Nnyịn Inam Se Ikemede!

“NAM se ekemede.” Owo Otu Ukara eke Mme Ntiense Jehovah ọkọnọ isụn̄utom kiet eti item emi inikiet ko. Edi ntak emi enye ọkọnọde asan̄autom oro enyenede mbufiọk utọ akpan item emi? Nte ata ediwak isụn̄utom idịghe mme owo oro ẹnyenede uko oro ẹsiyọde nduyịp, urụkikọt, ufiop, udọn̄ọ, ye nsio nsio n̄kpọsọn̄ idaha kpukpru usen?

Ke akpanikọ, mme isụn̄utom Mme Ntiense Jehovah ẹdi ata ata iren ye iban, mme Christian oro ntotụn̄ọ ima oro mmọ ẹnyenede ẹnọ Jehovah ye mme ekemmọ owo onụkde mmọ ndinam utom ke esenidụt. Mmọ ke ẹdomo ndinam n̄kpọ Jehovah ke ofụri ukeme mmọ, ẹdoride enyịn enye ndinọ mmọ odudu.—Ephesus 6:10.

Man ikpep n̄kpọ efen efen iban̄a utom isụn̄utom, ẹyak ida nte ke nnyịn ida usen kiet ika ndise ufọkidụn̄ isụn̄utom kiet ke Edem Usoputịn Africa.

Usen Kiet ke Utom Isụn̄utom

Ekpere ndimia n̄kanika itiaba usenubọk. Nnyịn idisịm ufọkidụn̄ isụn̄utom oro ke ata nnennen ini nditiene mbuana ke nneme itien̄wed Abasi eke usen. Isụn̄utom duop oro ẹdara nnyịn ufiop ufiop ẹnyụn̄ ẹnọ nnyịn itie ke okpokoro udia usenubọk. Nte isụk inemede nneme, kiet ke otu isụn̄utom emi, oro ama okodu ke efakutom esie ke ediwak isua, ọtọn̄ọ ndibụk ifiọkutom oro anamde owo asak imam oro enye ekenyenede ke an̄wautom. Edi ẹsịbe nneme nnyịn ke ini etieibuot okpokoro nneme usen oro etide otu oro ẹkopde inemesịt mi ete ke ini ekem ndikere mban̄a itien̄wed eke usen. Ẹdineme emi ke usem French. Okposụkedi nnyịn mîsemke usem French, usụn̄ oro mmọ ẹnemede nneme owụt in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke mme isụn̄utom ẹtode isenidụt mi ẹnen̄ede ẹnam ọfọn ndifiọk usem emi.

Ke ẹkụrede nneme N̄wed Abasi emi, ẹbọn̄ akam ofụri esịt, ndien ẹtọn̄ọ ndidia udia usenubọk. Nte nnyịn in̄wọn̄de ogi oro ẹkeyụtde enen̄ede awak, isụn̄utom oro etiede ekpere nnyịn eteme nnyịn ete ida mboro ibuak ke ogi oro. Nnyịn idọhọ ke nnyịn isimaha mboro, edi enye asian nnyịn ete ke nnyịn iyama ke ndondo oro itabide mboro n̄kann̄kụk emi ise. Ntre nnyịn ibuak mboro ifan̄ ke ogi nnyịn. Isụn̄utom emi enen didie ntem! Mboro emi enịn̄e—nte n̄kpantụn̄! Ndien ẹnam nnyịn ifiọk nte ke ẹtem n̄kpri nnyan bred oro ẹnọde ke itie udia emi tụhi-tụhi usenubọk emi ke ekpri ufọkutom ke efak odude nsakiso ye ufọkidụn̄ isụn̄utom oro.

Ke idiade udia usenubọk ikụre, nnyịn idibiat usen mfịn ye mme isụn̄utom ẹdide ebe ye n̄wan, oro nnyịn idikotde Ben ye Karen. Ẹsitịn̄ ẹnọ nnyịn nte efakutom idụt Edem Usoputịn Africa on̄wụmde mfri, ndien enen̄ede ọdọn̄ nnyịn ndikụt emi ke idem nnyịn.

