1-2. (a) Ekeme nditie nnyịn didie ke idem ima itịm ikere uwem Jesus ye se enye akanamde ke isọn̄? (b) Nso ke idineme ke ibuotikọ emi?

 OWO nnyịn ama akpa, esinen̄ede ọdọn̄ nnyịn ndifiak n̄kụt enye! Nsonso oro, ima ikere nte n̄kpọ eketiede mbemiso enye akpade, akpan akpan ekpedi ekedi ufen ufen n̄kpa, ayabiak nnyịn tutu. Edi nte ini akade, ima iti se enye ekekpepde nnyịn, se enye eketịn̄de m̀mê anamde ọsọn̄ọ nnyịn idem, m̀mê se enye akanamde man isak, esịt esifiak ọtọn̄ọ ndinem nnyịn.

² Imesifụhọ n̄ko ima ikot mbụk ufen ye n̄kpa Jesus. Ke ini Editi, imesida ini ikere ufọn n̄kpa emi enye akakpade afak nnyịn. (1 Cor. 11:24, 25) Edi esịt esinen̄ede adat nnyịn ima itie ikere kpukpru se Jesus eketịn̄de ye se enye akanamde ini enye okodude ke isọn̄. Esisọn̄ọ nnyịn idem n̄ko ima ikere iban̄a se enye anamde idahaemi ye se enye edinamde inọ nnyịn ke ini iso. Nnyịn nditie n̄kere mme n̄kpọ emi ye nte enye amade nnyịn ayanam iwụt ke imama kpukpru se enye anamde ọnọ nnyịn. Se idinemede ke ibuotikọ emi edi oro.

3. Nso inam ima nte Jesus ekedikpade afak nnyịn?

³ Ima ikere uwem Jesus ye n̄kpa esie, imesinen̄ede ima enye. Ofụri ini emi Jesus ọkọkwọrọde ikọ ke isọn̄, enye ama esikpep mme owo nti n̄kpọ emi Obio Ubọn̄ Abasi edinamde inọ mmọ. Imama se Bible etịn̄de aban̄a ufak ye nti n̄kpọ emi ẹsịmde nnyịn ke ntak oro. Se inamde ima edi ke oro anam inen̄ede ikpere Jehovah ye Jesus. Mbon emi ẹbuọtde idem ye Jesus  ẹdori enyịn ndidu uwem ke nsinsi, ẹnyụn̄ ẹdori enyịn ndifiak n̄kụt mbon mmọ emi ẹkekpade. (John 5:28, 29; Rome 6:23) Inyeneke se nnyịn inamde idot mme edidiọn̄ emi; inyụn̄ inyeneke se idinamde yak ekem ke se Abasi ye Christ ẹnamde ẹnọ nnyịn. (Rome 5:8, 20, 21) Edi imekeme ndiwụt mmọ adan̄a nte imade se mmọ ẹnamde ẹnọ nnyịn. Didie ke idiwụt?

4. Didie ke Mary Magdalene okowụt ke imama se Jesus akanamde ọnọ imọ? (Se ndise.)

⁴ Ẹyak itịn̄ iban̄a n̄wan Jew kiet emi ekekerede Mary Magdalene. Mma oro ama enyene mbọm tutu sia demon itiaba ẹkekama enye ẹtụhọde. Anaedi enye ama ekere ke uwem imọ editie ntre tutu imọ idụk udi. Kere ise nte ekenemde enye ini Jesus ebịnde mme demon oro osion̄o enye ke idem! Se Jesus akanamde oro ama enem enye tutu enye akabade edi mbet Jesus, ada ini esie, odudu esie, ye se enye ekenyenede an̄wam Jesus ọkwọrọ ikọ. (Luke 8:1-3) Kpa ye emi Mary ekenen̄erede ama se Jesus akanamde ọnọ enye, anaedi enye ikọdiọn̄ọke ke se Jesus edinamde inọ imọ ke iso oyokpon akan oro, ke Jesus ayakpa ke ibuot ubonowo “man owo ekededi eke ọbuọtde idem ye enye” ekeme ndinyene nsinsi uwem. (John 3:16) Kpa ye emi etiede nte Mary ikọdiọn̄ọke oro kan̄a, enye ama ọsọn̄ọ ada ye Jesus man owụt ke imọ imama se enye akanamde ọnọ imọ. Ini Jesus ọkọn̄ọde ke eto ndutụhọ ọbọ ufen, Mary do akada ekpere man ọsọn̄ọ Jesus ye mbon eken emi ẹkedude do idem. (John 19:25) Ke Jesus ama akakpa, Mary ye iban iba efen ẹma ẹmen ufuọn̄n̄kpọ ẹdika ebiet emi ẹkebụkde Jesus man ẹkeyet ke okpo Jesus. (Mark 16:1, 2) Edidiọn̄ emi Jehovah ọkọdiọn̄de Mary ke ntak emi enye ọkọsọn̄ọde ada ye Eyen esie ikedịghe ekpri. Mary ama esịne ke otu mbet Jesus ifan̄ emi ẹkekụtde Jesus ini enye esetde edi, ẹnyụn̄ ẹnemede nneme ye enye.​—John 20:11-18.

