Mme Obio Bolivia Oro Ẹdude Nsannsan Ẹkop Eti Mbụk

NNYỊN n̄kpọ nte owo 20 ida ke esụk, ndinam isan̄ usen kiet n̄ka mme obio-in̄wan̄ ẹkperede ibuot akpa. Idu ke usụhọde Obot Andes, oro Akpa Beni otode edisịm Akpa Amazon. Ebiet emi enen̄ede eye.

Nte ededi, nnyịn ikaha ndise n̄kpọ. Ndusụk nnyịn ito Bolivia; edi ediwak nnyịn ito anyan ebiet idi ididụn̄ mi ke Rurrenabaque, kpa ediye ekpri obio emi ọyọhọde ye eto oro ẹsion̄ode flawa, ufọk n̄kanya, ye efak oro ẹtiede ndobo ndobo. Ntak emi ikade isan̄ emi?

Ẹsika ukem isan̄ emi ke ofụri ikpehe Bolivia. Mme Ntiense Jehovah ẹtode ikpọ obio ye mme idụt en̄wen ẹsika n̄kpri obio ẹkekwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi.—Matthew 24:14.

Bolivia odu ke ufọt ufọt Edem Usụk America. Enye okpon akan France utịm ikaba, edi edieke ẹbaharede mbon France ke itie duop, mme owo ẹdude ke Bolivia ẹwak ata esisịt ẹkan mbahade kiet. Ekese owo ke Bolivia ẹdụn̄ ke ikpọ obio m̀mê ke mme obio oro ẹtiede obot obot emi ẹsidọkde n̄kpọ ẹsion̄o ke isọn̄, m̀mê ke unaisọn̄ oro ẹsitọde in̄wan̄. Nte ededi, ke unaisọn̄ n̄kan̄ ufiop isọn̄, ikpọ akai ẹbaharede obio kiet ye en̄wen.

Ke ufọt 1950 ye 1969, mme isụn̄utom ẹnyenede uko nte Betty Jackson, Elsie Meynberg, Pamela Moseley, ye Charlotte Tomaschafsky, ẹkeda iso ke ukwọrọikọ ke ediwak obio oro ẹdude nsannsan. Mmọ ẹma ẹkpep mbon esịt akpanikọ Bible ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ  n̄kpri esop. Ke ufọt 1980 ye 1999, mbon oro ẹkekabarede ẹdi Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹwak utịm ikotiokiet ẹkan nte ẹkesiwakde, akpan akpan ke ikpọ obio. Idahaemi esop ẹdu ke kpukpru ebiet. Emekeme ndikụt esop ke mme ikpehe obio oro ẹforode, emi mme owo ẹnamde utom ke ikpọ ufọkenyọn̄, ẹdụn̄de ke ikpọ ndiye ufọk, ẹnyụn̄ ẹsidepde n̄kpọ ke ikpọ ufọkurua. Edi mme esop ẹdu n̄ko ke mme obio oro ẹdude nsannsan, emi mme owo ẹdụn̄de ke ufọk n̄kanya, ẹnyamde urua ke an̄wa, ẹnyụn̄ ẹsịnede ndiye ọfọn̄ mbon Bolivia. Edi, nso ke ẹkeme ndinam man ẹn̄wam mbon ẹdude ke nsannsan ebiet mi ẹfiọk Jehovah?

Ndikpọn̄ Akwa Obio Oro Uwem Enemde

Ke isua 20 oro ẹbede, ata ediwak owo ke mme obio oro ẹdọkde n̄kpọ ẹsion̄o ke isọn̄ ye ke mme obio-in̄wan̄ Bolivia, ẹmeka ikpọ obio. Mme owo isiwakke ndikpọn̄ akwa obio n̄ka obio-in̄wan̄. Ediwak obio-in̄wan̄ ẹnyene urụk ukopikọ kiet kpọt ndien ẹsinọ ikan̄ ke hour ifan̄ kpọt ke usen. N̄kukụre ini Mme Ntiense ke n̄kpri obio emi ẹsikemede ndikụt nditọete mmọ esidi ke ikpọ mbono; mmọ ẹsibiat ediwak okụk man ẹka, emi esinyụn̄ edi enyene-ndịk isan̄ oro anamde owo akpa mba. Uke uke ifiọkn̄wed kpọt ke ẹkeme ndinyene ke mme ufọkn̄wed obio-in̄wan̄. Nso ndien inam ediwak Mme Ntiense ẹkpọn̄ ikpọ obio ẹka mme obio-in̄wan̄?

