1, 2. (a) Nso ke kpukpru owo ẹkpeda ke ata akpan n̄kpọ? (b) Nso ufọn ke idibọ edieke enen̄erede enem nnyịn ndiwụt ke Jehovah enyene unen ndikara?

EDIWAK owo mfịn ẹda okụk ke ata akpan n̄kpọ. Ntak edi oro mmọ ẹsinamde se ededi man ẹnyene okụk m̀mê ẹka iso ẹdu uwem nte imọ owo. Se idide akpan n̄kpọ inọ mbon en̄wen edi ubon mmọ, ndikop nsọn̄idem m̀mê nditiene ntọ ekpọk nsịbe isịm.

² Edi, ndiwụt ke Jehovah enyene unen ndikara ofụri ekondo ke kpukpru owo ẹkpekam ẹda ke ata akpan n̄kpọ. Ana ikpeme mbak nnyịn idifre emi. Ntak-a? Sia mme n̄kpọ oro isinamde ke usen ke usen m̀mê afanikọn̄ ẹkeme ndinam ifre ata akpan n̄kpọ emi. Edi edieke enen̄erede enem nnyịn ndiwụt ke Jehovah enyene unen ndikara, iyekeme ndiyọ se ededi emi ọwọrọde nnyịn, inyụn̄ inen̄ede ikpere enye.

3. Nso ke Satan anam mme owo ẹkere?

³ Satan anam mme owo ẹkere ke Jehovah inyeneke unen  ndikara ofụri ekondo. Se enye eketịn̄de ke In̄wan̄ Eden okowụt ke Jehovah idịghe eti andikara, ke enye inyụn̄ iyomke n̄kpọ ọfọn mbon emi enye akarade. Satan anam mme owo ẹkere ke mmọ ẹyenen̄ede ẹkop inemesịt edieke mmọ ẹkarade idemmọ. (Gen. 3:1-5) Enye ama afiak etịn̄ n̄kpọ emi ọkọwọrọde ke idụhe owo emi anamde n̄kpọ Abasi ke ofụri esịt, ke edieke owo ọbọde ọkpọsọn̄ ufen ke enye ọyọkpọn̄ Abasi. (Job 2:4, 5) Emi anam Jehovah ayak ini ebe man ẹkụt ke mme owo ikemeke ndikara idemmọ n̄kụt unen.

4. Ntak emi anade ẹbiere m̀mê anie enyene unen ndikara?

⁴ Jehovah ọdiọn̄ọ ke se Satan eketịn̄de edi nsu. Edi ntak emi Jehovah ayakde ini ebe man Satan odomo ndiwụt ke ukara esie inenke? Ibọrọ mbụme emi ebehe mme angel ye mme owo. (Kot Psalm 83:18.) Adam ye Eve ikenyịmeke Jehovah akara mmimọ, ndien ọtọn̄ọde ke ini oro, ediwak owo inyụn̄ inyịmeke. Emi ekeme ndinam ndusụk owo ẹkere ke etie nte Satan eketịn̄ akpanikọ. Mfịna edisụk idodu ke otu mme idụt, ekpụk, ubon, ye mme owo, ibọhọke ẹnam mme owo ye mme angel ẹdiọn̄ọ owo emi odotde ndikara. Edi ke ini kpukpru owo ẹdidide idikụt ke Jehovah enyene unen ndikara, mmọ ẹyesụk ibuot ẹnọ ukara esie ke nsinsi. Emem oyodu ke ofụri isọn̄ ndien.​—Eph. 1:9, 10.

5. Nso ke ikpanam man iwụt ke Jehovah enyene unen ndikara?

⁵ Mme owo ẹyedikụt ke Jehovah kpọt enyene unen ndikara; ukara Satan ye ukara owo idikwe unen, ẹyenyụn̄ ẹsobo mmọ ẹfep. Ukara Obio Ubọn̄ Abasi emi Jesus edidide Edidem oyokụt unen, ndien mbon oro ẹdibọhọde idụk obio ubọn̄ oro ẹdidi mbon oro ẹkesọn̄ọde ẹda ẹnọ ukara Abasi. Emi oyowụt ke mme owo ẹkeme ndida nnọ ukara Abasi. (Isa. 45:23, 24) Ndi akpama nditiene nda nnọ ukara Abasi? Edieke akpamade, kûfre ndiwụt ke Jehovah kpọt enyene unen ndikara nyụn̄ diọn̄ọ ntak emi edide ata akpan n̄kpọ.

6. Ndiwụt ke Jehovah enyene unen ndikara edi akpan n̄kpọ akan nso?

⁶ Ndiwụt ke Jehovah enyene unen ndikara ofụri ekondo edi akpan n̄kpọ akan ndinam owo ekededi okop inemesịt. Ndi emi ọwọrọ ke edinyan̄a nnyịn ibeheke Jehovah mîdịghe ke enye ikereke iban̄a nnyịn? Idịghe se ọwọrọde edi oro. Ntak idọhọde ntre?

