Mme Usen Ntịn̄nnịm Ikọ Daniel ye Mbuọtidem Nnyịn

“Ọfọfọn ọnọ owo eke ebetde, onyụn̄ osịmde tọsịn usen ye usen ikie ita ye edịp ye efụt.”—DANIEL 12:12.

1. Ntak emi ekese owo ẹkpụde ndikụt ata inemesịt, ndien ẹbuan ata inemesịt ye nso?

 KPUKPRU owo ẹyom ndikop inemesịt. Mfịn, nte ededi, ibat ibat owo ẹkop inemesịt. Ntak-a? Ntak kiet edi koro n̄wakn̄kan owo ẹyomde inemesịt ke ukwan̄ itie. Ẹsiyom inemesịt ke mme utọ n̄kpọ nte ifiọkn̄wed, inyene, ubọkọkọ, m̀mê ediyom ndinyene odudu. Jesus, nte ededi, ke ọtọn̄ọde Ukwọrọikọ esie ke Obot, akabuan inemesịt ye owo ndinyene udọn̄ ke n̄kpọ eke spirit, mbọm, edisana esịt, ye mme mbiet edu oro. (Matthew 5:3-10) Utọ inemesịt oro Jesus eketịn̄de aban̄a edi ata inemesịt ye enyeoro ebịghide.

2. Nte ekemde ye prọfesi, nso idida ikosịm inemesịt ke utịt ini, ndien nso mme mbụme ẹdemede kaban̄a emi?

² Ye nsụhọ oro ẹyetde aran ke utịt ini emi, inemesịt enyene ebuana ye n̄kpọ efen. Ke n̄wed Daniel, nnyịn ikot ite: “Ka okuomọ, Daniel: koro ẹdịpde ikọ emi, ẹnyụn̄ ẹnịm mmọ seal ke esịt tutu osịm ke utịt ini. Ọfọfọn ọnọ owo eke ebetde, onyụn̄ osịmde tọsịn usen ye usen ikie ita ye edịp ye efụt.” (Daniel 12:9, 12) Ewe ikpehe ini ke ke usen 1,335 ẹmi ọniọn̄ eketre? Ntak emi mbon oro ẹkedude uwem ke ini emi ẹkekopde inemesịt? Nte emi enyene n̄kpọ ndomokiet ndinam ye mbuọtidem nnyịn mfịn? Ẹn̄wam nnyịn ndibọrọ mme mbụme ẹmi edieke nnyịn isede ifiak edem ikosịm ini emi Daniel ekewetde mme ikọ ẹmi, esisịt ini ke Israel ama ọkọwọrọ ke ntan̄mfep ke Babylon ye ke ọyọhọ isua ita eke Cyrus edidem eke Persia.—Daniel 10:1.

Edifiak N̄wụk Ada Inemesịt Edi

3. Nso edinam eke Edidem Cyrus akada akwa inemesịt ọsọk mme anam-akpanikọ Jew ke 537 M.E.N., edi nso ifet ke Cyrus mîkọnọhọ mme Jew?

³ Ye mme Jew, ediwọrọ ke Babylon ekedi ini ata idatesịt. Ke mme Jew ẹma ẹkeyọ ke ntan̄mfep ke n̄kpọ nte isua 70, Akwa Cyrus ama ọdọhọ mmọ ẹfiak ẹnyọn̄ Jerusalem man ẹkebọp temple Jehovah. (Ezra 1:1, 2) Mbon oro ẹkenyọn̄ọde ẹkesan̄a ye akwa idotenyịn, ẹbehede ke isọn̄ emana mmọ ke 537 M.E.N. Nte ededi, Cyrus ikọdọhọke mmọ ẹfiak ẹwụk obio ubọn̄ ke idak andito ubon Edidem David.

4, 5. (a) Ini ewe ke ẹkekan itie ubọn̄ David? Ntak-a? (b) Nso nsọn̄ọ ke Jehovah ọkọnọ nte ke ẹyefiak ẹwụk itie ubọn̄ David?

