1. Adama ni Awa murutinin kɔ, Jehova y’u bɔnsɔnw jija ani ka jigiya di u ma cogo di?

JEHOVA ALA be mɔgɔ jija. A y’o yira cogo caaman na kabi mɔgɔw ye jurumu kɛ ani u kɛra mɔgɔ dafabaliw ye. Dɔɔni Adama ni Awa murutinin kɔ, Ala ye kiraya kuma dɔ fɔ. O kiraya kuma faamuyali tun bena u bɔnsɔnw jija ani ka jigiya di u bɛɛ ma. O kiraya kuma be sɔrɔ Zɛnɛzi 3:15 kɔnɔ. Jehova ye layidu ta yen ko a bena Sutana naafigi halaki ani k’a ka kɛwale juguw bɛɛ ban.—Yir. 12:9; 1 Zan 3:8.

2. Jehova ye Nuhun jija cogo di?

² Miiri k’a filɛ Jehova y’a sagokɛla Nuhun jija cogo min na. Nuhun n’a ka denbaya dɔrɔn lo tun ye Jehova batobagaw ye. A ka wagati la, mɔgɔw tun ka fari ani u tun be kakalayakow lo kɛ. O kama, Nuhun fari tun be se ka faga (Zɛnɛzi 6:4, 5, 11; Zude 6). Nka, Jehova ye Nuhun jaa  gwɛlɛya walisa a ka to k’ale bato ani ka koo ɲuman kɛ (Zɛnɛzi 6:9). Jehova y’a fɔ Nuhun ye ko ale bena o duniɲa jugu halaki. A y’a fɔ a ye fana a ka ɲi ka min kɛ walisa ale n’a ka denbaya ka kisi (Zɛnɛzi 6:13-18). Jehova Ala kɛra Nuhun jijabaga ye.

3. Jehova ye Zozuwe jija cogo di? (Jaa lajɛ, barokun daminɛ na.)

³ Saan caaman o kɔ, Jehova y’a sagokɛla Zozuwe jija. Zozuwe tun ka ɲi ka Ala sagokɛlaw ɲɛminɛ ka taga n’u ye Layidu jamana kɔnɔ. O tun ye baara gwɛlɛ ye sabu a tun ka ɲi ka sɔrɔdasi farimanw kɛlɛ walisa ka Layidu jamana cɛɛn ta. Jehova tun b’a lɔn ko o koo be se ka siranya bila Zozuwe la. O kama, a y’a fɔ Musa ye ko a ka Zozuwe hakili sigi. A y’a fɔ Musa ye ko: ‘Ladili di Zozuwe ma, k’a jaa gwɛlɛya, a kana siran, ko bari ale lo bena Zurudɛn baji tigɛ ni Isirayɛlidenw ye ka don n’u ye jamana nin kɔnɔ, i bena o min ye.’ (Deter. 3:28). Sanni Zozuwe k’a ka baara daminɛ, Jehova yɛrɛ kɔnna k’a jija ko: “Ne le m’a fɔ i ye ko i ka barika don i yɛrɛ la k’i jaa gwɛlɛya wa? Ko i kana siran, i jaa kana tigɛ, bari ne Masaba i ka Ala le bena to i fɛ i taayɔrɔw bɛɛ la.” (Zozuwe 1:1, 9). O kuma ye Zozuwe hakili sigi ani k’a jija kosɔbɛ!

4, 5. a) Jehova y’a sagokɛlaw jija cogo di galen? b) A y’a Dencɛ jija cogo di?

