Mbụk Eyouwem

Ndidu Mmemmem Uwem Man Nnam N̄kpọ Jehovah

NTE CLARA GERBER MOYER OBỤKDE

Ami ndi isua 92 ke emana ndien n̄kemeke ndisan̄a isan̄, edi nsụk nnyenyene in̄wan̄în̄wan̄, ukeme uti n̄kpọ. N̄kop inemesịt didie ntem ndinyene ifet ndinam n̄kpọ Jehovah toto ke uyen! Ndidu mmemmem uwem emi mîwakke n̄kukọhọ etịp akamba akamba esịn ke ami ndinam oro.

N̄KAMANA ke August 18, 1907, ke Alliance, Ohio, U.S.A., andikpon n̄kan ke otu nditọ ition. Ke ini n̄kedide isua itiaita, asan̄autom uyọhọ ini eke Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible, nte ẹkesikotde Mme Ntiense Jehovah ini oro, ama awat enan̄ukwak edi in̄wan̄ ufene nnyịn. Enye ama osobo eka mi, Laura Gerber, ke enyịnusụn̄ onyụn̄ obụp m̀mê enye ọdiọn̄ọ ntak emi ẹyakde idiọkido odu. Mama ama esikere aban̄a oro kpukpru ini.

Ke ama ọkọbọ ekikere Papa, emi okodude ke ufọk ubon mbun̄wụm in̄wan̄, Mama ama otobo eboho Studies in the Scriptures itiokiet. Enye ama okop inem ndikot mme n̄wed ẹmi ndien mme akpanikọ Bible ẹmi enye ekekpepde ẹma ẹtụk enye ntotụn̄ọ ntotụn̄ọ. Enye ama ekpep ọyọhọ Eboho 6, The New Creation, onyụn̄ ọdiọn̄ọ in̄wan̄în̄wan̄ nte ke oyom Christian ana baptism ke ndibụhọ ke mmọn̄. Sia mîkọfiọkke nte akpasan̄ade okụt Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible, enye ama ọdọhọ yak Papa enịm imọ baptism ke ekpri edịk okodude ke in̄wan̄, idem okposụkedi ekedide mbịtmbịt ọfiọn̄ March 1916.

Ikebịghike ke oro ebede, Mama ama okụt ntọt ke n̄wedmbụk n̄kpọntịbe oro ọtọtde utịn̄ikọ ke Daughters of Veterans Hall ke Alliance. Ibuotikọ utịn̄ikọ oro ekedi “Uduak Abasi eke Ofụri Emana.” Enye ama eyere ikot oro usọp usọp, sia Eboho 1 ke Studies in the Scriptures ekenyenede ukem ibuotikọ ye utịn̄ikọ oro. Nnyịn ima iyịri ukpatn̄kpọ nnyịn ke enan̄ mbakara, ndien ofụri ubon  nnyịn ama anam isan̄ ke enan̄ mbakara ye ukpatn̄kpọ aka akpa mbono esop oro ikodụkde. Ọtọn̄ọde ke ini oro aka iso nnyịn ima isidụk mme mbono esop ke ufọk nditọete ke mbubịteyo Sunday ye Wednesday. Esisịt ini ke oro ebede, andida ke ibuot esop Christian ama afiak enịm Mama baptism. Ekem Papa, emi ọkọyọhọde ye utom in̄wan̄ kpukpru ini, ama enyene udọn̄ ke ukpepn̄kpọ Bible, ndien isua ifan̄ ke ukperedem enye ama ana baptism.

