Ndikop Odudu Okposụkedi Oro Inyenede Mmeme

MMEME oro owo enyenede ẹkeme ndikan enye ubọk. Mmọ ẹsiyịre owo ke idem nte etuet. Ekeme nditie fi nte ke tutu amama udukanke mmọ, mîdịghe emekeme ndikere ke unyeneke ukeme, ada idemfo odomo ye mbon en̄wen, onyụn̄ ebiere ke ukpetke-kpet nditie nte mmọ. Akam ekeme ndidi ke afo ọyọ udọn̄ọ emi ọbọde fi odudu mînyụn̄ iyakke okop inem uwem. Se ededi oro edide ntak mfịna emi, ekeme nditie fi nte idotenyịn idụhe. Ekeme nditie fi ke idem nte eketiede Job, emi ọkọdọhọde Abasi ete: “Afo akpakam edịp mi ke [“Sheol,” NW], onyụn̄ enịm mi ke ndịbe ebiet, tutu iyatesịt fo ebe, onyụn̄ odori mi ini, ndien eti mi!”—Job 14:13.

Afo ekeme ndisan̄a didie n̄kan utọ unana idotenyịn oro? Domo ndifre enyịn esisịt mban̄a mfịna oro, okposụkedi emi ekemede ndisọn̄ ndinam. Ke uwụtn̄kpọ, afo emekeme ndibụp idemfo mbụme oro Jehovah okobụpde Job, anam-akpanikọ asan̄autom esie, ete: “Afo okodu m̀mọ̀n̄ ke ini [n̄kọtọn̄ọde] ndinam ererimbot? Tịn̄, edieke afo ọfiọkde mbufiọk. Anie ekenịm idomo esie, koro afo ọfiọkde? anie okonyụn̄ enen̄ede urụk-udomo ke esịt?” (Job 38:4, 5) Nte nnyịn ikerede se mme mbụme emi ẹwọrọde, emi ayanam ikụt akakan ọniọn̄ ye odudu Jehovah. Enye enyene eti ntak emi anamde enye ayak idaha ererimbot emi odude ke emi aka iso.

“N̄kukịm ke Obụkidem”

Apostle Paul emi ekedide anam-akpanikọ asan̄autom n̄ko ama eben̄e Jehovah ete osio imọ uyịre uyịre “n̄kukịm ke obụkidem”  efep. Enye ama ekpe Abasi ubọk utịm ikata ete anam imọ ibọhọ mfịna emi. Se ededi emi mfịna oro ekedide, enye ekpekekeme ndinam Paul okûkop idatesịt ke utom Jehovah, kpa nte n̄kukịm emi esịnede owo ke idem ekemede ndinam owo okûbọ emem. Paul ekemen enye odomo ye edimia owo ufia kpukpru ini. Edi Jehovah ọkọbọrọ enye ete: “Mfọnido mi oro owo mîdotke ekem fi; koro ẹnam odudu mi ọfọn ama ke mmemidem.” Jehovah ikosioho n̄kukịm oro ke obụkidem Paul ifep. Paul ekenyene ndiyọ, edi enye ama adian do ete: “Ke adan̄aemi n̄kopde mmemidem, adan̄aoro ke n̄kop odudu.” (2 Cor. 12:7-10) Nso ke ikọ esie ọkọwọrọ?

Mfịna Paul iketreke ke utịbe utịbe usụn̄. Edi oro ikakpanke enye ndinam akwa utom nnọ Jehovah. Paul ekeberi edem ke Jehovah, onyụn̄ ọbọn̄ akam kpukpru ini oyom un̄wam esie. (Phil. 4:6, 7) Esisịt ini mbemiso Paul akakpade, enye ama ọdọhọ ete: “Mman̄wana eti en̄wan, mmefehe mbuba nsịm utịt, mmomụm mbuọtidem n̄kama.”—2 Tim. 4:7.

Okposụkedi oro mme anana-mfọnmma owo ẹsinamde ndudue ẹsinyụn̄ ẹsobode mme mfịna, Jehovah esida mmọ anam uduak esie, ndien emi esinọ enye ubọn̄. Enye ekeme ndinọ mmọ ndausụn̄ ye ọniọn̄ man ẹkeme ndiyọ afanikọn̄, ẹnyụn̄ ẹka iso ẹkop idatesịt ke utom esie. Ih, kpa ye mmeme oro mme anana-mfọnmma owo ẹnyenede, enye ekeme ndida mmọ nnam ikpọ n̄kpọ.

