Nso ke Afo Edinọ man Aka Iso Odu Uwem?
Nso ke Afo Edinọ man Aka Iso Odu Uwem?
“Nso ke owo edinọ ke ibuot ukpọn̄ esie?”—MATT. 16:26.
1. Ntak emi Jesus mîkenyịmeke ke ini Peter akasuade ọnọ enye?
APOSTLE PETER ikenịmke se enye okokopde. Jesus Christ, edima Adausụn̄ esie, “eketịn̄ ikọ oro ye uko” ete ke idibịghike imọ imọn̄ ikụt ndutụhọ inyụn̄ ikpa! Ke ibọrọ, Peter—ke eti esịt—ama asua ọnọ Jesus, ete: “Tua idemfo mbọm, Ọbọn̄; n̄kpọntịbe emi idisịmke fi tutu amama.” Jesus ama ọwọn̄ọde ọkpọn̄ Peter onyụn̄ ese mme mbet eken. Etie nte mmọ n̄ko ẹma ẹnyene ukwan̄ ekikere emi. Ekem, enye ọdọhọ Peter ete: “Daha mi ke iso, Satan! Afo edi n̄kpọ iduọ ọnọ mi, koro afo ukereke ekikere Abasi, edi ekere eke owo.”—Mark 8:32, 33; Matt. 16:21-23.
2. Jesus ọkọdọhọ ke ẹyom nso ẹto ata mme mbet?
2 Se Jesus akafiakde etịn̄ ama anam Peter okụt ntak emi Jesus ekesịnde nsuannọ esie. Jesus “okot otuowo ye mbet esie ẹtiene enye” onyụn̄ ọdọhọ ete: “Edieke owo ekededi oyomde nditiene mi, yak enye akan̄ idemesie onyụn̄ emen eto ndutụhọ esie onyụn̄ aka iso etiene mi. Koro owo ekededi eke oyomde ndinyan̄a ukpọn̄ esie ọyọduọk enye; edi owo ekededi eke ọduọkde ukpọn̄ esie ke ntak mi ye eti mbụk ayanyan̄a enye.” (Mark 8:34, 35) Se Jesus okotde “ukpọn̄” ke ọtọ emi edi “uwem.” Nte an̄wan̄ade, enye ama ekpere ndiwa uwem esie onyụn̄ oyom mme anditiene enye ẹben̄e idem ndiwa uwem mmọ ke utom Abasi. Edieke mmọ ẹnamde ntre, mmọ ẹyebọ ekese edidiọn̄.—Kot Matthew 16:27.
3. (a) Mme mbụme ewe ke Jesus okobụp mme andikpan̄ utọn̄ nnọ enye? (b) Ekeme ndidi udiana mbụme Jesus eketi mme andikpan̄ utọn̄ nnọ enye nso?
3 Kpasụk ke isan̄ oro, Jesus ama obụp mbụme iba oro ẹnamde owo ekere n̄kpọ mi: “Nso udori ke owo edidia edieke enye enyenede ofụri ererimbot ndien ataba ukpọn̄ esie?” ye, “Nso ke owo edinọ ke ibuot ukpọn̄ esie?” (Mark 8:36, 37) Mme owo ẹfiọk ibọrọ akpa mbụme oro. Ufọn idụhe owo ndinyene ofụri ererimbot edieke enye atabade uwem, oro edi, ukpọn̄ esie. Inyene enyene ufọn edieke owo odude uwem ndidia enye. Ekeme ndidi udiana mbụme Jesus oro: “Nso ke owo edinọ ke ibuot ukpọn̄ esie?” ama anam mme andikpan̄ utọn̄ nnọ enye ẹti edori ikọ Satan emi ke eyo Job: “Kpukpru se owo enyenede ke owo edinọ ke ibuot uwem esie.” (Job 2:4) Ikọ Satan ekeme ndidi akpanikọ ọnọ ndusụk mbon oro mîtuakke ibuot inọ Jehovah. Ediwak owo ẹkeme ndinam n̄kpọ ekededi, ẹbiat edumbet ekededi, man ẹkam ẹdu uwem. Edi mme Christian ẹse n̄kpọ isio isio.
