Se Bible etịn̄de ke isida ibiere utọ n̄wed idikade. Ntiense Jehovah kiet kiet esida se enye ekpepde ke Bible ebiere nte enye edinamde item Abasi oro edikụtde mi. a

•  Ọfọn owo aka n̄wed

•  Ọfọn owo ọdiọn̄ọ ntak enye oyomde ndika n̄wed

•  Ndika univesiti ekeme ndibiat owo onyụn̄ anam owo ọkpọn̄ Abasi

•  Ndi Mme Ntiense Jehovah ẹnyene ederi nditọwọn̄ (Sunday school)?

 Ndika n̄wed esin̄wam owo enyene ifiọk onyụn̄ ekeme ndikere n̄kpọ ọfọn. Bible ọdọhọ ke ọfọn owo enyene ifiọk onyụn̄ esikere n̄kpọ ọfọn. (Mme N̄ke 2:10, 11; 3:21, 22) Jesus ama ọdọhọ mbet esie ẹsikpep mme owo se enye eketemede mmọ. (Matthew 28:19, 20) Ntre, imesidọhọ mbon nnyịn ẹka n̄wed imesinyụn̄ in̄wam mmọ man mmọ ẹnen̄ede ẹfiọk ndikot n̄wed, ndiwet n̄kpọ, ndineme nneme ye mme owo, b ẹnyụn̄ ẹdiọn̄ọ n̄kpọ ẹban̄a nsio nsio ufọkabasi ye mme ido obio.—1 Corinth 9:20-22; 1 Timothy 4:13.

 Ukara n̄ko ẹkụt ke ọfọn owo aka n̄wed, oro anam mmọ ẹsidọhọ yak mme ete ye eka ẹsịn nditọ mmọ ke ufọkn̄wed primari ye sekọndri. Imesinam se ukara ẹdọhọde emi sia Ikọ Abasi ọdọhọ: “Yak kpukpru [owo] ẹsụk ibuot ẹnọ mme odudu oro ẹkponde ẹkan,” m̀mê ukara. (Rome 13:1) Imesinyụn̄ idọhọ nditọ nnyịn ẹsịn idem ẹkpep n̄wed man mmọ ẹdiọn̄ọ mme n̄kpọ eken emi owo mîkekpepke mmọ ke klas. c Ikọ Abasi ọdọhọ ete: “Se ededi eke mbufo ẹnamde, ẹnam ke ofụri ukpọn̄ nte ẹnam ẹnọ Jehovah, inamke inọ owo.”—Colossae 3:23.

 Ndika n̄wed esin̄wam nnyịn ikeme ndise mban̄a ubon nnyịn. Bible ọdọhọ ke “edieke owo ekededi mîtịmke n̄kpọ inọ ikọt esie, akpan akpan mbonufọk esie, enye akan̄ mbuọtidem onyụn̄ ọdiọk akan owo eke mînịmke ke akpanikọ.” (1 Timothy 5:8) Ndika n̄wed ekeme ndin̄wam nnyịn inam utom ida ise iban̄a ubon nnyịn nte Abasi oyomde. N̄wed emi ẹkotde The World Book Encyclopedia ọdọhọ ke akpan ntak emi owo akpakade n̄wed edi man an̄wam mme owo “ẹkeme ndidi nti owo emi ẹnamde nti n̄kpọ ke obio . . . ẹnamde utom emi anamde uforo odụk obio.” Isisọn̄ke owo emi akade n̄wed onyụn̄ enyenede ubọkutom ndise mban̄a ubon esie nte esisọn̄de owo emi mîkakaha n̄wed mînyụn̄ inyeneke ubọkutom.—Mme N̄ke 22:29.

