kosɔbɛ (Nɔnb. 11:5, 6, 10; 14:3, 4). O b’an kalan koo nafaman dɔ la.

7. Pol ka ladili min be sɔrɔ 2 Korɛntikaw 6:1 kɔnɔ, a y’o sira tagama cogo di? An fana be se k’o sira tagama cogo di?

 ⁷ Jehova y’an hɔɔrɔnya a Dencɛ Yezu Krista sababu fɛ. O kama, Pol ye kerecɛnw bɛɛ lasɔmi k’u kana kɛ fitiriwalew ye (2 Korɛntikaw 6:1 kalan). A to i hakili la ko Pol dusu tun kasinin lo ani a dusukun tun b’a kɛlɛ sabu a tun ye jurumu ni saya ka jɔɔn ye. Nka, a ye Ala waleɲuman lɔn ko: “Ne be barika la Ala ye . . . Matigi Yezu Krista sababu la!” Pol ye Ala waleɲuman lɔn mun lo kosɔn? A y’o ɲɛfɔ a kerecɛnɲɔgɔnw ye ko: “Bari Nii Senuman min be hɛrɛ di Yezu Krista ka jɛnɲɔgɔnya barika la, ale ka see kɛra sababu ye ka ne hɔrɔnya ka bɔ hakɛko ni saya la.” (Ɔrɔm. 7:24, 25; 8:2). I ko Pol, an t’a fɛ ka ɲinɛ abada ko Jehova y’an hɔɔrɔnya ka bɔ jurumu ni saya ka jɔnya la. Kunmabɔsara sababu fɛ, an be se ka Ala bato ani an dusukun t’an kɛlɛ. An be se ka ninsɔndiyaba sɔrɔ o la.—Zab. 40:9.

8, 9. a) Ciden Piyɛri y’an lasɔmi mun lo la an ka hɔɔrɔnyali koo la? b) An be se ka ta an ka hɔɔrɔnyali ma cogo di ka baara jugu kɛ?

⁸ An t’a fɛ k’a fɔ daa la dɔrɔn ko an be Jehova waleɲuman lɔn. Nka hali n’an hɔɔrɔnyara, an kana ta o ma ka baara jugu kɛ. Ɲɛyirali fɛ, ciden Piyɛri y’an lasɔmi o koo la (1 Piyɛri 2:16 kalan). Fɛɛn min ye Israɛldenw sɔrɔ kongokolon kɔnɔ, o b’an hakili jigi o la. Bi, n’a sɔrɔ an mako b’o lasɔmini kuma na ka tɛmɛ Israɛldenw kan. Sutana n’a ka duniɲa b’an lasun ka ɲɛbɔ fɛɛn caaman fɛ i n’a fɔ faniw, dumunifɛnw, minnifɛnw ani ɲɛnagwɛkow. Piblisitew kɔnɔ, u be mɔgɔ cɛɲumaninw yira walisa an k’a miiri ko an ka ɲi ka fɛɛn dɔw san k’a sɔrɔ an mako t’u la tiɲɛn na. An be se ka ben o jan kɔnɔ ani komi an hɔɔrɔnyanin lo, an be ta o ma ka baara jugu kɛ.

⁹ Piyɛri ka lasɔmini kuma ɲɛsinna koo wɛrɛw ma minw kɔrɔtanin lo kosɔbɛ an ka ɲɛnamaya kɔnɔ, i n’a fɔ lakɔli ani baarako. Ɲɛyirali fɛ, u be kanbelew ni sunguru caaman lasun u ka kalanbabaw kɛ. Mɔgɔ caaman b’a fɔ u ye ko n’u ye kalanbabaw kɛ, u bena baara ɲuman ni wari caaman sɔrɔ ani mɔgɔw bena u bonya. N’a sɔrɔ o mɔgɔw be tɛmɛ kunnafoni dɔw fɛ k’a yira u la ko minw be kalanbabaw kɛ, olu be wari caaman sɔrɔ ka tɛmɛ minw ma kalanbabaw kɛ. O desizɔn be se ka nɔɔ to u ka ɲɛnamaya tɔɔ bɛɛ kan. O kama, kanbelew ni sunguruw be se k’a miiri ko ka kalanbabaw kɛ, o ye koo ɲuman lo ye. Nka, olu n’u bangebagaw ka ɲi ka mun lo to u hakili la?

