Ọkpọkpọ Ukpepn̄kpọ Oro Etịmde Nnyịn Idem nte Mme Andikpep
Ọkpọkpọ Ukpepn̄kpọ Oro Etịmde Nnyịn Idem nte Mme Andikpep
“Tịn̄ enyịn nam mme n̄kpọ emi; sịn idem ke esịt ofụri-ofụri; man kpukpru owo ẹkụt n̄kọri fo ke eti ido. Tịm kpeme idem fo, ye se afo ekpepde owo.”—1 TIMOTHY 4:15, 16.
1. Nso idi akpanikọ aban̄ade ini ye ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ?
“ẸMENỊM ini ẹnọ kpukpru n̄kpọ,” ntre ke Bible ọdọhọ ke Ecclesiastes 3:1. Emi enen̄ede edi ntre ye ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ. Esisọn̄ ediwak owo nditie n̄kere mme n̄kpọ eke spirit edieke mmọ ẹnamde emi ke ini m̀mê itie emi mîdotke. Ke uwụtn̄kpọ, ke ama okokụre ọkpọsọn̄ utom usen ye ke ama akadia edinem udia mbubịteyo oyụhọ, nte ọkpọdọn̄ fi ndikpep n̄kpọ, akpan akpan edieke afo etiede ke nnanna akpakaha emi afo amade akan ese TV? Eyedi oro ikpọdọn̄ke fi. Ntre, nso idi usọbọ? Nte an̄wan̄ade, nnyịn inyene ndimek ini ye itie ukpep n̄kpọ ye uduak ndibọ n̄kponn̄kan ufọn nto ukeme oro isịnde.
2. Ini ewe esiwak ndifọn n̄kan ndinam ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ?
2 Ediwak owo ẹsikụt nte ke mfọnn̄kan ini mmimọ ndikpep n̄kpọ edi tụhi-tụhi usenubọk ke ini oro mmimọ isiwakde ndinen̄ede ndu ke edidemede. Mbon efen ẹsida ini nduọkodudu uwemeyo ẹkpep n̄kpọ ibio ibio. Tịm fiọk nte ẹtịn̄de ẹban̄a edimek ini nnọ mme akpan edinam eke spirit ke mme uwụtn̄kpọ ẹtienede mi. Edidem David eke Israel eset ekewet ete: “Nam n̄kop ima fo ke usenubọk: koro mbuọtde idem mi ye afo: wụt mi usụn̄ eke n̄kpasan̄ade; koro mmenerede ukpọn̄ mi nse fi.” (Psalm 143:8) Prọfet Isaiah ama owụt ukem esịtekọm oro ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Ọbọn̄ Jehovah ọmọnọ mi edeme mmọ eke ẹkpepde n̄kpọ, man mfiọk ndida ikọ n̄n̄wam mmọ eke ẹkpade mba: enye eyedemede, eyedemede mi utọn̄ kpukpru usenubọk, man n̄kop kpa nte mmọ eke ẹkpepde n̄kpọ.” Akpan n̄kpọ edi nte ke oyom nnyịn ikpep n̄kpọ inyụn̄ ineme nneme ye Jehovah ke ini ekikere nnyịn odude ke edidemede, ini ekededi ke usen.—Isaiah 50:4, 5; Psalm 5:3; 88:13.
3. Mme idaha ewe ke ẹyom man ukpepn̄kpọ enyene uforo?
3 N̄kpọ efen oro esitịpde esịn ke ukpepn̄kpọ oro enyenede uforo edi nte ke nnyịn ikpenyeneke ndimek nditie ke nnanna akpakaha. Emi idiyakke nnyịn idu ke edidemede. Ke ini nnyịn ikpepde n̄kpọ, ana ekikere nnyịn odu ke edidemede, ndien nditie ke nnanna akpakaha idiyakke idu ke edidemede. N̄kpọ efen oro ẹyomde ke edikpep n̄kpọ ye editie n̄kere edi nditie ke ebiet oro uyom mîkponke ndien mme n̄kpọ oro ẹsiwọn̄ọrede owo ntịn̄enyịn mîwakke. Ndidomo ndikpep n̄kpọ ke adan̄aemi ekebe ukopikọ, TV, m̀mê nditọwọn̄ ẹwọn̄ọrede ntịn̄enyịn nnyịn idinyeneke eti utịp. Ke ini Jesus okoyomde nditie n̄kere n̄kpọ, enye akaka ndobo ndobo ebiet. Enye ama etịn̄ n̄ko aban̄a ufọn edika ndobo ndobo ebiet n̄kọbọn̄ akam.—Matthew 6:6; 14:13; Mark 6:30-32.
