KE Plato ama akasan̄a akanade ofụri ikpehe Inyan̄ Mediterranean onyụn̄ etiene esịn idem ke mbre ukara Syracuse ke Sicily ke Greece, enye ama afiak ọnyọn̄ Athens akasiak ufọkn̄wed ntaifiọk do. Ẹdọhọ ke enye ekedi akpa ufọkn̄wed ntaifiọk ke Europe, ndien mi ke ẹkesikpep ibat ẹnyụn̄ ẹnam ndụn̄ọde ke ukpepn̄kpọ akwaifiọk.

Ata ediwak miliọn owo, ye mbon oro ẹdọhọde ke idi Christian ẹnịm ukpepn̄kpọ Plato ke akpanikọ. Ndusụk mmọ ẹkere ke se Plato ekekpepde ẹdu ke Bible. Kiet ke otu akpan ukpepn̄kpọ Plato ekedi ukpepn̄kpọ ukpọn̄ ikpaha ke nsinsi.

Plato ama enen̄ede oyom ndifiọk se isitịbede ke owo ama akakpa. N̄wed oro ẹkotde Body and Soul in Ancient Philosophy ọdọhọ ke “ukpepn̄kpọ ukpọn̄ ikpaha ke nsinsi ekedi kiet ke otu ukpepn̄kpọ emi Plato akamade akan.” Enye ama enen̄ede enịm ke “ukpọn̄ isikpaha ke ini ikpọkidem akpade, edi ke ukpọn̄ esibe ọkọbọ utịp eti n̄kpọ” emi owo akanamde ke ini enye okodude uwem, mîdịghe “ọkọbọ ufen idiọkn̄kpọ esie.” *

Ufọkn̄wed ntaifiọk Plato ama enen̄ede ọwọrọ etop ke ofụri isua ikie usụkkiet—ọtọn̄ọde ke isua 387 M.E.N. esịm 529 E.N. Mme ukpepn̄kpọ esie n̄ko ẹma ẹnen̄ede ẹwọrọ etop ke mme idụt emi Greece ye Rome ẹkekarade. Philo eyen Jew emi akamanade ke Alexandria ekedi owo akwaifiọk emi eketienede enịm ukpepn̄kpọ Plato. Ediwak mme adaiso ido ukpono ke Christendom ẹma ẹtiene ẹnịm n̄ko. Ntre ke nsio nsio ukpepn̄kpọ mbon akwaifiọk emi ẹkedide mme okpono ndem akasan̄a odụk ido ukpono mme Jew ye Christendom. Kiet ke otu ukpepn̄kpọ emi ekedi ukpepn̄kpọ ukpọn̄ ikpaha ke nsinsi.

N̄wed oro ẹkotde The Anchor Bible Dictionary ọdọhọ ete: “Ekpere ndidi kpukpru ukpepn̄kpọ Christian ẹto ukpepn̄kpọ akwaifiọk Greece, akpan akpan ukpepn̄kpọ Plato. Edi ndusụk mme etubom ufọkabasi ẹnen̄ede ẹnịm se Plato ekekpepde.” Se se mme n̄wed oro ẹtienede mi ẹtịn̄de.

Se Plato eketịn̄de: “[Ke ini owo akpade] ukpọn̄ esie isikpaha, edi esiwọrọ akada ke iso mme abasi . . . etịn̄ se enye akanamde. Ndịk isinamke mbon oro ẹkenamde eti n̄kpọ, edi idem esinen̄ede enyek mbon oro ẹkenamde idiọk.”—Plato—Laws, Ọyọhọ 12.

Se Bible etịn̄de: Bible ọdọhọ ke owo edi ukpọn̄, onyụn̄ ọdọhọ ke uwem emi owo odude edi ukpọn̄ n̄ko. Mme unam n̄ko ẹdi ukpọn̄. Ke ini owo akpade, ukpọn̄ akpa. * Se se mme itie N̄wed Abasi oro ẹtienede mi ẹtịn̄de:

• “Akpa owo oro Adam akakabade edi ukpọn̄ eke odude uwem.”​—1 Corinth 15:45.

• “Ndien Abasi ọdọhọ ete: ‘Yak isọn̄ osion̄o ukpọn̄ eke ẹdude uwem ke orụk mmọ, ufene ye unam eke ẹnyọnide ye unam ikọt.’”​—Genesis 1:24.

• “Yak ukpọn̄ mi akpa.”​—Numbers 23:10.

• “Ukpọn̄ eke anamde idiọk ayakpa n̄kpa.”—Ezekiel 18:4.

Bible ọdọhọ ke owo ama akpa, ke ukpọn̄ akpa sia owo edi ukpọn̄. Mmọdo, bụp idemfo ete, ‘Ndi se Bible ekpepde ke nnịm ke akpanikọ m̀mê nnịm se Plato ekekpepde?’