⁴ Jehova y’a sagokɛlaw jamakulu jija fana. Ɲɛyirali fɛ, Jehova tun b’a lɔn ko Yahutuw mako tun bena kɛ jijali la tuma min na u bena taga jɔnya la Babilonɛ. O kama, a ye kiraya kuma dɔ fɔ walisa k’u jija. A ko: “Aw kana siran, bari, ne be ni aw ye, aw hakili kana ɲagami, bari, ne le ye aw ka Ala ye. Ne be barika don aw la, ne b’aw dɛmɛ. Ne b’aw tanga ka see d’aw ma ni ne ka sebagaya ye.” (Ezayi 41:10). Kɔfɛ, Jehova ye saan kɛmɛkulu fɔlɔ kerecɛnw jija ani a b’an jija fana o cogo kelen na bi.—2 Korɛntikaw 1:3, 4 kalan.

⁵ Jehova y’a Dencɛ Yezu jija fana. Yezu ka batɛmu tuma na, a ye kumakan dɔ mɛn ka bɔ sankolo la ko: “Nin ye ne Dencɛ kanunin ye. A koo ka di ne ye haali.” (Mat. 3:17). Miiri k’a filɛ o kuma ye Yezu jija cogo min na a ka cidenya baara kuru bɛɛ la!

6. Yezu ye ntalen min la wari talan koo la, o b’an jija cogo di?

⁶ Yezu y’a Faa ladegi. Yezu ye ntalen dɔ la wari talan koo la. O ntalen na, a ye kiraya kuma dɔ fɔ duniɲa laban koo la walisa ka mɔgɔw jija u ka kantigiya kɛ. A y’a fɔ ko kuntigi ye bonya la baaraden kantigi kelen kelen bɛɛ kan k’u jija ko: “O ɲana, i ye baaradenɲuman ani mɔgɔsɔbɛ ye. I kɛra mɔgɔsɔbɛ ye kofitini nin na, o la, ne bena koo caaman kalifa i ma. Na, an ka nisɔndiya ɲɔgɔn fɛ.” (Mat. 25:21, 23). O kuma ye Yezu ka kalandenw jija kosɔbɛ walisa u ka to ka Jehova bato ni kantigiya ye!

7. Yezu y’a ka cidenw jija cogo di, sanko Piyɛri yɛrɛ?

⁷ Tuma caaman na, Yezu ka kalandenw tun be sɔsɔli kɛ walisa k’a lɔn u cɛma, mɔgɔ min ye ɲɛmɔgɔ ye. Nka, Yezu muɲuna u kɔrɔ k’u jija walisa u k’u yɛrɛ majigi ani ka baara kɛ tɔɔw ye sanni ka ɲɛmɔgɔya ɲini (Luka 22:24-26). Piyɛri yɛrɛ lo ye Yezu jigi tigɛ siɲɛ caaman (Mat. 16:21-23; 26:31-35, 75). Nka, Yezu ma ban Piyɛri  la abada. A y’a jija ani a yɛrɛ y’a fɔ a ye ko a k’a balimaw jija fana.—Zan 21:16.

8. Ezekiyasi ye sɔrɔdasi kuntigiw ni Zuda mɔgɔw jija cogo di?

⁸ Yezu tun ma na dugukolo kan fɔlɔ walisa k’a yira mɔgɔw la u be se ka tɔɔw jija cogo min na. Nka, Jehova sagokɛla kantigi dɔw tun b’a lɔn ko a kɔrɔtanin lo ka tɔɔw jija. Tuma min na Asirikaw wulila Israɛldenw kama, Ezekiyasi ye sɔrɔdasi kuntigiw ni Zuda mɔgɔw lajɛn walisa k’u jija. A ka “kuma ye jama jaa gwɛlɛya.”—2 Tilew Kibaru 32:6-8 kalan.

9. Zɔbu ka kitabu be mun lo yira an na jijali koo la?

⁹ An be se ka Zɔbu ladegi mɔgɔw jijali koo la. Hali n’ale yɛrɛ mako tun be jijali la, a y’a yira tɔɔw la u ka ɲi ka mɔgɔw jija cogo min na. Cɛɛ minw tun nana walisa ka Zɔbu jija, a ko n’ale tun b’u nɔɔ na, a ‘tun bena u jaa gwɛlɛya ni a ka kuma ye, a ka kumaɲuman tun bena u jigi tugu.’ (Zɔbu 16:1-5). A laban, Eliyu ni Jehova yɛrɛ ye Zɔbu jaa gwɛlɛya.—Zɔbu 33:24, 25; 36:1, 11; 42:7, 10.