Ndisobo ye Mbon Oro Ẹdade Usụn̄

Ke June 10, 1917, J. F. Rutherford, etieibuot Watch Tower Society ini oro, ama edi Alliance ndinọ utịn̄ikọ ke ibuotikọ oro “Ntak Emi Mme Idụt Ẹn̄wanade Ekọn̄?” Ami n̄kedi isua usụkkiet ke emana ndien mma ntiene ete ye eka mi ọkọrọ ye nditọeka mi, Willie ye Charles, n̄ka. Nnyịn ima inyene otuowo ẹwakde ẹbe ikie oro ẹkedụkde. Ke utịn̄ikọ Brọda Rutherford ama okokụre, ediwak mbon oro ẹkedụkde ẹma ẹsop idem ke an̄wa Ufọkmbre Columbia, emi enye ọkọnọde utịn̄ikọ, man ẹsio ndise. Ke urua oro eketienede, ke ukem itie oro, A. H. Macmillan ama ọnọ utịn̄ikọ ke ibuotikọ oro “Obio Ubọn̄ Abasi Oro Edide.” Ekedi ifet nditọete ẹmi ndidi ekpri obio nnyịn.

Mme N̄wọrọnda Akpa Mbono

Akpa akamba mbono oro n̄kodụkde ekedi ke 1918 ke Atwater, Ohio, emi oyomde usụn̄ ke kilomita ifan̄ ọkpọn̄ Alliance. Mama ama obụp andida ke ibuot N̄ka do m̀mê ami mmokpon n̄kem ndina baptism. Mma ndiọn̄ọ ke mma nnam nnennen uyakidem nnọ Abasi ndinam uduak esie, ntre ẹma ẹnyịme ẹte nna baptism ke usen oro ke edịk emi ekperede akamba in̄wan̄ apple. Mma n̄kpụhọ ọfọn̄ ke ataya oro nditọete ẹkebọpde kaban̄a uduak oro ndien ẹma ẹnịm mi baptism ye akani, ndodobi ọfọn̄ idap.

Ke September 1919, ami ye ete ye eka mi ima idụk tren ika Sandusky, Ohio, ke Lake Erie. Do nnyịn ima idụk nsụn̄ikan̄, ndien ke esisịt ini, ima ikesịm Cedar Point emi ẹdinịmde n̄wọrọnda mbono emi. Ke ima ikọwọrọ ke nsụn̄ikan̄, ekpri ufọk udia ama odu ke itiembehe nsụn̄ikan̄ oro. Mma mbọ ukọkọk unam, emi ekedide ata ndunịm ọnọ mi ke ini oro. Enye ama enem ata etieti! N̄wakn̄kan ibatowo ke mbono usen itiaita nnyịn oro ekedi 7,000. Ukwak utịn̄ikọ ikodụhe, ntre n̄kenyene ndinen̄ede nnọ n̄kpan̄utọn̄.

Ke mbono emi ẹma ẹsio nsan̄a magazine Enyọn̄-Ukpeme, emi ẹkekotde The Golden Age (idahaemi Awake!). Man ndụk mbono oro, mma ntaba akpa urua ke ufọkn̄wed, edi emi ama enen̄ede odot. Cedar Point ekedi itie nduọkodudu, ndien mmọ ẹma ẹnyene mme etemudia do ke itie utemudia ẹmi ẹketemde udia ẹnọ mme andidụk mbono. Edi ke ndusụk ntak, mme etemudia ye mme edeme udia ẹma ẹtre utom, ntre nditọete Christian ẹmi ẹkenyenede ifiọk utemudia ẹma ẹdụk ẹtem udia ẹnọ mme andidụk mbono. Ke ediwak iduọk isua ke oro ebede, ikọt Jehovah ẹma ẹsitem udia ke idemmọ ke n̄kpri ye ikpọ mbono.

Nnyịn ima inyene ifet n̄ko ndifiak n̄ka Cedar Point ke September 1922 man ikodụk akamba mbono usen usụkkiet emi mme owo ẹwakde ẹbe 18,000 ẹkedụkde. Edi do ke Brọda Rutherford ekesịn udọn̄ ọnọ nnyịn ‘nditan̄a, nditan̄a, nditan̄a, Edidem ye obio ubọn̄ esie.’ Nte ededi, ọkpọkpọ utom ukwọrọikọ mi ọkọtọn̄ọ ye edisuan mme tract ye The Golden Age isua ifan̄ ke mbemiso.