Paul etịn̄ ntak emi Abasi mîkosioho n̄kukịm oro ke obụkidem imọ, ete: “Mbak ndikohode idem n̄kaha.” (2 Cor. 12:7) “N̄kukịm” oro Paul ekenyenede ama anam enye eti idaha esie onyụn̄ anam enye aka iso osụhọde idem. Emi asan̄a ekekem ye se Jesus ekekpepde ete: “Ẹyesụhọde owo ekededi eke emenerede idem ke enyọn̄, ẹyenyụn̄ ẹmenede owo ekededi eke osụhọrede idem.” (Matt. 23:12) Idomo ekeme ndikpep mme asan̄autom Abasi nsụhọdeidem onyụn̄ anam mmọ ẹfiọk ke oyom mmimọ iberi edem ke Jehovah man ikeme ndisọn̄ọ nda nyọ. Ntem, mmọ ẹkeme ‘ndibụre mbụre ke Jehovah’ nte apostle Paul okobụrede.—1 Cor. 1:31.

Mmeme Oro Owo Mîfiọkke

Ndusụk owo ẹkeme ndinyene mmeme oro mmọ mîfiọkke m̀mê oro mmọ mîmaha ndinyịme. Ke uwụtn̄kpọ, owo ekeme ndibuọt idem n̄kaha ke idemesie onyụn̄ eberi edem ke inyene esie. (1 Cor. 10:12) Udọn̄ uwọrọiso edi mmeme en̄wen oro mme anana-mfọnmma owo ẹwakde ndinyene.

Joab, emi ekedide etubom ekọn̄ Edidem David ama enyene uko, enyene iwụk, onyụn̄ enyene ukeme ndikọk mme mfịna. Kpa ye oro, Joab ama anam akwa idiọkn̄kpọ emi okowụtde ke enye ama enyene edu emiom onyụn̄ enyene udọn̄ ikpọ n̄kpọ. Enye ama owot etubom ekọn̄ iba obom obom. Akpa, enye ama owot Abner ke usiene. Ekem, enye ama anam nte iyom nditịm Amasa eyenete esie inua, omụm enye ntan̄ebek onyụn̄ ada ofụt ke ubọk ufien ekịm enye owot. (2 Sam. 17:25; 20:8-10) Ẹma ẹda itie Joab nte etubom ekọn̄ ẹnọ Amasa, ntre ekeme ndidi Joab akada ifet oro owot Amasa ye idotenyịn ke ẹyefiak ẹnam imọ etubom ekọn̄. Se Joab akanamde owụt ke enye ikafarake idem, ke ikonyụn̄ ikarake ibụk ibụk udọn̄ ikpọ n̄kpọ. Enye ikokopke mbọm m̀mê nditua n̄kpọfiọk ke se enye akanamde. Ke ini Edidem David ekekperede ndikpa, enye ama ọdọhọ Solomon eyen esie ke ana enye okụt ete ke Joab ọbọ ufen idiọkn̄kpọ oro enye akanamde.—1 Ndi. 2:5, 6, 29-35.

Nnyịn ikpenyeneke ndiyak idem nnọ ndiọi udọn̄; imekeme ndikan mmeme nnyịn. Akpa, ana ifiọk ke imenyene mmeme inyụn̄ inyịme ke imenyene mmọ. Do, imekeme ndinam n̄kpọ man ikan mmọ. Imekeme ndibọn̄ akam nnọ Jehovah kpukpru ini, iben̄e enye an̄wam nnyịn ikan mmeme nnyịn, inyụn̄ isịn ifịk ikpep Ikọ esie iyom mme usụn̄ oro ikemede ndin̄wana mbiọn̄ọ mme mmeme oro. (Heb. 4:12) Ekeme ndiyom in̄wana kpukpru ini man ikeme ndikan mmeme nnyịn, inyụn̄ inaha iyak idem emem nnyịn ndinam ntre. Ẹn̄wan emi akam ekeme ndika iso adan̄a nte idide mme anana-mfọnmma owo. Paul ọkọdọhọ ke emi ama etịbe ọnọ imọ, koro enye ekewetde ete: “Se nyomde ndinam, idịghe oro ke nnam; edi se nsuade ke nnam.” Afo ọmọfiọk ke Paul ikayakke idem inọ  mmeme esie ikere ke imọ ikemeke ndinyan̄a. Utu ke oro, enye ama aka iso an̄wana ye mme mmeme esie, ọbuọt idem ke Abasi ayan̄wam imọ ebe ke Jesus Christ. (Rome 7:15-25) Paul ama etịn̄ ke ufan̄ikọ en̄wen ete: “Ntọn̄ọ idem mi ita, nnam enye odụk ufụn, man, ke mma n̄kọkwọrọ ikọ nnọ mbon en̄wen, ẹdibiom mi ikpe ke usụn̄ ekededi.”—1 Cor. 9:27.