Ke ini isịmde itiembehe bọs, nnyịn ikụt n̄kpọ  nte owo duopeba ẹbetde. Ibịghike-bịghi, mme nsan̄a isụn̄utom nnyịn ẹtọn̄ọ ufiop ufiop nneme Bible ye n̄wan kiet ye eyen esie. Sia nnyịn mîfiọkke usem French, n̄kukụre se nnyịn ikemede ndinam edi ndidada nse nnyụn̄ ntuak inua imam! Nte n̄wan oro ọbọde Enyọn̄-Ukpeme ye Awake!, bọs edibehe, ndien kpukpru owo ẹn̄wana ndidụk ke ukem ini! Nte nnyịn in̄wanade ndidọk ndụk, otuowo ẹdude ke edem ẹnụk nnyịn. Imemke ndisan̄a n̄kesịm edem bọs oro. Ke ndondo oro awat-ubomisọn̄ ọtọn̄ọde uwat, nnyịn ifat kiet eken ikama. Ke ini ke ini, bọs oro atuak ada ke mbuari, ndien mme owo efen efen ẹfaha ẹdụk. Nnyịn ituak inua imam ye mme ekemmọ akaisan̄, ndien mmọ ẹtuak inua imam n̄ko. Ubaha nte ikpekemede ndineme nneme ye mmọ!

Nte bọs nnyịn awatde aka iso, nnyịn itop enyịn ke window ise nsio nsio edinam ke efak. Iban iba oro ẹsan̄ade kiet ẹbiom ndodobi mbiomo. Kiet obiom akamba aban̄ mmọn̄. Okop-odudu eren kiet oro ebri abran̄kịn ke mbenusụn̄ onyụn̄ obon n̄kpri n̄kpọmbana ifan̄ oro enye oyomde ndinyam. Ke kpukpru ebiet mme owo ẹdu oro ẹdepde m̀mê ẹnyamde ke ekperede ndidi kpukpru n̄kpọ oro ẹkemede ndidep m̀mê ndinyam.

Ke mbuari Ben, oro adade adiana mi, okop nte n̄kpọ ọkọn̄de enye ukot. Nso n̄kpọ ikpedi oro? Bọs ọyọhọ ye mme owo, edi n̄kpọ oro afiak ọkọn̄ enye. Enye an̄wana ese isọn̄. Unen mbakara oro esịnede ke ekpat oro odude ekpere ukot esie osio ibuot ke ekpat oro ọkọn̄ enye ke ini ke ini! Ben anam an̄wan̄a ete ke ekeme ndidi andinyene unen mbakara oro ada enye aka urua ndinyam.

Ke ini isịmde efakutom nnyịn, nnyịn imokop inemesịt ndifiọk nte ke nnyịn idinam utom ke ata obio mbon Africa. Ke asan̄ade ekpere akpa ufọk, Ben amia ubọk ọkpọsọn̄ ọkpọsọn̄ man okot enyeneufọk. Oro edi nte mme owo “ẹsikọn̄de usụn̄ufọk” ke ikpehe ererimbot n̄kan̄ emi. Akparawa kiet ọwọrọ edidọhọ ke imọ inam n̄kpọ onyụn̄ eben̄e nnyịn ete ifiak idi usenubọk oro.

Ke enyịnusụn̄ en̄wen, nnyịn isobo n̄wan oro esemde usem oro Ben mîkopke. Enye okot eyen esie ete edikabade se Ben etịn̄de. Ke ini Ben okụrede, n̄wan oro ọbọ ediye uduot ekpri n̄wed ọkọn̄ọde ke mme ibuotikọ Bible, ndien eyen esie ọn̄wọn̄ọ ndinam n̄wed oro an̄wan̄a enye. Ke ọyọhọ ufọk ita, ediwak n̄kparawa ẹtie ke an̄wa. Iba ke otu mmọ ẹsọsọp ẹdaha ẹda ke akpakaha mmọ man isenowo ẹkpekeme nditie. Ufiop ufiop nneme aban̄ade edikama cross ke utuakibuot etiene. Ẹnam ndutịm ndika iso ke nneme oro ke urua oro edide. Idahaemi ini ekem ndifiak n̄kese akparawa oro akanamde n̄kpọ oro nnyịn ikosobode ke akpa ufọk. Ke usụn̄ ekededi, enye ama okop aban̄a nneme oro nnyịn ikenyenede ye n̄kparawa oro ke usụk usụk efak oro. Enye enyene ediwak mbụme Bible onyụn̄ ọdọhọ ẹnịm ukpepn̄kpọ Bible ye imọ. Ke ama ekese n̄wed usenọfiọn̄ esie, Ben enyịme ndifiak ndi ke ukem ini emi ke urua oro edide. Ke usụn̄ oro inyọn̄de ufọkidụn̄ isụn̄utom man ikadia udia uwemeyo, Ben ye Karen ẹnam an̄wan̄a ẹte ke mmimọ isinyene ndinen̄ede ntịn̄ enyịn ke nte inamde ndutịm ukpepn̄kpọ Bible mîdịghe ntre mmimọ imekeme nditọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible awak akan se mmimọ ikemede ndinịm.