Luis ọkọdọhọ ndondo emi ete: ‘Mma nnyene ifet ndika n̄wed ke La Paz man n̄kpenyene ubọkọkọ, edi ete ye eka mi ẹma ẹsisian mi ke utom unam mbet edi mfọnn̄kan ubọkọkọ. Ntre mma n̄kọbọ ukpep ibio ini ke ufọkn̄wed ke nte ẹkemede ndibọp n̄kpọ. Ini n̄kakade nduọkodudu ke Rurrenabaque, mma n̄kụt ke mme owo ẹma ndikop eti mbụk. Ke ini n̄kokụtde ke nditọete ifan̄ ẹdu do, ama ọdọn̄ mi ndikan̄wam mmọ. Idahaemi nsinịm ukpepn̄kpọ Bible 12. Ke uwụtn̄kpọ, mma n̄kpep Bible ye ebe ye n̄wan emi ẹnyenede nditọ inan̄. Eren emi ama esin̄wọn̄ mmịn etieti onyụn̄ ebre mbre mfọniso, edi enye ama ọkpọn̄ ndiọi edinam oro onyụn̄ ọtọn̄ọ nditịn̄ nnọ mme ufan esie se enye ekpepde aban̄a Jehovah. Enye esiben̄e idem ọnọ ukpepn̄kpọ esie. Usen ita m̀mê inan̄ enye esidude ke akai asiak eto isinemke enye sia enye mîyomke nditaba mme edinam eke spirit. Ke ini n̄kụtde kpukpru mmọ ke mme mbono esop, mmesifiọk ke n̄waidem mi idịghe ikpîkpu.’

Juana ọbọk nditọ ikpọn̄. Enye ọdọhọ ete: ‘N̄kesinam utom nte ekpemeufọk ke La Paz. Ini eyen mi ekedide ekpri, mma ntọn̄ọ utom  ukwọrọikọ ofụri ini ke akwa obio oro. Ke ini n̄kakade Rurrenabaque, mma n̄kụt ke mmekeme ndinam ekese ke utom ukwọrọikọ edieke ndụn̄de do. Ntre ima iwọrọ ika do, ndien mma nnyene utom nte ekpemeufọk. Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ, ikememke ndiyọ ufiop ye n̄kpọnta. Edi imodu mi isua itiaba idahaemi. Mmesinịm ediwak ukpepn̄kpọ Bible kpukpru urua, ndien ediwak nditọ ukpepn̄kpọ mi ẹsidi mme mbono esop ndiwụt ke imama ukpepn̄kpọ oro.’ Juana ye akpan esie ẹsịne ke otu mbon oro ẹdụkde ubom ndika mme obio-in̄wan̄ ẹkperede ibuot akpa. Tiene nnyịn ka isan̄ emi.

Ndika Ibuot Akpa

Ubom engine nnyịn enen̄ede anam uyom nte ikperede ndidụk ekpri ufan̄ oro odude ke ufọt obot iba. Mme inịm ẹfiori n̄kpo, ẹwụtde ke mmimọ imaha edidi nnyịn. Awat ubom ada mbufiọk awat ebe esịk mbat oro ewetde osụhọde ke obot. Idibehe ke ekpri obio-in̄wan̄ kiet ke usenubọk. Ebiowo esop Rurrenabaque ọwọrọ edisobo ye nnyịn, onyụn̄ owụt nnyịn ebiet oro idikwọrọde ikọ.

Mbio obio-in̄wan̄ oro ẹdara edidi nnyịn, ndusụk ẹda nnyịn ẹdụk idak eto, mbon eken ẹda nnyịn ẹdụk ufọk n̄kanya mmọ. Ibịghike nnyịn isobo mme ọdọ ndọ ẹdide n̄kparawa nte ẹdade n̄kpọ unyịmi-n̄kpọ ẹdade eto ẹnam ẹnyịmi mmọn̄ mbọkọk ẹdọn̄ ke besịn okpoho. Ama ekem, mmọ ẹyetem mmọn̄ mbọkọk oro tutu enye akabade aranekpan̄ oro ẹdinyamde ke obio. Mmọ ẹda nnyịn ẹdụk ufọk ẹnyụn̄ ẹbụp ediwak mbụme ẹban̄a Bible.