⁴ Oro ama enyene se ọwọrọde. N̄kpọ nte isua ikie ition mbemiso, Jehovah ama ọn̄wọn̄ọ ọnọ David ete: “Ufọk fo ye ubọn̄ fo [eye]sọn̄ ẹda ke iso fo ke nsinsi: ebekpo fo eyewụhọ ke nsinsi.” (2 Samuel 7:16) Ke mfụhọ, n̄wakn̄kan mme andito udịm ubọn̄ David ẹma ẹsọn̄ ibuot, ndien isop iyịp idụt oro ama akabade okpon tutu ke 607 M.E.N., Jehovah ama ayak ẹkan itie ubọn̄ edidem David. Ke ẹsiode esisịt ini oro enye okodude ke idak Maccabee ẹfep, Jerusalem okodu ke idak ukara esenidụt ọtọn̄ọde ke ini oro tutu osịm udiana nsobo esie ke 70 E.N. Ntem, ke 537 M.E.N., “ini mme Gentile [“edikem ini mme idụt,” NW],” emi eyen David ndomokiet mîdikarake nte edidem, okosụk akakaiso.—Luke 21:24.

⁵ Edi, Jehovah ikefreke un̄wọn̄ọ oro enye ọkọwọn̄ọde ọnọ David. Ebede ke udịm udịm  n̄kukụt ye ndap, enye, ebe ke Daniel prọfet esie, ama ayarade mme n̄kpọntịbe ini iso ererimbot ke nde ke nde, emi ẹdidade itie ke ediwak isua ikie ọtọn̄ọde ke ini emi Babylon akarade ererimbot tutu osịm ini emi edidem ke udịm ubon David edifiakde akara ke obio ubọn̄ ikọt Jehovah. Mme prọfesi ẹmi ẹwetde ke Daniel ibuot 2, 7, 8 ye Da 10-12, ẹma ẹsọn̄ọ ẹnọ mme anam-akpanikọ Jew nte, ke akpatre, ebekpo David ke akpanikọ “eyewụhọ ke nsinsi.” Ke akpanikọ, utọ akpanikọ emi ẹkeyararede mi ama ada inemesịt ọsọk mme Jew oro ẹkefiakde ẹnyọn̄ isọn̄ emana mmọ ke 537 M.E.N.!

6. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ite ke ndusụk prọfesi Daniel ẹkenyene ndisu ke ini nnyịn?

⁶ N̄wakn̄kan ke otu mme ẹwetn̄kpọ mban̄a Bible ẹdọhọ ke mme prọfesi Daniel ẹma ẹkpere ndisu ofụri ofụri mbemiso emana Jesus Christ. Edi emi nte an̄wan̄ade idịghe akpanikọ. Ke Daniel 12:4, angel kiet ama asian Daniel ete: “Dịp ikọ ẹmi, nyụn̄ nịm seal ke n̄wed, tutu osịm ke utịt ini. Ediwak owo ẹyeyọrọ ẹdi, ẹyọrọ ẹka, ndien ifiọk eyekpon akaiso.” Edieke akanade ẹmen seal ẹfep ke n̄wed Daniel—ẹyararede se enye ọwọrọde ọyọhọ ọyọhọ—emi ekenyene ndiddi ke utịt ini kpọt, ih ke nsụhọde n̄kaha ndusụk prọfesi esie ana ẹnyene n̄kpọ ndinam ye ini oro.—Se Daniel 2:28; 8:17; 10:14.

7. (a) Ini ewe ke edimek ini mme idụt eketre, ndien ewe usọp usọp mbụme ke ẹkenyene ndibọrọ adan̄aoro? (b) Mmanie mîkedịghe “asan̄autom emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄”?

⁷ Ke 1914 edimek ini mme idụt ama etre, ndien utịt ini ererimbot emi ama ọtọn̄ọ. Ẹma ẹfiak ẹwụk Obio Ubọn̄ David, idịghe ke Jerusalem eke isọn̄, edi ke “obubịt enyọn̄” oro enyịn mîkwe. (Daniel 7:13, 14) Ke ini oro, sia “idiọk n̄kpasịp” eke nsunsu Ido Ukpono Christ ẹkesụk ẹkọride, idaha ata Ido Ukpono Christ ikan̄wan̄ake—ke nsụhọde n̄kaha ke enyịn mme owo. Edi, ẹkenyene ndibọrọ akpan mbụme kiet: “Anie ndien edi asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄?” (Matthew 13:24-30; 24:45) Anie ke isọn̄ edida ke ibuot Obio Ubọn̄ David oro ẹfiakde ẹwụk? Ididịghe nditọete Daniel eke obụk, kpa mme Jew. Ẹma ẹsịn mmọ koro mmọ mîkenyeneke mbuọtidem ẹnyụn̄ ẹtuakde ukot ẹduọn̄ọ ke ntak Messiah. (Rome 9:31-33) Owo ikekwe asan̄autom emi anamde akpanikọ nte edide ukem ye mme n̄ka Christendom ke usụn̄ ndomokiet! Ndiọi utom mmọ ẹma ẹwụt nte ke Jesus ikọdiọn̄ọke mmọ.  (Matthew 7:21-23) Anie, ndien, ke enye ekedi?

