Mbụk Eyouwem

Ndinam N̄kpọ nnọ Mbon En̄wen Osụhọde Ubiak

NTE JULIÁN ARIAS OBỤKDE

KE 1988, ke ini n̄kedide isua 40, eketie nte utom mi enyene iwụk. Ami n̄kedi eseutom n̄kann̄kụk ke usiakifia oro enyenede itieutom ke ediwak idụt. Ke ntak utom oro n̄kanamde, ẹma ẹnọ mi ediye ubomisọn̄, ẹkpe mi eti okụkọfiọn̄, ẹnyụn̄ ẹnọ mi ọfis oro ẹtịmde ẹbana ke ufọt ufọt Madrid, Spain. Usiakifia oro ama akam owụk mi mbara nte ke mmimọ imọn̄ inam mi ndi eseutom idụt mmimọ. N̄kọfiọkke nte ke uwem mi ọmọn̄ ọsọp ndikpụhọde.

USEN kiet ke isua oro, abiausọbọ mi ama asian mi ete ke mmenyene udọn̄ọ oro ebietde akpauben̄, kpa udọn̄ọ oro owo mîkemeke ndikọk. Ibuot ama oyon̄ mi. Ke ukperedem, ke ini n̄kokotde mban̄a se udọn̄ọ ebietde akpauben̄ mi ekemede ndinam owo, ndịk ama anam mi. * Eketie nte ndidu uwem ndịk ke ofụri eyouwem mi. Didie ke ndikeme ndise mban̄a Milagros, n̄wan mi, ye Ismael, akpan mi emi edide isua ita? Didie ke nnyịn idikeme ndise mban̄a idaha oro? Ke adan̄aemi n̄kosụk nyomde mme ibọrọ mbụme emi, akama-mfụhọ n̄kpọntịbe efen ama ada itie.

Ke n̄kpọ nte ọfiọn̄ kiet ama ekebe ke abiausọbọ mi ama akasian mi aban̄a udọn̄ọ emi, eteutom mi ama okot mi odụk ọfis esie onyụn̄ asian mi ete ke usiakifia oro oyom mme owo oro ẹnyenede “nsọn̄idem.” Ndien owo oro ọdọn̄ọde udọn̄ọ emi adiade-dia owo idem—idem ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ esie—isinyeneke utọ nsọn̄idem oro. Ntre kpa ke ebe oro, eteutom mi ama osio mi ke utom. Ke mbuari, mma ntaba utom mi!

 Ke ini ubon mi ẹdude, mma nsinam nte mmọsọn̄ esịt, edi mma nsiyom ndidu ikpọn̄ man n̄kere mban̄a mbufa idaha mi, nnyụn̄ n̄kere mban̄a ini iso mi. Mma ndomo ndin̄wana mbiọn̄ọ mfụhọ oro akakade-ka iso ndikọri. Se ikabiakde mi ikan ekedi nte ke mbuari, n̄kenyeneke ufọn aba nnọ usiakifia mi.

Ndinyene Odudu nto Mmemidem

Ke mfọniso, ke mfụhọ mfụhọ ini emi, mma n̄keme ndinyene odudu nto nsio nsio ebiet. Ke n̄kpọ nte isua 20 oro ẹkebede, mma n̄kabade ndi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah. Ntre mma mbọn̄ akam ke ofụri esịt nnọ Jehovah mban̄a nte etiede mi ke idem nnyụn̄ mbọn̄ mban̄a mme eyịghe oro nnyenede mban̄a ini iso. N̄wan mi, emi n̄ko edide kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah, ama aka iso ndisọn̄ọ mi idem, mma nnyụn̄ mbọ nsịnudọn̄ nto ndusụk n̄kpet n̄kpet ufan emi mfọnido ye mbọm mmọ ẹkenyenede ata akamba ufọn ẹnọ mi.—Mme N̄ke 17:17.