10. N’an ka ɲi ka koo dɔw latigɛ, an ka ɲi ka mun lo to an hakili la?

¹⁰ Dɔw be se k’a miiri ko u be koo minw latigɛ ka ɲɛsin lakɔli ani baarako ma, o tɛ tɔɔw filɛ. O kama, min o min k’u diya u be se k’o kɛ n’u dusukun t’u kɛlɛ. N’a sɔrɔ u be miiri ciden Pol ka kuma nunu na: “Mɔgɔ wɛrɛ dusukun ka kiri tigɛ ne ka hɔrɔnya kan mun kosɔn?” (1 Kor. 10:29, ABM). Hali n’an yɛrɛ lo ka ɲi k’a latigɛ an bena lakɔli wala baara min kɛ, an k’a to an hakili la ko an hɔɔrɔnyanin tɛ pewu. An be fɛɛn o fɛɛn latigɛ nɔfɛkow b’u la. O kama, Pol y’a fɔ ko: “Fɛn bɛɛ dagalen bɛ an ye. Tiɲɛ don, nka nafa tɛ fɛn bɛɛ la. Fɛn bɛɛ dagalen bɛ an ye, nka fɛn bɛɛ tɛ dɔ fara mɔgɔ wɛrɛ barika kan.” (1 Kor. 10:23, ABM). Tiɲɛn lo ko an be se k’a latigɛ an yɛrɛ ma an bena min kɛ. Nka, an k’a lɔn ko an b’a fɛ  ka min kɛ, koo wɛrɛw be yen minw kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ o kan.

11. Mun na Jehova y’an hɔɔrɔnya?

¹¹ Piyɛri y’an lasɔmi ko an kana ta an ka hɔɔrɔnyali ma ka baara jugu kɛ. A y’a ɲɛfɔ kuun min kama Ala ye an hɔɔrɔnya. A y’an jija ko komi an hɔɔrɔnyara, an ka baara kɛ i ko “Ala ka jɔnw.” Jehova tɛmɛna Yezu fɛ k’an hɔɔrɔnya ka bɔ jurumu ni saya ka jɔnya la. A y’o kɛ walisa an k’an ka ɲɛnamaya kuru bɛɛ kɛ k’ale bato.

12. Nuhun n’a ka denbaya ye ɲɛyirali juman lo to an ye?

¹² An hɔɔrɔnyara. Nka walisa ka baara ɲuman kɛ n’o ye, an k’an ka wagati n’an ka fanga kɛ ka baara kɛ Jehova ye bɛrɛbɛrɛ. O lo ɲɔgɔn tɛ yen. N’an b’o kɛ, o bena an tanga duniɲa ka laɲinitaw ma ani an yɛrɛ sago tɛna kɛ an ɲɛnako fɔlɔ ye (Gal. 5:16). An ka Nuhun n’a ka denbaya ka koo lajɛ. U ka wagati la, fariyakow ni kakalayakow tun ka ca. Nka, u m’a to mɔgɔw ka nege juguw n’u ka laɲinitaw ka nɔɔ to u kan. Jehova ye baara min kalifa u ma, u y’a latigɛ k’u seen don o baara la bɛrɛbɛrɛ. U ye kurun lɔ, ka dumuni lajɛn u yɛrɛ, bɛgɛnw ni kongosogow ye ani u ye mɔgɔw lasɔmi sanjiba koo la. “Ala ye min fɔ Nuhun ye, a y’o bɛɛ kɛ.” (Zɛnɛzi 6:22). O kama, Nuhun n’a ka denbaya kisira tuma min na o mɔgɔ juguw halakira.—Eburuw 11:7.

13. Jehova ye cii juman lo di an ma?

¹³ Jehova ye cii juman lo di an ma bi? Komi an ye Yezu ka kalandenw ye, an b’a lɔn ko Ala ye cii di an ma ko an ka waajuli kɛ (Luka 4:18, 19 kalan). Bi, Sutana ye mɔgɔw fanba ɲɛɛw fiyen ani u t’a kala ma k’u ye ngalon diinan, bololafɛnw ani duniɲa ka jɔɔnw ye (2 Kor. 4:4). I ko Yezu, nɛɛma dira an ma ka mɔgɔw dɛmɛ u ka Jehova lɔn ani k’a bato, ale min ye  hɔɔrɔnyatigi Ala ye (Mat. 28:19, 20). Tiɲɛn na, waajuli baara man nɔgɔ. Yɔrɔ dɔw la, mɔgɔw t’u mako don ani dɔw be dimi an kɔrɔ n’an b’u waaju. Nka, an kelen kelen bɛɛ ka ɲi k’an yɛrɛ ɲininga ko: “Komi n’ hɔɔrɔnyara, n’ be se ka dɛmɛ don kosɔbɛ Jehova ka baara la wa?”

14, 15. Jehova sagokɛla caaman y’a latigɛ ka mun lo kɛ? (Jaa lajɛ, barokun daminɛ na.)