8. Mmanie ẹkewụt nte idide “asan̄autom emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ke utịt ini? Nnyịn isan̄a didie ifiọk?

⁸ Nte eyịghe ndomokiet mîdụhe, ekedi ekpri otu nditọete Jesus oro ẹyetde aran ẹmi ke 1914 ẹkediọn̄ọde nte Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible edi ọtọn̄ọde ke 1931 ẹkedidiọn̄ọde nte Mme Ntiense Jehovah. (Isaiah 43:10) Edi mmọ ikpọn̄ ẹketan̄a Obio Ubọn̄ oro ẹkefiakde ẹwụk ke udịm ubon David. (Matthew 24:14) Edi mmọ kpọt ẹkeda san̄asan̄a ẹkpọn̄ ererimbot ẹnyụn̄ ẹnam ẹdiọn̄ọ ẹban̄a enyịn̄ Jehovah. (John 17:6, 14) Ndien edi mmọ ikpọn̄ ke mme prọfesi Bible oro ẹnyenede ẹbuana ye ikọt Abasi ke mme utịt usen emi ẹsu ke idem. Odude ke otu prọfesi ẹmi edi mme udịm udịm ikpehe ini ntịn̄nnịm ikọ oro ẹwetde ke Daniel ibuot 12 esịnede usen 1,335 oro edidade inemesịt ẹdi.

Usen 1,260

9, 10. Mme n̄kpọntịbe ewe ẹnịm “ini ye ini iba ye ubak ini” eke Daniel 7:25 idiọn̄ọ, ndien ke ewe itien̄wed Abasi en̄wen ke ẹsiak ukem ikpehe ini oro ebietde enyeemi?

⁹ Ke Daniel 12:7, nnyịn ikot iban̄a akpa ikpehe ini ntịn̄nnịm ikọ oro ntem: “Edidi ini, ye ini iba, ye ubak ini; ndien adan̄aemi enye edisuande odudu edisana mbio ama, ẹyema kpukpru n̄kpọ ẹmi.” * Ẹsiak ukem ikpehe ini emi ke Ediyarade 11:3-6, emi ọdọhọde ke mme ntiense Abasi ẹyesịne ọfọn̄ikpo ẹkwọrọ ikọ ke isua ita ye ubak ndien ekem ẹyewot mmọ. N̄ko, ke Daniel 7:25, nnyịn ikot ite: “Enye eyetịn̄ ikọ aban̄a Ata Edikon̄, onyụn̄ osobo edisana ikọt Ata Edikon̄; onyụn̄ ekere ndikpụhọde ini ye mme ewụhọ: ndien ẹyeda mmọ ẹsịn enye ke ubọk tutu ekem ke ini ye ini iba ye ubak ini.”

¹⁰ Ke prọfesi eke ukperedem emi, “enye” oro ẹsiakde do edi ọyọhọ ukara ererimbot ition ke ẹtọn̄ọde ke Babylon ẹbat. Enye edi “ekpri nnụk,” emi Eyen owo ọbọde “ubọn̄, ye ukpono, ye itie edidem,” ke ini ukara esie. (Daniel 7:8, 14) Ndamban̄a nnụk emi, ke akpasarade ekedide ukara Britain, ama ọkọri ke ini akpa ekọn̄ ererimbot akabade edi adiana iba ukara ererimbot eke Anglo-America, emi United States akarade idahaemi. Ke ini m̀mê isua ita ye ubak, ukara ererimbot enyeemi eyenyen̄e ndisana ikọt onyụn̄ odomo ndikpụhọde mme ini ye ewụhọ. Ke akpatre, ẹyeyak ndisana owo ẹsịn enye ke ubọk.—Se n̄ko Ediyarade 13:5, 7.

11, 12. Nso mme n̄kpọntịbe ẹkeda ẹkesịm ntọn̄ọ usen 1,260 eke ntịn̄nnịm ikọ oro?