Ndifiọk nte ke mmenyene mbiomo ndinam n̄kpọ nnọ mbon en̄wen ama an̄wam n̄ko. Mma nyom ndibọk eyen mi nte ọfọnde, ndikpep enye n̄kpọ, ndibre mbre ye enye, ndinyụn̄ nnọ enye ukpep ke utom ukwọrọikọ. Ntre n̄kenyeneke ndiyak idem emem mi. N̄ko-n̄ko, n̄kedi ebiowo ke kiet ke otu esop Mme Ntiense Jehovah, ndien nditọete Christian mi do ẹma ẹyom un̄wam mi. Edieke nyakde udọn̄ọ emi anam mbuọtidem mi emem, nso orụk uwụtn̄kpọ ke ndidi nnọ mbon enwen?

Nte mmen̄kekemeke ndifep, uwem mi ama okpụhọde ke n̄kan̄ ikpọkidem ye ke n̄kan̄ okụk—enen̄ede ọdiọk ke ndusụk usụn̄ edi etịm ọfọn ke mme usụn̄ en̄wen. Inikiet mma n̄kop nte abiausọbọ kiet ọdọhọde ete: “Udọn̄ọ isiwotke-wot owo; utu ke oro, esikpokpụhọde enye.” Ndien mmekpep nte ke idịghe kpukpru ukpụhọde oro ẹsidiọk.

Akpa kan̄a, ‘n̄kukịm emi ke obụkidem’ ama an̄wam mi nditịm mfiọk mfịna unana nsọn̄idem mbon en̄wen nnyụn̄ mfụhọ ye mmọ. (2 Corinth 12:7) Mma nnen̄ede ndifiọk se mme ikọ eke Mme N̄ke 3:5 ẹwọrọde: “Buọt idem fo ye Jehovah ke ofụri esịt fo; ndien kûberi edem ke asian fo.” Ke akande kpukpru, mbufa idaha mi ẹma ẹkpep mi se inen̄erede idi akpan n̄kpọ ke uwem ye se inọde ata uyụhọ ye ukpono idemowo. Ekese n̄kpọ ẹkesụk ẹdodu oro n̄kekemede ndinam ke esop Jehovah. Mma ndifiọk se mme ikọ Jesus emi ẹnen̄erede ẹwọrọ: “Ọfọn ndinọ akan ndibọ.”—Utom 20:35.

Obufa Uwem

Ibịghike ke ẹma ẹkedụn̄ọde ẹfiọk ntak udọn̄ọ mi, ẹma ẹkot mi ẹte ndi mbono ubọ ukpep ke Madrid, ebiet emi ẹkekpepde mme Christian oro ẹnamde utom unyịmesịt ndin̄wam mbiausọbọ ndidiana kiet ye mbon udọn̄ọ mmọ ẹdide Mme Ntiense. Ke ukperedem, ẹma ẹtịm mme anamutom unyịmesịt oro ẹdọn̄ ke Mme Kọmiti Unyene Nneme ye Mbon Ufọkibọk. Ke ekikere mi, ẹkenọ ukpep oro ke ata nnennen ini. Mma ndinyene eti ubọkọkọ, enye oro edinọde mi ata uyụhọ akan utom idịbi udia ekededi.

Nnyịn ima ikpep nte ke Mme Kọmiti Unyene Nneme ye Mbon Ufọkibọk oro ẹketọn̄ọde obufa mi ẹkenyene ndika mme ufọkibọk, ndinam ndụn̄ọde ye mbiausọbọ, ndinyụn̄ nnyene nneme ye mme anamutom ufọkibọk, kpukpru emi man ẹkọri edu edidianakiet ẹnyụn̄ ẹbiọn̄ọ mme mfịna ndidemede. Mme kọmiti oro ẹsin̄wam ekemmọ Mme Ntiense ndiyom mbiausọbọ emi ẹnyịmede ndinọ usọbọ ye unana edisịn iyịp. Nte ededi, sia mmen̄kenyeneke ifiọk ibọkusọbọ, mma nnyene ekese ndikpep mban̄a mme enyịn̄ ibọk, mme ido unọ usọbọ, ye ndutịm ufọkibọk. Edi, ke ubọ ukpep oro ama okokụre mma n̄kabade ndi ata obufa owo ke ini n̄kọnyọn̄de ufọk, mben̄ede idem ndisobo obufa n̄kpọ-ata oro akaduaide mi idem.