4. Ntak emi mme mbụme oro Jesus okobụpde ẹnen̄erede ẹnyene se ẹwọrọde ẹnọ mme Christian?
4 Nnyịn imọfiọk ke Jesus ikedịghe isọn̄ man ọnọ nnyịn nsọn̄idem, inyene, ye anyan uwem ke ererimbot emi. Enye ekedi man ọnọ nnyịn ifet ndidu uwem ke nsinsi ke obufa ererimbot, ndien idotenyịn uwem enye oro ke nnyịn inen̄ede ida nte akpan n̄kpọ. (John 3:16) Akpa mbụme Jesus oro edin̄wan̄a Christian ntem, “Nso udori ke owo edidia edieke enye enyenede ofụri ererimbot onyụn̄ ataba idotenyịn nsinsi uwem?” Ibọrọ edi ke udori idụhe. (1 John 2:15-17) Man ikeme ndibọrọ udiana mbụme Jesus, nnyịn imekeme ndibụp idem nnyịn ite, ‘Adan̄a didie ke nnyịme ndiyak n̄kpọ atak mi idahaemi man nnen̄ede nnyene idotenyịn uwem ke obufa ererimbot?’ Nte nnyịn ibọrọde mbụme oro, emi nte idude uwem owụtde, owụt adan̄a nte nnyịn inen̄erede inyene idotenyịn oro.—Men John 12:25 domo.
5. Didie ke ikeme ndibọ enọ nsinsi uwem?
5 Nte ededi, Jesus ikọdọhọke ke nnyịn imekeme ndinyene nsinsi uwem ke ukeme idem nnyịn. Uwem—idem ibio ibio uwem oro idude ke editịm n̄kpọ emi—edi enọ. Nnyịn ikemeke ndidep enye m̀mê ndinam n̄kpọ ekededi man anam nnyịn idot ndinyene enye. N̄kukụre usụn̄ oro ikemede ndibọ enọ nsinsi uwem edi “[ndibuọt] idem ke Christ Jesus” ye ke Jehovah, “andinọ mmọ eke ẹsịnde ifịk ẹyom enye utịp.” (Gal. 2:16; Heb. 11:6) Edi ana mbuọtidem asan̄a ye utom, koro “mbuọtidem eke mîsan̄ake ye utom akpa.” (Jas. 2:26) Ntem, ima ifiak inen̄ede itie ikere mbụme Jesus, ọyọfọn inen̄ede ikere adan̄a nte nnyịn inyịmede ndiyak n̄kpọ atak nnyịn ke editịm n̄kpọ emi ye se inyịmede ndinam ke utom Jehovah man iwụt ke mbuọtidem nnyịn enen̄ede ọsọn̄.
‘Christ Ikenemke Idemesie Esịt’
6. Nso ikedi akpa n̄kpọ inọ Jesus?
6 Jesus ikowụkke enyịn ke se ererimbot eyo esie ekekemede ndinọ, utu ke oro, enye okowụk enyịn ke mme akpan n̄kpọ onyụn̄ ọbiọn̄ọ idomo edikọ n̄kpọ obụkidem nda. Enye okodu uwem n̄waidem ye n̄kopuyo nnọ Abasi. Utu ke ndinem idemesie esịt, enye ọkọdọhọ ete: “[Nnam] n̄kpọ eke enemde [Abasi] esịt kpukpru ini.” (John 8:29) Jesus akaka anyan adan̄a didie man enem Abasi esịt?
7, 8. (a) Nso n̄waidem ke Jesus akanam, ndien nso utịp ke ẹkenọ enye? (b) Nso mbụme ke ikpobụp idem nnyịn?
7 Isan̄ kiet, Jesus ọkọdọhọ mme mbet esie ete: “Eyen owo [ikedịghe] man ẹnam n̄kpọ ẹnọ enye, edi man enye anam n̄kpọ ọnọ owo onyụn̄ ọnọ ukpọn̄ esie nte ufak ke ibuot ediwak owo.” (Matt. 20:28) Mbemiso emi, ke ini Jesus ọkọtọn̄ọde ndidụri mme anditiene enye utọn̄ ete ke idibịghike imọ imọn̄ ‘inọ ukpọn̄ imọ,’ Peter ama ọdọhọ enye atua idemesie mbọm. Edi oro ikanamke Jesus esịghede. Enye ama ọnọ ukpọn̄ esie, mfọnmma uwem esie nte owo, ke ibuot ubonowo ke imaesịt. Sia Jesus okodude uwem n̄waidem, ini iso esie ama enen̄ede enyene iwụk. Ẹma ẹnam enye eset ẹnyụn̄ “[ẹmenerede] enye ẹnịm ke ubọk nnasia Abasi.” (Utom 2:32, 33) Ke ntem, enye akabade edi n̄wọrọnda uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn.