¹¹ Didie ke kpukpru mme prọfesi ẹmi ẹbietde kiet eken mi ẹkesu? Ke ediwak isua mbemiso Ekọn̄ Ererimbot I, nditọete Jesus oro ẹyetde aran ẹma ẹnọ ntọt an̄wan̄wa ẹte ke 1914 edikụt utịt edimek ini mme idụt. Ke ini ekọn̄ akasiahade, ama ana in̄wan̄în̄wan̄ nte ke ẹma ẹfụmi ntọt oro. Satan ama ada “unam” esie anam n̄kpọ, kpa esop ukaraidem ererimbot eke ini oro emi Ukara Britain akakarade, ke ukeme ‘ndikpụhọde mme ini ye ewụhọ,’ man esịk ini emi Obio Ubọn̄ Abasi edikarade onịm. (Ediyarade 13:1, 2) Enye ama okpu. Ẹma ẹwụk Obio Ubọn̄ Abasi ke heaven, ke ebiet emi oyomde usụn̄ akan se owo ekemede ndisịm.—Ediyarade 12:1-3.

¹² Ye Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible, ekọn̄ oro ekedi ini udomo. Ọtọn̄ọde ke January 1914 mmọ ke ẹkewụt ndise Photo-Drama of Creation, kpa ndise Bible oro okodụride ntịn̄enyịn owo aka mme prọfesi Daniel. Ke ndaeyo isua oro ke n̄kan̄ Edere Edere Ererimbot, ekọn̄ ama asiaha. Ke October, edimek ini ama etre. Ke utịt isua oro, nsụhọ oro ẹyetde aran ke ẹkedori enyịn ndisobo ukọbọ, nte ẹkụtde ẹto akpanikọ oro nte ke ibuotikọ isua oro ẹkemekde ẹnọ 1915 ekedi mbụme oro Jesus okobụpde mme mbet esie ete, “Nte mbufo ẹmekeme ndin̄wọn̄ cup mi?” ọkọn̄ọde ke Matthew 20:22, King James Version Version.

13. Didie ke Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹkesịne ọfọn̄ikpo ẹkwọrọ ikọ ke usen 1,260, ndien nso ikotịbe ke utịt ikpehe ini oro?

 ¹³ Ntre, ọtọn̄ọde ke December 1914, ekpri otu mme ntiense emi ‘ẹkekwọrọ ikọ ye ọfọn̄ikpo,’ ẹyọde ke nsụhọdeidem nte mmọ ẹtọtde ubiereikpe Jehovah. N̄kpọntịbe oro okotụkde ediwak owo, ke 1916, ekedi n̄kpa C. T. Russell, kpa akpa etieibuot Watch Tower Bible and Tract Society. Nte ntịme ekọn̄ akatarade, mmọ ẹma ẹsobo ekese ubiọn̄ọ. Ẹma ẹkọbi ndusụk mmọ. Mme owo, utọ nte Frank Platt ke England ye Robert Clegg ke Canada, ẹma ẹbọ ndutụhọ ẹto mme ibak ibak ukara. Ke akpatre, ke June 21, 1918, ẹma ẹbiere n̄kpọkọbi uwak isua ke ntak nsunsu edori ikọ ẹnọ J. F. Rutherford, obufa etieibuot, ọkọrọ ye mme akama utom Watch Tower Bible and Tract Society eken. Ntre, ke utịt ikpehe ini ntịn̄nnịm ikọ oro, “ekpri nnụk” oro ama owot an̄wan̄wa utom ukwọrọikọ oro ẹketịmde.—Daniel 7:8, King James.