 Ndika Mme Ufọkibọk —Utom Emi Ọnọde Mi Uyụhọ

Idem okposụkedi udọn̄ọ mi akakade iso ndibiomo mi ndo sụn̄sụn̄, mbiomo mi nte andibuana ke Kọmiti Unyene Nneme ye Mbon Ufọkibọk ama ọkọri. Ẹma ẹsikpe mi okụk oro ẹsinọde mme obiomo ndo, ntre mma nnyene ini oro ekemde ndisika mme ufọkibọk. Kpa ye mme edikpu eke ini ke ini, mme edika emi ẹma ẹmem utom ẹnyụn̄ ẹnen̄ede ẹnyene ufọn ẹkan nte n̄kekerede. Ami ndidu ke n̄kpọitie mbon n̄kpọnnam idahaemi idịghe akpan ubiọn̄ọ. Ekemmọ andibuana ke kọmiti oro esisan̄a ye ami kpukpru ini. N̄ko-n̄ko, emehe mbiausọbọ ndinyene nneme ye mme owo oro ẹdude ke mme n̄kpọitie mbon n̄kpọnnam, ndien ndusụk ini etie nte mmọ ẹsikpan̄ utọn̄ ye ntotụn̄ọ ukpono ke ini mmọ ẹkụtde ukeme oro nsịnde ndidi mbịne mmọ.

Se ikande isua duop oro ẹbede, mmaka mbịne ediwak mbiausọbọ ke mme itie ikie. Ndusụk mmọ ẹma ẹnyịme ndin̄wam nnyịn idem ke ata ntọn̄ọ. Dr. Juan Duarte—asiak esịt ke Madrid emi esimade ndikpono ubieresịt owo udọn̄ọ—ama ọsọsọp enyịme ndin̄wam. Toto ke ini oro, enye amanam usiakidem oro awakde ebe 200 ke idem mbon udọn̄ọ emi ẹdide Mme Ntiense, emi ẹtode ediwak ikpehe Spain, ye unana edisịn iyịp. Ke ediwak isua oro ẹbede, mbiausọbọ efen efen ẹmetọn̄ọ ndinam usiakidem oro owo mîsịnke iyịp. Nnyịn ndisika mbịne mmọ kpukpru ini ama enyene ndusụk ufọn, edi uforo oro ikenyenede n̄ko okoto n̄kọri ke ifiọk ibọkusọbọ ye nti utịp oro ẹkenyenede ẹto usiakidem oro owo mîsịnke iyịp. Ndien nnyịn imenịm ke akpanikọ ite ke Jehovah ọmọdiọn̄ mme ukeme nnyịn.

Mmenen̄ede mbọ nsịnudọn̄ nto nte ndusụk mme asiak esịt emi ẹdide nta ke ndisọbọ nditọwọn̄ ẹsinamde n̄kpọ. Ke isua iba nnyịn ima ika ibịne otu kiet emi esịnede mme asiak idem iba ye mme ọnọ-ibọk usụhọde ubiak emi ẹnamde utom ye mmọ. Nnyịn ima inọ mmọ mme n̄wed ibọkusọbọ emi ẹnamde ẹn̄wan̄a se mbiausọbọ en̄wen ẹnamde ke ikpehe utom emi. Mme ukeme nnyịn ẹma ẹnyene utịp ke 1999 ke ini ẹkenyenede Mbono Ibọkusọbọ Kaban̄a Usiak Nditọwọn̄ Esịt. Mme asiak idem iba oro—ke idak ndausụn̄ asiak idem emi otode England emi ekenyịmede ndikpono idaha nnyịn kaban̄a iyịp—ẹma ẹnam ata ọkpọsọn̄ usiakidem ke idem nsekeyen Ntiense kiet emi okoyomde ẹnen̄ede usan̄aiyịp emi esimende iyịp ọkpọn̄ esịt asuan ke idem owo. * Mma ndat esịt ye ete ye eka eyen emi ke ini kiet ke otu mme asiak idem oro ọkọwọrọde ke ufọk usiakidem editọt ete ke usiakidem oro ama okụt unen ye nte ke ẹma ẹkpono ubieresịt ubon oro. Idahaemi mbiausọbọ iba emi kpukpru ini ẹsinyịme ndisọbọ mbon udọn̄ọ ẹdide Mme Ntiense emi ẹtode ofụri ikpehe Spain.