7, 8. Ntak emi Jehovah ndinam se enye ọkọn̄wọn̄ọde ediwụtde ke enye odot ndikara?

⁷ Jehovah enen̄ede ama onyụn̄ ekere aban̄a nnyịn. Ntak edi oro enye ọkọnọde Eyen esie edikpa man ikeme ndidu uwem ke nsinsi. (John 3:16; 1 John 4:9) Edieke Jehovah ekpetrede ndinam se enye ọkọn̄wọn̄ọde, Satan akpada oro owụt ke Jehovah edi osu nsu ye nte ke ukara esie ifọnke. Mbon oro ẹsibiọn̄ọde nnyịn ẹkpesak nnyịn ẹte: “Enye edidu esie emi ẹken̄wọn̄ọde? Koro tọn̄ọ nte mme ete ete nnyịn ẹkede ke n̄kpa, kpukpru n̄kpọ ẹtie kpa nte ẹketiede toto ke editọn̄ọ emi ẹkebotde mme n̄kpọ.” (2 Pet. 3:3, 4) Ntak edi oro Jehovah mîditreke ndinyan̄a ikọt esie man owụt ke imọ ikpọn̄ idot ndikara ofụri ekondo. (Kot Isaiah 55:10, 11.) Sia Jehovah edide Abasi ima, enye edikara ke ima. Ntre imenịm ke enye ayaka iso ndima nnyụn̄ n̄kere mban̄a kpukpru mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ye enye.​—Ex. 34:6.

 ⁸ Ndidọhọ ke ndiwụt ke Jehovah enyene unen ndikara edi ata akpan n̄kpọ iwọrọke ke enye idaha edinyan̄a nnyịn ke akpan n̄kpọ, m̀mê ke nnyịn iwọrọke n̄kpọ ndomokiet ke enyịn esie. Edi emi owụt ke imọfiọk ke ndiwụt ke Jehovah enyene unen ndikara edi akpan n̄kpọ akan enye ndinyan̄a nnyịn. Ndidiọn̄ọ emi ayan̄wam nnyịn isọn̄ọ ida ye Jehovah emi edide edinen Andikara.

9. Nso ke Satan eketịn̄ aban̄a Job? (Se akpa ndise ibuotikọ emi.)

⁹ N̄wed Job esịne ke otu n̄wed Bible emi ẹkebemde iso ẹwet. Enye anam ifiọk ntak emi nnyịn mîkpefreke se idide ata akpan n̄kpọ, oro edi, ndiwụt ke Jehovah kpọt enyene unen ndikara. Do ke isikot nte Satan ọkọdọhọde ke edieke Job ọbọde ọkpọsọn̄ ufen ke enye ọyọkpọn̄ Abasi. Satan ama ọdọhọ yak Jehovah otụhọde Job, edi Jehovah ikanamke utọ n̄kpọ oro. Utu ke oro, Jehovah ama ayak Satan otụhọde Job. Enye ọkọdọhọ Satan ete: “Kpukpru se enye enyenede esịne fi ke ubọk.” (Kot Job 1:7-12.) Ikebịghike Satan ama anam mme asan̄autom Job ye nditọ esie duop ẹkpan̄a, inyene esie onyụn̄ atak. Satan akanam etie nte ke Jehovah ekedi mfịna Job. (Job 1:13-19) Ekem Satan ama ọtọ Job ata idiọk udọn̄ọ emi okodorode owo ndidien. (Job 2:7) Se mme ufan abian̄a Job ita ye n̄wan esie ẹketịn̄de ama anam uwem etetim odorode enye.​—Job 2:9; 3:11; 16:2.

10. (a) Didie ke Job okowụt ke imọ ida ye Abasi? (b) Nso ndudue ke enye akanam?

¹⁰ Se Satan eketịnde ekedi ata anafai nsu. Job ikamaha ndikpọn̄ Jehovah. (Job 27:5) Edi enyene ini emi Job ekefrede se idide ata akpan n̄kpọ. Enye akatak ke ndikere ke idụhe se imọ iduede, onyụn̄ oyom ndifiọk ntak emi utọ afanikọn̄ emi ekpesịmde imọ. (Job 7:20; 13:24) Imọdiọn̄ọ ke ukụt akanam enye anam kpukpru oro, edi Jehovah ama okụt ke ọfọn inen̄ede enye. Nso ke Jehovah ọkọdọhọ enye?

11, 12. Nso ke Jehovah akan̄wam Job ọfiọk, ndien nso ke Job akanam?