Nnyịn itoro mmọ ke mmọ ndisem usem French udọn udọn. Ben anam an̄wan̄a ete ke imọ ye Karen imanam utom nte mme isụn̄utom ke isua itiokiet, ndien ke mmimọ imọtọn̄ọ ndikop inem usem French. Mmọ ẹsian nnyịn ẹte ke ikedịghe mmemmem n̄kpọ ndikpep obufa usem, edi nte ke edisọn̄ọ nyịre ọmọnọ utịp.

Ke n̄kanika ebe 12 uwemeyo, kpukpru isụn̄utom ẹtie ẹkanade okpokoro man ẹdia udia uwemeyo. Ẹsian nnyịn ẹte ke usen kiet kiet, ẹsinọ nsio nsio isụn̄utom utom editem udia usenubọk ye eke uwemeyo  ndinyụn̄ nyet usan ke ẹdiade udia ẹkụre. Mfịn, kiet ke otu isụn̄utom oro etem inem inem edifran̄ unen ye bia mbakara, ọkọrọ ye salad tomato—se enye amade akan!

Nso ke Ben ye Karen ẹdiomi ndinam uwemeyo? Mmọ ẹnam an̄wan̄a ẹte ke kpukpru owo ke idụt emi ẹsiyom ebiet ẹtie man ẹbọhọ eyo ọtọn̄ọde ke n̄kanika kiet tutu esịm n̄kanika ita uwemeyo, ntre mme isụn̄utom oro ẹsida ubak ini emi ndikpep n̄kpọ m̀mê ndide idap uwemeyo. Ikpaha nnyịn idem ke ini Karen ọdọhọde nnyịn ete ke isidaha mbufa isụn̄utom anyan ini ndimehe ye ido emi!

Ke ima ikede idap uwemeyo, nnyịn ifiak iwọrọ an̄wautom. Eren emi enyenede udọn̄ oro Ben odomode ndisobo ke anyan ini isụk idụhe ke ufọk, edi ke ini Ben amiade ubọk, n̄kparawa iba ẹwọn̄ọ ẹdi. Mmọ ẹsian nnyịn ẹte ke enyeneufọk oro ama etịn̄ ọnọ mmimọ ete ke Ben eyedi onyụn̄ ọsọn̄ọ ọdọhọ mmimọ ete ibọ n̄wed un̄wam ukpep Bible oro Ifiọk Oro Adade Osịm Nsinsi Uwem. Nnyịn imokop inemesịt ndikpọn̄ idem n̄wed oro kiet nnọ mmọ. Ke oro ebede, nnyịn idụk bọs oro edidade nnyịn aka ikpehe oro Karen edinịmde ukpepn̄kpọ Bible ye n̄wan oro enyenede udọn̄.

Nte nnyịn iwatde ibe mme efak oro mme owo ẹyọhọde, Karen asian nnyịn ete ke imọ ikosobo n̄wan emi usen kiet ke adan̄aemi mmimọ ye ediwak mme akaisan̄ efen ikasan̄ade ke taksi kiet. Karen ama ọnọ n̄wan oro tract ndikot ke ini isan̄ oro. N̄wan oro ama okot tract oro ndien ekem eben̄e tract efen. Enye ama okot tract enye oro ye ọkpọsọn̄ udọn̄. Ke utịt isan̄ oro, Karen ama anam ndutịm ndika n̄kese n̄wan oro ke ufọk esie onyụn̄ ọtọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible oro enyenede uforo ke ediye uduot ekpri n̄wed Nso ke Abasi Oyom Oto Nnyịn? Mfịn, Karen oyom ndikenịm ukpepn̄kpọ ọyọhọ ition ke ediye uduot ekpri n̄wed oro.