Ndiwụt Esịtekọm nnọ Utom Ukwọrọikọ

Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ 1918, mma mbuana ke ndida tract oro The Fall of Babylon n̄ka mme in̄wan̄ oro ẹkedude ẹkpere. Ke ntak etuep, nnyịn ima isifọp itiat ke ikan̄ emi ikadade ifia ibara ke ufọk inyụn̄ ikama isan̄a ke ukpatn̄kpọ man ida in̄wan ikpat nnyịn. Nnyịn ikesisịne ndodobi kod inyụn̄ iyara ndodobi itam, sia ukpatn̄kpọ ekenyenede ufụkn̄kpọ ke ọkọm ye n̄kan̄ kpọt edi mîkenyeneke n̄kpọ usịn ufiop. Edi oro ẹkedi mme ini inemesịt.

Ke 1920 ẹma ẹtịm san̄asan̄a nsiondi The Finished Mystery ke uduot magazine, emi ẹkekotde ZG. * Ami ye ete ye eka mi ima ida n̄wed emi ika Alliance. Ke ini oro kpukpru owo ẹkesisan̄a ikpọn̄ ẹka enyịnusụn̄, ntre mma ndọk ndịk ndịk n̄ka etehe kiet emi ibat ibat owo ẹketiede. Ke mma n̄kokụre nneme mi, n̄wan kiet ama ọdọhọ ete: “Idịghe inem inem ekpri utịn̄ikọ ke enye ọnọ  oro,” onyụn̄ ọbọ n̄wed oro. Mma nnịm ZG 13 usen oro, kpa akpa ini oro n̄kọnọde anyan, nnennen ukwọrọikọ to ke ufọk sịm ufọk.

Ke ini n̄kedide n̄kpọ nte isua 15, Mama ama ọdọn̄ọ udọn̄ọ n̄kan̄, onyụn̄ odu ke nna udọn̄ọ ke se ibede ọfiọn̄ kiet. Ekperedem eyeneka mi an̄wan, Hazel, ekedi nsek, ntre mma n̄kpọn̄ ufọkn̄wed man n̄n̄wam ke utom in̄wan̄ ye ke ndise mban̄a n̄kpri nditọ. Kpa ye oro, ubon nnyịn akada akpanikọ Bible ke akpan n̄kpọ, ndien nnyịn ima isidụk kpukpru mbono esop kpukpru ini.

Ke Editi n̄kpa Christ ke 1928, ẹma ẹnọ kpukpru mme andidụk tract oro ẹkekotde “Where Are the Nine?” Enye ekeneme Luke 17:11-19, emi Bible ọdọhọde ete ke owo kiet kpọt ke otu mbon akpamfia duop oro ẹkenamde ẹsana okosụhọde idem edikọm Jesus ke utịbe utịbe ukọkudọn̄ọ oro. Oro ama otụk mi esịt. Mma mbụp idemmi nte, ‘Adan̄a didie ke ami n̄n̄wụt esịtekọm?’

Sia ufọk ama akada ọfọn idahaemi ndien mma nnyene nsọn̄idem ikonyụn̄ idụhe n̄kpọ oro akakpande mi ndiwọrọ, mma mbiere ndikpọn̄ ufọk nnyụn̄ ndụk utom usiakusụn̄, nte ẹkotde utom ukwọrọikọ uyọhọ ini. Ete ye eka mi ẹma ẹsịn udọn̄ ẹnọ mi ndinam ntre. Ntem, ami ye nsan̄a mi, Agnes Aleta, ima ibọ efakutom nnyịn, ndien ke August 28, 1928, nnyịn ima idụk tren ke n̄kanika usụkkiet mbubịteyo. Owo nnyịn kiet kiet ekenyene sụk ekpatisan̄ kiet ye ekpatn̄wed ndida ndọn̄ mme n̄wed Bible nnyịn. Ke itiembehe, nditọeka mi iban ye ete ye eka mi ẹma ẹtua eyet, kpa ntre n̄ko ye nnyịn. Mma n̄kere ke ekeme ndidi ndikwe mmọ aba tutu amama, sia nnyịn ikenịmde ke akpanikọ ite ke Armageddon ama ekpere. Ke ndan̄nsiere, nnyịn ima ikesịm efakutom nnyịn ke Brooksville, Kentucky.