Nte ikade iso iwat idọk ibuot akpa, ntre ke ika iso ikwọrọ ikọ to ke obio-in̄wan̄ kiet sịm en̄wen. Enem ediwak owo ndikop ke Bible ọdọhọ ke udọn̄ọ ye n̄kpa ẹyetre. (Isaiah 25:8; 33:24) Ediwak ubon ẹmetaba nditọ mmọ ke n̄kpa, sia ibọkusọbọ ananade mi. Ndinam utom in̄wan̄ ye utom ukọiyak nte ubọkọkọ imemke utom inyụn̄ idịghe se ẹberide edem. Ke ntre, ediwak owo ẹma en̄wọn̄ọ Abasi oro ẹkụtde ke Psalm 72 aban̄ade ukara oro editrede unana. Edi, nte emekere ke mbon oro ẹnyenede udọn̄ ke utọ nsannsan ebiet oro ẹyekeme ndidụk mme mbono esop? Eric ye Vicky emi ẹdide mme asan̄autom uyọhọ ini ke Santa Rosa, ẹbọrọ mbụme oro. Santa Rosa enen̄erede ekpere Akpa Amazon, ndien ada hour ita ndiwat nsịm do.

 Nte Mbon Oro Ẹnyenede Udọn̄ Ẹyedi?

Eric ye Vicky ẹketo California ke U.S.A. ẹdi Bolivia ke isua 12 emi ẹbede. Esenyịn oro asan̄ade-san̄a ama esịn udọn̄ ọnọ mmọ ete ẹka Santa Rosa. Vicky ọdọhọ ete: ‘Urụk ukopikọ iba kpọt ẹdu ke obio emi ndien Intanet idụhe. Ekese unamikọt ẹdu. Ke ini isiwatde ọkpọkkpọk moto do, imesikụt ediwak iba, ostrich, ye ikpọ urụkikọt. Nte ededi, ndisobo ye mme owo esinen̄ede enem akan. Imekpep Bible ye Vaca ye n̄wan esie, emi ẹnyenede n̄kpri nditọ inan̄. Mmọ ẹdụn̄ ke n̄kpọ nte kilomita 26 ọtọn̄ọde ke Santa Rosa. Ete ekedi akpammịn, edi enye okpụhọde idahaemi. Enye esida ubon esie ye eyeneka esie an̄wan edi Ufọkmbono Obio Ubọn̄ kpukpru urua. Enye esimen n̄wan ye nsekeyen esie ke enan̄ukwak. Eyen esie emi edide isua usụkkiet esimen ekpri eyeneka esie an̄wan ke enan̄ukwak, ndien enye emi edide isua itiaita esiwat ikpọn̄. Esida mmọ hour ita ndiwat n̄kesịm.’ Ubon emi ẹnen̄ede ẹma Jehovah ẹnyụn̄ ẹsịn ofụri ukeme ndibuana ye esop Abasi.

Ke ufan̄ isua kiet ye ubak, owo 3 ẹdot ndina baptism, ndien n̄kpọ nte owo 25 ẹsidi obufa Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ke Santa Rosa. Okposụkedi ata ediwak owo ẹyomde ndikpep Bible, ediwak mmọ ẹnyene ikpọ ubiọn̄ọ oyomde mmọ ẹkan man ẹnam n̄kpọ Jehovah.

Ọkpọsọn̄ Ukeme Ndisịn Ndọ ke N̄wed

Marina ye Osni emi ẹdide isụn̄utom ke obio Bolivia kiet emi enyenede adan̄a ye Brazil, ẹdọhọ ke ediwak owo do idaha ndọ nte n̄kpọ oro enyenede ndibịghi. Mmọ ẹkpụhọ ndantie nte owo okpụhọ ọfọn̄. Osni ọdọhọ ete: ‘Emi ọbiọn̄ọ mmọ ndinam n̄kọri ke n̄kan̄ eke spirit. Ke ini mme owo ẹyomde ndidi ata Christian, se mmọ ẹsinyenede ndinam esiwak n̄kukọhọ onyụn̄ oyom ediwak okụk. Ndusụk ẹsinyene ndikpọn̄ ndantie mmọ nnyụn̄ ndọ ndọ nte ekemde ye ibet. Edi sia mmọ ẹfiọkde ke N̄wed Abasi ọdọhọ ẹsịn ndọ ke n̄wed, ndusụk mmọ ẹnen̄ede ẹnam utom ọkpọsọn̄ man ẹnyene okụk ẹnam emi.’—Rome 13:1, 2; Mme Hebrew 13:4.

