Nso ke Ikọ Oro, “Kpono Usọ ye Uka” Ọwọrọ?

BRE

Se Bible ọdọhọde

“Kpono usọ ye uka” odu ke ediwak itie ke Bible. (Exodus 20:12; Deuteronomy 5:16; Matthew 15:4; Ephesus 6:2, 3) Ewụhọ emi esịne akpan n̄kpọ inan̄.

Wụt ke amama se mmọ ẹnamde ẹnọ fi. Ndikọm ete ye eka fo ke se mmọ ẹnamde ẹnọ fi nnyụn̄ nnam item mmọ ediwụt ke omokpono mmọ. (Mme N̄ke 7:1, 2; 23:26) Bible ọdọhọ ada ete ye eka fo nte “uyai” fo, oro edi, yak enenem fi ndinyene mmọ.—Mme N̄ke 17:6.
Sụk ibuọt nọ mmọ. Ama osụk ibuot ọnọ ete ye eka fo nte Abasi ọdọhọde, akpan akpan edieke edide eyenọwọn̄, oro owụt ke omokpono mmọ. Colossae 3:20 ọdọhọ ete: “Ẹkop uyo ẹnọ mme ete ye eka mbufo ke kpukpru n̄kpọ, koro emi etịmde enem Ọbọn̄ esịt.” Jesus ama esisụk ibuot ọnọ ete ye eka esie, idem ke ini enye ekedide eyenọwọn̄.—Luke 2:51.
Nam n̄kpọ ye mmọ ukpono ukpono. (Leviticus 19:3; Mme Hebrew 12:9) Usụn̄ kiet ndinam emi edi ndikpeme nte esitịn̄de ikọ ye mmọ. Imọdiọn̄ọ ke nte ndusụk mme ete ye eka ẹsinamde n̄kpọ esinam ọsọn̄ nditọ mmọ ndikpono mmọ. Edi nditọ ẹkeme ndisụk n̄wụt ke imokpono mme ete ye eka mmimọ edieke nditọ mîsitịn̄ke ikọ inyụn̄ inam n̄kpọ usọn̄enyịn usọn̄enyịn ye mmọ. (Mme N̄ke 30:17) Bible owụt ke owo ndisụn̄i ete m̀mê eka esie edi ata akwa idiọkn̄kpọ.—Matthew 15:4.
Se ban̄a mmọ. Ekeme ndiyom an̄wam ete ye eka fo anam nsio nsio n̄kpọ mmọ ẹma ẹsọn̄. Edieke anamde se ekekeme man mmọ ẹnyene se mmọ ẹnen̄erede ẹyom, oro ediwụt ke omokpono mmọ. (1 Timothy 5:4, 8) Ke uwụtn̄kpọ, ke ini Jesus ekekperede ndikpa, enye ama anam ndutịm man ẹse ẹban̄a eka esie.—John 19:25-27.

Se mme owo ẹsitịn̄de ẹban̄a ndikpono ete ye eka

Ẹsidọhọ: Ana ayak ete ye eka fo ẹsiteme fi se akpanamde ke ndọ fo man owụt ke omokpono mmọ.

Akpanikọ: Bible owụt ke ebe ye n̄wan ẹnyene ndibiere n̄kpọ ke ndọ mmọ idịghe mbonubon mmọ. Genesis 2:24 ọdọhọ ke “erenowo [ọyọkpọn̄] ete ye eka esie . . . akadiana ye n̄wan esie.” (Matthew 19:4, 5) Imọdiọn̄ọ ke ebe ye n̄wan ẹkeme ndibọ ufọn item oro ete ye eka mmọ m̀mê iman mmọ ẹnọde mmọ. (Mme N̄ke 23:22) Edi ebe ye n̄wan ẹnyene unen ndibiere se mmọ ẹdinamde mbon mmọ ẹdiọn̄ọ ye se mmọ ẹdiyakde mbon mmọ ẹsịn inua ke ndọ mmọ.—Matthew 19:6.

Ẹsidọhọ: Sụk ibuọt nọ ete ye ẹka fo ke kpukpru n̄kpọ.

Akpanikọ: Kpa ye oro Abasi ọnọde mme ete ye eka odudu ke ubon mmọ, ana iti ke odudu mmọ enyene adan̄a—odudu mmọ ikponke ikan eke Abasi. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini akwa esopikpe ẹkedọhọde mbet Jesus ẹkûnam aba se Abasi ọdọn̄de mmọ, mmọ ẹma ẹbọrọ ete: “Nnyịn inyene ndikop uyo Abasi nte andikara utu ke uyo owo.” (Utom 5:27-29) Kpasụk ntre, ana nditọ ẹkop uyo ẹnọ mme ete ye eka mmọ “ke Ọbọn̄,” oro edi, ke mme n̄kpọ emi mîbiatke Ibet Abasi.—Ephesus 6:1.

Ẹsidọhọ: Ana aka ufọkabasi emi ete ye eka fo ẹsikade man owụt ke omokpono mmọ.

Akpanikọ: Bible owụt ke ọfọn idụn̄ọde se ẹkpepde nnyịn ise m̀mê edi ata akpanikọ. (Utom 17:11; 1 John 4:1) Ndinam item Bible emi ekeme ndinam owo okụt ke ọfọn itre ndika ufọkabasi emi ete ye eka imọ ẹsikade. Ke Bible, ẹsiak nsio nsio nti ikọt Abasi, utọ nte Abraham, Ruth, ye apostle Paul, emi ẹkekpọn̄de abasi mme ete ye eka mmọ m̀mê se mme ete ye eka mmọ ẹkenịmde.—Joshua 24:2, 14, 15; Ruth 1:15, 16; Galatia 1:14-16, 22-24.

Ẹsidọhọ: Man owụt ke omokpono ete ye eka fo, ana etiene mmọ okpono mme ete ete mbufo emi ẹma ẹkekpan̄a.

Akpanikọ: Bible ọdọhọ ete: “Jehovah Abasi fo ke ana afo atuak ibuot ọnọ, onyụn̄ edi enye ikpọn̄ ke ana afo anam edisana utom ọnọ.” (Luke 4:8) Jehovah isinemke esịt ye owo emi okponode mme ete ete esie emi ẹma ẹkekpan̄a. Bible ọdọhọ n̄ko ke ‘mme akpan̄kpa, ifiọkke baba n̄kpọ kiet.’ Mmọ idiọn̄ọ ke mme owo ke ẹkpono mmọ; mmọ inyụn̄ ikemeke ndin̄wam owo m̀mê ndinam owo ibak.—Ecclesiastes 9:5, 10; Isaiah 8:19.