14. Didie ke mme n̄kpọ ẹkekpụhọde ẹnọ nsụhọ oro ẹyetde aran ke 1919 ye ke oro ebede?

¹⁴ N̄wed Ediyarade etịn̄ prọfesi aban̄a se idade itie ke oro ebede. Ke esisịt ini unana edinam utom ama ekebe—emi ẹkebemde iso ẹtịn̄ ẹban̄a nte usen ita ye ubak emi edikpade ẹna ke efak—nsụhọ oro ẹyetde aran ẹma ẹdu uwem ẹnyụn̄ ẹfiak ẹkop odudu. (Ediyarade 11:11-13) Ke March 26, 1919, ẹma ẹsana etieibuot ye mme akama utom Watch Tower Bible and Tract Society ẹyak, ndien ke ukperedem ẹma ẹtebe mmọ ikpe ofụri ofụri ke edori ikọ oro ẹkedoride mmọ. Ndondo oro ẹkesanade mmọ ẹyak, nsụhọ oro ẹyetde aran ẹma ẹtọn̄ọ ndifiak nnam ndutịm nnọ n̄kaiso utom. Ntem, ke edisu akpa n̄kpọnnam eke Ediyarade, mmọ ẹma ẹwọn̄ọ ke akwa udem unana edinam utom nte n̄kukun̄kpọyọriyọ eke spirit emi nsụn̄ikan̄ akwa ikan̄ etienede, edide idiọn̄ọ n̄kịmn̄kịm ini iso ọnọ nsunsu ido ukpono. (Ediyarade 9:1-11) Ke ufan̄ isua ifan̄ efen, mmọ ẹma ẹkop nsọn̄idem eke spirit ẹnyụn̄ ẹben̄e idem ẹnọ se ikanade ke iso. Ke 1921 mmọ ẹma ẹsio obufa n̄wed, The Harp of God, emi ẹketịmde ndin̄wam mbufa owo ye nditọwọn̄ ẹkpep mme akpan akpanikọ Bible. (Ediyarade 12:6, 14) Kpukpru se ẹnemede ke ikpehe ekikere emi okotịbe ke ufan̄ akpan ikpehe ini efen.

Usen 1,290

15. Didie ke nnyịn ikeme ndibat ntọn̄ọ usen 1,290? Ini ewe ke ikpehe ini emi ọkọtọ̄nọ?

¹⁵ Angel ọkọdọhọ Daniel ete: “Toto ke ini emi ẹdisiode nsinsi uwa [“n̄kaiso uwa,” ikọ idakisọn̄ NW] ẹfep ẹnyụn̄ ẹdiọkde n̄kpọ mbubiam nsobo, edi tọsịn usen ye usen ikie iba ye anan̄ ye duop.” (Daniel 12:11) Ke idak Ibet Moses, ẹkesifọp “n̄kaiso uwa” ke itieuwa ke  temple ke Jerusalem. Mme Christian isiwaha mme edifọp uwa, edi mmọ ẹsiwa n̄kaiso uwa eke spirit. Paul eketịn̄ aban̄a emi ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Yak nnyịn iwa uwa ekọm inọ Abasi kpukpru ini . . . , kpa mfri n̄kpọkinua eke ẹkponode enyịn̄ esie.” (Mme Hebrew 13:15; men Hosea 14:2 domo.) Ẹma ẹmen n̄kaiso uwa emi ẹfep ke June 1918. Nso, ndien, ikedi “n̄kpọ mbubiam”—kpa ọyọhọ ikpehe iba oro ẹkenyenede ndidụn̄ọde mfiọk? Enye ekedi Esop Ediomi M’idụt, emi mme odudu oro ẹkekande ke utịt Ekọn̄ Ererimbot I ẹketọn̄ọde. * Enye ekedi n̄kpọ mbubiam koro mme adaiso Christendom ẹkenịmde enye ke itie Obio Ubọn̄ Abasi, ẹwụtde Esop Ediomi nte n̄kukụre idotenyịn owo ndinyene emem. Ẹkenọ ekikere nditọn̄ọ Esop Ediomi oro ke January 1919. Edieke nnyịn ibatde usen 1,290 (isua ita, ọfiọn̄ itiaba) ọtọn̄ọde ke ini oro, enye editre ke September 1922.

16. Ke utịt usen 1,290, didie ke akana in̄wan̄în̄wan̄ nte ke nsụhọ oro ẹyetde aran ẹma ẹdu ke mben̄eidem ndinam utom?

¹⁶ Nso ikotịbe adan̄aoro? Ọfọn, Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible kemi ẹma ẹfiak ẹkop idem, ẹbọhọ Akwa Babylon, ẹnyụn̄ ẹben̄e idem nditọn̄ọ edinam. (Ediyarade 18:4) Ke mbono oro ẹkenịmde ke September 1922 ke Cedar Point, Ohio, U.S.A., mmọ ẹma ẹtọn̄ọ nditan̄a ubiereikpe Abasi ndori Christendom ke idem ye unana ndịk. (Ediyarade 8:7-12) Ẹma ẹtọn̄ọ ndikop mfiomo ke mme itie oro n̄kukun̄kpọyọriyọ ẹketopde! Nso en̄wen okosụhọ, ọyọhọ n̄kpọnnam iba eke Ediyarade ama ọtọn̄ọ. Akwa udịm mbonekọn̄ Christian oro ẹwatde ke enan̄-mbakara—emi ke akpa ekesịnede nsụhọ oro ẹyetde aran ndien ke ukperedem akwa otuowo ẹnamde ibat oro ọtọt—ẹma ẹwọrọ inikiet inikiet ẹyọhọ ke ofụri isọn̄. (Ediyarade 7:9; 9:13-19) Ih, utịt usen 1,290 ama ada idatesịt ọsọk ikọt Abasi. * Edi se ikande oro ama odu.