8 Apostle Paul ama eteme mme Christian ke Rome ete ‘ẹkûnem idemmọ esịt’ onyụn̄ eti mmọ ete ke “Christ n̄ko ikenemke idemesie esịt.” (Rome 15:1-3) Ke ntre, adan̄a didie ke idida item apostle oro isịn ke edinam inyụn̄ ikpebe Christ ke ndinọ idem nnyịn?
Jehovah Oyom Ofụri Ukeme Nnyịn
9. Nso ke Christian enen̄erede anam ke ini enye ayakde idemesie ọnọ Abasi?
9 Ke Israel eset, Ibet Moses ọkọdọhọ ke ifịn emi ẹdide Hebrew ẹkenyene ndiwọrọ ufụn ke ọyọhọ isua itiaba m̀mê ke isua Jubilee. Nte ededi, mmọ ẹma ẹnyene n̄kpọ en̄wen oro ẹkekemede ndimek. Edieke ofụn akamade eteufọk esie, enye ama ekeme ndimek ndidi ofụn ke ufọk oro ke ofụri eyouwem esie. (Kot Deuteronomy 15:12, 16, 17.) Nnyịn isimek ukem n̄kpọ oro ke ini iyakde idem nnyịn inọ Abasi. Nnyịn imek ke idem nnyịn ndinam uduak Abasi, idịghe ndinam se idọn̄de nnyịn. Ke ndinam ntre, nnyịn iwụt ke imenen̄ede ima Jehovah, ke onyụn̄ ọdọn̄ nnyịn ndinam n̄kpọ esie ke nsinsi.
10. Didie ke nnyịn idi inyene Abasi, ndien didie ke oro okpotụk ekikere ye mme edinam nnyịn?
10 Edieke edide afo ke ekpep Bible ye Mme Ntiense Jehovah, esibuana ke ndikwọrọ eti mbụk, esinyụn̄ odụk mme mbono esop, amanam etieti. Imodori enyịn ke idibịghike afo ayayak idemfo ọnọ Jehovah onyụn̄ obụp mbụme oro owo Ethiopia okobụpde Philip ete: “Nso ibiọn̄ọ mi ndina baptism?” (Utom 8:35, 36) Ini oro, itie ebuana fo ye Abasi editie nte eke mme Christian oro Paul ekewetde ete: “Idịghe mbufo ẹnyene idem mbufo, koro ẹkedep mbufo ke ekọmurua.” (1 Cor. 6:19, 20) Edide inyene idotenyịn eke heaven m̀mê eke isọn̄, edieke edide imayak idem inọ Jehovah, enye edi Andinyene nnyịn. Do, edi akpan n̄kpọ didie ntem ndisịn mme udọn̄ idem nnyịn nnyụn̄ “[ntre] ndikabade ndi ofụn nnọ mme owo”! (1 Cor. 7:23) Nso akwa ifet ke edi ntem ndidi anam-akpanikọ asan̄autom emi Jehovah adade anam se enye amade!
11. Nso uwa ke ẹdọhọ mme Christian ẹwa, ndien nte uwa oro ẹkesiwade ke idak Ibet Moses owụtde, nso ke emi enen̄erede ọwọrọ?
11 Paul eketeme nditọete ete: “Ẹnọ ikpọkidem mbufo nte uwa eke odude uwem, edide edisana, enemde Abasi esịt ndibọ, kpa edisana utom eke ẹdade ukeme ukere n̄kpọ mbufo ẹnam.” (Rome 12:1) Ekeme ndidi ikọ oro ama eti mme Christian emi ẹkedide mme Jew aban̄a mme uwa oro ẹkedide ubak utuakibuot mmọ mbemiso mmọ ẹkekabarede ẹdi mme anditiene Jesus. Mmọ ẹma ẹfiọk ke mme unam oro ẹkesiwade ke itieuwa Jehovah ke idak Ibet Moses ẹkenyene ndidi mfọnn̄kan. Abasi ikọbọhọ se mîfọnke. (Mal. 1:8, 13) Kpasụk ntre ke edi ke ini inọde ikpọkidem nnyịn nte ‘odu-uwem uwa.’ Nnyịn inọ Jehovah se ifọnde ikan, idịghe nyọhọ-nsụhọ ke ima ikoyụhọ ofụri udọn̄ idem nnyịn. Ke ini iyakde idem nnyịn inọ Abasi, nnyịn iyak ofụri “ukpọn̄,” m̀mê uwem nnyịn—esịnede odudu, inyene, ye ukeme nnyịn—inọ enye. (Col. 3:23) Nso ke oro enen̄erede ọwọrọ?
Da Ini Fo Nam N̄kpọ ke Ọniọn̄
12, 13. Nso idi usụn̄ kiet oro ikemede ndinọ Jehovah se ifọnde ikan?
