“Mme Owo Ẹdọhọ Ẹte Ami Ndi Anie?”

INI Christmas afiak edisịm. Mme owo ke ofụri ererimbot ẹmek ndinịm usọrọ usen emana. Usen emana anie? Eke Eyen Abasi m̀mê eke ikpîkpu enyene-ifịk owo Jew oro okoyomde ndikpụhọde ido ukpono n̄kann̄kụk esie ke akpa isua ikie? Ndi ekedi usọrọ usen emana owo oro akan̄wanade ọnọ mme ubuene, eke ọsọn̄ibuot owo oro ekedide n̄kpọndịk ọnọ Obio Ukara Rome tutu edi se ẹwotde enye, mîdịghe ndi ekeme ndidi ekedi eke ọfiọkn̄kpọ owo oro okodoride nsọn̄uyo ke edinyene ọkpọkpọ ifiọk ye ọniọn̄? Afo emenyene ntak ndikere, ‘Jesus Christ ekenen̄ede edi anie?’ Jesus ke idemesie ama enyene udọn̄ ke ibọrọ oro mme owo ẹkenọde ke mbụme oro. Ini kiet enye ama obụp mme mbet esie ete: “Mme owo ẹdọhọ ẹte Ami ndi anie?” (Mark 8:27) Ntak emi enye okobụpde mbụme emi? Ediwak owo ẹma ẹtetre nditiene enye. Etie nte ekikere ama etịmede mbon eken ndien idotenyịn mmọ ama akpa mfụhọ ke ini enye mîkenyịmeke mmọ ẹnam imọ edidem. N̄ko-n̄ko, ke ini mme asua esie ẹkemiade enye ata, Jesus ikọnọhọ idiọn̄ọ otode heaven ndiwụt owo oro enye ekedide. Ntre ke ndibọrọ mbụme oro, nso ke mme apostle esie ẹketịn̄ ẹban̄a owo emi enye edide? Mmọ ẹma ẹtịn̄ nsio nsio ekikere oro ẹkedide ọsọ ke otu mme owo: “Ndusụk owo ẹte, John Baptist; ndusụk ẹte, Elijah; mmọ efen ẹte, Jeremiah; mîdịghe, owo kiet ke otu mme prophet.” (Matthew 16:13, 14) Mmọ iketịn̄ke

 iban̄a ediwak ndiọi ikọ oro ẹkesitịn̄de ndisụhọde Jesus itie oro ẹketarade ẹsuana ke Palestine ini oro—osụn̄i-isụn̄i, owo abian̄a, nsunsu prọfet, idem idat.

Ediwak Ekikere Ẹban̄ade Jesus

Edieke Jesus okpobụpde ukem mbụme oro mfịn, ekeme ndidi enye akpakam obụp ntem: “Nditọ ukpepn̄kpọ ẹdọhọ ẹte ami ndi anie?” Ini kiet efen, ekeme ndidi ibọrọ ekpedi: Ediwak nsio nsio ekikere ẹdu. David Tracy eke University of Chicago ọdọhọ ke nsio nsio owo ẹnyene ediwak nsio nsio ekikere ẹnyụn̄ ẹtịn̄ nsio nsio n̄kpọ ẹban̄a Jesus ye se enye eketịn̄de onyụn̄ anamde. Ke isua ikie emi ẹbede, nditọ ukpepn̄kpọ ẹmeda udịm udịm awak-n̄kukọhọ ukpepn̄kpọ ẹban̄ade itie ebuana owo, ukpepn̄kpọ aban̄ade owo, ye ifiọkn̄wed ẹdomo ndinọ ibọrọ ke mbụme aban̄ade owo oro Jesus ekenen̄erede edi. Ke akpatre, mmọ ẹkere ke Jesus enen̄ede edi anie?

Ndusụk nditọ ukpepn̄kpọ ẹka iso ndidọhọ nte ke ata Jesus ekedi prọfet owo Jew oro ọkọkwọrọde utịt ererimbot okonyụn̄ esịnde udọn̄ ọnọ edikabade esịt. Nte ededi, mmọ ẹma ẹsịn ndikot enye Eyen Abasi, Messiah, ye Andifak. Ata ediwak mmọ ẹfan̄a mbụk Bible emi ọdọhọde ke enye okoto heaven ye nte ke enye ama eset ke n̄kpa. Ye mbon en̄wen, Jesus ekedi sụk eren emi akadade eti uwụtn̄kpọ ye ukpepn̄kpọ esie edemede ediwak ido ukpono oro nte ini akakade ẹkekabarede ẹdi Ido Ukpono Christ. Ndien nte Theology Today ọdọhọde, mbon en̄wen ẹse Jesus nte “okụt ndudue, ọfiọkn̄kpọ owo oro edide nyon̄, m̀mê usụhọde owo oro enyenede ndedịbe odudu; anditịm obio, ọsọn̄ ibuot ewet uto oro okụtde ndudue ọnọ ndutịm n̄kaowo, enyene-mbufiọk owo oro ọbọde mbon nsọn̄ibuot ikọ ke n̄kari onyụn̄ etịn̄de ekikere esie in̄wan̄-in̄wan̄ nte enye asan̄ade ebe ke mme nsannsan obio-in̄wan̄ Palestine oro ẹnen̄erede ẹfiop, ẹbuenede, ẹnyụn̄ ẹtiede afai afai.”