Ọkpọkpọ Ukpepn̄kpọ Oro Etịmde Nnyịn Idem Ndinọ Ibọrọ
4, 5. Ke mme usụn̄ ewe ke ediye uduot ekpri n̄wed Oyom edi ata n̄kpọ un̄wam?
4 Ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ esinọ uyụhọ ke ini nnyịn ikamade nsio nsio un̄wam ukpep Bible man inen̄ede idụn̄ọde ibuot nneme ntotụn̄ọ ntotụn̄ọ, akpan akpan ke ini nnyịn inamde oro man ibọrọ mme mbụme oro owo obụpde ke ofụri esịt. (1 Timothy 1:4; 2 Timothy 2:23) Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ, ediwak mbufa owo ẹsikpep ediye uduot ekpri n̄wed Nso ke Abasi Oyom Oto Nnyịn?, * emi odude idahaemi ke usem 261. Enye enen̄ede emem edi etịn̄ n̄kpọ nnennen nnennen, ọkọn̄ọde ofụri ofụri ke Bible. Enye an̄wam mme andikot enye ndisọsọp mfiọk mme n̄kpọ oro Abasi oyomde kaban̄a utuakibuot akpanikọ. Nte ededi, sia enye edide ekpri n̄wed, ufan̄ idụhe ndiwet ọyọhọ ntọt ke ibuot nneme kiet kiet. Edieke eyen ukpepn̄kpọ fo obụpde mme akpan mbụme aban̄a ndusụk ibuot nneme Bible oro ẹnemede, didie ke afo ekeme ndiyom ntọt Bible efen efen oro edin̄wamde enye ọbọrọ mme mbụme oro?
5 Ye mbon oro ẹnyenede Watchtower Library ke CD-ROM ke usem oro mmọ ẹkemede ndikot, edi mmemmem n̄kpọ ndikụt ediwak nsio nsio ntọt ke kọmputa. Edi nso kaban̄a mbon oro mînyeneke n̄kpọ emi? Ẹyak idụn̄ọde ibuotikọ iba oro ẹnemede ke ediye uduot ekpri n̄wed Oyom man ikụt nte nnyịn ikemede ndinam ifiọk nnyịn atara nnyụn̄ n̄keme ndibọrọ mbụme ọyọhọ ọyọhọ—akpan akpan edieke owo obụpde mme utọ mbụme nte, Anie edi Abasi? ye Jesus ekenen̄ede etie didie?—Exodus 5:2; Luke 9:18-20; 1 Peter 3:15.
Anie Edi Abasi?
6, 7. (a) Mbụme ewe edemede kaban̄a Abasi? (b) Nso akpan n̄kpọ ke ọkwọrọ ederi kiet okosio efep ke utịn̄ikọ esie?
6 Ọyọhọ ukpepn̄kpọ 2 ke ediye uduot ekpri n̄wed Oyom ọbọrọ akpan mbụme emi, Anie edi Abasi? Emi edi ata akpan ukpepn̄kpọ koro owo ikemeke ndituak ibuot nnọ Abasi akpanikọ edieke enye mîfiọkke Abasi m̀mê eyịkde ke Enye odu. (Rome 1:19, 20; Mme Hebrew 11:6) Kpa ye oro, mme owo ke ofụri ererimbot ẹnyene ediwak nsio nsio ekikere ẹban̄a owo emi Abasi edide. (1 Corinth 8:4-6) Kpukpru ukpepn̄kpọ ido ukpono ẹnyene nsio nsio ibọrọ ẹnọ mbụme aban̄ade nte Abasi etiede. Ata ediwak ido ukpono Christendom ẹkere ke Abasi edi Ita-ke-Kiet. Ọwọrọiso ọkwọrọ ederi kiet ke United States ama ọnọ utịn̄ikọ ke ibuotikọ oro “Nte Afo Ọmọfiọk Abasi?” edi ikasiakke enyịn̄ Abasi ke ofụri utịn̄ikọ esie, idem okposụkedi enye okokotde oto N̄wed Abasi Usem Hebrew ediwak ini. Nte ededi, enye okokot oto edikabade Bible oro adade ikọ oro “Ọbọn̄” emi mîn̄wan̄ake m̀mê anie ke ẹtịn̄ ẹban̄a, utu ke ndida Jehovah m̀mê Yahweh.
