Jehovah oyom ebe ye n̄wan ẹkop inem ndọ mmọ, ẹkûnyụn̄ ẹdian̄ade. (Matt. 19:4-6) Edieke oyomde ndidọ ndọ, akpanam didie okụt eti owo ọdọ? Sia edide Jehovah okobot nnyịn, enye ọdiọn̄ọ se ikpanamde man ndọ nnyịn enem. Ntre edieke anamde item oro enye ọnọde nnyịn, ndọ fo eyenem. Se ndusụk item oro mi.

Akpa, ana idiọn̄ọ nte nnyịn mme owo itiede. Bible ọdọhọ ke “esịt abian̄a akan n̄kpọ efen ekededi onyụn̄ anam n̄kpọ ke mbrenyịn.” (Jer. 17:9) Owo ama okụt owo emi enye akpamade ndidọ, ndien mmọ ẹtọn̄ọ ufan, ndisọsọp nsio esịt mma owo oro ekeme ndinam enye itịmke ikere n̄kpọ kan̄a mbemiso ebierede. Owo ọkpọdọhọ ke ata akpan ntak emi anamde imọ iyom ndidọ owo edi ke imọ mîkwe enye imọ ikemeke nditie, ekeme ndinam nte ini akade, ndọ oro odorode enye. (N̄ke 28:26) Ntak edi oro mîfọnke yak edi owo iba ẹma ẹtọtọn̄ọ ufan, mmọ ẹte ke imama idem mmimọ iwot, ke idinyụn̄ ikpọn̄ke kiet eken, ke ini edide mmọ itịmke idiọn̄ọ idemmọ kan̄a.

N̄wed Mme N̄ke 22:3 ọdọhọ ke “owo mbufiọk ada okụt afanikọn̄ ndien edịbe, edi ọkọi ebe aka ọkọbọ ufen.” Nso mfịna ke owo ekeme ndinyene edieke enye akade utọ ikpehe Intanet emi okoyom owo emi enye edidọde? Se iwọrọde ndusụk mbon emi ẹkekade utọ ikpehe Intanet emi anam owo mbọm etieti. Mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ufan ye owo emi mmọ mîdiọn̄ọke ke Intanet ẹkere ke owo oro ọyọdọ mmimọ, ekem ẹdikut ke owo oro akababian̄a mmimọ. N̄kpọ efen edi ke mbon n̄kari ẹsinam nte idi nti owo, ẹtọ mme owo ẹbọ okụk. Ndusụk mbon oro ẹsinamde utọ ibak emi ẹsidọhọ ke idi Mme Ntiense Jehovah.

Se mfịna efen mi. Ke ndusụk ikpehe Intanet emi, kọmputa esimen owo iba emi enye ekerede ke ọkpọfọn ẹdọ idemmọ adian kiet. Edi idụhe se iwụtde ke utọ ndọ oro esifọn. Ndi ọkpọfọn iyak kọmputa emi edide n̄kpọ ubọkowo eteme nnyịn utọ owo emi ikpọdọde? Nso ikpananam kọmputa ọfọn akan item Bible?—N̄ke 1:7; 3:5-7.

Item kiet emi odude ke n̄wed Mme N̄ke 14:15 ọdọhọ ke “ọkọi ọbuọt idem ke kpukpru ikọ, edi owo mbufiọk ekere ikpatisan̄ esie.” Ana etịm ọfiọk owo mbemiso afo  ọtọn̄ọ ndikere m̀mê akpana idọ enye. Edi ndida Intanet nyom ebe m̀mê n̄wan idiyakke etịm ọfiọk owo oro. Idem ekpedi ẹmesineme nneme ke anyan ini, afo ọnọ enye etop, enye onyụn̄ ọnọ fi, enye etịn̄ se enye amade ye se enye asuade, afo onyụn̄ etịn̄ okwo, ndi oro ọwọrọ ke omosụk enen̄ede ọdiọn̄ọ enye? Idem ama akpa ndusụk mbon emi ẹketọn̄ọde ima ye owo ke Intanet ẹkere ke imokụt imata mmimọ ini mmọ ẹkedikụtde owo oro iso ye iso.