5. Didie ke ikeme ndiwụt ke imama kpukpru se Jehovah ye Jesus ẹnamde ẹnọ nnyịn?

⁵ Nnyịn n̄ko imekeme ndiwụt ke imama  kpukpru se Jehovah ye Jesus ẹnamde ẹnọ nnyịn ke ini idade ini nnyịn, odudu nnyịn, ye okụk nnyịn isịn inam utom Abasi. Ke uwụtn̄kpọ, imekeme nditiene n̄n̄wam ẹbọp mme itie emi ẹdade ẹtuak ibuot ẹnọ Jehovah, inyụn̄ itiene ikama mme itie oro ọfọn.

6. Ntak emi ekemede ndidọhọ ke Jesus akakpa ọnọ fi?

⁶ Ima ikere adan̄a nte Jehovah ye Jesus ẹmade nnyịn, esidọn̄ nnyịn ndima mmọ usiene. (1 John 4:10, 19) Ama ọdiọn̄ọ ke Jesus akakpa ọnọ fi, eyenen̄ede ama mmọ. Apostle Paul ama ọdiọn̄ọ oro onyụn̄ etịn̄ nte enye akamade se Jesus akanamde oro ọnọ enye ke leta emi enye ekewetde ọnọ mbon Galatia ete: “Ndu ke mbuọtidem eke nnyenede ke Eyen Abasi, emi akamade mi okonyụn̄ ayakde idemesie ọnọ kaban̄a mi.” (Gal. 2:20) Jesus ndikakpa mfak fi anam Jehovah emen fi adian idem man ekeme ndidi ufan Esie. (John 6:44) Akpana enem fi ndidiọn̄ọ ke Jehovah ama okụt eti n̄kpọ ke idemfo, ke se enye akayakde atak man afo edi ufan esie okpon akan se owo ekededi ekemede ndiyak atak enye. Akpana oro anam fi etetịm ama Jehovah ye Jesus. Ọfọn ibụp idem nnyịn, ‘Nso ke ima emi Jehovah ye Jesus ẹmade mi edinam nnam?’

7. Didie ke ikpowụt ke imama Jehovah ye Jesus, nte ikụtde ke ndise? (2 Corinth 5:14, 15; 6:1, 2)

⁷ Nnyịn ndima Abasi ye Christ esinam ima mbon en̄wen. (Kot 2 Corinth 5:14, 15; 6:1, 2.) Usụn̄ kiet emi iwụtde oro edi nnyịn ndisịn idem n̄kwọrọ ikọ. Isikwọrọ ikọ inọ owo ekededi emi isobode. Ebiet emi owo otode, kọlọ ikpaidem esie, m̀mê se owo edide, isikpanke nnyịn ndikwọrọ ikọ nnọ enye. M̀mê owo edi imọ owo m̀mê edi ubuene, isụk ikwọkwọrọ ikọ inọ enye n̄ko. Ima inam ntem, nnyịn inam uduak Jehovah emi edide yak  “kpukpru orụk owo ẹnyene edinyan̄a ẹnyụn̄ ẹsịm nnennen ifiọk akpanikọ.”​—1 Tim. 2:4.

