NSO ke akpanam edieke ẹsitọhọde kpukpru ini ke ubon mbufo? Ekeme ndidi ẹmetọhọ idahaemi ẹkan akpa, ndien utọk mbufo isidịghe ekpri utọk. Ndusụk ini usûdiọn̄ọke-diọn̄ọ se idade utọk emi idi. Kpa ye oro, mbufo ẹmema kiet eken inyụn̄ iyomke ndinam se idibiakde owo ekededi ke ubon mbufo.

Ọfọn ọdiọn̄ọ ke mbufo ndinyene nsio nsio ekikere ke n̄kpọ iwọrọke ke ubon mbufo idianake kiet. Edi nte mbufo ẹdinamde n̄kpọ ke ini ẹnyenede nsio nsio ekikere ekeme ndinam emem odu ke ufọk mîdịghe anam mbufo ẹtọhọ. Se ndusụk n̄kpọ emi akpanamde mi man ẹtre utọk.

Owo isifan̄ake n̄kpọ ikpọn̄; esifan̄a ye owo. Ntre, ke ini mfan̄a ọtọn̄ọde, edieke owo kiet odopde uyo onyụn̄ akpan̄de utọn̄ ọnọ owo enye eken, emi ayanam ikọ etre. Ntak edi oro mîfọnke ndisisio usiene ke ini owo etịn̄de m̀mê anamde se ibiakde fi. Mụm idem kama nyụn̄ wụt ke ọmọdiọn̄ọ idem. Ti ke ubon mbufo ndidu ke emem ọfọn akan afo ndiyom unen.

“Ke ini ifia okụrede ikan̄ enịme, ndien ke ini owo edidọk mîdụhe utọk odobo.”—Mme N̄ke 26:20.

Edieke esịt ayatde owo ke ubon fo, ọkpọfọn enyene ime akpan̄ utọn̄ okop se inamde esịt ayat enye. Emi ekeme ndinam esịt osụhọ enye onyụn̄ anam emem odu ke ufọk. Utu ke ndikere idiọk mban̄a se inamde esịt ayat enye, wụt ke ọmọdiọn̄ọ ke se itịbede inemke enye esịt. Kûkere ke enye anam n̄kpọ ke usua sia ekeme ndidi enye ikohokoi inam. Ndusụk ini, owo esidue etịn̄ se enye mîkpetịn̄ke mîdịghe se iwọrọde owo ekeme ndinam enye edue etịn̄ ikọ emi abiakde fi.

“Ẹmen esịt ima emi asan̄ade ye mbọm ẹsịne ọkọrọ ye mfọnido ye nsụhọdeidem ye ifụre ifụre ido ye anyanime.”—Colossae 3:12.

Edieke esịt enen̄erede ayat fi, ọkpọfọn adaha kan̄a yak esịt osụhọ fi. Emekeme ndidụk ubet en̄wen mîdịghe ọwọrọ asan̄a ke an̄wa tutu esịt osụhọ fi. Emi iwọrọke ke afo uyomke ndida nnam emem inyụn̄ iwọrọke ke oyom ndidodop mbonubon fo uyo. Utu ke oro, ini emi akam edi ata eti ini ndida mbọn̄ akam nnọ Abasi, ndọhọ enye anam enyene ime onyụn̄ ọfiọk se akpanamde.

“Ke utọk mîka-isiahake kan̄a, daha.”—Mme N̄ke 17:14.

Nditie n̄kere se editịn̄de man enen̄ede abiak owo enye eken idiyakke emem odu ke ufọk. Utu ke oro, n̄wana tịn̄ se idinamde esịt osụhọ enye. Ndien utu ke ndikere ke ikpanaha esịt ayat enye, kam bụp enye se inamde esịt ayat enye. Edi, kûfre ndikọm enye edieke emi an̄wamde fi ọdiọn̄ọ se akpanamde.

“Enyene owo emi etịn̄de ikọ ye unana edikere, nte emi akan̄kan̄ ekịmde, edi edeme mbon ọniọn̄ ọkọk unan.”—Mme N̄ke 12:18.

Edieke owo ke ubon fo ayatde esịt, emi ekeme ndinam esịt etiene ayat fi edieke mûkpemeke. Kûtịn̄ ikọ uyat uyat ye enye, kûsụn̄i enye, kûnyụn̄ utịn̄ ikọ umenede uyo, idem ọkpọkọm esịt ayat fi didie. Kûdọhọ ke enye imaha fi m̀mê ke enye isikpan̄ke utọn̄ inọ fi. Utu ke oro, tịn̄ sụn̄sụn̄ nọ enye nte se enye anamde abiakde fi. Ke uwụtn̄kpọ, emekeme ndidọhọ ke isinemke imọ ke ini enye anamde emi m̀mê oko. Ndiberi owo, ndisiak owo ufia, nditịgha owo m̀mê ndinam mme n̄kpọ ntem ifọnke ke baba usụn̄ kiet. Ifọnke n̄ko ndisụn̄i owo, ndision̄o owo ndo, ndinyụn̄ ntịn̄ ikọ nsịn owo ndịk ke idem.

“Ẹsion̄o kpukpru idiọk udu ye iyatesịt ye ifụtesịt ye mfiori ye ikọ isụn̄i ẹfep ke idem mbufo ọkọrọ ye kpukpru idiọkn̄kpọ.”—Ephesus 4:31.

Kûyak iyatesịt anam efre ata akpan n̄kpọ emi akpanade anam, oro edi, ndinam emem. Ti ete ke edieke an̄wanade ye owo, editak mbufo mbiba. Edi edieke anamde emem, edifọn ye mbufo mbiba. Ntre, nyịme ke imọ ima itiene idue. Idem ọkpọkọm ekere ke inyeneke se imọ ikeduede, omosụk ekeme ndikpe ubọk nte akayakde esịt ayat fi, nte ọkọbọrọde enye ikọ ntre, m̀mê ekeduede anam esịt ọdọdiọn̄ ayat enye. Ndinam emem ọfọn akan ndiyom unen. Ndien edieke owo ekpede fi ubọk, sọsọp fen nọ enye.

“Sụhọde idem, ka kọduọ owo oro ke ukot nyụn̄ kpe enye ubọk.”—Mme N̄ke 6:3.

Ke ẹma ẹkebiere utọk, nso ke akpanam man emem odu ke ufọk mbufo. Se idinemede edi oro ke ibuotikọ emi etienede.