Nnyịn imenen̄ede ikop inem usen mfịn ke utom an̄wautom, edi nnyịn isụk inyenyene ndusụk mbụme iban̄a utom isụn̄utom. Mme andikama nnyịn esen ẹn̄wọn̄ọ ẹnọ nnyịn ẹte ke ini inyọn̄de isịm ufọk, mmimọ iyanam mfefere udia inọ nnyịn inyụn̄ ibọrọ mme mbụme nnyịn.

Nte Mmọ Ẹsan̄ade Ẹka Iso

Ke adan̄aemi itade edifran̄ nsenunen, n̄kpri nnyan bred, ye cheese, nnyịn ikpep n̄kpọ efen efen iban̄a uwem isụn̄utom. Monday esidi usen oro mme isụn̄utom ẹsiwakde ndida nduọk odudu m̀mê ndida nse mban̄a mme ọkpọkpọ mbubehe. Ediwak isụn̄utom ẹsibiat ndusụk ini ke usen oro ndiwet n̄wed nnọ ẹsọk ubon ye mme ufan mmọ. Etop otode ufọk esinen̄ede edi akpan n̄kpọ ọnọ mmọ, ndien mme isụn̄utom ẹsikop inem edinọ ye edibọ leta.

Sia mme isụn̄utom ẹdụn̄ọde ẹnyụn̄ ẹnamde utom ọtọkiet, edi akpan n̄kpọ ete mmọ ẹka iso ẹnyene eti nneme ebe ke ndinyene ebuana ye mme ekemmọ isụn̄utom ye ke ndineme mme n̄kpọ eke spirit. Ke ntak oro, ke adianade ye edika iso ye ọkpọkpọ ndutịm ukpepn̄kpọ Bible ofụri ini, kpukpru mbubịteyo Monday mme isụn̄utom ẹsikpep Bible ye magazine Enyọn̄-Ukpeme. Ben osio owụt nte ke ini mme isụn̄utom oro ẹtode nsio nsio idaha ke uwem ẹdụn̄ọde ọtọkiet, n̄kpri ndutan̄uyo isitreke ndidu, edi ndutịm eke spirit edide ukpepn̄kpọ ubon an̄wam mmọ ndika iso nnyene emem ye  edidianakiet. Enye ọsọn̄ọ etịn̄ ete ke oro n̄ko an̄wam mmimọ ikûda idem ke n̄kpọ ikaha.

Nsụhọdeidem n̄ko edi akpan n̄kpọ. Owo isioho mme isụn̄utom idọn̄ man ẹnam n̄kpọ ẹnọ mmọ edi man mmọ ẹnam n̄kpọ ẹnọ owo. Mme isụn̄utom emi ẹdọhọ ẹte ke kiet ke otu ikọ oro ọsọn̄de nditịn̄ akan ke usem ekededi edi “Mmeseme mban̄a oro,” akpan akpan ke ini owo anamde n̄kpeubọk ke n̄kpọ oro enye mîkoho-koi itịn̄ m̀mê inam. Ben eti nnyịn uwụtn̄kpọ Bible aban̄ade Abigail, oro akanamde n̄kpeubọk aban̄a nsọn̄ido ebe esie ndien ke ntem enen̄erede idaha oro okpokosụn̄ọde ke afanikọn̄. (1 Samuel 25:23-28) Ukeme ‘editie emem-emem’ edi akpan ikpehe kiet ke ndidi eti isụn̄utom.—2 Corinth 13:11.

Ini kiet ke ọfiọn̄ mme isụn̄utom oro ẹsinịm mbono ndineme mme mfịna ubon oro, ọkọrọ ye edikpụhọde ndutịm. Ke oro ebede, kpukpru owo ẹsidia san̄asan̄a udia. Emi etie nnyịn nte ata eti ndutịm.

