Yosiya Tiae Be Yeawɔ Nu Si Le Eteƒe
Fia Nu Viwòwo
Yosiya Tiae Be Yeawɔ Nu Si Le Eteƒe
ÈSUSU be esesẽ be woawɔ nu si le eteƒea? *— Ne èɖo eŋu be ɛ̃ la, ke nyae be nenemae ame geɖewo hã bunɛ. Esesẽna na ame tsitsiwo gɔ̃ hã be woawɔ nu si wonya be eyae nyo. Na míakpɔ nu si tae wòsesẽ na Yosiya ya etɔxɛe be wòawɔ tiatia siwo sɔ la ɖa. Ènya ame si Yosiya nyea?—
Yosiya nye Yuda fia Amon ƒe vi. Ƒe 16 koe Amon xɔ hafi dzi Yosiya. Amon vɔ̃ɖi ŋutɔ abe ale si ko fofoa Fia Manase hã vɔ̃ɖi tsã ene. Le nyateƒe me la, Manase sẽ ŋuta ƒe geɖe esime wònɔ dzi ɖum. Gake Asiriatɔwo va lée yi keke Babilon ke, eye wotsɔe de gaxɔ me le afi ma. Esime Manase nɔ gaxɔa me la, eɖe kuku na Yehowa be wòatsɔ yeƒe nu vɔ̃ ake ye, eye Yehowa tsɔe kee.
Esi woɖe asi le Manase ŋu la, egbugbɔ yi Yerusalem eye wògadze fiaɖuɖu gɔme ake. Eɖɔ nu gbegblẽ siwo wòwɔ va yi la ɖo enumake, eye wòkpe ɖe dukɔa ŋu wosubɔ Yehowa. Manase anya lé blanui esi via Amon medze eƒe kpɔɖeŋu nyuia yome o. Ɣeyiɣi sia mee wodzi Yosiya. Biblia megblɔ ɣeyiɣi agbɔsɔsɔ si Manase anya kpɔ ɖe tɔgbuiyɔvia Yosiya ŋu na mí o. Èsusui be Manase anya dze agbagba be yeakpe ɖe Yosiya ŋu wòasubɔ Yehowa?—
Manase ku esime Yosiya xɔ ƒe ade pɛ ko, eye Amon si nye Yosiya fofo va zu fia ɖe eteƒe. Amon ƒe subɔviwo wui le eƒe fiaɖuɖu ƒe eve pɛ ko megbe. Eya ta Yosiya va zu fia le Yuda ɖe fofoa teƒe esime wòxɔ ƒe enyi. (2 Kronika, ta 33) Nu kae nèsusu be anya dzɔ ɣemaɣi? Ðe Yosiya tiae be yeadze ye fofo Amon ƒe kpɔɖeŋu gbegblẽa yome loo alo ɖe wòtiae be yeadze ye tɔgbui Manase si trɔ dzi me la ƒe kpɔɖeŋu nyuia yome?—
Togbɔ be ɖevi ko Yosiya nye hã la, eɖoe be yeasubɔ Yehowa. Eya ta eɖo to ame siwo lɔ̃ Yehowa, ke menye ame siwo nye fofoa xɔlɔ̃wo o. Togbɔ be ƒe enyi koe Yosiya xɔ hã la, enyae be ele be yeaɖo to ame siwo lɔ̃ Mawu. 2 Kronika 34:1, 2) Àdi be yeanya nu tso ame siwo ɖo aɖaŋu na Yosiya hekpɔ ŋusẽ nyui ɖe edzi la ŋua?—
(Nyagblɔɖila Zefaniya ƒe nuwɔna kpɔ ŋusẽ nyui aɖe ɖe Yosiya dzi. Yosiya ƒe ƒometɔe wònye, eye anɔ eme be Manase fofo Fia Xizkiya, ame si nye fia nyui la, ƒe dzidzimeviwo dometɔ ɖekae wònye. Le Yosiya ƒe fiaɖuɖu ƒe gɔmedzedze la, Zefaniya ŋlɔ Biblia gbalẽ si wotsɔ eƒe ŋkɔ na la. Zefaniya xlɔ̃ nu ku ɖe afɔku si adzɔ ɖe ame siwo gbe nu si le eteƒe la wɔwɔ dzi la ŋu, eye edze ƒãa be Yosiya ɖo to nuxlɔ̃ame mawo.
Ɣemaɣi la, Yeremiya, ame si ŋu ànya se nu tsoe kpɔ la hã nɔ anyi. Yosiya kple Yeremiya siaa nye sɔhɛwo ɣemaɣi, eye wonɔ nuto siwo medidi tso wo nɔewo gbɔ o la me. Yehowa ƒe gbɔgbɔ ʋã Yeremiya wòŋlɔ Biblia gbalẽ si wotsɔ eƒe ŋkɔ na la. Esi Yosiya ku le aʋagbedzi la, Yeremiya kpa ha tɔxɛ aɖe si woyɔ be konyifahawo tsɔ ɖe eƒe nuxaxa deto fia. (2 Kronika 35:25) Míate ŋu akpɔ ale si gbegbe woanya do ŋusẽ wo nɔewo be yewoayi edzi awɔ nuteƒe na Yehowa do ŋgɔ na nudzɔdzɔ sia le susu me ɖaa!
Nu kae nàte ŋu asrɔ̃ tso Yosiya ƒe ŋutinya sia me?— Ne fofowò menye Yehowa subɔla o abe ale si wònɔ le Yosiya gome ene la, ɖe ame aɖe li si ate ŋu akpe ɖe ŋuwò be nàsrɔ̃ nu tso Mawu ŋua? Ðewohĩ dawò, tɔgbuiwò alo mamawò, alo wò ƒometɔ bubu aɖee. Ate ŋu anye ame bubu aɖe si subɔa Yehowa si dawò aɖe mɔ na be wòasrɔ̃ Biblia kpli wò.
Aleke kee nya la le o, Yosiya te ŋu de dzesii be ele be yeadze xɔlɔ̃ ame siwo subɔa Yehowa togbɔ be ɖevi koe wònye hã. Neva eme be wò hã nàwɔ nenema ahatiae be yeawɔ nu si le eteƒe.
[Etenuŋɔŋlɔ]
^ mm. 3 Ne èle nyati sia xlẽm na ɖevi aɖe la, fli kpui siawo tɔgbi aɖo ŋku edzi na wò be ele be nàtɔ vie ahaɖe mɔ na ɖevia be wòagblɔ eƒe susu.
Nyabiasewo:
○ Ame kae nye Yosiya fofo? Ame kae nye Yosiya tɔgbui? Eye ame ka ƒomeviwoe wonye?
○ Tɔtrɔ kawoe Yosiya tɔgbui wɔ le eƒe agbe me?
○ Nyagblɔɖila eve siwo ƒe nuwɔna anya kpɔ ŋusẽ nyui ɖe Yosiya ƒe agbenɔnɔ dzi la ƒe ŋkɔwo ɖe, eye nu ka tae nèsusu be ele vevie be xɔlɔ̃ nyui mawo tɔgbi nanɔ ame si?
[Nɔnɔmetata si le axa 25]
Aleke Zefaniya kple Yeremiya anya kpe ɖe Yosiya ŋu wòwɔ nu si le eteƒe?