10, 11. a) Mun na Zɛfite denmuso mako tun be jijali la? b) Jɔn mako lo b’o jijali ɲɔgɔn na bi?

¹⁰ Zɛfite denmuso fana mako tun be jijali la. Sanni kititigɛla Zɛfite ka taga Amoniw kɛlɛ, a ye Jehova deli ko a k’ale dɛmɛ ka see sɔrɔ a juguw kan. A y’a daa di ko ni Jehova y’ale dɛmɛ, mɔgɔ fɔlɔ min bena na ale kunbɛn, a bena o tigi di a ka baara kɛ Jehova ye fanibugu kɔnɔ kudayi. U ye see sɔrɔ u juguw kan ani mɔgɔ fɔlɔ min nana a kunbɛn, o kɛra a denmuso lo ye. O deen kelenpe lo tun b’a fɛ. O koo ye Zɛfite dusu tiɲɛ. Nka a y’a daa di koo min na, a y’o kɛ. A denmuso tun ye npogotigi ye ani a y’a bila ka taga Silo ka baara kɛ Ala ka fanibugu kɔnɔ a sii bɛɛ la.—Kirit. 11:30-35.

¹¹ O koo tun man nɔgɔ Zɛfite fɛ. O yɛrɛ tun ka gwɛlɛ a denmuso lo fɛ ka tɛmɛ. O n’a ta bɛɛ, Zɛfite tun y’a daa di koo min na, a denmuso y’o kɛ (Kirit. 11:36, 37). O kɔrɔ ko a tun tɛna furu ani a tun tɛna deen sɔrɔ. Zɛfite ka denbaya buruju tun bena tunu. Zɛfite denmuso mako tun be dususalo ni jijali la kosɔbɛ. Bibulu b’a fɔ ko: “O kɛra landa ye Israɛl: Saan o saan, Israɛl sunguruw tun be taga Galadikacɛ Zɛfite denmuso tando tile naani saan kɔnɔ.” (Kirit. 11:39, 40, NW). Bi, kerecɛn dɔw b’a latigɛ k’u tɛna furu walisa ka baaraba kɛ Jehova ye. Yala an b’u tando ani k’u jija wa?—1 Kor. 7:32-35.

12, 13. Piyɛri y’a balimaw jija cogo di?

¹² Suu min kɔnna Yezu ka saya ɲɛ, Yezu y’a fɔ ciden Piyɛri ye ko: “Simɔn, Simɔn, Sutana ye sira ɲini waasa k’i yuguyugu i n’a fɔ mɔgɔ be mugu tɛntɛn cogo min na, nga, ne ye Ala daali i ye waasa i ka lanaya kana cɛn. N’i segira ne ma tuma min na, e k’i tɔɲɔgɔnw dɛmɛ.”—Luka 22:31, 32.

¹³ Piyɛri tun ye kerecɛn kɔgɔnin ye kafo kɔnɔ saan kɛmɛkulu fɔlɔ la (Gal. 2:9). A ye koow kɛ ni jagwɛlɛya ye cogo min na Pantekɔte loon na ani o kɔ, o y’a balimaw jija. A ka cidenya baara laban faan fɛ, a ye bataki dɔ sɛbɛ a kerecɛnɲɔgɔnw ma. A y’a fɔ o bataki kɔnɔ ko: “N b’a fɛ k’aw ladi, k’a yira aw  la ko Ala ka nɛɛma tigitigi lo ne ye min koo fɔ aw ye, aw bolo lanin be min kan.” (1 Piyɛri 5:12). Piyɛri ye bataki minw sɛbɛ hakili senu barika la, u ye kerecɛnw jija a ka wagati la. An be kɔnɔnin kɛra ko Jehova ka layiduw ka dafa. O kama, an mako b’o jijali kumaw na bi ka tɛmɛ sanga ni wagati bɛɛ kan.—2 Piyɛri 3:13.