Usen 1,335

17. Ini ewe ke usen 1,335 ọkọtọn̄ọ onyụn̄ etre?

¹⁷ Daniel 12:12 ọdọhọ ete: “Ọfọfọn ọnọ owo eke ebetde, onyụn̄ osịmde tọsịn usen ye usen ikie ita ye edịp ye efụt.” Usen 1,335 ẹmi, m̀mê isua ita, ye ọfiọn̄ itiaita ye ubak, nte an̄wan̄ade ọkọtọn̄ọ ke utịt ịkpehe ini oro ekebemde iso. Ke itọn̄ọde ke September 1922 ibat, emi ada nnyịn edisịm utịt ini utọ (Edem Edere Ererimbot) eke 1926. Nso ikotịbe ke ufan̄ usen 1,335 oro?

18. Ewe akpanikọ ẹwụt nte ke n̄kọri okosụk ododu ndinam ko ke edem ke 1922?

¹⁸ Kpa ye mme n̄kpọntịbe oro ẹkedide n̄wọrọnda ke uduot ke 1922, nte an̄wan̄ade ndusụk owo ke ẹkesụk ẹse se ima ikebe ye ọkpọsọn̄ udọn̄. Studies in the Scriptures, emi C. T. Russell ekewetde, ẹkesụk ẹdi mme akpan n̄wed ukpepn̄kpọ. N̄ko-n̄ko, ekpri n̄wed oro Millions Now Living Will Never Die oro ẹkesuande ntatara ntatara ama owụt ekikere oro nte ke 1925, mme uduak Abasi kaban̄a edifiak n̄wụk Paradise ke isọn̄ ye edinam mme anam-akpanikọ eke usen edem ẹset eyetọn̄ọ ndisu. Ime oro mbon oro ẹyetde aran ẹkenyenede eketie nte ekpere ndikụre. Edi,  ndusụk owo oro ẹkebuanade ye Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ikekereke ke obiomo mmimọ ndibuana eti mbụk ye mbon en̄wen.

19, 20. (a) Didie ke ekese n̄kpo ẹkekpụhọde ẹnọ ikọt Abasi ke ufan̄ usen 1,335? (b) Mme n̄kpọntịbe ewe ẹkenịm utịt usen 1,335 idiọn̄ọ, ndien nso ke mmọ ẹkewụt kaban̄a ikọt Jehovah?

¹⁹ Nte usen 1,335 ẹkosụk ẹkade iso, kpukpru ẹmi ẹma ẹkpụhọde. Man ẹsọn̄ọ nditọete oro idem, ẹma ẹdiomi mme ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme ofụri ini eke otu. Ẹma ẹsọn̄ọ ẹtịn̄ ẹban̄a Utom An̄wautom. Ọtọn̄ọde ke May 1923, ẹma ẹnọ kpukpru owo ikot ndibuana ke utom an̄wautom ke akpa Tuesday ke kpukpru ọfiọn̄, ndien ẹma ẹsio ini ẹnịm ke ini mbonoesop ufọturua ndisọn̄ọ mmọ idem ke utom emi. Ke August 1923, Ke mbono oro okodude ke Los Angeles, California, U.S.A., ẹma ẹwụt nte ke n̄ke Jesus eke erọn̄ ye ebot eyesu mbemiso Ukara Tọsịn Isua. (Matthew 25:31-40) Isua 1924 ama okụt ntọn̄ọ ufọkutom radio WBBR, emi ẹkedade ndisuan eti mbụk. Ibuotikọ oro, “Emana Idụt” ke nsiondi Enyọn̄-Ukpeme [Ikọmbakara] eke March 1, 1925, ama ọnọ edinen̄ede ke se ẹkediọn̄ọde ẹban̄a Ediyarade ibuot 12. Ke akpatre, mme ntịme ntịme n̄kpọntịbe eke 1914 osịm 1919 ama otịm an̄wan̄a mme anam-akpanikọ Christian.

