Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

IBUOTIKỌ UKPEPN̄KPỌ 32

Mme Uyen—Ẹka Iso Ẹsọn̄ Idem ke Esop ke Ẹma Ẹkena Baptism

Mme Uyen—Ẹka Iso Ẹsọn̄ Idem ke Esop ke Ẹma Ẹkena Baptism

“Ẹyak . . . ida ima ikọri ke kpukpru n̄kpọ.”​—EPH. 4:15.

ỌYỌHỌ IKWỌ 56 Nen̄ede Ma Akpanikọ

SE IDIKPEPDE *

1. Tịn̄ nti n̄kpọ emi mme uyen ẹma ẹkenanam.

 KPUKPRU isua, ediwak tọsịn mme uyen ẹsina baptism. Ekpedi emetiene esịne ke otu oro, esịt enem nditọete ke esop mbufo onyụn̄ enem Jehovah! (N̄ke 27:11) Kere ise mme n̄kpọ emi afo anamde kan̄a. Emetịn̄ enyịn ekpep Bible, anaedi amanam ntre ke ediwak isua idahaemi. Se afo ekpepde anam enen̄ede enịm ke Bible edi Ikọ Abasi. Se ifọnde ikan edi ke ọmọdiọn̄ọ onyụn̄ ama Andinyene n̄wed oro. Afo ama ama Jehovah tutu afo ayak idem ọnọ enye onyụn̄ ebiere ndina baptism. Ata eti n̄kpọ ke ekebiere ndinam oro!

2. Nso ke idineme ke ibuotikọ emi?

 2 Mbemiso akanade baptism, nsio nsio mfịna ẹma ẹnam ọsọn̄ fi ndisọn̄ọ nda ye Jehovah. Edi nte okponde aka, mbufa mfịna ẹyenyan iso. Satan oyodomo ndinam fi okûnen̄ede uma Jehovah, onyụn̄ etre ndinam n̄kpọ Esie. (Eph. 4:14) Kûyak utọ n̄kpọ oro etịbe. Nso ikeme ndin̄wam fi aka iso ọsọn̄ọ ada ye Jehovah onyụn̄ anam se ọkọn̄wọn̄ọde ini akayakde idem ọnọ enye? Ana ‘esịn ifịk’ anam se idin̄wamde fi aka iso ọsọn̄ idem ke esop. (Heb. 6:1) Nso idin̄wam fi ekeme ndinam oro? Iyeneme oro ke ibuotikọ emi.

AKPANAM NSO MAN AKA ISO ỌSỌN̄ IDEM KE ESOP?

3. Nso ke kpukpru mme Christian ẹkpenam ke mmọ ẹma ẹkena baptism?

3 Ke ima ikana baptism, ana kpukpru nnyịn inam item emi apostle Paul ọkọnọde nditọete ke Ephesus. Enye ọkọdọhọ mmọ ẹdi mme Christian emi ‘ẹkponde ẹwọrọ owo.’ (Eph. 4:13) Ikọ oro ọkọwọrọ yak mmọ ẹnam se idin̄wamde mmọ ẹka iso ẹsọn̄ idem ke esop. Se inamde idiọn̄ọ se ikọ Paul oro ọkọwọrọde edi nte enye ekemende owo ndika iso nsọn̄ idem ke esop odomo ye nte eyenọwọn̄ esikọride. Kpa ye emi esinemde-nem ete ye eka ndinyene obufa nsekeyen, mmọ ẹsinyụn̄ ẹmade eyen oro, eyen oro ikemeke ndidi nsek ke nsinsi. Nte enye okponde aka, ana enye ọduọn̄ọ “mme ido uyen.” (1 Cor. 13:11) Ntre ke edi ye mme Christian. Ke ima ikana baptism, ana ika iso inam se idin̄wamde nnyịn inen̄ede isọn̄ idem ke esop. Ẹyak ise ndusụk se ikemede ndin̄wam nnyịn.