7 Nso akpan n̄kpọ ke ọkwọrọ ederi oro okokpu ndikụt ntem ke ini enye okokotde oto Jeremiah 31:33, 34: “‘Owo idikpepke aba mbọhọidụn̄ esie, ye eyenete esie, ite, “Mbufo ẹfiọk Ọbọn̄” [Hebrew, “Ẹfiọk Jehovah”], koro kpukpru mmọ, ọtọn̄ọde ke n̄kpri esịm ikpọ, ẹyefiọk Mi,’ Ọbọn̄ [Hebrew, Jehovah] ọdọhọ.” Edikabade oro enye okokotde oto ama osio san̄asan̄a enyịn̄ Abasi oro Jehovah, efep.—Psalm 103:1, 2.
8. Nso iwụt nte edida enyịn̄ Abasi edide akpan n̄kpọ?
8 Psalm 8:9 owụt ntak emi edida enyịn̄ oro Jehovah edide akpan n̄kpọ: “O Jehovah, Ọbọn̄ nnyịn, enyịn̄ fo okpon didie ke ofụri ererimbot!” Edi ke King James Version, ọkọrọ ye ediwak edikabade Bible Ikọmbakara en̄wen, nnyịn ikot ite: “O ỌBỌN̄, Ọbọn̄ nnyịn, enyịn̄ fo okpon didie ke ofụri isọn̄!” Kpa ye oro, nte ẹketịn̄de ke ibuotikọ oro ekebemde iso, nnyịn imekeme ndisịme “ifiọk Abasi” edieke iyakde Ikọ esie ada nnyịn usụn̄. Edi ewe un̄wam ukpep Bible ekeme ndibọrọ mme mbụme nnyịn ẹban̄ade nte enyịn̄ Abasi edide akpan n̄kpọ?—Mme N̄ke 2:1-6.
9. (a) Ewe n̄wed ikeme ndin̄wam nnyịn ndinam an̄wan̄a ntak emi edida enyịn̄ Abasi edide akpan n̄kpọ? (b) Didie ke ediwak mme akabade n̄wed ẹkpu ndiwụt ukpono nnọ enyịn̄ Abasi?
9 Nnyịn imekeme ndika mbịne ediye uduot ekpri n̄wed oro Enyịn̄ Abasi Oro Edibịghide ke Nsinsi, emi ẹkabarede ẹsịn ke usem 69. * Ikpehe oro “Enyịn̄ Abasi—Se Enye Ọwọrọde ye Nte Ẹkotde” (page 6-11) owụt in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke Tetragrammaton usem Hebrew (ẹdade ẹto ikọ Greek oro ọwọrọde “abisi inan̄”) odu ekpere ndisịm utịm ike-7,000 ke akani uwetn̄kpọ Hebrew. Edi mme ọkwọrọ ederi ye mme akabade n̄wed Ido Ukpono Mme Jew ye Christendom ẹkokoi ẹsio enye ẹfep ke ata ediwak edikabade Bible mmọ. * Didie ke mmọ ẹkeme ndidọhọ ke imọfiọk Abasi inyụn̄ inyene eti itie ebuana ye enye edieke mmọ ẹsịnde ndikot enyịn̄ esie? Ata enyịn̄ esie eberede usụn̄ ọnọ edifiọk se mme uduak esie ẹdide ye enye emi enye edide. N̄ko-n̄ko, nso ufọn ke ikpehe akam uwụtn̄kpọ Jesus oro “Ete nnyịn emi odude ke heaven: Yak ikpono enyịn̄ Fo,” enyene edieke owo mîkam idaha-da enyịn̄ Abasi?—Matthew 6:9; John 5:43; 17:6.