Se inen̄erede inọ mi uyụhọ ke mme utọ idaha oro edi ndifiọk nte ke mmekeme ndin̄wam nditọete Christian mi. Nte ido edide, ke ini mmọ ẹsobode ye Kọmiti Unyene Nneme ye Mbon Ufọkibọk, emi esidi kiet ke otu n̄kpọsọn̄ ini ke uwem mmọ. Mmọ ẹsiyom ndinam usiakidem, edi mbiausọbọ ke ufọkibọk n̄kann̄kụk isinyịmeke m̀mê isikemeke ndisiak mmọ idem ye unana edisịn iyịp. Nte ededi, ke ini nditọete ẹfiọkde ẹte ke mme asiak idem oro ẹnyịmede ndisiak mmimọ idem ẹdu mi ke Madrid, emi esinen̄ede efere mmọ ke idem. Mma n̄kụt iso eyenete oro eketiede mfụhọ mfụhọ  okpụhọrede etie imam imam, ke nnyịn ndikam ndu enye ke n̄kan̄ ke ufọkibọk.

Mme Ebiereikpe ye Ido Unọ Usọbọ

Ke mme isua ndondo emi, mme andibuana ke Mme Kọmiti Unyene Nneme ye Mbon Ufọkibọk ẹmeka n̄ko ẹbịne mme ebiereikpe. Ke mme ini oro isikade ibịne mmọ, nnyịn imesinọ mmọ n̄wed oro ẹkotde Family Care and Medical Management for Jehovah’s Witnesses, emi ẹketịmde akpan akpan man ẹnam utọ ikpọ owo oro ẹdiọn̄ọ ẹban̄a idaha nnyịn kaban̄a edikịm iyịp nsịn ke idem ye mme ukpụhọ ibọkusọbọ oro owo mîsịnke iyịp. Ama enen̄ede oyom nnyịn ika ibịne mmọ, koro ekedi ọsọ n̄kpọ ini kiet ko mme ebiereikpe ke Spain ndinọ mbiausọbọ odudu ndisịn owo iyịp ke idem kpa ye oro emi esituahade ye ubiere owo udọn̄ọ.

Ufọkibet mme ebiereikpe edi itie emi enyenede uten̄e, ndien ke akpa ini emi n̄kakade do, eketie mi ke idem nte ndi ata usụhọde owo ndisan̄a ke usụn̄otop ke n̄kpọitie mbon n̄kpọnnam mi. Ke akam ọdiọkde akan, nnyịn ima inyene ekpri mbabuat n̄kpọntịbe, ndien mma n̄wọrọ ke n̄kpọitie oro nduọ ntọ edọn̄. Mme ebiereikpe ye mme ekpeibet ifan̄ oro ẹkekụtde itie nnanenyịn mi, ke mfọnido ẹma ẹdin̄wam mi, edi bụt ama anam mi.

Okposụkedi mme ebiereikpe oro mîkọfiọkke ntak oro nnyịn ikedide ibịne mmọ, ediwak mmọ ẹma ẹnam n̄kpọ ye nnyịn ke mfọnido. Akpa ebiereikpe oro n̄kakade mbịne ama ekekere aban̄a idaha nnyịn, ndien enye ama ọdọhọ ke imọ ikpama ndinyene nneme ye nnyịn mbịghi. Ke ini nnyịn ikafiakde ika, enye ke idemesie ama onụk mi ke n̄kpọitie mbon n̄kpọnnam mi odụk ufọkibet esie onyụn̄ enen̄ede ọnọ n̄kpan̄utọn̄. Nti utịp oro ikenyenede ito akpa edika mbịne emi ama onụk mi ye nsan̄a mi ndikan ndịk oro ikokopde, ndien ikebịghike nnyịn ima ikụt nti utịp efen efen.