4. Nso idin̄wam fi aka iso ọsọn̄ idem ke esop? (Philippi 1:9)

4 Ma Jehovah kan nte amade idahaemi. Amama Jehovah etieti idahaemi, edi emekeme ndima enye n̄kan oro. Apostle Paul ama etịn̄ n̄kpọ kiet emi edin̄wamde fi ke Philippi 1:9. (Kot.) Paul ama ọbọn̄ akam ete yak ima nditọete ke Philippi “ọdọdiọn̄ awak.” Nnyịn ndinyene “nnennen ifiọk ye ọyọhọ ikike” ayanam ima emi imade Jehovah okpon akan nte imade enye idahaemi. Edieke inen̄erede idiọn̄ọ Jehovah, iyenen̄ede ima enye, ima mme edu esie, ye nte enye esinamde n̄kpọ. Eyenen̄ede ọdọn̄ nnyịn ndinem enye esịt, nnyịn idinyụn̄ inamke se idiyatde enye. Iyenen̄ede idomo ndidiọn̄ọ se enye oyomde inam, ye nte ikpanamde se enye oyomde inam oro.

5-6. Nso idin̄wam nnyịn inen̄ede ima Jehovah? Nam an̄wan̄a.

5 Jesus ama ekpebe Jehovah n̄kpọ isụhọke. Ima inen̄ede idiọn̄ọ Jesus, iyenen̄ede ima Jehovah. (Heb. 1:3) Mfọnn̄kan usụn̄ emi ikemede ndidiọn̄ọ Jesus edi nnyịn ndikpep se idude ke Matthew, Mark, Luke, ye John. Ekpedi imeheke fi kan̄a ndisikot Bible kpukpru usen, emekeme nditọn̄ọ idahaemi ke mbụk Jesus. Nte osụk okotde mbụk oro, nen̄ede kere ban̄a mme edu Jesus. Mme owo ikesifeheke-fehe enye; enye ama esikam emen nditọwọn̄ akama. (Mark 10:​13-16) Enye ekesitie ufan ufan ye mme mbet esie; oro akanam mmọ ẹkeme ndisitịn̄ ekikere mmọ ke iso esie. (Matt. 16:22) Oro okowụt ke Jesus ama enen̄ede ekpebe Ete esie emi odude ke heaven. Nnyịn n̄ko isifeheke-fehe Jehovah. Imekeme ndibọn̄ akam nnọ enye. Ndien ke ini ibọn̄de, imekeme nditịn̄ ofụri ofụri nte etiede nnyịn ke idem nnọ enye. Imọdiọn̄ọ ke Jehovah ididọhọke nnyịn: “Ntak etịn̄de ikọ ntre?” Enye ama nnyịn onyụn̄ ekere aban̄a nnyịn.​—1 Pet. 5:7.

6 Mbọm mme owo ama esinam Jesus. Apostle Matthew ekewet ete: “Ke ini enye okụtde otuowo mbọm mmọ anam enye, koro ẹfiomode ẹnyụn̄ ẹsuande mmọ nte erọn̄ eke mînyeneke andikpeme.” (Matt. 9:36) Jehovah ke idemesie esida didie mme owo? Jesus ọkọdọhọ ete: “Ete mi emi odude ke heaven iyomke kiet ke otu n̄kpri owo emi atak.” (Matt. 18:14) Ikọ oro enem nnyịn sia owụt ke Jehovah ama nnyịn! Nte inen̄erede idiọn̄ọ Jesus, iyenen̄ede ima Jehovah.

7. Didie ke afo ndisiwak ndidu ye nditọete emi ẹnen̄erede ẹsọn̄ idem ke esop edin̄wam fi?

7 N̄kpọ en̄wen emi edin̄wamde fi enen̄ede ama Jehovah onyụn̄ aka iso ọsọn̄ idem ke esop edi afo ndisiwak ndidu ye nditọete emi ẹsọn̄de idem ke esop, nnyụn̄ nnen̄ede ndiọn̄ọ mmọ. Oyokụt ke mmọ ẹsitie idara idara. Mmọ ituaha n̄kpọfiọk nte ẹkebierede ndinam n̄kpọ Jehovah. Dọhọ mmọ ẹbụk ndusụk se mmọ ẹnamde ye nte n̄kpọ etiede ye mmọ ofụri isua emi mmọ ẹnamde n̄kpọ Jehovah. Ama enyene akpan n̄kpọ emi oyomde ndibiere, dọhọ mmọ ẹnọ fi item. Ti ke Bible ọdọhọ ke ndinyene ediwak mme ọnọitem esin̄wam.​—N̄ke 11:14.