Nnyịn ima ibọ ekpri ubet kiet ke ukpeokụk ke ufọkisen inyụn̄ idep spaghetti atian inyụn̄ inam ndomuyo oro ẹdọn̄de ndien ke esịt inịm inọ idem nnyịn. Usen kiet kiet nnyịn ikesidụk nsio nsio afan̄, isan̄ade ikpọn̄ inyụn̄ inọde mme enyeneufọk ikpọ n̄wed ition ke etịbe edide $1.98. Sụn̄sụn̄ nnyịn ima isịm ofụri itie ke obio oro, isobode ediwak owo ẹmi ẹkenen̄erede ẹnyene udọn̄ ke Bible.

Ke n̄kpọ nte ọfiọn̄ ita, nnyịn ima isobo kpukpru owo ke obio ye mbọhọ Brooksville ọkọrọ ye Augusta. Ntre nnyịn ima iwọrọ ika ndinam utom ke mme obio Maysville, Paris, ye Richmond. Ke isua ita oro ẹketienede, nnyịn ima isịm ediwak ikpehe ke Kentucky emi mme esop mîkodụhe. Ediwak ini mme ufan ye mbonubon ẹtode Ohio ẹma ẹsiwat ẹdi ẹdibuana ye nnyịn ke utom ukwọrọikọ ke urua kiet m̀mê akande oro ke ini kiet.

Mme N̄wọrọnda Mbono En̄wen

Akamba mbono ke Columbus, Ohio, July 24-30, 1931, ekenen̄ede edi n̄wọrọnda. Edi do ke ẹketọt ẹte ke ẹdidiọn̄ọ nnyịn ke enyịn̄ oro ọkọn̄ọde ke Bible do Mme Ntiense Jehovah. (Isaiah 43:12) Mbemiso ini oro, ke ini mme owo ẹkebụpde m̀mê ewe edi ido ukpono nnyịn, nnyịn ikesibọrọ ite, “Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible Ofụri Ererimbot.” Edi oro ikenen̄ekede inam ẹdiọn̄ọ nnyịn, sia nditọ ukpepn̄kpọ Bible ẹma ẹdu oro ẹkebuanade ye nsio nsio otu ido ukpono en̄wen.

Nsan̄a mi, Agnes, ama ọdọ ebe, ndien ami n̄kodu ikpọn̄; ntre mma n̄kop nduaidem ke ini ẹketọtde ẹte mbon oro ẹyomde nsan̄a usiakusụn̄ ẹwọn̄ọ ẹka itie kiet emi ẹkenịmde. Do mma nsobo Bertha ye Elsie Garty ye Bessie Ensminger. Mmọ ẹma ẹnyene ubomisọn̄ iba ndien ke ẹkeyom ọyọhọ eyenete an̄wan inan̄ emi edide asiakusụn̄ ndinam utom ye mmọ. Nnyịn ima isan̄a kiet inyọn̄ mbono oro, okposụkedi akananam nnyịn mîkosoboke mbemiso.

Ke ndaeyo nnyịn ima inam utom ke ofụri obio Pennsylvania. Ekem, nte ini etuep akasan̄ade ekpere, nnyịn ima iben̄e ite ẹnọ nnyịn efakutom ke mme usụk usụk obio North Carolina, Virginia, ye Maryland ẹmi ẹkefiopde esisịt. Ke ini utọ nnyịn ima ifiak inyọn̄ edem edere. Ido edinam mme asiakusụn̄ ekedi oro ini oro. Ke 1934, John Booth ye Rudolph Abbuhl, ẹmi ẹketienede ido edinam emi, ẹma ẹda Ralph Moyer ye ekpri eyeneka esie eren Willard ẹka Hazard, Kentucky.