8. Didie ke ikpowụt ke imama nditọete nnyịn?

⁸ Usụn̄ en̄wen emi iwụtde ke imama Abasi ye Christ edi ndima nditọete nnyịn. (1 John 4:21) Imesinen̄ede iyom ndidiọn̄ọ n̄kpọ mban̄a mmọ, inyụn̄ in̄wam mmọ ini mmọ ẹnyenede mfịna. Owo mmọ akpakpa, imesidọn̄ mmọ esịt; mmọ ẹkpedọn̄ọ, imesikese mmọ; idem ekpemem mmọ, imesidomo nte ikekeme ndisọn̄ọ mmọ idem. (2 Cor. 1:3-7; 1 Thess. 5:11, 14) Nnyịn isitreke ndisịn mmọ ke akam sia imọdiọn̄ọ ke “n̄kpeubọk edinen owo enyene odudu etieti ndinam n̄kpọ.”​—Jas. 5:16.

9. Tịn̄ usụn̄ efen emi ikemede ndiwụt ke imama nditọete nnyịn.

⁹ Usụn̄ efen emi ikemede ndiwụt ke imama nditọete nnyịn edi ndidomo nte ikekeme ndidu ke emem ye mmọ. Imesidomo ndifen mme owo nte Jehovah esifende. Edieke Jehovah ekenyịmede ndiyak Eyen esie edikpa ke ntak idiọkn̄kpọ nnyịn, ntak emi nnyịn mîkpenyịmeke ndifen eyenete nnyịn emi eduede nnyịn? Nnyịn iyomke nditie nte idiọk ofụn ke uwụtn̄kpọ kiet emi Jesus ọkọnọde. Ke eteufọk esie ama ekefen enye ata akamba isọn emi enye akakamade, enye ama esịn ndifen ofụn nte enye emi akakamade enye isọn emi mîkedịghe n̄kpọ ndomokiet ẹkpemen ẹdomo ye se enye akakamade eteufọk esie. (Matt. 18:23-35) Ekpedi emenyene mfịna ye eyenete ke esop, ndi emekeme ndika mbịne enye n̄kanam emem mbemiso odụkde Editi? (Matt. 5:23, 24) Afo ndinam ntre ediwụt ke emenen̄ede ama Jehovah ye Jesus.

10-11. Didie ke mbiowo ẹkpewụt ke imama Jehovah ye Jesus? (1 Peter 5:1, 2)

¹⁰ Didie ke mbiowo ẹkpewụt ke imama Jehovah ye Jesus? Akpan usụn̄ kiet edi mmọ ndise mban̄a mme erọn̄ Jesus. (Kot 1 Peter 5:1, 2.) Jesus ama anam se itịn̄de oro enen̄ede an̄wan̄a apostle Peter. Ke Peter ama akakan̄ Jesus utịm ikata, anaedi Peter ama enen̄ede oyom usụn̄ ndiwụt Jesus ke imama enye. Ke Jesus ama ekeset, enye ama obụp Peter ete: “Simon eyen John, nte afo amama mi?” Imenịm ke Peter akpakanam se ededi man owụt Eteufọk esie ke imama enye. Jesus ama ọdọhọ Peter ete: “Kpeme n̄kpri erọn̄ mi.” (John 21:15-17) Se Peter akanamde edi oro ke ofụri eyouwem esie. Enye ama akama mme erọn̄ Ọbọn̄ dek-dek-dek man owụt Jesus ke imama enye.

¹¹ Mbiowo, nso ke ẹkpenam ke ini Editi ẹwụt ke se Jesus eketịn̄de oro ye Peter ebehe mbufo? Se ẹkemede ndinam n̄wụt ke ẹmema Jehovah ye Jesus edi ndisika n̄kọsọn̄ọ nditọete idem, ndinyụn̄ nsịn idem n̄n̄wam mbon emi mîsidụkke aba mbono esop ẹfiak ẹnyọn̄ ẹbịne Jehovah. (Ezek. 34:11, 12) Mbufa owo ye mbon emi ẹsụk ẹkpepde Bible ye nnyịn ẹma ẹdụk Editi, ẹsọn̄ọ mmọ idem ẹnyụn̄ ẹkụt ẹte ke ẹmenam esop Abasi enenem mmọ sia n̄kpọn̄ do, mmọ ẹkeme ndididi mme mbet Jesus.