¹¹ Se Jehovah eketịn̄de ye Job odu ke n̄wed Job ibuot 38 esịm 41. Edi itien̄wed emi itịn̄ke ke Jehovah ama ọdọhọ Job ntak emi afanikọn̄ ekesịmde enye. Akpan ntak emi akanamde Jehovah etịn̄ ikọ ye Job ikedịghe man anam enye ọfiọk ntak afanikọn̄ esie, nte n̄kpọ eke ẹdọhọde ke Jehovah okoyom nditịn̄ ikọ nnyan̄a idem. Utu ke oro, Jehovah okoyom  ndinam Job ọdiọn̄ọ ke enye idịghe-di n̄kpọ edieke ẹmende enye ẹdomo ye imọ. Ndien enye ama an̄wam Job ọdiọn̄ọ n̄kpọ en̄wen emi edide ata akpan n̄kpọ akan ufen esie. (Kot Job 38:18-21.) Emi ama anam Job edifiọk se idide ata akpan n̄kpọ.

¹² Ndi ama ọfọn nte Jehovah eketịn̄de ikọ ntre ye Job kpa ye oro Job mîkọkpọn̄ke enye ke ofụri ini afanikọn̄ oro? Ama ọfọn, Job ikonyụn̄ itọhọke. Job ama ama se Jehovah eketịn̄de ye enye. Ntak edi oro enye ọkọdọhọde ete: “[Mmosion̄o] se n̄ketịn̄de, ndien mmetie ke ntan ye ntọn̄ ntua n̄kpọfiọk.” Emi owụt ke se Jehovah eketịn̄de ye Job ama ọfọn ye Job. (Job 42:1-6) Elihu emi Job ọkọsọn̄ọde ama enen̄ede Job n̄ko. (Job 32:5-10) Ke Job ama ekenyịme item oro Abasi ọkọnọde enye onyụn̄ okpụhọde ekikere, Jehovah ama anam mbon en̄wen ẹfiọk ke imama nte Job ọkọsọn̄ọde ada ye imọ ke ini afanikọn̄.​—Job 42:7, 8.

13. Nso iwụt ke item oro Jehovah ọkọnọde Job okosụk ọfọfọn ye enye idem ke afanikọn̄ esie ama okokụre?

¹³ Item oro Jehovah ọkọnọde Job okosụk ọfọfọn ye enye idem ke afanikọn̄ esie ama okokụre. Ntak idọhọde ntre? Bible ọdọhọ ke “Jehovah [ama] ọdiọn̄ utịt uwem Job akan ntọn̄ọ esie.” Edi emi iketịbeke ke ediyịp enyịn, sia Job ama edinyene “nditọiren itiaba ye nditọiban ita” en̄wen nte ini akakade. (Job 42:12-14) Job ama esifụhọ nditọ esie oro Satan okowotde, onyụn̄ etie nte enye ikọsọpke ifre kpukpru se ikọwọrọde enye. Ekpededi Job ama edidiọn̄ọ se ikanamde utọ afanikọn̄ oro esịm enye, etie nte enye ama esikere ndusụk ini ntak emi Abasi akayakde imọ ibọ utọ ufen oro. Inamke n̄kpọ m̀mê nso ke Job ekesikere, enye ama esiti item oro Jehovah ọkọnọde enye, ndien oro ama ọdọn̄ enye esịt onyụn̄ an̄wam enye ọdiọn̄ọ se idide ata akpan n̄kpọ.​—Ps. 94:19.

14. Nso ke mbụk Job ekpep nnyịn?

¹⁴ N̄wed Job ekeme ndidọn̄ nnyịn esịt onyụn̄ anam nnyịn ifiọk se idide ata akpan n̄kpọ. Jehovah akanam ẹwet enye “ndida nteme nnyịn, man ikpenyene idotenyịn oto ke nnyịn ndiyọ nnyụn̄ mbọ ndọn̄esịt oro N̄wed Abasi ọnọde.” (Rome 15:4) Nso ke emi ekpep nnyịn? Nnyịn ikpayakke mfịna nnyịn anam ifre ke ndiwụt ke Jehovah kpọt enyene unen ndikara edi akpan n̄kpọ akan. Oyom isọn̄ọ ida ye Jehovah idem ke ini afanikọn̄ ukem nte Job.