²⁰ Isua 1925 ama edisịm utịt esie, edi utịt ikedịghe kan̄a! Ọtọn̄ọde ke iduọkisua 1870, Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ke ẹkenam utom ye usenọfiọn̄ ke ekikere—akpa 1914, ekem 1925. Idahaemi, mmọ ẹma ẹdidiọn̄ọ ẹte ke ana mmimọ inam utom adan̄a nte Jehovah onyịmde. Nsiondi Enyọn̄-Ukpeme [Ikọmbakara] eke January 1, 1926, ama akama n̄wọrọnda ibuotikọ oro, “Mmanie Ẹdikpono Jehovah?” ọsọn̄ọde owụt akan nte akanam edide adan̄a nte enyịn̄ Abasi edide akpan n̄kpọ. Ndien ke akpatre, ke May 1926 ke mbono ke London, England, ẹma ẹnyịme ubiere oro ẹkekotde “N̄kpọ Ntiense Emi Ẹnọde Mme Andikara Ererimbot.” Emi ke in̄wan̄în̄wan̄ usụn̄ ama atan̄a akpanikọ aban̄ade Obio Ubọn̄ Abasi ye nsobo ererimbot Satan oro edide. Kpa ke mbono oro, ẹma ẹsio n̄wed Deliverance emi akakamade n̄kpọsọn̄ etop, akabarede edi akpa ke otu udịm udịm n̄wed oro ẹkedade itie Studies in the Scriptures. Ikọt Abasi kemi ẹkese iso iso, idịghe edem. Usen 1,335 ẹma ẹsịm utịt.

21. Nso ke ediyọ ke ufan̄ usen 1,335 ọkọwọrọ ọnọ ikọt Abasi adan̄aoro, ndien nso ke edisu prọfesi aban̄ade ikpehe ini emi ọwọrọ ọnọ nnyịn?

²¹ Ndusụk mmọ ikonyịmeke ndinam ukpụhọde ekekem ye mme n̄kọri ẹmi, edi mmọ oro ẹkeyọde ẹma ẹnen̄ede ẹkop inemesịt. Akan oro, nte nnyịn ifiakde ise edisu eke mme ikpehe ini ntịn̄nnịm ikọ ẹmi, nnyịn n̄ko imokop inemesịt koro emi ọsọn̄ọ mbuọtidem nnyịn nte ke ekpri otu Christian oro ẹyetde aran ẹmi ẹkedude uwem ke mme ikpehe ini oro ke akpanikọ ẹdi asan̄autom emi anamde akpaniko onyụn̄ enyenede ọniọn̄. Ke ediwak isua ọtọn̄ọ ke ini oro, esop Jehovah amatara akamba akamba, edi asan̄autom emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄ osụk ododu ke ufọt esie, ndinọ enye ndausụn̄. Edi n̄kpọ nduaidem didie ntem, ndien, ndifiọk nte ke inemesịt efen efen ke ana ebet mbon oro ẹyetde aran ye mme erọn̄ en̄wen! Iyekụt emi nte nnyịn inemede mme prọfesi Daniel efen.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Nte Emekeme Ndinam An̄wan̄a?

◻ Nnyịn isan̄a didie ifiọk ite ke ndusụk prọfesi ke Daniel ẹkenyene ndisu ke ini nnyịn?

◻ Ntak emi nnyịn ikemede ndinyenede mbuọtidem nte ke nsụhọ oro ẹyetde aran edi “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄”?

◻ Ini ewe ke usen 1,260 ẹketọn̄ọ ẹnyụn̄ ẹtre?

◻ Ewe ini edidemede ye edifiak n̄wụk ke usen 1,290 akada ọsọk nsụhọ oro ẹyetde aran?

◻ Ntak emi mbon oro ẹkeyọde tutu osịm utịt usen 1,335 ẹkekopde inemesịt?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ekebe ke page 11]

MME IKPEHE INI EKE NTỊN̄NNỊM IKỌ DANIEL

Usen 1,260:

December 1914 osịm June 1918

Usen 1,290:

January 1919 osịm September 1922

Usen 1,335:

September 1922 osịm May 1926

[Ndise ke page 8]

Toto ke 1919 ama ana in̄wan̄în̄wan̄ nte ke “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” edi nsụhọ oro ẹyetde aran

[Ndise ke page 10]

Ibuot itieutom Esop Ediomi M’idụt ke Geneva, Switzerland

[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]

Foto UN