Nte Afo Emekeme Ndinam Ererimbot Ọfọn?
Nte Afo Emekeme Ndinam Ererimbot Ọfọn?
“Ukara ikemeke ndifiak ndiọn̄ n̄kaowo. Enye ikemeke ndifiak n̄wụk mme idaha ido uwem eset. Mfọnn̄kan ndutịm ikemeke ndifiak n̄wụk nti ido ke uyomima ye ndọ, ikemeke ndinam mme ete ẹse ẹban̄a nditọ mmọ, ikemeke ndinam mme owo ẹkop ndịk m̀mê bụt nte ẹkesikopde ini kiet ko . . . Ibet ikemeke ndisio ata ediwak mfịna ido uwem oro ẹfịnade nnyịn mfep.”
NDI afo emenịm mme ikọ akani udiana adaibuot ukara United States oro? Ke edide ntre, nso idi usọbọ inọ ediwak mfịna mfịn oro ẹtode idiọkitọn̄, unana ima uduot owo ke ubon, oburobụt ido, unana ifiọk, ye mme n̄kpọ eken emi ẹbiatde ndutịm n̄kaowo? Ndusụk owo ẹkere ke usọbọ idụhe, ntre mmọ ẹkam ẹnam se mmọ ẹkekeme ye uwem mmọ. Mbon en̄wen ẹkere ẹte ke usen kiet okopodudu ye enyene-ifiọk adausụn̄, iso-ọfọn adaiso ido ukpono, ọyọwọrọ ediwụt mmimọ nnennen usụn̄.
Ke akpanikọ, ke isua tọsịn iba emi ẹkebede, mme owo ẹma ẹyom ndinam Jesus Christ edidem mmọ koro mmọ ẹma ẹfiọk ẹte ke edi Abasi okosio enye ọdọn̄, ke enye oyonyụn̄ edi eti andikara. Edi, ke ini Jesus ọkọfiọkde ekikere mmọ, enye ama ọsọsọp ọkpọn̄ n̄kann̄kụk oro. (John 6:14, 15) Ke ukperedem enye ama anam an̄wan̄a andikara Rome ete: “Obio Ubọn̄ Mi idịghe eke ererimbot emi.” (John 18:36) Nte ededi, mfịn ibat ibat owo ẹda idaha oro Jesus akadade—idem mme adaiso ido ukpono oro ẹdọhọde nte idide mme anditiene enye, idaha. Ndusụk ke otu mmọ emi ẹma ẹdomo ndinam ererimbot emi ọfọn, ebe ke ndidomo ndinyene odudu ke idem mme andikara ererimbot m̀mê ke ndibuana ke ukaraidem. Nnyịn imekeme ndikụt emi ke ndidụn̄ọde se iketịbede ke iduọk isua 1960 ye 1970.
Ukeme Oro Ido Ukpono Esịnde Ndinam Ererimbot Ọfọn Akan
Ke utịt utịt iduọk isua 1960, ndusụk mme ekpep ukpepn̄kpọ ido ukpono ke mme idụt Latin America ẹma ẹtọn̄ọ ndin̄wana nnọ mme ubuene ye mbon oro ẹfịkde. Ke ntak emi, mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ukpepn̄kpọ uwọrọ-ufụn, emi ẹkewụtde nte ke Christ idịghe aba andinyan̄a n̄kukụre ke usụn̄ifiọk Bible edi n̄ko ke usụn̄ ukaraidem ye ndutịm uforo. Ke United States, ediwak mme adausụn̄ ufọkabasi oro ẹkenen̄erede ẹkere ẹban̄a mbiara idaha ido uwem ẹma ẹtọn̄ọ esop ẹkotde Esop Mme Andida nnọ Nti Ido Uwem. Uduak esie ekedi nditan̄ mme owo oro ẹdikemede ndibọp nti ido uwem ke ubon ndọn̄ ke itieutom ukara. Ukem ntre, ke ediwak idụt Muslim, ediwak otu ẹdomo nditre n̄wo ye mme ebeubọk edinam ebe ke ndisịn udọn̄ nnọ edinen̄ede nsọn̄ọ nyịre ke Koran.
Nte afo emenịm ke mme utọ ukeme oro ẹnam ererimbot ọfọn? Ke ofụri ofụri, uyarade owụt nte ke mme idaha ido uwem ke ẹka
iso ndisụhọde ndien ubahade ke okpon ke ufọt mme imọ ye mme ubuene, idem ke mme idụt oro ukpepn̄kpọ uwọrọ-ufụn ọkọwọrọde etop.Sia Esop Mme Andida nnọ Nti Ido Uwem mîkekemeke ndinam mme akpan uduak esie ke United States, andikasiak esop oro, Jerry Falwell, ama asuan esop oro ke 1989. Mme esop en̄wen ẹda itie esie. Kpa ye oro, Paul Weyrich, akpa owo oro akadade ikọ oro “esop mme andida nnọ nti ido uwem,” ama ewet ke magazine oro Christianity Today ete: “Idem ke ini nnyịn ikande ke mbre ukara, mme edikan nnyịn isidaha mme ndutịm oro nnyịn ikekerede nte ẹdide akpan n̄kpọ idi.” Enye n̄ko ama ewet ete: “Ido uwem ke ososụhọde. Nnyịn imọduọ idụk enịm-mbụk n̄wụre ke ido uwem, kpa n̄wụre oro enen̄erede okpon tutu akan ukara ubọk.”
Ewet n̄wedmbụk n̄kpọntịbe oro Cal Thomas ama ayarade se enye ekerede nte edide akpan ndudue ke ndidomo ndida mbre ukara n̄kpụhọde idaha ido uwem n̄kaowo: “Ata ukpụhọde esito owo kiet kiet, itoho ndikan ke mbre ukara, koro akpan mfịna nnyịn mîdịghe eke ndutịm uforo ye eke ukaraidem edi edi mfịna ido uwem ye eke spirit.”
Edi didie ke afo ekeme ndibiere mme mfịna ido uwem ye eke spirit ke ererimbot oro akpan idaha mîdụhe, ererimbot emi mme owo ẹbierede se inende ye se ikwan̄ade ẹnọ idemmọ? Edieke mbon oro ẹnyenede odudu ẹnyụn̄ ẹnyenede nti uduak—edide ẹdi mbon ido ukpono m̀mê idịghe—mîkemeke ndinam ererimbot emi ọfọn, anie ekeme? Ibọrọ odu, nte nnyịn idikụtde ke ibuotikọ oro etienede. Ke akpanikọ, ibọrọ edi akpan ntak oro Jesus ọkọdọhọde ke Obio Ubọn̄ imọ idịghe eke ererimbot emi.
[Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto ke page 2]
IKPAEDEM: Mbat mmọn̄: foto WHO/UNICEF; ekondo: Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.
Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto ke page 3]
Nditọwọn̄: foto UN; ekondo: Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.