Marina obụk se iketịbede inọ Norberto ete: “Enye ama odụn̄ ye ediwak iban mbemiso akakade okodụn̄ ye n̄wan emi ekedide etem e-bred. Norberto ama ọsọn̄ọ n̄wan emi ke n̄kpọ nte isua 35 onyụn̄ ada eyen eyenan̄wan emi enyene. Nte eyen emi ọkọkọride, Norberto okoyom ndinịm eti uwụtn̄kpọ nnọ enye. Ntre, ke ini Ntiense kiet akakade itie utem bred oro ọkọdọhọ ke imọ ikpep mme owo Bible ke mfọn, Norberto ama enyịme, kpa ye oro enye mîkekemeke ndikot n̄wed, onyụn̄ ebede isua 70. Ke ini Norberto ye ndantie esie ẹkekpepde se Jehovah oyomde, mmọ ẹma ẹsịn ndọ mmọ ke n̄wed ẹnyụn̄ ẹna baptism. Eyeneren mmọ oro edi eti akparawa Christian, kpa nte ebeeka esie okoyomde. Norberto ama ekpep nte ẹkotde n̄wed, onyụn̄ esinọ utịn̄ikọ ke mbono esop. Kpa ye oro enye okopde mmemidem ke ntak usọn̄, enye edi enyene-ifịk asan̄autom eti mbụk.”

Spirit Jehovah Ọnọ Mmọ Odudu

Jesus ọkọdọhọ mme akpa mbet esie ete: “Mbufo ẹyebọ odudu ke ini edisana spirit edide edidoro mbufo ke idem, ndien mbufo ẹyedi mme ntiense mi . . . tutu esịm ke ata utịt isọn̄.” (Utom 1:8) Nso n̄kpọ nsịnudọn̄ ke edi ntem ndikụt nte spirit Abasi anamde mme Christian ẹka nsannsan ebiet ẹkekwọrọ ikọ! Ke uwụtn̄kpọ, ke 2004, mme enyene-ifịk Christian 30 ẹtode Bolivia ẹma ẹkenam utom akpan asiakusụn̄ ke ibio ini ke mme nsannsan obio. Mmọ ẹkọm isenowo 180 ẹdide Bolivia ẹdinam utom nte mme asiakusụn̄, mme esenyịn circuit, mbonutom  unyịmesịt Bethel, m̀mê mme isụn̄utom. Mme asuanetop Obio Ubọn̄ 17,000 ke Bolivia ẹsinịm ukpepn̄kpọ Bible esịmde 22,000 ke ufọk mbon oro ẹnyenede udọn̄.

Nditọete emi ẹnen̄ede ẹkop inemesịt ndifiọk ke spirit Jehovah ada mmimọ usụn̄. Ke uwụtn̄kpọ, Robert ye Kathy ẹma ẹnyịme ndidi mme isụn̄utom ke Camiri. Camiri emi odude ke awawa obot emi ekperede akpa edi nsannsan obio toto ke eset. Robert ọdọhọ ete: ‘Etie nte ikedi ke nnennen ini. Owo 40 ẹkabade ẹdi asuanetop eti mbụk ke isua iba emi ẹbede.’

Akpammịn ye Ebre Mbre Mfọniso Okop Eti Mbụk

Ediwak mbio obio ẹma ukpụhọde oro mbon emi ẹkpepde Bible ẹnamde. Ke uwụtn̄kpọ, usen kiet ke n̄kpọ nte isua inan̄ oro ẹkebede, akpammịn kiet ekerede Ariel ikekemeke ndidaha nda ke bed ke ntak ọkọn̄wọn̄de mmịn ebe ubọk. Okposụkedi mbre mfọniso akanamde ẹnen̄ede ẹdiọn̄ọ enye, esịt ama esitịmede enye aban̄a akwa isọn oro enye akakamade, mfịna ndọ, ye nditọ esie iban emi enye mîkesehe iban̄a. Nte esịt okosụk etịmerede enye, Ntiense kiet emi ọkọkwọrọde ikọ ke ufọk ke ufọk ama osobo ye enye. Ariel ama enen̄ede akpan̄ utọn̄ nte Ntiense oro akatatde N̄wed Abasi ọnọ enye. Ikebịghike Ariel ama afiak osụhọde ana, isan̄ enye emi, ikedịghe ke ntak mmịn, edi akana okot aban̄a inem inem uwem ubon, Paradise, ye nte ẹkpenamde n̄kpọ Abasi. Ekem enye ama enyịme ẹkpep imọ Bible.