¹⁴ Mɔgɔ caaman y’a faamu ko laban wagati surunyana ani u ye yɛlɛmaniw kɛ walisa ka ɲɛnamaya kɛ cogo nɔgɔman na ani ka kɛ piyɔniyew ye. O koo b’an jija kosɔbɛ! (1 Kor. 9:19, 23). U dɔw ye piyɔniyew ye u ka jamana na ani dɔ wɛrɛw be taga dɛmɛ don yɔrɔ minw na waajulikɛlaw man ca. Saan duuru tɛmɛninw na, mɔgɔ 250000 ni kɔ kɛra piyɔniyew ye ani mɔgɔ 1100000 ni kɔ ye kudayi piyɔniyew ye sisan. Mɔgɔ caaman b’a latigɛ u yɛrɛ ma ka baara kɛ Jehova ye. O ye koo ɲuman yɛrɛ lo ye!—Zab. 110:3.

¹⁵ Hali n’o balimaw hɔɔrɔnyara, mun lo y’u dɛmɛ ka baara ɲuman kɛ? Ɲɛyirali fɛ, John ni Judith ye piyɔniye baara kɛ saan 30 kɔnɔ jamana caaman na. U y’a lakali ko tuma min na piyɔniyew ka lakɔli daminɛna saan 1977, u ye olu ni piyɔniye tɔɔw jija k’u ka taga waajuli kɛ yɔrɔ minw na waajulikɛlaw man ca. O lo y’a to John y’a ka baara to yen siɲɛ caaman ka baara wɛrɛ kɛ walisa u ka ɲɛnamaya kɛ cogo nɔgɔman na. A laban, u tagara waajuli kɛ jamana wɛrɛ la. U sera ka gwɛlɛya dɔw muɲu i n’a fɔ ka kaan wɛrɛ degi, ka deli mɔgɔw ka kokɛcogow la ani ka funteni ni nɛnɛ muɲu. Mun lo y’u dɛmɛ do? U ye Jehova deli ani k’u jigi la a kan walisa a k’u dɛmɛ. U ye saan caaman minw kɛ o baara la, o ye nɔɔ juman lo to u kan? John y’a fɔ ko: “Baara min ɲɔgɔn tɛ yen, ne fɛ, n’ ye n’ yɛrɛ di k’o lo kɛ. N’ ye n’ magwɛrɛ Jehova la i n’a fɔ mɔgɔ b’a magwɛrɛ a faa kanutigi la cogo min na. N’ ye Zaki 4:8 ka kuma nunu faamu ka ɲɛ: ‘Aw ye gwɛrɛ Ala la, ale fana bena gwɛrɛ aw la.’ N’ tun be min ɲinina, n’ b’a lɔn ko n’ y’o sɔrɔ. Sisan, kuun bɛrɛ be n’ ka ɲɛnamaya la.”

16. Mɔgɔ waa caaman y’a latigɛ u yɛrɛ ma ka mun lo kɛ?

¹⁶ Dɔw ka koow cogoya tɛ i n’a fɔ John ni Judith ta. O kama, u be se ka piyɔniye baara kɛ wagati damanin dɔrɔn lo kɔnɔ. O n’a ta bɛɛ, u caaman b’u yɛrɛ di ka Masaya Boonw, Betɛliw n’a ɲɔgɔnnaw lɔ duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ. Ɲɛyirali fɛ, balima 27000 lo nana dɛmɛ don k’an ka sigiyɔrɔsoba lɔ Warwick, Niyɔriki. Dɔw nana dɛmɛ don lɔgɔkun fila kɔnɔ, dɔw lɔgɔkun damanin ani dɔ wɛrɛw saan kelen wala ka tɛmɛ o kan yɛrɛ. O balimaw ye fɛɛn caaman saraka walisa ka se k’o kɛ. U y’a latigɛ u yɛrɛ ma ka Jehova tando ani ka bonya la a kan, ale min ye hɔɔrɔnyatigi Ala ye. U ye ɲɛyirali ɲumanw yɛrɛ lo ye!

17. Minw be baara ɲuman kɛ n’u ka hɔɔrɔnyali ye, siniɲasigi ɲuman juman lo b’u makɔnɔna?

¹⁷ An ninsɔn ka di sabu an be Jehova lɔn ani tiɲɛn batoli y’an hɔɔrɔnya. An k’a yira an ka koo latigɛninw fɛ ko an b’o hɔɔrɔnyali jati fɛɛn nafamanba ye. Sanni an ka ta o ma ka baara jugu kɛ, an k’an seko bɛɛ kɛ ka Jehova bato bɛrɛbɛrɛ. O la, Jehova bena an duga. A y’a daa di ko: “Dafɛnw bɛɛ fana na hɔrɔnya tolilenya ka jɔnya ma ka Ala denw ta hɔrɔnya nɔɔrɔ sɔrɔ.”—Ɔrɔm. 8:21, ABM.