12. Didie ke ndikere se Jesus eketịn̄de okoneyo oro mbemiso ẹwotde enye anam inyene uko? (John 16:32, 33)

¹² Okoneyo oro mbemiso ẹwotde Jesus, enye ama ọdọhọ mme mbet esie ete: “Mbufo ẹyekụt ukụt ke ererimbot, edi ẹnyene uko! Ami mmakan ererimbot.” (Kot John 16:32, 33.) Nso ikan̄wam Jesus okûfehe mme asua esie, onyụn̄ ọsọn̄ọ ada ye Jehovah tutu enye akpa? Edi nte enye ekeberide edem ke Jehovah. Jesus ama ọdiọn̄ọ ke mbiet n̄kpọ emi ọwọrọde imọ ọyọwọrọ mme mbet imọ, oro esịn enye ọkọdọhọ Jehovah yak ekpeme  mmọ. (John 17:11) Se Jesus ọkọdọhọde Jehovah anam oro anam inyene uko koro idụhe asua nnyịn ndomokiet emi ọsọn̄de odudu akan Jehovah. (1 John 4:4) Idụhe n̄kpọ ndomokiet emi Jehovah mîkwe. Imenịm ke edieke iberide edem ke Jehovah, ke iyakan mme n̄kpọ emi ẹnamde nnyịn ndịk, inyụn̄ iwụt ke imenyene uko.

13. Didie ke Joseph owo Arimathea okowụt ke imenyene uko?

¹³ Yak itịn̄ iban̄a Joseph owo Arimathea. Mme Jew ẹma ẹkpono enye etieti. Enye ekedi owo Sanhedrin emi ekedide n̄kponn̄kan esopikpe mme Jew. Edi ini Jesus odude ke isọn̄, Joseph ikenyeneke uko. John ama ọdọhọ ke enye ekedi “mbet Jesus ke ndịbe ke ntak ndịk mme Jew.” (John 19:38) Kpa ye emi Joseph akamade etop Obio Ubọn̄, enye ikayakke mbon en̄wen ẹdiọn̄ọ ke imọ imọbuọt idem ye Jesus. Anaedi ndịk akanam enye ke mme owo ẹma ẹdiọn̄ọ ke imọ idi mbet Jesus, ke imọ ididịghe n̄kpọ ndomokiet ke enyịn mmọ aba. M̀mê enye oro ekedi mfịna esie, nnyịn idiọn̄ọke. Bible ọdọhọ ke Jesus ama akakpa, ke ini oro ndien ke Joseph ekenyene “uko.” Enye ama “odụk ebịne Pilate ekeben̄e okpo Jesus.” (Mark 15:42, 43) Joseph ama etre udịbe ndien onyụn̄ anam mme owo ẹkụt ke imọ ikedi mbet Jesus.

14. Akpanam nso ekpedi emesifehe owo enyịn?

¹⁴ Ndi emesifehe owo enyịn nte Joseph? Ndi esisọn̄ fi ndusụk ini ndinam mme owo ke ufọkn̄wed mbufo m̀mê ke itieutom mbufo ẹdiọn̄ọ ke edi Ntiense Jehovah? Ndi nte mme owo ẹdidade fi anam emen̄e ndidi asuanetop m̀mê ndina baptism? Kûyak utọ n̄kpọ oro akpan fi ndinam se afo ọdiọn̄ọde ke enen. Bọn̄ akam ke ofụri esịt nọ Jehovah. Dọhọ enye ọnọ fi uko anam uduak esie. Ama okụt nte Jehovah ọbọrọde akam fo, oro eyenen̄ede ọsọn̄ọ fi idem, oyonyụn̄ enen̄ede enyene uko.​—Isa. 41:10, 13.