Nso idin̄wam fi ọdiọn̄ọ se ekpetịn̄de ini ẹkpepde ke ufọkn̄wed ẹte ke idịghe Abasi okobot mme n̄kpọ? (Se ikpehe 8-9)

8. Ekpedi enyene n̄kpọ ke Bible emi etiede fi nte ke inenke, nso ke akpanam?

8 Kûyak se mînen̄ekede in̄wan̄a fi anam okûnen̄ede ubuọt idem ye Abasi. Ima ineneme ke  ikpehe 2 ke Satan oyodomo ndinam fi okûnen̄ede ubuọt idem ye Abasi, okûnyụn̄ unen̄ede ukpere Abasi. Usụn̄ kiet emi enye ekemede ndinam oro edi enye ndinam fi ekere ke etie nte ndusụk se Bible ekpepde idịghe akpanikọ. Ebebịghi, awawara, ndusụk owo ẹyedomo ndinam fi enịm ke idịghe Abasi okobot kpukpru n̄kpọ, ke mme n̄kpọ oro ẹkedidu ke idemmọ. Ini ekedide ekpri, ekeme ndidi ukûsudọn̄ke utọn̄ ini ẹkesitịn̄de n̄kpọ ẹban̄a utọ ukpepn̄kpọ oro. Edi idahaemi ama okokpon mi, ẹdikpekpep ke ufọkn̄wed. Se mme titia mbufo ẹtịn̄de ekeme ndinam etie nte ke ukpepn̄kpọ oro enen. Edi ekeme ndidi akananam mmọ idaha ini idụn̄ọde mme n̄kpọ emi ẹwụtde ke Abasi okobot kpukpru n̄kpọ. Ti ke Mme N̄ke 18:17 ọdọhọ: “Owo emi ebemde iso etịn̄ ikọ ke itie ikpe edi edinen; nsan̄a esie odụk edi onyụn̄ odụn̄ọde enye ese.” Utu ke ndinyịme se ẹkpepde ke ufọkn̄wed nnan nnan, da ini dụn̄ọde mme akpanikọ emi ẹdude ke Bible. Da mme n̄wed esop Abasi dụn̄ọde se ẹkpepde ẹban̄a ukpepn̄kpọ oro. Enyene ndusụk nditọete nnyịn emi ẹkesinịmde ke mme n̄kpọ ẹkedidu ntre ke idemmọ. Bụp mmọ se ikedinamde mmọ ẹnen̄ede ẹnịm ke Abasi okobot kpukpru n̄kpọ, ke enye onyụn̄ ama nnyịn. * Utọ nneme oro ekeme ndin̄wam fi enịm ke Abasi okobot kpukpru n̄kpọ.

9. Mbụk Melissa ekpep fi nso?

9 Ndụn̄ọde emi Sista Melissa akanamde aban̄a mme n̄kpọ-obot ama an̄wam enye etieti. * Enye ọdọhọ ete: “Nte ẹsitịn̄de ẹban̄a nte mme n̄kpọ ẹkesan̄ade ẹdidu ke idemmọ ke ufọkn̄wed ekeme ndinam fi enịm ke ukpepn̄kpọ oro edi akpanikọ. Nsonso oro, n̄kamaha ndinam ndụn̄ọde mban̄a ukpepn̄kpọ oro sia n̄kekere ke se ndikụtde ọyọsọn̄ọ se ẹsikpepde ke ufọkn̄wed. Edi mma n̄kere n̄ko ke Jehovah iyomke inam n̄kpọ inọ enye nnan nnan. Ntre mma mbiere ndidụn̄ọde ndiọn̄ọ se idide ata akpanikọ. Mma n̄kot n̄wed Is There a Creator Who Cares About You? ye n̄kpri n̄wed emi, Was Life Created? ye The Origin of Life​—Five Questions Worth Asking. Se n̄kokụtde ke mme n̄wed oro ama an̄wam mi nnịm ke Abasi okobot kpukpru n̄kpọ. Ubaha ekpedide mma mbabak n̄kot.”