14, 15. Ciden Zan ye Bibulu ka kitabu minw sɛbɛ, u b’an jija cogo di?

¹⁴ Ciden Zan tun ye kerecɛn kɔgɔnin ye fana kafo kɔnɔ saan kɛmɛkulu fɔlɔ la. A ye Yezu ka cidenya baara lakali cogo kabakoman na a ka Evanzili kɔnɔ. O kitabu ye balimaw jija saan caaman kɔnɔ ani a bele b’an jija bi. Ɲɛyirali fɛ, Zan ka kitabu dɔrɔn lo b’a yira ko Yezu y’a fɔ ko kanuya lo b’a to mɔgɔw b’a lɔn ko an y’ale ka kalanden sɔbɛw ye.—Zan 13:34, 35 kalan.

¹⁵ Zan ye bataki saba minw sɛbɛ, tiɲɛn kalan nafamanw be sɔrɔ u kɔnɔ fana. N’an fari faganin lo an ka fili dɔ kosɔn, an dusu be saalo n’an y’a kalan ko Yezu ka kunmabɔsara “b’an ka hakɛw bɛɛ bɔ an na.” (1 Zan 1:7). Ka fara o kan, n’an dusukun b’an kɛlɛ, an bena dususalo sɔrɔ n’an y’a kalan ko “Ala ka bon n’an kɔnɔnako ye.” (1 Zan 3:20). Bibulu sɛbɛbagaw bɛɛ cɛma, Zan dɔrɔn lo y’a sɛbɛ ko “Ala ye kanuya de ye.” (1 Zan 4:8, 16, ABM). Zan ka bataki filanan ni sabanan kɔnɔ, kerecɛn minw be “taamana tiɲɛ sira kan,” a y’olu tando.—2 Zan 4; 3 Zan 3, 4.

16, 17. Minw tun kɛra kerecɛnw ye kura ye, ciden Pol ye jijali kuma juman lo fɔ olu ye?

¹⁶ Ciden Pol tun b’a balimaw jija. A tun ye ɲɛyirali ɲuman ye o koo la. Dɔɔni Yezu sanin kɔ, cidenw fanba tora Zeruzalɛmu. Koow ɲɛnabɔla jɛnkulu  tun b’o yɔrɔ lo la (Kɛw. 8:14; 15:2). Kerecɛn minw tun be Zude, olu tun be mɔgɔ minw waaju, u tun lanin be Ala kelenpe lo la sabu olu tun be Yahutu diinan lo la. Nka wagati dɔ nana se, hakili senu ye ciden Pol lasun ka taga Grɛkiw, Ɔrɔmukaw ani mɔgɔ wɛrɛw waaju. O mɔgɔw tun be ngalon ala caaman bato.—Gal. 2:7-9; 1 Tim. 2:7.

¹⁷ Jamana min be weele bi ko Turki, ciden Pol tagara o jamana yɔrɔw bɛɛ la. A tagara fana Gɛrɛsi ani Itali jamana na walisa ka kafow juu sigi yen. O mɔgɔw tun tɛ Yahutuw ye. Minw tun kɛra kerecɛnw ye kura ye, olu “ye tɔɔrɔ sɔrɔ kosɔbɛ” u ka dugumɔgɔw bolo ani u mako tun be jijali la (1 Tes. 2:14). Saan 50 faan fɛ Krista tile la, Pol ye bataki dɔ ci Tesaloniki ka kafo kura ma. A ko: “An be to ka barika la Ala ye tuma bɛɛ aw kosɔn, ani k’a daali aw ye an ka daalili tuma na. Aw lara Ala la ka jija ka baara kɛ a ye, baara gwɛlɛman, kanuya kosɔn cogo min na, ani aw be muɲuna cogo min na . . . an hakili b’o bɛɛ la.” (1 Tes. 1:2, 3). Pol y’u ladi fana k’u ta to ka “ɲɔgɔn jija ka dɔ fara ɲɔgɔn barika kan.”—1 Tes. 5:11.