12 Usụn̄ kiet oro ikemede ndinọ Jehovah se ifọnde ikan edi ndida ini nnyịn nnam n̄kpọ ke ọniọn̄. (Kot Ephesus 5:15, 16.) Oro oyom mfara ke idem. Odudu ererimbot ọkọrọ ye ndammana idiọkn̄kpọ ẹnam nnyịn ida ini nnyịn inam n̄kpọ oro ẹnemde nnyịn m̀mê ke ufọn idem nnyịn. Edi akpanikọ ke “ẹmenịm ini ẹnọ kpukpru n̄kpọ,” emi esịnede inem inem nduọkodudu ye utom idịbi udia man ikeme ndinam mme utom Christian. (Eccl. 3:1) Edi Christian oro ayakde idem ọnọ enyene ndinyene eti ibuot onyụn̄ ada ini esie anam n̄kpọ ke ọniọn̄.
13 Ke ini Paul akakade Athens, enye ama okụt ke “kpukpru mbon Athens ye isenowo eke ẹdan̄de do idaha ini nduọkodudu mmọ inam n̄kpọ efen ibọhọke nditịn̄ m̀mê ndikop mbufa n̄kpọ.” (Utom 17:21) Ediwak owo ẹsibiat ini mmọ ntre mfịn. Mme n̄kpọ oro ẹsiwọn̄ọrede mme owo ntịn̄enyịn mfịn ẹsịne edise ekebe ndise, edibre mme mbre vidio, ye edinam ndụn̄ọde ke Intanet. Mme n̄kpọ oro ẹkemede ndiwọn̄ọde ntịn̄enyịn nnyịn nnyụn̄ ndia ini nnyịn ẹdọdiọn̄ ẹwak. Edieke isịnde idem ke mmọ, nnyịn imekeme nditre ndidia udia eke spirit. Nnyịn imakam ikeme ndikere ke imanana ini ikaha ndise mban̄a “se idide akpan n̄kpọ ikan”—oro edi, mme n̄kpọ oro ẹnyenede ebuana ye utom Jehovah.—Phil. 1:9, 10.
14. Mme mbụme ewe oyom inen̄ede itie ikere?
14 Ke ntre, nte asan̄autom Jehovah oro ayakde idem ọnọ, bụp idemfo ete, ‘Ndi ndutịm mi eke usen ke usen esịne ini edikot Bible, editie n̄kere, ye akam?’ (Ps. 77:12; 119:97; 1 Thess. 5:17) ‘Ndi mmosio ini nnịm ndida ntịm idem nnọ mme mbono esop? Ndi mmesisịn udọn̄ nnọ mbon en̄wen ebe ke ndinọ ibọrọ ke mme mbono esop?’ (Ps. 122:1; Heb. 2:12) Ikọ Abasi ọdọhọ ke Paul ye Barnabas ẹma ẹda “anyan ini ẹtịn̄ ikọ ye uko ke odudu Jehovah.” (Utom 14:3) Ndi afo emekeme ndinam ukpụhọde ke mme idaha fo man akpada ini efen efen, idem “anyan ini,” anam utom ukwọrọikọ, iso-ọfọn anam utom usiakusụn̄?—Kot Mme Hebrew 13:15.
15. Didie ke mbiowo ẹsida ini mmọ ẹnam n̄kpọ ke ọniọn̄?
15 Ke ini apostle Paul ye Barnabas ẹkekade ẹkese esop ke Antioch, “mmọ ẹdu do ke anyan ini ye mbet” man ẹsịn udọn̄ ẹnọ mmọ. (Utom 14:28) Ndima mbiowo ẹsida ekese ini mmọ ntre ẹsọn̄ọ nditọete mmọ idem. Ke adianade ye utom ukwọrọikọ mmọ, mbiowo ẹsinen̄ede ẹsịn ifịk ẹbọk otuerọn̄, ẹyom mme erọn̄ oro ẹsopde, ẹn̄wam mbon udọn̄ọ, ẹnyụn̄ ẹse ẹban̄a ediwak n̄kpọ eken ke esop. Edieke afo edide eyenete emi ama akana baptism, ndi ifet fo ayak fi anyanarede ebịne mme ifetutom efen efen emi?