15. Ntak emi ikpọsọn̄ọde ida iyọ idomo?

¹⁵ Nso ke ikpeti emi edin̄wamde nnyịn  isọn̄ọ ida iyọ idomo? Ọfọn iti ke idomo isịmke nnyịn ke ntak emi Jehovah ayatde esịt ye nnyịn. Edi nnyịn ndisọn̄ọ nda ke ini idomo owụt ke ida inọ ukara Abasi. (N̄ke 27:11) Ndisọn̄ọ nda nyọ idomo ayanam inyene “eti idaha” inyụn̄ itetịm inyene idotenyịn. (Kot Rome 5:3-5.) Mbụk Job owụt ke “Jehovah enen̄ede enyene esịt ima onyụn̄ atua owo mbọm.” (Jas. 5:11) Imenen̄ede inịm ke Jehovah ọyọdiọn̄ nnyịn ye kpukpru mbon oro ẹdade ẹnọ ukara esie. Akpana emi anam nnyịn ‘inen̄ede iyọ inyụn̄ inyene anyanime ye idatesịt.’​—Col. 1:11.

16. Ntak emi akpanade isiti ke ndiwụt ke Jehovah ikpọn̄ enyene unen ndikara edi ata akpan n̄kpọ?

¹⁶ Imọdiọn̄ọ ke mme mfịna nnyịn ẹkeme ndinam ọsọn̄ nnyịn ndusụk ini nditi ke ata akpan n̄kpọ edi ndiwụt ke Jehovah enyene unen ndikara. Idem n̄kpri n̄kpri mfịna nnyịn ẹkeme nditie nte akwa mfịna edieke itakde ke ndikere mmọ. Mmọdo, akpana isiti ke ndiwụt ke Jehovah ikpọn̄ enyene unen ndikara edi akpan n̄kpọ akan mfịna nnyịn.

17. Didie ke ndisịn idem ke n̄kpọ Abasi edin̄wam nnyịn ika iso iti se idide ata akpan n̄kpọ?

¹⁷ Ndika iso nsịn idem nnam n̄kpọ Abasi ayan̄wam nnyịn iti se idide ata akpan n̄kpọ. Ke uwụtn̄kpọ, Renee ama ọdọn̄ọ akpauben̄ ye kansa onyụn̄ esikop ubiak kpukpru ini. Enye ama esikwọrọ ikọ ọnọ mbon ufọkibọk, mbon udọn̄ọ, ye mbon oro ẹsikade ẹkese mbon udọn̄ọ ke nsio nsio ufọkibọk emi enye ekesibọde usọbọ. Ke ufọkibọk kiet, enye ama ada urua iba ye ubak kpọt ọkwọrọ ikọ ke hour 80. Idem ke ini Renee ekekperede ndikpa, enye ikefreke ndiwụt ke Jehovah enyene unen ndikara. Emi ama anam enye efre ndusụk mfịna esie.

18. Didie ke Jennifer okowụt ke ọfọn isiti se idide ata akpan n̄kpọ idem ke ini inyenede mfịna?

¹⁸ Ana ika iso ndiwụt ke Jehovah enyene unen ndikara, idem ke ini isobode mme mfịna eke usen ke usen ye mme n̄kpọ eken oro ẹtịmerede nnyịn esịt. Jennifer ama odu usen ita ke an̄wambehe ubomofụm ebet ubomofụm emi edimende enye inyọn̄. Ke ofụri usen ita oro, ekedi ẹdori ini emi mmọ ẹdidahade, ẹdorode. N̄kpọ oro ama anam idem emem enye onyụn̄ anam ufọk enen̄ede ọdọn̄ enye. Oro akpakanam enye etie eseme idem. Edi enye ama ọbọn̄ akam eben̄e Jehovah an̄wam imọ ikeme ndikwọrọ ikọ nnọ mbon oro ẹketienede ẹbet ubomofụm. Jehovah ama an̄wam enye ọkwọrọ ikọ ọnọ ediwak owo onyụn̄ ọnọ mmọ ediwak n̄wed. Jennifer ọdọhọ ete: “Jehovah ama an̄wam mi onyụn̄ ọnọ mi odudu nnam mme owo ẹfiọk enyịn̄ esie kpa ye se ikọwọrọde mi.” Jennifer ikefreke se idide ata akpan n̄kpọ.

19. Ikọt Abasi ẹda ẹnọ ukara anie?

¹⁹ Ikọt Jehovah kpọt ẹdiọn̄ọ ke ndiwụt ke Jehovah enyene unen ndikara edi ata akpan n̄kpọ. Idịghe mfịn ke mmọ ẹketọn̄ọ ndida nnọ ukara Abasi. Ntre ana nnyịn owo kiet kiet ika iso ndida nnọ ukara esie.

20. Jehovah ada didie ukeme oro afo esịnde ndisọn̄ọ nda nnọ ukara esie?

²⁰ Nen̄ede nịm ke Jehovah ama nte afo esịnde idem anam n̄kpọ esie onyụn̄ ọsọn̄ọde ada ọyọ idomo man owụt ke ada ọnọ ukara esie. (Ps. 18:25) Ke Ibuotikọ oro etienede, iyeneme ntak en̄wen emi odotde ada ọnọ ukara Jehovah kpọt ye nte akpanamde oro.