Anie Edi Jesus Christ?
10. Ke mme usụn̄ ewe ke nnyịn ikeme ndinyene ọyọhọ mbụk aban̄ade uwem ye utom Jesus?
10 Ọyọhọ ukpepn̄kpọ 3 ke ediye uduot ekpri n̄wed Oyom edi “Anie Edi Jesus Christ?” Ke adade ikpehe ekikere itiokiet kpọt, enye ọnọ ata ibio ibio mbụk aban̄a Jesus, ntọn̄ọ esie, ye ntak emi enye ekedide isọn̄. Nte ededi, edieke afo oyomde ọyọhọ mbụk aban̄ade uwem esie, idụhe n̄wed efen—ke ẹsiode mme mbụk Gospel ke idemmọ ẹfep—oro ọfọnde akan n̄wed Akakan Owo Oro Akanam Odude Uwem, emi odude ke usem 111. * N̄wed emi ọnọ ọyọhọ mbụk aban̄a uwem ye ukpepn̄kpọ Christ etiene ini emi mmọ ẹketịbede, ọkọn̄ọde ke Gospel inan̄. Ibuot 133 oro enye enyenede ẹtịn̄ ẹtụk mme n̄kpọntịbe ẹban̄ade uwem ye utom Jesus. Ke oyomde ndikụt nte ẹnemede enye ke usụn̄ efen, ke ikpehe ke ikpehe, afo emekeme ndika Insight, Eboho 2, ke idak ibuotikọ oro “Jesus Christ.”
11. (a) Nso inam se Mme Ntiense Jehovah ẹnịmde ke akpanikọ ẹban̄a Jesus okpụhọde? (b) Ewe idi ndusụk itie Bible oro ẹwụtde in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke ukpepn̄kpọ Abasi-Ita-ke-Kiet inenke, ndien n̄wed ewe edi n̄kpọ un̄wam ke afan̄ emi?
11 Eneni oro ẹnenide ke Christendom ẹban̄a Jesus edi m̀mê enye edi “Eyen Abasi” ọkọrọ ye “Abasi Eyen”—ke ikọ efen, eneni oro aban̄a se Catechism of the Catholic Church okotde “akpan ndịben̄kpọ ke mbuọtidem Christian,” kpa Abasi-Ita-ke-Kiet. Sia ẹdide isio ye mme ido ukpono Christendom, Mme Ntiense Jehovah ẹnịm ke akpanikọ nte ke Abasi okobot Jesus edi ke enye idịghe Abasi. Ẹkụt ata eti nneme ke ibuotikọ emi ke ediye uduot ekpri n̄wed Nte Afo Ekpenyene Ndinịm Abasi-Ita-ke-Kiet ke Akpanikọ?, oro ẹkabarede ẹsịn ke usem 95. * Ndusụk ke otu ediwak itie N̄wed Abasi oro enye adade ndiwụt ke ukpepn̄kpọ Abasi-Ita-ke-Kiet inenke ẹdi: Mark 13:32 ye 1 Corinth 15:24, 28.
12. Ewe mbụme efen odot inọ ntịn̄enyịn?
12 Se ẹnemede ke enyọn̄ emi ẹban̄a Abasi ye Jesus Christ ẹwụt mme usụn̄ emi nnyịn ikemede ndinam ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ ye ekikere edin̄wam mbon oro mîmeheke ye akpanikọ Bible ẹnyene nnennen ifiọk. (John 17:3) Nte ededi, nso kaban̄a mbon oro ẹma ẹkebuana ye esop Christian ke ediwak isua? Sia mmọ ẹma ẹkekọ ifiọk Bible ke ediwak isua emi, nte osụk oyoyom mmọ ẹnọ ntịn̄enyịn ke ọkpọkpọ edikpep Ikọ Jehovah?
Ntak ‘Etịmde Ekpeme Idem Fo’?