Etisịm ini emi mme isụn̄utom ẹkedide Camiri, Arminda n̄wan Ariel, ama esitiene ekpep Bible—edi ikesịnke ifịk. Enye ọkọdọhọ ete: ‘Nyanam se n̄kekeme man enye etre mmịn. Edi n̄kekereke ke nyekeme. Idotenyịn ikodụhe ke enye eyetre.’ Nte ededi, ukpepn̄kpọ Bible ama enen̄ede enem Arminda akan nte enye ekekerede. Ke ufan̄ isua kiet, enye ama ana baptism onyụn̄ esinọ ubon esie ikọ ntiense. Ikebịghike ediwak iman esie ẹma ẹyak idem ẹnọ Jehovah.

Amaedi Ariel, ekedi en̄wan enye nditre mmịn, sika, ye mbre mfọniso. Ata akpan ini oro uwem esie okokpụhọrede ekedi ini enye okokotde kpukpru mbon oro enye ọdiọn̄ọde Editi n̄kpa Jesus. Enye ama ebiere ete: “Nyadian̄ade nsan̄a ye mbon oro mîdidịghe. Nyekpep Bible ye mbon oro ẹdidide.” Enye ama ọtọn̄ọ ndikpep Bible ye owo ita ke utọ usụn̄ oro. Idem mbemiso Ariel okodụkde esop, enye ama ekpep Bible ye iman esie kiet emi akanamde n̄kọri onyụn̄ ana baptism kpa usen oro Ariel akanade. Arminda ọdọhọ ete: “Editie nte idịghe Ariel oro n̄kọfiọkde edi emi.”

Robert obụk ete: “Akpatre ini oro n̄kabatde mmọ, owo 24 ke ubon emi ẹsidụk mme mbono esop. Owo duop ke otu mmọ ẹna baptism, ndien itiaita eken ẹdi mme asuanetop oro mînaha baptism kan̄a. Ndusụk owo oro ẹkụtde ukpụhọde oro mmọ ẹnamde ẹtọn̄ọ n̄ko ndikpep Bible ẹnyụn̄ ẹsidi mbono esop. Owo 100 ẹkesidụk mbono esop, edi idahaemi edidi owo 190. Ami ye Kathy ikpep Bible ye n̄kpọ nte owo 30, ndien kpukpru mmọ ẹsidụk mbono esop. Enem nnyịn esịt ndidu mi.”

Se ẹnamde ke mme nsannsan obio Bolivia edi sụk ekpri ubak utom ẹnamde ke ofụri ererimbot nditan̄ mme owo mbok nte ẹkebemde iso ẹtịn̄ ke Ediyarade ibuot 7, emi ọdọhọde ke ẹditan̄ mbon oro ẹdibọhọde akwa ukụt ẹbok ke “usen Ọbọn̄.” (Ediyarade 1:10; 79-14) Akananam ata ediwak owo ẹtode kpukpru idụt idianake kiet ntem ituak ibuot inọ ata Abasi kierakiet nte ẹdianade idahaemi. Nso aduai-owo-idem uyarade ke emi edi ntem ndiwụt ke mme en̄wọn̄ọ Abasi emekpere ndisu!

[Ndise ke page 9]

Betty Jackson

[Ndise ke page 9]

Pamela Moseley

[Ndise ke page 9]

Elsie Meynberg

[Ndise ke page 9]

Charlotte Tomaschafsky, utịt utịt nnasia

[Ndise ke page 10]

Eric ye Vicky ẹma ẹdi ẹdinam utom ke ebiet emi udọn̄ okponde

[Ndise ke page 10]

Ubon Vaca ẹsiwat hour ita kpukpru urua ke enan̄ukwak ẹka Ufọkmbono Obio Ubọn̄

[Ndise ke page 11]

Mbio obio-in̄wan̄ emi ẹdụn̄de ẹkpere Akpa Beni ke ẹnen̄ede ẹkpan̄ utọn̄ ẹnọ eti mbụk

[Ndise ke page 12]

Robert ye Kathy ẹnam utom nte isụn̄utom ke Camiri