Mma nsobo Ralph ediwak ini, ndien nnyịn ima ikabade imehe ọfọn ke ini akamba mbono ke Washington, D.C., oro ẹkenịmde ke May 30-June 3, 1935. Ami ye Ralph iketie ọtọkiet ke etehe ke ini ẹkenọde utịn̄ikọ aban̄ade “akwa udịmowo,” m̀mê “akwa otu owo.” (Ediyarade 7:9-14) Tutu esịm ini oro nnyịn ikenịm ite ke mbon akwa udịmowo ẹkedi mme andidu ke otu eke heaven  ẹmi mînamke akpanikọ nte owo 144,000. (Ediyarade 14:1-3) Ntre n̄koyomke ndidi kiet ke otu mmọ!

Ke ini Brọda Rutherford akanamde an̄wan̄a ete ke mbon akwa udịmowo ẹkedi otu eke isọn̄ ẹmi ẹdide mme anam-akpanikọ andibọhọ Armageddon, idem ama akpa ediwak owo. Ekem enye ama ọdọhọ kpukpru mbon akwa udịmowo ete ẹdada. Nte ededi, n̄kadahake nda, edi Ralph ama adaha ada. Ke ukperedem, n̄kpọ ama enen̄ede an̄wan̄a mi, ntre 1935 ekedi akpatre isua emi n̄katade uyo nnyụn̄ n̄n̄wọn̄de wine ẹmi ẹdide n̄kpọ idiọn̄ọ ke Editi n̄kpa Christ. Nte ededi, Mama ama aka iso ndidia tutu esịm n̄kpa esie ke November 1957.

Nsinsi Nsan̄a

Ami ye Ralph ima ika iso ndinyene nneme ke leta. Ami n̄kanam utom ke Lake Placid, New York, ndien enye okodu ke Pennsylvania. Ke 1936 enye ama ọbọp ekpri ufọkisan̄ emi enye ekekemede ndida ubomisọn̄ esie ndụri. Enye ama odụri enye oto Pottstown, Pennsylvania, aka Newark, New Jersey, man okodụk mbono emi ẹkenịmde do ke October 16-18. Mbubịteyo usen kiet ke mbono ama akasuana, nnyịn mme asiakusụn̄ ifan̄ ima ika ndikese obufa ufọkisan̄ Ralph. Ami ye enye ikada ke esịt ufọkisan̄ oro ikpere ekpri besịn uyet n̄kpọ emi ẹkebọpde ẹsịn ke ini enye okobụpde ete, “Ndi afo amama ufọkisan̄ emi?”

Ke ini n̄kotopde ibuot ndiwụt ke mmama, enye ama obụp ete, “Ndi afo omoyom ndidụn̄ ke enye?”

Mma mbọrọ, “Ih,” ndien enye ama etịm mi inua ke ima ima usụn̄ oro mmendifreke tutu amama. Usen ifan̄ ke ukperedem, nnyịn ima ibọ n̄wed unyịme ndidọ ndọ. Ke October 19, ndan̄nsiere usen mbono oro, nnyịn ima ika Brooklyn ikanam isan̄ ikanade ufọkutom umịn̄n̄wed Watch Tower Society. Ekem nnyịn ima iben̄e efakutom ndinam utom. Grant Suiter ekese aban̄a efakutom, ndien enye ama obụp m̀mê anie edinam utom do. Ralph ama ọdọhọ ete, “Nnyịn idinam edieke nnyịn ikemede ndidọ ndọ.”

Brọda Suiter ama ọbọrọ ete, “Edieke mbufo ẹfiakde ẹdi ke n̄kanika ition mbubịteyo, nnyịn imekeme ndinam ndutịm nnọ oro.” Ntre mbubịteyo oro nnyịn ima inam ndọ ke ufọk Ntiense kiet ke Brooklyn Heights. Nnyịn ima idia udia ye ndusụk ufan ke itie unyamudia n̄kann̄kụk ndien ekem isan̄a ke n̄kpọisan̄ ofụri owo ika ufọkisan̄ Ralph ke Newark, New Jersey.