 Mme ete ye eka ẹsinam se mmọ ẹdiọn̄ọde ke ayan̄wam nditọ mmọ, nditọ mmọ ẹma ẹkpon, ndien ndisịn nditọ mmọ n̄wed edi akpan n̄kpọ kiet emi mmọ ẹsinamde man ẹn̄wam nditọ mmọ. (2 Corinth 12:14) Imesidọhọ mbon nnyịn ẹsịn nditọ mmọ n̄wed, m̀mê mmọ ẹdụn̄ ke ebiet emi ẹkade n̄wed ke mfọn m̀mê ke ebiet ẹkpede-kpe okụk ẹka, m̀mê ẹdụn̄ ke obio emi mme owo mîsimaha ndisịn nditọ mmọ n̄wed. d Imesinyụn̄ idọhọ mmọ se mmọ ẹkpenamde man ẹn̄wam nditọ mmọ ẹnam ọfọn ke ufọkn̄wed. e

 Imesinen̄ede idụn̄ọde utọ ufọkn̄wed emi ikpakade. Bible ọdọhọ ete: “Ọkọi ọbuọt idem ke kpukpru ikọ, edi owo mbufiọk ekere ikpatisan̄ esie.” (Mme N̄ke 14:15) Imesinam item emi ke ini itiede idụn̄ọde utọ ufọkn̄wed emi idikade ima ikụre sekọndri. Imesikere ufọn ufọkn̄wed oro inyụn̄ iyom usụn̄ idiọn̄ọ m̀mê okụk ifan̄ ke ndika ufọkn̄wed oro edikpa. Ke uwụtn̄kpọ, ndika enye emi ẹsikpepde owo ubọkutom ekeme ndifọn n̄kan sia idiyomke owo abiat ediwak okụk.

 Ndidiọn̄ọ ikọ Abasi ọfọn akan ndidiọn̄ọ n̄wed. Se ẹkpepde ke ufọkn̄wed itiehe nte se Bible ekpepde, sia Bible esinam owo ọdiọn̄ọ Abasi, ndien se idinamde ẹnyan̄a enye edi oro. (John 17:3) Bible esikpep owo eti ido—ekpep owo “edinen ido ye edinen ikpe ye se inende, kpa ofụri se ifọnde.” (Mme N̄ke 2:9) Apostle Paul ama aka ufọkn̄wed emi onyụn̄ etiede nte univesiti mfịn, edi enye ọkọdọhọ ete: “Mbat kpukpru n̄kpọ ke ntakurua ke ntak akakan ifiọk Christ Jesus Ọbọn̄ mi.” (Philippi 3:8; Utom 22:3) Ukem ntre mfịn, ediwak Mme Ntiense Jehovah ẹka nsio nsio ikpọ ufọkn̄wed, edi mmọ ẹnịm ke se mmọ ẹkpepde ke Ikọ Abasi ọfon akan. f

 Bible ọdọhọ ke “owo mbufiọk ada okụt afanikọn̄ ndien edịbe.” (Mme N̄ke 22:3) Mme Ntiense Jehovah ẹkụt ke se ikade iso ke mme univesiti ye ke mme ikpọ ufọkn̄wed eken ekeme ndibiat owo onyụn̄ anam owo ọkpọn̄ Abasi. Oro anam ediwak Mme Ntiense Jehovah mîmaha ndisịn idemmọ m̀mê nditọ mmọ utọ ufọkn̄wed oro. Mmọ ẹkụt ke ẹsima ndinam mme owo ẹkere n̄kpọ emi mînenke ke mme ufọkn̄wed emi; ndusụk n̄kpọ oro edi emi:

•   N̄kpọ emi mînenke: Okụk esinam owo okop inemesịt onyụn̄ enyene emem

   Ẹsidọhọ ke owo ndika univesiti ayanam enye enyene utom emi ẹdikpede enye ediwak okụk, ntre ediwak owo ẹsika univesiti man ẹnyene ediwak okụk. Ndusụk owo ẹkere ke okụk edinam mmimọ ikop inemesịt inyụn̄ inyene emem, edi Bible owụt ke owo emi ẹkerede utọ n̄kpọ oro abian̄a idem. (Ecclesiastes 5:10) Bible onyụn̄ ọdọhọ ke “ima okụk edi orụn̄ kpukpru orụk idiọkn̄kpọ”; emi esinyụn̄ anam mme owo ibuọtke idem aba ye Abasi. (1 Timothy 6:10) Mme Ntiense Jehovah ẹsinam se mmọ ẹkekeme man “abian̄a abian̄a odudu inyene” ididian̄ade mmọ ikpọn̄ Abasi.—Matthew 13:22.