Owo enyene edu edidọhọ ke imọ iduehe. Nnyịn imekeme ndifep emi edieke isede n̄kpọ nte Jehovah esede, inamde nte Paul eketemede mme Christian ete: “Ẹsua se idiọkde, ẹyịre ke se ifọnde.” (Rome 12:9) Oyoyom inam akpanikọ, isịn ifịk, inyụn̄ inọ idem nnyịn ntụnọ man ikeme ndikan mme mmeme nnyịn. David ekeben̄e Jehovah ete: “Dụn̄ọ ekpụt mi ye esịt mi.” (Ps. 26:2) Enye ama ọfiọk ke Abasi ekeme ndinen̄ede ndụn̄ọde mfiọk se idude nnyịn ke ọwọn̄esịt onyụn̄ ọnọ nnyịn un̄wam ke ini iyomde emi. Edieke itienede ndausụn̄ oro Jehovah adade Ikọ ye edisana spirit esie ọnọ, nnyịn imekeme nditọn̄ọ ndikan mmeme nnyịn.

Esịt ekeme nditịmede ndusụk owo mban̄a mme mfịna oro mmọ ẹkerede ke mmimọ ikemeke ndise mban̄a ke idem mmimọ. Mbiowo ẹkeme ndinen̄ede nnọ ima ima un̄wam ye nsịnudọn̄. (Isa. 32:1, 2) Edi ọfọn inyene eti ibuot ke se idoride enyịn iban̄a. Ndusụk mfịna nnyịn idikụreke ofụri ofụri ke editịm n̄kpọ emi. Edi ediwak owo ẹmekpep ndiyọ, ndien oro amanam mmọ ẹka iso ẹdu uwem oro enyenede se ọwọrọde.

Jehovah Ọn̄wọn̄ọ ke Iyan̄wam

Imekeme nditịm nnịm ke Jehovah eyekpeme onyụn̄ ọsọn̄ọ nnyịn idem ke mfịna ekededi oro isobode ke ndiọkeyo emi. Bible eteme nnyịn ete: “Ẹsụhọde idem ke idak ọkpọsọn̄ ubọk Abasi, man enye ekpemenede mbufo ke edikem ini; ke adan̄aemi ẹtopde kpukpru editịmede esịt mbufo ẹdori enye ke idem, koro enye ekerede aban̄a mbufo.”—1 Pet. 5:6, 7.

Ke ini Kathy, emi ama akanam utom ke Bethel ke ediwak isua, ọkọfiọkde ke ebe imọ enyene udọn̄ọ mfre oro ẹkotde Alzheimer, enye ama ekere ke imọ idikemeke ndiyọ afanikọn̄ emi asan̄ade ye udọn̄ọ oro. Enye ama esibọn̄ akam kpukpru usen eben̄e Jehovah ọniọn̄ ye ukeme. Nte idem ebe esie ọkọdiọn̄de-diọn̄ ọdiọk, ndima nditọete iren ẹma ẹsịn idem ẹkpep nte ẹkpesede ẹban̄a udọn̄ọ oro, nditọete iban  ẹnyụn̄ ẹnen̄ede ẹnọ mmọ mbiba un̄wam. Jehovah ama ada nditọete emi ọsọn̄ọ Kathy ye ebe esie idem, ndien Kathy ama ekeme ndise mban̄a ebe esie tutu ini emi enye akakpade ke n̄kpọ nte isua 11 emi ẹkebede. Kathy ọdọhọ ete: “Mma nsitua eyet, nnyụn̄ n̄kọm Jehovah ke ofụri esịt mban̄a ofụri un̄wam esie; emi ama ọsọn̄ọ mi idem. N̄kọfiọkke ke owo oro okopde mmemidem ntre ke ntak mba ekeme ndika iso nnam se akpanade anam ke utọ anyan ini oro!”