10-11. Nso ikeme ndin̄wam fi okûsunam oburobụt n̄kpọ? (1 Thessalonica 4:​3, 4)

10 Kûnam oburobụt n̄kpọ. Ini edide uyen, ekeme ndinen̄ede ndọn̄ fi ndinam idan̄, mbon en̄wen ẹnyụn̄ ẹkeme ndidomo ndinam fi anam. Satan oyom fi odụk afia oro. Nso ikeme ndin̄wam fi okûsunam oburobụt n̄kpọ? (Kot 1 Thessalonica 4:​3, 4.) Ke ini ọbọn̄de akam, tịn̄ nte etiede fi ke idem nọ Jehovah. Dọhọ enye an̄wam fi okûnam oburobụt n̄kpọ. (Matt. 6:13) Ti ke Jehovah oyom ndin̄wan̄wam fi, ke iyomke ndibet yak afo ọduọ odụk afia oro man enye amia fi ufen. (Ps. 103:​13, 14) Bible ekeme ndin̄wam fi n̄ko. Oburobụt n̄kpọ ama esidụk Melissa emi iketịn̄de iban̄a ke ikpehe 9 ekikere. Enye ọdọhọ ete: “Ami ndikot Bible kpukpru usen ikayakke ndiọi n̄kpọ emi ẹkedọn̄de mi ẹkan mi ubọk. Se n̄kokotde ama anam nti ke Jehovah enyene mi, ke nyom ndinam se inemde enye esịt.”​—Ps. 119:9.

11 Kûdi afo osụhọ, afo ọduọk idem mmọn̄! Tịn̄ mfịna fo nọ ete ye eka fo. Imọdiọn̄ọ ke imemke utom ndimen n̄kpọ emi afịnade owo ọkpọkpọ n̄ketịn̄ nnọ owo efen, edi ọfọn anam ntre. Melissa ọdọhọ ete: “Mma mbọn̄ akam ndọhọ Abasi ọnọ mi uko yak n̄keme nditịn̄ mfịna mi nnọ ete mi. Ke mma n̄ketịn̄ mma, ekebiet ẹbiomode mi mbiomo. N̄kada oro ndiọn̄ọ ke Jehovah enem esịt ye ami.”

12. Nso idin̄wam fi ebiere nnennen se akpanamde?

12 Yak Bible eteme fi se akpanamde. Nte okponde aka, ntre ke ete ye eka fo ẹdiyak esibiere ediwak n̄kpọ ke idemfo. Edi oro iwọrọke ke ọmọdiọn̄ọ kpukpru n̄kpọ. Nso idin̄wam fi okûnam se ididian̄arede fi ikpọn̄ Jehovah? (N̄ke 22:3) Sista Kari etịn̄ se ikan̄wamde enye ọdiọn̄ọ se enye akpanamde man enye idisịn idem ke mfịna. Enye ama edikụt ke mbon emi ẹsọn̄de idem ke esop isikereke ke ana ibet odu ke kpukpru n̄kpọ. Enye ọdọhọ ete: “Akana ndiọn̄ọ mme item emi ẹdude ke Bible, idịghe mme ibet kpọt.” Ke ini okotde Bible, bụp idemfo: ‘Didie ke itie emi n̄kotde anam ndiọn̄ọ se Jehovah ekerede? Mme item ewe ke n̄kụt emi ẹkemede ndin̄wam mi nnam nnennen n̄kpọ? Nso ufọn ke ndibọ edieke nnamde mme item oro?’ (Ps. 19:7; Isa. 48:​17, 18) Edieke okotde Bible onyụn̄ etiede ekere mme item emi okụtde do, eyemem fi utom ndibiere se inemde Jehovah esịt. Nte ọsọn̄de idem ke esop aka, oyokụt ke udûsubetke-bet tutu afo okụt ibet emi ọdọhọde ‘nam emi, kûnam oko,’ mbemiso afo ọdiọn̄ọ se Jehovah oyomde fi anam.

Mmanie ke sista emi ekemek ẹdi ufan esie? (Se ikpehe 13)

13. Didie ke nti ufan ẹkeme ndin̄wam fi? (Mme N̄ke 13:20)

13 Di ufan ye mbon emi ẹmade Jehovah. Ima itetịn̄ ke ikpehe 7 ke mbon emi ẹdide ufan fo ẹkeme ndin̄wam fi ọsọn̄ idem ke esop. (Kot Mme N̄ke 13:20.) Enyene ini emi n̄kpọ Abasi mîkenen̄ekede inem Sista Sara aba. Edi n̄kpọ ama etịbe emi akan̄wamde enye afiak enen̄ede okop inem n̄kpọ Abasi. Enye ọdọhọ ete: “Mma n̄kụt nti ufan ke nnennen ini emi n̄koyomde utọ mme ufan oro. Ami ye sista kiet emi ekedide n̄kaiferi ima isitie ntre kpukpru urua itịm idem inọ Ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme. Ufan mi en̄wen ama an̄wam mi ntọn̄ọ ndisibọrọ mbụme ke mbono esop. Nti ufan ẹma ẹn̄wam mi nsinen̄ede nsịn idem n̄kpep Ikọ Abasi nnyụn̄ mbọn̄ akam kpukpru ini. Mma ntọn̄ọ ndinen̄ede n̄kpere Jehovah, nnyụn̄ mfiak nnen̄ede n̄kop inem n̄kpọ Abasi.”