•   N̄kpọ emi mînenke: Ana nditọ ufọkn̄wed ẹyom ikpọitie ye uwọrọetop; se univesiti ekemede ndinam mmọ ẹnyene edi oro

   Kop se Nika Gilauri, emi ekesidide akpan isụn̄utom ukara Georgia, ekewetde mi aban̄a nte mme owo ẹdade uka univesiti ke n̄kan̄ mmọ: “Mme owo ẹda nte ke owo mînyeneke n̄weditoro univesiti ke Georgia, ke enye idịghe n̄kpọ. . . . [Ke eset,] ẹkesida nte ke akparawa m̀mê n̄kaiferi emi mînyeneke n̄weditoro univesiti esuene ubon mmọ.” g Edi Bible odụri nnyịn utọn̄ ete nnyịn ikûyom ikpọitie ye uwọrọetop ke ererimbot emi. Jesus ọkọdọhọ mbon oro ẹkeyomde ẹnọ mmimọ ubọn̄ ke eyo esie ete: “Didie ke mbufo ẹkeme ndinịm ke akpanikọ, ke ini mbufo ẹbọde ubọn̄ ke ubọk kiet eken?” (John 5:44) Ndika univesiti ekeme ndinam owo atan̄ idem. Abasi asasua utọ ido oro.—Mme N̄ke 6:16, 17; 1 Peter 5:5.

•   N̄kpọ emi mînenke: Enyene idem ekpebiere se enye adade nte eti ye idiọk

   Mme Ntiense Jehovah ẹsitiene se Abasi ama ekebebiere nte eti ye idiọk. (Isaiah 5:20) Edi se ẹkewetde ke ibuotikọ kiet ke n̄wed ẹkotde, Journal of Alcohol and Drug Education, owụt ke se mme owo ẹsinamde ke univesiti esinam ediwak nditọ univesiti “ẹtọn̄ọ ndibiere nnọ idemmọ se mmọ ẹdade nte eti n̄kpọ ye idiọk n̄kpọ, ọkpọsụkedi mmọ ẹma ẹkedọdiọn̄ọ se idide eti ye idiọk.” h Oro owụt ke Ikọ Abasi edi akpanikọ: “Idiọk nsan̄a ababiat eti ido.” (1 Corinth 15:33) Mme n̄kpọ emi Abasi asuade, utọ nte ndikpa mmịn, ndida n̄kpọsọn̄ ibọk, ye owo ndinam idan̄ ye owo emi mîdịghe ebe m̀mê n̄wan esie, ọyọyọhọ univesiti; ẹsikam ẹtotoro mme utọ n̄kpọ oro—1 Corinth 6:9, 10; 2 Corinth 7:1.

•   N̄kpọ emi mînenke: Ata eti usụn̄ ndinam ererimbot emi ọfọn edi ndika univesiti

   Imọdiọn̄ọ ke ediwak owo ikaha univesiti man ẹnyene okụk, ẹwọrọ etop, m̀mê ẹketiene ẹdu oburobụt uwem, edi ẹka man mmọ ẹnam uwem mmọ ọfọn ẹnyụn̄ ẹnam ererimbot emi ọfọn. Oro idiọkke, edi idịghe se Mme Ntiense Jehovah ẹbierede ndinam edi oro. Ukem nte Jesus, imọdiọn̄ọ ke ukara Abasi kpọt edinam n̄kpọ ọfọn ke ererimbot emi. (Matthew 6:9, 10) Edi nnyịn iwan̄ke-wan̄ ubọk itie ibet tutu ukara Abasi edikọk mfịna ererimbot emi. Utu ke oro, ukem nte Jesus, nnyịn imesinam mme owo ẹkop “eti mbụk obio ubọn̄” emi ke ofụri isọn̄, inyụn̄ in̄wam ata ediwak tọsịn mmọ kpukpru isua ẹkabade esịt ẹnyụn̄ ẹkpụhọde uwem mmọ. i—Matthew 24:14.