16. Nso idi ndusụk usụn̄ emi ikemede ‘ndinam se ifọnde nnọ mmọ emi ẹbuanade n̄kpọ ye nnyịn ke mbuọtidem’?
16 Ediwak owo ẹkop idatesịt ke ntak emi ẹtienede ẹn̄wam mbon oro n̄kpọ atakde mmọ ke ntak oto-obot afanikọn̄ m̀mê enye emi mme owo ẹnamde. Ke uwụtn̄kpọ, eyenete an̄wan kiet emi odude ke iduọk isua 60, emi anamde utom ke Bethel, ama aka ata anyan usụn̄ isan̄ ediwak ini man eketiene anam utom unọ un̄wam. Ntak emi enye akadade ini nduọkodudu esie anam emi? Enye ọdọhọ ete: “Okposụkedi emi mmenyeneke akpan ubọkutom, ekedi akwa ifet ndinam se ededi oro okoyomde ẹnam. Mma nsibọ nsịnudọn̄ etieti ke ini n̄kụtde mbuọtidem nditọete mi oro ẹketabade n̄kpọ obụkidem idiọk idiọk.” N̄ko-n̄ko, ata ediwak owo ke ofụri ererimbot ke ẹn̄wam ndibọp mme Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ye Ufọk Mbono. Ke ini itienede inam mme orụk utom emi, nnyịn ida ofụri esịt “inam se ifọnde inọ . . . mmọ emi ẹbuanade n̄kpọ ye nnyịn ke mbuọtidem.”—Gal. 6:10.
“Ami Ndodu ye Mbufo Kpukpru Usen”
17. Nso ke afo ke idemfo ọkpọnọ ke ibuot nsinsi uwem?
17 N̄kaowo oro adianarede ọkpọn̄ Abasi ọmọn̄ ebe efep ke mîbịghike. Nnyịn ifiọkke akpan ini emi oro editịbede. Edi imọfiọk ke “ini emi osụhọde iniọn̄ke aba” ye nte ke “idaha ererimbot emi ke okpụhọde.” (Kot 1 Corinth 7:29-31.) Emi anam mbụme Jesus emi enen̄ede enyene se ọwọrọde: “Ke akpanikọ, nso ke owo edinọ ke ibuot ukpọn̄ esie?” Nnyịn imenen̄ede ifiọk ke iyanam n̄waidem ekededi oro Jehovah ọdọhọde nnyịn inam man inyene “ata uwem.” (1 Tim. 6:19) Ke akpanikọ, enen̄ede odot inam item Jesus emi ọdọhọde ‘ika iso itiene imọ’ inyụn̄ ‘ibem iso iyom obio ubọn̄.’—Matt. 6:31-33; 24:13.
18. Nnyịn ikeme ndinyene mbuọtidem ke nso, ndien ntak-a?
18 Edi akpanikọ, isimemke utom nditiene Jesus kpukpru ini, ndien kpa nte Jesus okodụride owo utọn̄, emi amada uwem ediwak owo ke editịm n̄kpọ emi. Edi, ukem nte Jesus, ana ifep idomo ‘editua idem nnyịn mbọm.’ Imọbuọt idem ke se enye ọkọn̄wọn̄ọde ọnọ mme anditiene enye oro ẹkeyetde aran ke akpa isua ikie, ete: “Ami ndodu ye mbufo kpukpru usen tutu esịm utịt editịm n̄kpọ emi.” (Matt. 28:20) Mmọdo, ẹyak ida ofụri ukeme ye ini nnyịn inam n̄kpọ Abasi. Ke ini inamde ntre, nnyịn iwụt mbuọtidem oro inyenede ke Jehovah ayanyan̄a nnyịn ke akwa ukụt m̀mê anam nnyịn iset ke obufa ererimbot. (Heb. 6:10) Ntem ke nnyịn idiwụt ke ima inen̄ede iwụt esịtekọm iban̄a enọ uwem.
Nso Idi Ibọrọ Fo?
• Didie ke Jesus okowụt ke imọ imenen̄ede inyịme ndinam n̄kpọ nnọ Abasi ye owo?
• Ntak emi owo akpakan̄de idemesie, ndien ẹnam emi didie?
• Nso orụk uwa kpọt ke Jehovah ekesinyịme ke Israel eset, ndien nso ndausụn̄ ke oro ọnọ nnyịn mfịn?
• Didie ke ikeme ndida ini nnyịn nnam n̄kpọ ke ọniọn̄?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Mme ndise ke page 26]
Jesus ekesinam mme n̄kpọ oro ẹnemde Abasi esịt
[Ndise ke page 28]
Nditọ Israel oro ẹkenyenede esịtekọm ẹkesinọ se ifọnde ikan ke utuakibuot Abasi
[Mme ndise ke page 29]
Nnyịn inem Abasi esịt ebe ke ndida ini nnyịn nnam n̄kpọ ke ọniọn̄