Esisịt ini ke oro ebede, nnyịn ima inam isan̄ ika Heathsville, Virginia, akpa itieutom usiakusụn̄ emi nnyịn ikanamde utom ọtọkiet. Nnyịn ima inam utom ke Ikpehe Northumberland ndien ekem iwọrọ ika ikpehe Fulton ye Franklin ke Pennsylvania. Ke 1939, ẹma ẹnọ Ralph ikot ndinam utom zone, kpa utom emi nnyịn ikesikade ikese ediwak esop ke adiana ke adiana. Nnyịn ikesika ikese mme esop ke Tennessee Stet. Ke isua emi eketienede, Allen, eyen nnyịn, ama amana, ndien ke 1941 ima itre utom zone. Do, ẹma ẹnọ nnyịn ikanam utom ke Marion, Virginia, nte mme akpan asiakusụn̄. Ke ini oro, oro ọkọwọrọ ndisịn hour 200 ke ọfiọn̄ ke utom ukwọrọikọ.

 Ndinam Mme Ukpụhọde

Ke 1943, mma n̄kụt ke oyom ntre utom akpan asiakusụn̄. Ndidụn̄ ke ekpri ufọkisan̄, ndise mban̄a ekpri eyen, nditem udia, ndiyet ọfọn̄ kpukpru nnyịn, nnyụn̄ mbiat n̄kpọ nte hour 60 ke utom ukwọrọikọ ke ọfiọn̄ kiet kiet ekedi ofụri se n̄kekemede ndinam. Edi Ralph ama aka iso nte akpan asiakusụn̄.

Nnyịn ima ifiak iwọrọ ika Alliance, Ohio, ke 1945, inyam ufọkisan̄ emi ekedide ebietidụn̄ nnyịn ke isua usụkkiet, inyụn̄ iwọrọ ikodụn̄ ke ufọk in̄wan̄ ye ete ye eka mi. Edi do, ke etehe, ke adiaha nnyịn, Rebekah, akamana. Ralph ama anam utom ibio ini ke obio onyụn̄ aka iso nte asiakusụn̄ ofụri ini. Ami n̄kanam utom ke in̄wan̄ nnyụn̄ nnam se n̄kekemede ndin̄wam enye aka iso ndisiak usụn̄. Okposụkedi ubon mi ọkọnọde nnyịn isọn̄ ye ufọk ke mfọn, Ralph ama esịn. Enye okoyom ndidu ye unana ubiọn̄ọ man nnyịn ikpekeme ndibịne mme ufọn n̄kpọ Obio Ubọn̄ ata ọyọhọ ọyọhọ.

Ke 1950 nnyịn ima ifiak iwọrọ ikodụn̄ ke Pottstown, Pennsylvania, inyụn̄ ibọ ufọk ke ukpeokụk edide $25 ke ọfiọn̄. Ke isua 30 ẹmi ẹketienede, okụk ufọk ọkọdọk esịm $75 kpọt. Nnyịn ima ikere nte ke Jehovah akan̄wam nnyịn ndinam uwem nnyịn edi mmemmem. (Matthew 6:31-33) Ralph ekesinam utom usen ita ke urua nte afatidet. Kpukpru urua nnyịn ima isikpep Bible ye nditọ nnyịn iba, idụk mme mbono esop, inyụn̄ ikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ nte ubon. Ralph akanam utom nte esenyịn oro etiede ibuot ke esop n̄kann̄kụk. Ebede ke ndidu mmemmem uwem, nnyịn ima ikeme ndinam ekese ke utom Jehovah.