13. Nso ukwan̄ ekikere ke ndusụk owo ẹkeme ndinyene mban̄a ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ?
13 Ndusụk mbon oro ẹma ẹkebuana ye esop ke ediwak isua ẹkeme ndinyene edu ediberi edem ke ifiọk Bible oro mmọ ẹkenyenede ke akpa isua ifan̄ oro mmọ ẹkekabarede ẹdi Mme Ntiense Jehovah. Edi mmemmem n̄kpọ owo ndikere: “Iyomke nnen̄ede n̄kpep n̄kpọ nte oyomde mbufa owo ẹkpep. Idem n̄kpọ, sese adan̄a ediwak ini oro n̄kotde Bible ye mme n̄wed Bible ke ediwak isua emi ẹbede.” Emi ekpedi ukem ye ndidọhọ: “Inen̄ekede iyom ntịm n̄kpeme se ndiade idahaemi, koro mma ndia akpakịp udia ke ini edem.” Nnyịn imọfiọk ite ke oyom ida eti udia oro ẹtịmde ẹtem, ibọk idem nnyịn kpukpru ini man inyene nsọn̄idem inyụn̄ ikop odudu. Adan̄a didie akan oro ke oyom ikpeme nsọn̄idem ye odudu nnyịn ke n̄kan̄ eke spirit!—Mme Hebrew 5:12-14.
14. Ntak oyomde nnyịn itịm ikpeme idem nnyịn?
14 Ke ntre, oyom kpukpru nnyịn, edide imedi nditọ ukpepn̄kpọ Bible ke anyan ini m̀mê idịghe, inam item oro Paul ọkọnọde Timothy, emi ekedide esenyịn oro ama ọkọkọri esịm ọyọhọ idaha ini oro: “Tịm kpeme idem fo, ye se afo ekpepde owo. Yịre ke edinam utom emi; koro ke edinam ntem afo ayanyan̄a idem fo ye mmọ emi ẹkopde uyo fo.” (1 Timothy 4:15, 16) Ntak emi nnyịn ikpekerede iban̄a item Paul? Ti, Paul n̄ko ama ọdọhọ ete ke nnyịn inyene ndin̄wana ye “n̄kari Satan” ye “udịm mme idiọk spirit eke ẹdude ke enyọn̄.” Ndien apostle Peter ama ọtọt ete ke Devil “oyom [owo] eke editade,” ndien “owo” oro ekeme ndidi owo nnyịn ekededi. Nnyịn ndidu ke ndueidem ekeme ndiberede ifet nnọ enye.—Ephesus 6:11, 12; 1 Peter 5:8.
15. Nso n̄kpọ ukpeme eke spirit ke nnyịn inyene, ndien didie ke ikeme ndinam enye odu ke eti idaha?
15 Ntre, nso n̄kpọ ukpeme ke nnyịn inyene? Apostle Paul eti nnyịn ete: “Ẹda ofụri n̄kpọ-ekọn̄ Abasi, man mbufo ẹdikeme ndisọn̄ọ nda ke usen idiọk, ẹnyụn̄ ẹsọn̄ọ ẹda ke ẹma ẹkenam kpukpru n̄kpọ.” (Ephesus 6:13) N̄kpọekọn̄ eke spirit oro ndinyene ufọn ikọn̄ọke n̄kukụre ke nte enye eketiede ke akpa edi ọkọn̄ọ n̄ko ke editịm enye n̄kama kpukpru ini. Ke ntre, ana ofụri n̄kpọekọn̄ Abasi oro esịne ifiọk Ikọ Abasi eke idahaemi. Emi owụt ufọn edisan̄a ikpat kiet ye ifiọk akpanikọ oro Jehovah ayararede ebe ke Ikọ esie ye otu asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄. Ọkpọkpọ edikpep Bible ye mme n̄wed Bible ofụri ini edi akpan n̄kpọ ke ndinam n̄kpọekọn̄ eke spirit nnyịn odu ke eti idaha.—Matthew 24:45-47; Ephesus 6:14, 15.