Mme esen esen ekikere efen efen ẹdu n̄ko. Mme mbiet ẹwụtde Jesus nte obubịt owo ke ẹwọn̄ọ ẹdi ke ikwọ rap, mme mbiet oro ẹwụkde ke ikpọ obio, idem ke unek. * Mbon en̄wen ẹkere ke Jesus ekenen̄ede edi n̄wan. Ke ndaeyo 1993, isenowo oro ẹkedide Mbono Uwụt N̄kpọurua Obio Orange ke California ẹma ẹkụt mbiet “Christie,” kpa “Christ” an̄wan oro ọkọkọn̄ọde iferi ke cross. Ke n̄kpọ nte ukem ini oro ke New York, ẹma ẹwụt ndise “Christa”—“Jesus” an̄wan oro ẹkọn̄de ke cross. Mbiet mbiba emi ẹma ẹdemede ediwak eneni. Ndien ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ 1999, mme anyam-n̄wed ẹma ẹkeme ndikụt n̄wed kiet “aban̄ade ima [oro] Eyeneren oro Jesus ye ebua esie, Angel, ẹkenyenede ẹnọ kiet eken.” Ẹtịn̄ ẹban̄a itie ebuana mmọ nte enye oro “edemerede owo udọn̄ ke n̄kan̄ eke spirit onyụn̄ owụtde nte eyeneren ye ebua ẹdude ke mben̄eidem ndikpa nnọ kiet eken.”

Ndi Enen̄ede Anam N̄kpọ?

Ntak emi afo ekpenyenede udọn̄ aban̄a owo oro Jesus ekedide onyụn̄ edide? N̄kpọ kiet edi koro, ke ndikot nto ikọ Napoleon, “Jesus Christ emenyene odudu onyụn̄ akara ikọt Esie ye unana Enye ndidu ke idem oro ẹkụtde ke enyịn.” Ebede ke mme okopodudu ukpepn̄kpọ esie ye usụn̄ oro enye okodude uwem, Jesus omotụk uwem ediwak biliọn owo ke se ikperede ndisịm tọsịn isua iba ke okopodudu usụn̄. Ewetn̄wed kiet ama ewet nte enende ete: “Kpukpru mbonekọn̄ oro akanam ẹdude, ye kpukpru mme an̄wana-ekọn̄-mmọn̄ oro akanam ẹtịmde, ye kpukpru mme aka ufọkmbet oro akanam ẹsopde idem, kpukpru ndidem oro akanam ẹkarade, ke ẹtan̄de ẹdian ọtọkiet akananam ikarake uwem owo ke isọn̄ emi ke usụn̄ enyenede odudu ntre.”

Akan oro, oyom afo ọfiọk owo oro Jesus ekedide onyụn̄ edide koro Jesus oyotụk ini iso fo nnennen nnennen. Afo emenyene ifet ndikabade ndi andidu ke idak ukara eke heaven oro ẹma ẹkewụk—Obio Ubọn̄ Abasi—ke ubọk Jesus. Ẹyefiak ẹnam ekondo nnyịn oro ọyọhọde ye mfịna eye onyụn̄ ọfọn ke idak ndausụn̄ Jesus. Ntịn̄nnịm ikọ Bible ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn nte ke Obio Ubọn̄ Jesus ọyọnọ mbon oro ẹtiede biọn̄ udia, ese aban̄a mme ubuene, anam mbon udọn̄ọ ẹkop nsọn̄idem, onyụn̄ anam mme akpan̄kpa ẹfiak ẹdidu uwem.

Ke akpanikọ afo omoyom ndifiọk utọ owo oro edidide andikara ke utọ ukara oro ẹnen̄erede ẹyom mi. Ibuotikọ oro etienede ayan̄wam fi ndifiọk ata Jesus.

[Ikọ idakisọn̄]