Ke isua oro, nnyịn ima ikpọn̄ idem Family care kiet inọ ebiereikpe efen, emi ekenen̄erede adara nnyịn, ndien enye ama ọdọhọ ke iyokot n̄wed oro. Mma nnọ enye nọmba urụk ukopikọ mi man enye okpokot nnyịn edieke mbabuat idaha edemerede. Urua iba ke ukperedem enye ama okot ndisian nnyịn nte ke asiak idem n̄kann̄kụk ama ọdọhọ imọ inọ odudu man ẹsịn Ntiense oro okoyomde usiakidem, iyịp ke idem. Ebiereikpe oro ama asian nnyịn ete ke imọ iyom nnyịn in̄wam imọ ndiyom asiak idem oro edikponode ubiere Ntiense oro ndisịn ndibọ iyịp. Ikenen̄ekede isọn̄ nnyịn ndikụt ufọkibọk en̄wen, emi mme asiak idem ẹkenamde usiakidem oro uforo uforo ye unana edisịn iyịp. Ebiereikpe oro ama adat esịt ke ini enye okokopde emi, ndien  enye ama ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete ke imọ iyoyom ukem usọbọ oro ke ini iso.

Ke ini n̄kade mme ufọkibọk, mbụme aban̄ade usụn̄ unọ usọbọ ama esiwak ndidemede, sia nnyịn ikoyomde mbiausọbọ ẹkere ẹban̄a mme unen ye ubieresịt owo udọn̄ọ. Ufọkibọk kiet ke Madrid oro ekenyịmede ndisọbọ Mme Ntiense idem ama okot mi ete ndibuana ke ukpep oro mmọ ẹkenọde ẹban̄a ido unọ usọbọ. Ukpep emi ama an̄wam mi nditịn̄ ekikere nnyịn oro ọkọn̄ọde ke Bible nnọ ediwak mme asiak idem ke ikpehe unọ usọbọ enye emi. Enye n̄ko ama an̄wam mi ndifiọk ediwak n̄kpọsọn̄ ubiere oro mbiausọbọ ẹsinyenede ndinam.

Kiet ke otu mme andikpep oro, Prọfesọ Diego Gracia, esitịm akpan ukpepn̄kpọ aban̄ade ido unọ usọbọ kpukpru ini ọnọ mbiausọbọ Spain omonyụn̄ akabade edi andisọn̄ọ nda nnọ unen nnyịn kaban̄a edikịm iyịp nsịn ke idem. * Nnyịn ndisobo ye enye kpukpru ini ama ada esịm edinọ ndusụk mme andida ke ibuot ọfis n̄kọk itieutom Spain ikot ndidi ndinam idaha nnyịn an̄wan̄a nditọ ufọkn̄wed Prọfesọ Gracia oro ẹma ẹkekụre ukpep ke ufọkn̄wed ntaifiọk, emi ẹdade ndusụk mmọ nte mfọnn̄kan mbiausọbọ ke idụt oro.

Ndiyọ Ata Idem N̄kpọ

Nte ededi, ọnọ-uyụhọ utom oro nnamde mi nnọ ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ikọkke kpukpru mfịna oro nnyenede. Udọn̄ọ mi ke ọdọdiọn̄ ọdiọk aka iso. Nte ededi, mmenyene in̄wan̄-in̄wan̄ ekikere. Ke ntak n̄wan ye eyen mi oro akanam mîsemeke iban̄a idaha mi, mmekeme ndisụk nse mban̄a mme mbiomo mi. N̄kpekemeke ndinam emi ye unana un̄wam ye ibetedem mmọ. N̄kemeke ndikam n̄kpaha ọfọn̄ukot mi m̀mê ndisịne ọfọn̄idem. Mmesinen̄ede ndara ndikwọrọ ikọ kpukpru Saturday ye akpan mi, Ismael, emi esinụkde mi ke n̄kpọitie mbon n̄kpọnnam man n̄keme nditịn̄ ikọ nnọ nsio nsio enyeneufọk. Ndien mmekeme ndisụk nse mban̄a mme utom mi nte ebiowo esop.

