Nditọ fo ẹdọhọ ke uyakke mmimọ inyịghede idem ndomo esisịt. Edi esịt fo ọdọhọ fi ke amakam ọnọ mmọ ifụre akaha. Emekeme ndikere ke edieke inọde mmọ ekpri ufan̄, ke mmọ ẹkeme ndidụk mfịna.

Ntre afo emekeme ndinyụn̄ nnịm ibet ifan̄ nnọ nditọ fo. Edi bem iso kere se isinamde mmọ ẹsọn̄ ibuot.

Nsu: Idụhe uyen emi mîsisọn̄ke ibuot; nsọn̄ibuot edi ido uyen.

Akpanikọ: Edieke mme ete ye eka ẹnịmde ibet ifan̄ ẹnyụn̄ ẹtịn̄de ntak emi inịmde ibet emi ẹnọ nditọ, utọ nditọ oro isiwakke ndisọn̄ ibuot.

Ediwak n̄kpọ ẹsinam nditọwọn̄ ẹsọn̄ ibuot, edi mme ete ye eka ẹkeme nditiene nnam nditọ ẹsọn̄ ibuot edieke ibet emi mmọ ẹnịmde ọsọn̄de akaha, m̀mê edieke mmọ ẹsụk ẹdọhọde nditọ ẹnịm ibet emi mmọ ẹma ẹkekpon ẹbe. Yak inọ uwụtn̄kpọ ifan̄:

• Ibet emi etiede nte n̄kpọkọbi. Ke ini mme ete ye eka ẹnọde nditọ ibet edi itịn̄ke ntak emi inọde ibet oro, ibet oro edikabade itie nte n̄kpọkọbi emi ọkọbide eyenọwọn̄ enịm itie kiet. Emi esinam mme uyen ẹdedịbe ẹnam mme n̄kpọ oro mme ete ye eka ẹkpande mmọ.

• Nditọ fo ẹkpon owo. Eyenọwọn̄ ekeme ndidop uyo ndaha ke ini ete m̀mê eka ọdọhọde enye, “Ka kanam se ndọhọde, kûbụp mi mbụme.” Edi mbon emi ẹmanade ẹkpon esisịt ididopke uyo idaha. Ana etịn̄ ntak ọnọ mmọ. Ke mîbịghike mmọ ẹdidụn̄ ke idem mmọ, ndien oyoyom mmọ ẹbiere ikpọ n̄kpọ ke idem mmọ. Akam ọfọn mmọ ndikpep ndibiere n̄kpọ nte ọfọnde idahaemi mmọ ẹsụk ẹdude ye afo mi.

Nso ke akpanam edieke etiede nte ke kpukpru ibet emi enịmde ayayat nditọ fo?

Akpa kan̄a, mme uyen ẹdiọn̄ọ ke ete ye eka mmimọ ẹnyene ndikpeme mmimọ. Ntre, nịm ibet, nyụn̄ kụt ete ke emetịn̄ ntak emi enịmde ibet oro ọnọ mmọ. N̄wed emi ekerede Letting Go With Love and Confidence ọdọhọ ete: “Sia mme uyen ẹdiọn̄ọde ke ete ye eka ẹnyene ndikpeme mmimọ, ke ini ẹnọde mmọ ibet emi an̄wan̄ade mmọ, mmọ idisọpke idu etịme etịme uwem.” Edi mme ete ye eka emi ẹyakde nditọ ẹnam se ẹmama iwụtke ke imama nditọ mmimo. Ndien se isinamde nditọ ẹsọn̄ ibuot edi oro.—Se Bible etịn̄de: Mme N̄ke 29:15.

Nso ndien ke akpanam? Dọhọ eyen fo etịn̄ nte enye adade ibet emi enịmde. Ke uwụtn̄kpọ, edieke esidọhọde eyen fo ọnyọn̄ edi ufọk n̄kanika itiokiet mbubreyo, ndien enye ọdọhọ mbọk ayak isikam inyọn̄ idi n̄kanika itiaba, kpan̄ utọn̄ yak enye etịn̄ ntak. Eyen oro ọdiọn̄ọde ke ete ye eka ẹsikpan̄ utọn̄ ẹnọ imọ ayama ndinam se ẹdọhọde ọkpọkọm se ẹdọhọde oro inen̄ekede inem enye.—Se Bible etịn̄de: James 1:19.

Mbemiso ebierede se edinamde, ti ete ke adan̄aemi nditọwọn̄ ẹsiyomde ẹyak mmimọ inam se imama, ke mme ete n̄ko isiyakke nditọ ẹnyenyịghede idem. Ntre, nen̄ede kere ban̄a se eyen fo oyomde. Ndi enye odu uwem nte eyen owo? Ndi edi se ayakde enye ọnyọn̄ edi ke ini emi enye ọdọhọde? Edieke edide ntre, nyụn̄ nyịme nọ enye.—Se Bible etịn̄de: Genesis 19:17-22.

Ke ama akakpan̄ utọn̄ okop se eyen fo etịn̄de, kụt ete ke amanam enye ọdiọn̄ọ se afo ekerede aban̄a n̄kpọ oro. Edieke anamde oro, afo ekpep enye ndikere mban̄a mbon en̄wen utu ke ndikere mban̄a se enye oyomde kpọt.—Se Bible etịn̄de: 1 Corinth 10:24.

Ama ebiere n̄kpọ, tịn̄ se inamde ebiere n̄kpọ oro ntre. Idem edieke eyen oro mîmaha se ebierede oro, esịt oyosụk enem enye nte ke amama ndikpan̄ utọn̄ n̄kop ekikere esie. Ti ete ke afo ekpep eyen fo nte enye edidude uwem ama okpon. Edieke afo enịmde ibet ifan̄ onyụn̄ etịn̄de ntak emi enịmde ibet emi ọnọ eyen fo, enye oyodu uwem nte ọdiọn̄ọ-idem-owo ke enye ama okpon.—Se Bible etịn̄de: Mme N̄ke 22:6.