Andiwet Psalm 26:4 ọdọhọ ete: “Ami ntiehe ye mbon abian̄a; nnyụn̄ nsan̄ake ye mmọ eke ẹdịpde se mmọ ẹdide.” Ediwak owo ẹsitịn̄ ke mmimọ idi emi m̀mê oko ke Intanet man mme owo ẹma mmọ, edi mmọ idịghe ndomokiet ke otu oro, ẹnyụn̄ ẹkere ke idiọkke ndinam ntre. Mmọ ẹkeme ndinyene ndiọi edu, edi ndiọi edu emi isọpke iwọrọ ida mîdịghe edi ke mmọ ẹdedịp n̄kem. Ndusụk owo ẹkeme ndidọhọ ke idi Mme Ntiense Jehovah. Edi inam didie idiọn̄ọ m̀mê mmọ ẹma ẹna baptism? Ndi mmọ ẹma Jehovah? Ndi nditọete ke esop mmọ ẹsikpono mmọ? Ndi se mmọ ẹsinamde ẹsidi se owo ekpebede, m̀mê mmọ ẹkam ẹdi ‘ndiọi nsan̄a’? (1 Cor. 15:33; 2 Tim. 2:20, 21) Ndi mmọ ẹyebiat ibet Abasi mmọ ẹkpedọ ndọ idahaemi? Ọfọn ọdiọn̄ọ kpukpru emi, edi edisọsọn̄ ndidiọn̄ọ edieke mûbụpke nditọete emi ẹnen̄erede ẹdiọn̄ọ mmọ. (N̄ke 15:22) Imọdiọn̄ọ ke ata asan̄autom Jehovah ikpekereke-kere ndidọ owo emi mîdịghe Ntiense Jehovah mbak enye ‘ididian idem utịn̄e utịn̄e’ ye owo emi mînịmke ke akpanikọ.—2 Cor. 6:14; 1 Cor. 7:39.

Sia ndika Intanet n̄koyom owo ndọ asan̄ade ye uwak afanikọn̄, odu mme usụn̄ en̄wen emi ẹfọnde ẹkan enye oro, emi afo ekemede ndida nyom owo emi edidọde edi ubiatke ibet Abasi. M̀mọ̀n̄ ke okpokụt eti owo ọdọ? Edieke ibohode ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄, Itie Mbono nnyịn, ye ke mme mboho eken, imekeme ndikụt eyenete do ntọn̄ọ ufan.

Edieke nnyịn mîkemeke ndiboho, utọ nte ke ini idiọk udọn̄ọ COVID-19 emi, imesida Intanet idụk mbono esop nnyịn, ndien emi esinam ikụt nditọete emi mîdọhọ ndọ kan̄a. Oro ayanam okụt nte enye ọbọrọde mbụme, ọnọde utịn̄ikọ, m̀mê anamde nnamn̄wụt. (1 Tim. 6:11, 12) Mbono esop ama asuana yak ẹbahade mme owo ẹdọn̄ ke n̄kpri otu ẹneme nneme, emekeme ndineme nneme ye enye do. Okpodụk edinam ye nditọete eken ke Intanet, emekeme ndikụt nte owo emi osụk akamade enyịn ese mi anamde n̄kpọ ye mbon en̄wen. Oro ayanam enen̄ede ọdiọn̄ọ utọ owo emi enye edide. (1 Pet. 3:4) Nte ini akade, ama etịm ọdiọn̄ọ enye, emekeme ndise m̀mê se mbufo mbiba ẹduakde ke uwem ye se ẹdade ke akpan n̄kpọ ẹdi ukem, m̀mê nte enye esinamde n̄kpọ eyedi se ọdọde enye.

Owo emi oyomde ndidọ ebe m̀mê n̄wan ekpetiene item Bible ini enye osụk oyomde owo emi enye edidọde, utọ ndọ oro esiwak ndinem tutu. Edidi ukem ukem nte Mme N̄ke 18:22 ọdọhọde ete: “Nte owo okụt eti n̄wanndọ [m̀mê ebe]? Do, owo okụt eti n̄kpọ, owo onyụn̄ enyene mfọn Jehovah.”