14. Nso ikan̄wam Julien enyene nti ufan?

14 Akpanam didie enyene mme ufan emi ẹdin̄wamde fi? Julien emi edide ebiowo idahaemi ọdọhọ ete: “Ini n̄kedide uyen, n̄kenyene mme ufan ke otu nditọete emi n̄kesisan̄ade kiet n̄kwọrọ ikọ. Mmọ ẹma ẹsịn idem ke n̄kpọ Abasi etieti, ẹnyụn̄ ẹn̄wam mi n̄kụt ke ukwọrọikọ edi n̄kpọ emi enemde-nem owo. Oro ama anam mbiere ke ndidi asiakusụn̄ ofụri ini. Mma n̄kụt n̄ko ke ami ndidian idem ye ubọkn̄ka mi kpọt ikayakke nnyene ediwak nti ufan. Nte ini akakade, mma ndidu ke Bethel nnyụn̄ nnyene nti ufan do. Mmọ ẹma ẹn̄wam mi mmek nti n̄kpọ emi ndidade nnem idem esịt, oro ama onyụn̄ anam nnen̄ede n̄kpere Jehovah.”

15. Nso item ke Paul ọkọnọ Timothy aban̄a mbon emi enye okpodụkde ndụk? (2 Timothy 2:20-22)

15 Edieke ikụtde ke enyene owo ke esop emi edide ikpadian idem, ke enye ayabiat nnyịn, ikpanam nso? Paul ama ọdiọn̄ọ ke ndusụk nditọete ke eyo mmọ ikesikereke n̄kpọ inyụn̄ inamke n̄kpọ nte Christian akpanamde, ntre enye ama ọdọhọ Timothy okûdian idem ye mmọ. (Kot 2 Timothy 2:​20-22.) Ida Jehovah nte edima ufan nnyịn, enye onyụn̄ ada nnyịn ntre. Nnyịn ikpayakke owo ndomokiet adian̄ade nnyịn ọkpọn̄ enye sia ima isịn idem inam n̄kpọ man inen̄ede ikpere enye.​—Ps. 26:4.

DIDIE KE NDIBIERE SE EDINAMDE EKEME NDIN̄WAM FI AKA ISO ỌSỌN̄ IDEM KE ESOP?

16. Nso ye nso ke ekpebiere ndinam?

16 Biere nti n̄kpọ emi edinamde. Yak mme n̄kpọ emi ebierede ndinam ẹdi se idin̄wamde fi enen̄ede ọbuọt idem ye Abasi onyụn̄ enen̄ede ọsọn̄ idem ke esop. (Eph. 3:16) Se ndusụk mi. Emekeme ndibiere ndisikot Bible kpukpru usen nnyụn̄ nsịn idem n̄kpep Ikọ Abasi. (Ps. 1:​2, 3) Mîdịghe emekeme ndibiere ndisibọn̄ akam n̄kan nte ọbọn̄de idahaemi, ndinyụn̄ n̄kụt ete ke akam fo oto fi esịt. Emekeme ndibiere ndikpeme utọ fim emi esede, utọ ikwọ emi ebrede, ye utọ n̄wed emi okotde, onyụn̄ ebiere ndikpeme se adade ini fo anam. (Eph. 5:​15, 16) Ke ini Jehovah okụtde nte esịnde idem anam n̄kpọ man enen̄ede ọsọn̄ idem ke esop, esịt eyenem enye.