18. Saan kɛmɛkulu fɔlɔ la, koow ɲɛnabɔla jɛnkulu ye Filipu jija cogo di?

¹⁸ Saan kɛmɛkulu fɔlɔ la, mɔgɔ minw tun be kafow ɲɛminɛ, koow ɲɛnabɔla jɛnkulu tun be olu ni kerecɛn tɔɔw bɛɛ jija. Tuma min na waajulikɛla Filipu ye Krista kofɔ Samarikaw ye, koow ɲɛnabɔla jɛnkulu mɔgɔw y’a dɛmɛ kosɔbɛ. Walisa o kerecɛnw ka hakili senu sɔrɔ, koow ɲɛnabɔla jɛnkulu ye Piyɛri ni Zan ci walisa u ka delili kɛ u ye. Piyɛri ni Zan fana tun ye koow ɲɛnabɔla jɛnkulu mɔgɔ dɔw ye (Kɛw. 8:5, 14-17). Siga t’a la, koow ɲɛnabɔla jɛnkulu ka dɛmɛ ye Filipu n’o kerecɛn kuraw jija kosɔbɛ!

19. Koow ɲɛnabɔla jɛnkulu ye lɛtɛrɛ min ci kerecɛn fɔlɔw ma, o ye mun lo kɛ u la?

¹⁹ Dɔɔni o kɔ, koow ɲɛnabɔla jɛnkulu tun ka ɲi ka desizɔnba dɔ ta. U tun ka ɲi k’a latigɛ ni kerecɛn minw tɛ Yahutuw ye, olu ka ɲi ka kɛnɛkɛnɛ i ko Musa ka sariya tun b’a ɲini Yahutuw fɛ cogo min na (Kɛw. 15:1, 2). Koow ɲɛnabɔla jɛnkulu mɔgɔw ye Ala ka Kuma sɛgɛsɛgɛ ani hakili senu ka dɛmɛ sababu fɛ, u y’a latigɛ ko kuun t’a la o kerecɛnw ka kɛnɛkɛnɛ. O kɔ, u ye lɛtɛrɛ sɛbɛ k’o di u ka lasigiden dɔw ma walisa u k’o lase kafow ma. Mun lo sɔrɔla o la? Kafow “y’a kalan. A kɔnɔnakuma y’u bɛɛ nisɔn diya ka jagwɛlɛya d’u ma.”—Kɛw. 15:27-32.

20. a) Koow Ɲɛnabɔla Jɛnkulu be balimaw bɛɛ jija cogo di duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ? b) An bena ɲiningali juman lo jaabi barokun nata la?

²⁰ Bi fana, Jehova Seerew ka Koow Ɲɛnabɔla Jɛnkulu be Betɛli ka denbaya, dan na piyɔniyew, misɔndenw ani Jehova Seere tɔɔw bɛɛ jija. I ko saan kɛmɛkulu fɔlɔ balimaw, o jijaliw b’an ninsɔndiya kosɔbɛ! Ka fara o kan, saan 2015, Koow Ɲɛnabɔla Jɛnkulu ye kitabunin kura dɔ bɔ min kuun ko: Reviens à Jéhovah. O kitabunin kɛra jijali sababu ye mɔgɔ caaman fɛ duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ. Nka, yala mɔgɔ minw be kafow ɲɛminɛ, olu dɔrɔn lo ka ɲi ka Jehova ladegi ani ka tɔɔw jija wa? An bena o ɲiningali jaabi barokun nata la.