16. Nso ke nnyịn ikeme ndinam man ikụt nte ke ‘otu-ekọn̄ mbuọtidem’ nnyịn odu ke eti idaha?
16 Paul etịn̄ aban̄a ‘otu-ekọn̄ mbuọtidem’ nte akpan ubak n̄kpọekọn̄, emi nnyịn ikemede ndida nnịme enyịm ikan̄ Satan emi edide mme edori ikọ ye ukpepn̄kpọ mbon nsọn̄ibuot. (Ephesus 6:16) Ntre edi akpan n̄kpọ nnyịn ndidụn̄ọde mfiọk nte otuekọn̄ mbuọtidem nnyịn ọsọn̄de idem eketre inyụn̄ ise se nnyịn ikemede ndinam man ikụt nte ke enye odu ke eti idaha. Ke uwụtn̄kpọ, afo emekeme ndibụp ete: ‘Didie ke ami nsida Enyọn̄-Ukpeme ntịm idem nnọ ukpepn̄kpọ Bible eke urua ke urua? Nte mmesinen̄ede n̄kpep enye man n̄keme “ndidemede kiet eken nnọ ima ye nti utom” ebe ke ndinọ mme ibọrọ oro ẹtịmde ẹkere ke mbono esop? Nte mmesikụbọde Bible n̄kot mme itien̄wed oro ẹsiakde-siak edi oro owo mîkotke-kot isịn? Nte mmesisịn udọn̄ nnọ mbon en̄wen ke nditiene nnyene ufiop ufiop ebuana ke mme mbono esop?’ Udia eke spirit nnyịn edi ọkpọsọn̄ udia, ndien enen̄ede oyom ukeme man ibọ ọyọhọ ufọn.—Mme Hebrew 5:14; 10:24.
17. (a) Ibọkn̄kpa ewe ke Satan ada odomo ndibiat idaha eke spirit nnyịn? (b) Nso idi editịbe inọ ibọkn̄kpa Satan?
17 Satan ọfiọk mmeme ikpọkidem nnyịn, ndien mme n̄kari esie ẹtie etabi etabi. Kiet ke otu mme usụn̄ emi enye adade asuan idiọk odudu esie edi ndinam ndise idan̄ ẹyọhọ TV, Intanet, vidio, ye mme n̄wed. Ndusụk mme Christian ẹyak ibọkn̄kpa emi anam n̄kpọ ukpeme mmọ emem, ndien emi ada esịm ediduọk mme ifetutom ke esop m̀mê idem ndiọi utịp efen efen. (Ephesus 4:17-19) Nso idi editịbe inọ ibọkn̄kpa eke spirit Satan emi? Inaha nnyịn ifụmi ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ Bible ofụri ini, mme mbono esop Christian nnyịn, ye ofụri n̄kpọekọn̄ Abasi. Ndinam kpukpru emi ayanam ikeme ndidiọn̄ọ se ifọnde ye se idiọkde nnyụn̄ nsua se Abasi asuade.—Psalm 97:10; Rome 12:9.
18. Didie ke “ofụt Spirit” ekeme ndin̄wam nnyịn ke en̄wan eke spirit nnyịn?
18 Edieke nnyịn ikade iso inyene edu edikpep Bible kpukpru ini, nnyịn iyenyene ukeme ndida nnennen ifiọk Ikọ Abasi n̄kpeme idem iyonyụn̄ inyene n̄ko ukeme ndida “ofụt Spirit, emi edide ikọ Abasi” n̄n̄wana n̄kan. Ikọ Abasi “ọsọp akan kpukpru ofụt iso iba, ekịm abahade ukpọn̄ ye spirit, ye ikek ye ndia; onyụn̄ enyene ukeme ndidụn̄ọde ekikere ye uduak esịt owo.” (Ephesus 6:17; Mme Hebrew 4:12) Edieke nnyịn inyenede usọ ke ndida “ofụt” oro nnam n̄kpọ, ke ini nnyịn isobode mme idomo, nnyịn iyekeme ndikan mme n̄kpọ oro ẹtiede nte ikemeke ndinọ unan, m̀mê idem ẹdemerede udọn̄, ndien iyayarade enye nte akama-n̄kpa afia andidiọk. Ifiọk Bible oro nnyịn inyenede ayan̄wam nnyịn ndisịn se idiọkde nnyụn̄ nnam se ifọnde. Ntre oyom kpukpru nnyịn ibụp idem nnyịn: ‘Nte ofụt mi ọsọp, mîdịghe nte enye ata n̄karafan̄? Ndi esisọn̄ mi nditi mme itie Bible oro ẹkemede ndinam n̄ka iso ke en̄wan oro?’ Ẹyak nnyịn ika iso inyene nti edu ukpepn̄kpọ Bible ndien ke ntre in̄wanade ibiọn̄ọ Devil.—Ephesus 4:22-24.