Nso ke “n̄kaiferi emi“ ekebiere ndinam? (Se ikpehe 17)

17. Nso ufọn ke edibọ edieke an̄wamde mbon en̄wen?

17 Ndin̄wam mbon en̄wen ayan̄wam fi enen̄ede ọsọn̄ idem ke esop. Jesus ọkọdọhọ ete: “Inemesịt odu ke ndinọnọ akan ke ndibọbọ.” (Utom 20:35) Edieke adade ini fo ye odudu uyen emi enyenede an̄wam mbon en̄wen, eyenen̄ede ọbọ ufọn. Ke uwụtn̄kpọ, emekeme ndibiere ndin̄wam mbon emi ẹma ẹkesọn̄ m̀mê emi idem mîsọn̄ke ke esop mbufo. Emekeme ndisika n̄kedep n̄kpọ nsọk mmọ mîdịghe ekpep mmọ nte ẹkemede ndida fon m̀mê tablet mmọ nnam se ẹyomde ndinam. Edieke edide eyenete erenowo, biere ndinam se idin̄wamde fi odot ndidi asan̄autom unamutom man an̄wam nditọete fo. (Phil. 2:4) Afo ndikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ nnọ mme owo owụt ke afo amama mmọ. (Matt. 9:​36, 37) Edieke okụtde ke emekeme ndidi asiakusụn̄ ofụri ini, ekeme ndika Bethel, mîdịghe ekeme nditiene mbọp n̄kpọ nnọ esop Abasi, nam se idin̄wamde fi anam oro.

18. Didie ke afo ndinam ekese nnọ Jehovah ekeme ndin̄wam fi ọsọn̄ idem ke esop?

18 Afo ndinam ekese nnọ Jehovah ekeme ndin̄wam fi anam nsio nsio n̄kpọ emi ẹdinamde fi enen̄ede ọsọn̄ idem ke esop. Edieke edide asiakusụn̄ ofụri ini, emekeme ndika Ufọkn̄wed Mme Ọkwọrọ Obio Ubọn̄, aka Bethel, mîdịghe etiene ọbọp n̄kpọ ọnọ esop Abasi. Sista Kaitlyn emi edide asiakusụn̄ onyụn̄ edide n̄kaiferi ọdọhọ ete: “Nte n̄kesiwakde ndisan̄a ye nditọete emi ẹbịghide ke esop n̄kwọrọ ikọ akan̄wam mi nnen̄ede nsọn̄ idem ke esop ke mma n̄kana baptism. Mmọ ẹma ẹn̄wam mi nnen̄ede n̄kpep Bible nnyụn̄ nnen̄ede ndiọn̄ọ ndikpep owo Ikọ Abasi.”

19. Tịn̄ mme edidiọn̄ emi edinyenede edieke anamde se idin̄wamde fi aka iso ọsọn̄ idem ke esop.

19 Nte esịnde idem anam se idin̄wamde fi aka iso ọsọn̄ idem ke esop, edidiọn̄ ediyọyọhọ fi idem. Udûmenke ini uyen fo unam se mîwọrọke usụn̄. (1 John 2:17) Udûbiereke ndinam mme n̄kpọ emi ẹdide n̄kpọn̄ do, afo etie eseme idem. Utu ke oro, uwem fo eyenyene ibuot, oyonyụn̄ okop ata inemesịt. (N̄ke 16:3) Eti uwụtn̄kpọ fo ọyọsọn̄ọ nditọete idem, edide nditọwọn̄ m̀mê ikpọ owo. (1 Tim. 4:12) Akakan edidiọn̄ edi ke nte anamde se inemde Jehovah esịt onyụn̄ enen̄erede ekpere enye, eyenyene emem, udûnyụn̄ utuaha n̄kpọfiọk.​—N̄ke 23:​15, 16.

ỌYỌHỌ IKWỌ 88 Nam Mi Mfiọk Usụn̄ Fo

^ Esinem kpukpru ikọt Jehovah ndikụt nte mme uyen ẹnade baptism. Edi ana mbufa mbet ẹnam se idin̄wamde mmọ ẹnen̄ede ẹsọn̄ idem ke esop ke ẹma ẹkena baptism. Ibuotikọ emi ọmọn̄ an̄wam kpukpru nnyịn ikụt se mme uyen emi ẹnade baptism obufa ẹkemede ndinam man mmọ ẹka iso ẹsọn̄ idem ke esop.

^ Emekeme ndise n̄ko ibuotikọ emi “Se Nsio Nsio Ntaifiọk Ẹtịn̄de Ẹban̄a Nte Uwem Ọkọtọn̄ọde” ke jw.org.

^ Ẹkpụhọ ndusụk enyịn̄.