Un̄wam Ndikan Mmeme Oro Owo Mîfiọkke

Ke ini mme owo ẹkerede ke mmimọ idotke, mmọ ẹkeme ndikere ke Jehovah idikopke eseme oro mmimọ isemede iyom un̄wam esie ke ini nnanenyịn. Do, enen̄ede ọfọn iti se David eketịn̄de ke ini enye akatuade n̄kpọfiọk aban̄a akwa idiọkn̄kpọ oro enye akanamde ye Bath-sheba, ete: “O Abasi, afo usịnke edibụn̄ọ ye edinuaha esịt ke ndek.” (Ps. 51:17) David ama akabade esịt ke akpanikọ onyụn̄ ọfiọk ke imọ imekeme ndibọn̄ akam nnọ Abasi nnyụn̄ ndori enyịn ke enye ayatua imọ mbọm. Jesus esikere aban̄a owo ukem ukem nte Jehovah. Matthew emi eketienede ewet Gospel ọkọdọhọ ke ikọ Isaiah emi akaban̄a Jesus: “Enye idinuakke nnyanyan̄a eke obụn̄ọde, idinyụn̄ inịmeke ọfọn̄ utuenikan̄ eke osiode nsụn̄ikan̄.” (Matt. 12:20; Isa. 42:3) Ke ini Jesus okodude ke isọn̄, enye ama atua mbon unana ye mbon oro ẹfịkde, mbọm. Nso kaban̄a mbon oro ndutụhọ akababade ibifịk anam mmọ ẹtie nte ọfọn̄ utuenikan̄ oro ekperede ndinịme? Utu ke ndifịk mmọ nnịme, Jesus ọkọbọbọk mmọ sụn̄sụn̄ tutu mmọ ẹfiak ẹkop odudu. Se Jesus akanamde edi oro ke ini enye okodude ke isọn̄. Nte unịmke ke Jesus osụk etie ntre, ye nte ke enye ekeme nditiene fi n̄kop mmemidem? Mme Hebrew 4:15 owụt ke Jesus edi Enye emi ekemede “nditiene nnyịn n̄kop mmemidem.”

Ke ini Paul ekewetde aban̄a “n̄kukịm ke obụkidem” esie, enye ọkọdọhọ ke odudu Christ okofụk imọ “nte ataya.” (2 Cor. 12:7-9) Enye ama edifiọk ke Abasi akada Christ ekpeme imọ nte n̄kpọ eke akatatde ataya ofụk imọ mbak eyo m̀mê edịm. Inaha iyak idem inọ mme mmeme ye mfịna nnyịn, ukem nte Paul mîkayakke inọ. Imekeme ndida kpukpru n̄kpọ oro Jehovah adade ikpehe esop esie ke isọn̄ ọnọ nnyịn nnam n̄kpọ man ika iso isọn̄ọ ida ke n̄kan̄ eke spirit. Imekeme ndinam ofụri se ikemede inyụn̄ iberi edem ke Jehovah ọyọhọ ọyọhọ nte ke enye ayada nnyịn usụn̄. Ke ini ikụtde nte odudu Abasi an̄wamde nnyịn iyọ mmeme nnyịn, nnyịn iyekeme nditịn̄ nte Paul eketịn̄de ete: “Ke adan̄aemi n̄kopde mmemidem, adan̄aoro ke n̄kop odudu.”—2 Cor. 12:10.

[Ndise ke page 3]

Paul ama aka iso ọbọn̄ akam ọnọ Jehovah ete an̄wam imọ inam utom ukwọrọikọ imọ ima

[Ndise ke page 5]

Edidem David ekenịm Jaob ke etubom ekọn̄

[Ndise ke page 5]

Joab oyom ndiwot Amasa emi akadade itie esie

[Ndise ke page 6]

Mbiowo ẹsida N̄wed Abasi ẹnọ ima ima ndausụn̄ oro ekemede ndin̄wam nnyịn iyọ mme mfịna nnyịn