Ndondo oro idiade udia mbubịteyo ikụre, nnyịn isan̄a ikanade ufọkidụn̄ isụn̄utom oro ke esisịt ini. Nnyịn imokụt nte ke, okposụkedi ufọk oro edide ukeuke, mme isụn̄utom oro ẹdiana kiet ndinịm enye enen̄ede asana. Ekebe ubịtn̄kpọ, masịn uyet ọfọn̄, ye mfiọk mbakara ẹdu. Karen asian nnyịn ete ke mme idụt oro ẹnen̄erede ẹfiop, utọ nte enye emi ke Edem Usoputịn Africa, ẹkeme n̄ko ndisịn n̄kpọ unọ mbịtmbịt ofụm. Itieidụn̄ oro odotde, eti udia, mme mmemmem mbet nsọn̄idem ẹsin̄wam mme isụn̄utom ndikop nsọn̄idem nnyụn̄ nnyene uforo.

Wụk Ntịn̄enyịn ke Mme N̄kpọ Oro Ẹfọnde

Nnyịn imokop inemesịt iban̄a kpukpru se nnyịn ikụtde. Ndi ekeme ndidi nte ke nnyịn ikpekeme ndinam utom isụn̄utom? Nnyịn ikeme didie ndifiọk? Mme andikama nnyịn esen ẹnọ nnyịn n̄kpọ ifan̄ ndikere mban̄a.

Akpa, mmọ ẹsian nnyịn ẹte ke mme isụn̄utom ẹdide Christian isisan̄ake iyom edinam nduaidem. Mmọ ẹsan̄a ẹyom mbon esịt akpanikọ oro ẹyomde ndikpep mban̄a mme utịbe utịbe un̄wọn̄ọ Abasi. Mme isụn̄utom ẹsisịn ke nsụhọde n̄kaha hour 140 ke ọfiọn̄ ke utom ukwọrọikọ, ntre ndima utom ukwọrọikọ edi akpan n̄kpọ.

Nnyịn iyịk ite, ‘Edi nso kaban̄a urụkikọt, ekpọk, ye nduyịp?’ Ben asian nnyịn ete, ke adan̄aemi mmọ emi ẹkemede ndidu ke ediwak efakutom isụn̄utom, mme isụn̄utom ẹsimehe ye mmọ. Enye adian do ete ke kpukpru efakutom isụn̄utom ẹnyene n̄kpọ emi mmọ ẹdade ẹfọn ẹkan, ndien nte ini akade, mme isụn̄utom ẹsiwụk ntịn̄enyịn ke mme n̄kpọ oro ẹfọnde ẹkan ke efakutom mmọ. Ibịghike mme idaha oro ẹketiede “esen esen” ke mbemiso ẹkabade ẹdi ọsọ n̄kpọ, ẹnyụn̄ ẹtie inem inem ke ndusụk idaha. Isụn̄utom kiet oro ama akanam utom ke Edem Usoputịn Africa ke ediwak isua mbemiso mme ọkpọkpọ mbiomo ẹsịnde enye ọnyọn̄ obio emana esie ọkọdọhọ ete ke ama ọsọn̄ imọ ndikpọn̄ efakutom imọ akan nte ọkọsọn̄de imọ ndito idụt imọ ndi do ediwak isua ke mbemiso. Efakutom isụn̄utom esie ama akabade edi obio emana esie.

Nte Afo Emeben̄e Idem?

Ben ye Karen ẹnọ nnyịn ekese n̄kpọ ndikere mban̄a. Nso kaban̄a fi? Ndi akanam afo emekere aban̄a edinam utom isụn̄utom ke an̄wautom esenidụt? Ke edide ntre, ekeme ndidi afo emekpere utịtmbuba oro akan nte afo ekekerede. Kiet ke otu akpan n̄kpọ oro ẹyomde edi ndima utom ukwọrọikọ uyọhọ ini ndinyụn̄ mma utom edin̄wam mme owo. Ti, mme isụn̄utom idịghe mme akakan owo, mmọ ẹdi mme ata ata iren ye iban. Mmọ ẹnam se mmọ ẹkemede man ẹkụre akpan utom emi.

[Ndise ke page 27]

Nneme itie Bible ke ẹsida ẹtọn̄ọ usen kiet kiet

[Ndise ke page 28, 29]

Uwem isụn̄utom ekeme ndinen̄ede nnọ uyụhọ

[Ndise ke page 29]

Mme ndise Africa