N̄kpa Edima Nsan̄a Mi

Ke May 17, 1981, nnyịn iketie ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄, ikop utịn̄ikọ an̄wa. Idem ama ọtọn̄ọ ndifịna Ralph, ndien enye ama asan̄a aka edem ufọkmbono oro, onyụn̄ ewet ekpri n̄kpọ ọnọ adaidaha kiet emen ọsọk mi ọdọhọde ete imọ imọnyọn̄ ufọk. Emi ikebietke Ralph ntre mma ndọhọ owo awat mi ọnyọn̄ ufọk iwiwa. Idiọk akpauben̄ ekpo ama owot Ralph ke ufan̄ hour kiet. Ke utịt ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme ke usenubọk oro, ẹma ẹtọt esop nte ke enye ama akpa.

Ọfiọn̄ oro Ralph ama ababiat se ibede hour 50 ke utom ukwọrọikọ. Ubọkọkọ uyọhọ ini esie nte asiakusụn̄ ama ebe isua 46. Enye ama enịm ukpepn̄kpọ Bible ye se ibede owo ikie ẹmi ke akpatre ẹkekabarede ẹdi Mme Ntiense Jehovah ẹmi ẹnade baptism. Mme edidiọn̄ eke spirit oro nnyịn ikọbọde ẹma ẹtịm ẹdot ye n̄waidem ekededi oro nnyịn ikanamde ke ofụri isua oro.

Mmowụt Esịtekọm Mban̄a Mme Ifetutom Mi

Ke isua 18 ẹmi ẹbede, ndụn̄ ikpọn̄, ndụk mme mbono esop, n̄kwọrọ ikọ nnọ mbon efen nte n̄kemede, nnyụn̄ n̄kpep Ikọ Abasi. Idahaemi ndụn̄ ke ufọk mbon ukpọn̄ utom emi ẹbọpde ẹnọ mbonusọn̄. Nnyene sụk n̄kpọ mbanaufọk ifan̄ ndien mmemek nditre ndinyene ekebe ndise. Edi uwem mi ọyọhọ ye ekese ifiọkutom ye uforo eke spirit. Ete ye eka mi ye nditọeka mi iren iba ẹma ẹnam akpanikọ tutu esịm n̄kpa mmọ, ndien nditọeka mi iban iba ẹka iso ndisan̄a ke usụn̄ akpanikọ.

Mmadat esịt nte ke eyen mi, Allen, anam utom nte ebiowo Christian. Ke ediwak isua enye esịn ndutịm ukwak ikwọ ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ye Ufọk Mbono esinyụn̄ anam utom edisịn ukwak ikwọ ke mme mbono ini ndaeyo. N̄wan esie edi anam-akpanikọ asan̄autom Abasi, ndien nditọiren mmọ iba ẹnam utom nte mbiowo. Adiaha mi, Rebekah Karres, abiat se ibede isua 35 ke utom ukwọrọikọ uyọhọ ini, esịnede isua inan̄ ke ibuot itieutom ofụri ererimbot eke Mme Ntiense Jehovah ke Brooklyn. Enye ye ebe esie ẹbiat isua 25 ẹmi ẹbede ke utom emi ẹsan̄ade-san̄a ke nsio nsio ikpehe United States.

Jesus ọkọdọhọ ete ke Obio Ubọn̄ ebiet n̄kpọuto eke edịbede oro ẹkemede ndikụt. (Matthew 13:44) Mmenem esịt nte ke ubon mi ama okụt n̄kpọuto oro ediwak isua ẹmi ẹkebede. Nso ifet ke edi ntem ndikere mban̄a se ibede isua 80 ẹmi nyakde idem nnọ ndinam utom Abasi—ye unana editua n̄kpọfiọk! Edieke n̄kpekemede nditọn̄ọ ntak ndu uwem mi, n̄kpodu enye ke ukem usụn̄ emi koro, ke akpanikọ, ‘ima Abasi ọfọn akan uwem.’—Psalm 63:3.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

[Ndise ke page 23]

Nnyịn ima ikop utịn̄ikọ Brọda Rutherford ke 1917 ke Alliance, Ohio

[Ndise ke page 23]

Ye Ralph ke iso ufọkisan̄ emi enye ọkọbọpde

[Ndise ke page 24]

Ye nditọ mi iba mfịn