15. Ke Jesus ama okowụt mme mbet esie idem, idatesịt akanam mmọ ẹnam nso? (Luke 24:52, 53)

¹⁵ Mme mbet Jesus ẹma ẹfụhọ etieti ini enye akakpade. Kere nte ekpeketiede fi ke idem ekpedi afo ekedi mmọ. Edima ufan mmọ ama akpa, okonyụn̄ etie nte eke mmọ okụre. (Luke 24:17-21) Edi ini Jesus owụtde mmọ idem, enye ama ada ini anam an̄wan̄a mmọ nte n̄kpa imọ oro okosude prọfesi Bible. Enye ama onyụn̄ ọnọ mmọ akpan utom ẹnam. (Luke 24:26, 27, 45-48) Etisịm ini emi Jesus afiakde ọnyọn̄ heaven, oro edi ke usen 40 ama ekebe tọn̄ọ enye ekeset, mfụhọ mme mbet  esie ama akabade idara. Mmọ ndikọdiọn̄ọ ke Eteufọk mmimọ ama eset, ke onyụn̄ eben̄e idem ndin̄wam mmimọ inam obufa utom emi enye ọkọdọn̄de mmimọ ama anam esịt enem mmọ. Idatesịt ama anam mmọ ẹtoro Jehovah, ikpaha mba.​—Kot Luke 24:52, 53; Utom 5:42.

16. Didie ke ikeme ndikpebe mme mbet Jesus?

¹⁶ Didie ke ikeme ndikpebe mme mbet Jesus? Imekeme ndikop inem n̄kpọ Abasi ọtọn̄ọde ke January tutu esịm December, idịghe ke ini Editi kpọt. Edi ana inam n̄kpọ Obio Ubọn̄ Abasi edi akpa ke uwem nnyịn. Ndusụk owo ẹkpụhọ ini utom mmọ m̀mê ndusụk n̄kpọ ke utom mmọ man mmọ ẹsikeme ndika ukwọrọikọ, ẹsidụk mbono esop, ẹnyụn̄ ẹnịm Utuakibuot Ubon kpukpru ini. Ndusụk ẹkam ẹtre ndinyene mme n̄kpọ emi mme owo ẹkerede ke ana owo enyene. Mmọ ẹnam ntre man ẹkeme ndinen̄ede nsịn idem nnam n̄kpọ ke esop, mîdịghe ẹkeme ndika n̄kodu ke ebiet emi ẹyomde-yom mme ọkwọrọikọ. Kpa ye emi anade ika iso iyọ se ikụtde idahaemi man ikeme ndinam n̄kpọ Abasi, Jehovah ọn̄wọn̄ọ ke edieke inịmde n̄kpọ Obio Ubọn̄ akpa, ke imọ iyanam edidiọn̄ ededep ọduọhọ nnyịn.​—N̄ke 10:22; Matt. 6:32, 33.

17. Nso ke ebiere ndinam ke ini Editi isua emi? (Se ndise.)

¹⁷ Itetie ibet ndidụk Editi ke Tuesday, April 4. Edi kûbet tutu esịm usen oro mbemiso etiede ekere uwem ye n̄kpa Jesus, ye se enye ye Jehovah ẹnamde ndiwụt ke imama nnyịn. Urua ifan̄ mbemiso Editi ye ke Editi ama okokụre, da ifet ekededi emi afo enyenede kere ban̄a mme n̄kpọ oro. N̄kpọ kiet emi ekemede ndinam edi ndisio ini nnịm nda n̄kot nnyụn̄ ntie n̄kere se idude ke chart emi, “Akpatre Urua Jesus ke Isọn̄” ke ekpri n̄wed Se Idin̄wamde Fi Ekpep Ikọ Abasi. Nte osụk okotde onyụn̄ ekerede aban̄a mme n̄kpọ oro, yom mme itie Bible emi ẹdin̄wamde fi enen̄ede ama Abasi ye Jesus, enyene uko, onyụn̄ okop idatesịt. Ekem kere mme usụn̄ emi ekemede ndiwụt ke amama se Jehovah ye Jesus ẹnamde ẹnọ fi. Nịm ke Jesus ayama kpukpru se afo edinamde eti enye ke ini Editi isua emi.​—Edi. 2:19.