Mmodu ke mfụhọ mfụhọ idaha emi ke isua 12 emi ẹbede. Ndusụk ini, ndikụt nte ndo mi otụkde ubon mi esinen̄ede abiak mi akan idem udọn̄ọ oro. Mmọfiọk nte ke mmọ ẹsikop ubiak, okposụkedi mmọ mîsisioho emi itịn̄. Ke mîbịghike, ke ufan̄ isua kiet, eka an̄wan mi ye ete mi ẹma ẹkpan̄a. Ke isua oro n̄ko, n̄kekemeke ndika ebiet ndomokiet ye unana n̄kpọitie mbon n̄kpọnnam. Udọn̄ọ efen oro adiade-dia owo idem ama owot ete mi emi okodude ke ufọk nnyịn. Eketie Milagros emi ekesede enye enyịn nte n̄kpọ eke enye okokụtde se iditịbede inọ mi ke ini iso.

Nte ededi, edi n̄kpọ inemesịt nte ke ubon nnyịn adiana kiet nte nnyịn isede iban̄a mme mfịna emi ọtọkiet. Mmọkpọn̄ itie mi nte eseutom nnyụn̄ n̄kabade ntie ke n̄kpọitie mbon n̄kpọnnam, edi uwem mi ọfọn idahaemi akan koro mmenen̄ede nyak enye nsịn ke ndinam n̄kpọ nnọ mbon en̄wen. Ndinọ enọ ekeme ndisụhọde ubiak, ndien Jehovah esinam un̄wọn̄ọ esie ndisọn̄ọ nnyịn idem ke ini unana. Ukem nte Paul, mmekeme ndinen̄ede ntịn̄ nte: “Mmenyene ukeme ndinam kpukpru n̄kpọ ke odudu Andisọn̄ọ mi idem.”—Philippi 4:13.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

[Ekebe ke page 24]

Ekikere N̄wan

Nte n̄wanndọ, ndidụn̄ ye nsan̄a ndọ emi ọdọn̄ọde udọn̄ọ oro ebietde akpauben̄ mi edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ—ke n̄kan̄ ekikere, ntụk, ye ikpọkidem. Nsinyene ndiwụt eti ibuot ke se nduakde ndinam nsinyụn̄ ntịmekede esịt nte mîdotke mban̄a ini iso. (Matthew 6:34) Nte ededi, ndidụn̄ ye owo udọn̄ọ ekeme ndiyarade mfọnn̄kan edu owo. Mbọbọ ndọ nnyịn ọsọn̄ akan nte akanam edide, ndien mmenyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye Jehovah. Mme mbụk eyouwem mbon en̄wen emi ẹdude ke ukem mfụhọ mfụhọ idaha emi ẹsinen̄ede ẹsọn̄ọ mi idem n̄ko. Mmetiene Julián n̄kop uyụhọ oro enye okopde nte utịp eti utom oro enye anamde ke ibuot nditọete, ndien mmokụt nte ke akananam Jehovah ikpụhu nnyịn, idem okposụkedi usen kiet kiet ekemede ndida obufa n̄kpọ-ata ndi.

[Ekebe ke page 24]

Ekikere Eyen

Ime ye in̄wan̄-in̄wan̄ edu ete mi edi ata eti uwụtn̄kpọ ọnọ mi, ndien n̄kere ke mmesinam ufọn ke ini nnụkde enye ke n̄kpọitie mbon n̄kpọnnam. Mmọfiọk nte ke n̄kemeke ndinam se n̄kpamade ndinam kpukpru ini. Ami ndi uyen idahaemi, edi ke ini n̄kọride n̄kpon, n̄kpama ndinam utom nte andibuana ke Kọmiti Unyene Nneme ye Mbon Ufọkibọk. Mme un̄wọn̄ọ Bible ẹwụt mi nte ke ndutụhọ edi ke ibio ini ye nte ke ediwak nditọete ẹbọ ndutụhọ ẹkan nte nnyịn ibọde.

[Ndise ke page 22]

N̄wan mi esisọn̄ọ mi idem

[Ndise ke page 23]

Ndinyene nneme ye Dr. Juan Duarte, asiak esịt

[Ndise ke page 25]

Ami ye akpan mi imadara ndinam utom ọtọkiet ke an̄wautom