19. Mme ufọn ewe ke nnyịn ikeme ndinyene edieke isịnde idem ke ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ?
19 Paul ekewet ete: “Kpukpru n̄wed, eke ẹdade odudu Spirit Abasi ẹwet, ẹnyụn̄ ẹdi se ifọnde ndida n̄kpep owo n̄kpọ nnyụn̄ nsua nnọ owo, nnyụn̄ nnam owo ẹsan̄a nte enende, nnyụn̄ nteme owo edinen ido; man owo Abasi enyene ọyọhọ ifiọk, onyụn̄ eben̄e idem ke kpukpru nde ndinam eti utom ekededi.” Edieke nnyịn ikerede iban̄a mme ikọ oro Paul ekewetde ọnọ Timothy, nnyịn imekeme ndisọn̄ọ idaha eke spirit nnyịn ndien nnyịn imekeme ndinam utom ukwọrọikọ nnyịn enen̄ede enyene uforo. Mbiowo ye mme asan̄autom unamutom emi ẹdide mbon spirit ẹkeme ndinyene akamba ufọn nnọ esop, ndien kpukpru nnyịn imekeme ndika iso nsọn̄ idem ke mbuọtidem.—2 Timothy 3:16, 17; Matthew 7:24-27.
[Mme Ikọ idakisọn̄]
^ ikp. 4 Nte ido edide, owo oro enyenede udọn̄ obufa obufa oro ekpepde ediye uduot ekpri n̄wed Oyom esibe odụk n̄wed Ifiọk Oro Adade Osịm Nsinsi Uwem, emi Mme Ntiense Jehovah ẹsiode. Mme ekikere oro ẹnọde mi ẹyen̄wam ndikan mme n̄kpọ oro ẹkemede ndibiọn̄ọ edinam n̄kọri eke spirit.
^ ikp. 9 Mme Ntiense Jehovah ẹsio. Mbon oro ẹnyenede Insight on the Scriptures ke usem mmọ ẹkeme ndise Eboho 2, ke idak ibuotikọ oro “Jehovah.”
^ ikp. 9 Ibat ibat edikabade usem Spanish ye Catalonia ẹdi n̄kukụre edikabade oro ẹkụtde nte ẹkabarede Tetragrammaton usem Hebrew, ẹdade “Yavé,” “Yahveh,” “Jahvè,” ye “Jehová.”
^ ikp. 10 Mme Ntiense Jehovah ẹsio.
^ ikp. 11 Mme Ntiense Jehovah ẹsio.
Nte Afo Emeti?
• Mme idaha ewe ẹsinam ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ enyene uforo?
• Nso ndudue ke ediwak edikabade Bible ẹnam kaban̄a enyịn̄ Abasi?
• Mme itie N̄wed Abasi ewe ke afo akpada ndiwụt ke ukpepn̄kpọ Abasi-Ita-ke-Kiet inenke?
• Nso ke ana nnyịn inam man ikpeme idem nnyịn ke n̄kari Satan, idem ọkpọkọm nnyịn imedi mme Christian akpanikọ ke ediwak isua?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Mme ndise ke page 19]
Man ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ enyene uforo, oyom afo ekpep ke itie oro odotde emi mme n̄kpọ oro ẹwọn̄ọrede ntịn̄enyịn mîwakke
[Mme ndise ke page 23]
Nte “ofụt” fo ọsọp mîdịghe nte enye ata n̄karafan̄?