Didie ke Afo Esinọ Item?

Ndi akanam ẹdọhọ fi ọnọ owo item? Ke uwụtn̄kpọ, ndi akanam owo obụp fi ete: ‘Ọdọhọ nnam didie? N̄ka mboho oro? Nnam utom emi? Nnam ufan ye enye man n̄kpọdọ enye?’

Mme owo ẹkeme ndidọhọ fi ke ofụri esịt ẹte an̄wam mmimọ inam ubiere—oro edi, ubiere oro ẹkemede nditụk itie ebuana mmọ ye mme ufan, ubon, m̀mê idem itie ufan mmọ ye Jehovah. Afo edida ibọrọ ke m̀mọ̀n̄? Afo esinam didie ke ini oyomde ndinọ owo item? Ke ekpri m̀mê ke akamba n̄kpọ, Mme N̄ke 15:28 ọdọhọ ke “esịt edinen owo [esitie] ekere man ọbọrọ.” Se nte edumbet ition emi ẹdude ke Bible ẹkemede ndin̄wam nnyịn inọ owo item.

1 Nen̄ede Fiọk Se Idude.

“Owo ekededi eke ọbọrọde ikọ ke ini enye mîkopke kan̄a, oro edi ndisịme ye esuene ọnọ enye.”—N̄KE 18:13.

Ana inen̄ede ifiọk idaha ye ekikere owo emi oyomde item edieke anade inọ enye eti item. Ke uwụtn̄kpọ: Edieke owo okpokotde fi ke urụk ukopikọ obụp m̀mê idisan̄a didie idisịm ufọk fo, nso ke afo okpobụp enye man ekeme nditeme enye usụn̄? Ndi ekpekeme nditeme enye nnennen usụn̄ edieke mûfiọkke ebiet emi enye odude? Ukpekemeke! Ukem ntre, man ọnọ owo nnennen ndausụn̄, oyom ọfiọk idaha ye ekikere owo emi oyomde ndausụn̄. Ndi odu mme n̄kpọ emi ẹkpenamde nnyịn idiọn̄ọ orụk item emi ikpọnọde? Edieke nnyịn mînen̄ekede ifiọk idaha owo, imekeme ndinọ enye item emi ekemede ndinam ibuot etetịm oyon̄ enye.—Luke 6:39.

Yom Usụn̄ Fiọk m̀mê Enye Anam Ndụn̄ọde Adan̄a Didie. Ọkpọfọn obụp owo oro oyomde item do mme utọ mbụme nte: “Afo ekere ke ewe edumbet Bible enyene ebuana ye n̄kpọ emi?” “Nso idi eti ye idiọk oro ẹdude ke se afo oyomde ndimek?” “Ndi ama anam ndụn̄ọde?” “Nso un̄wam ke mbon en̄wen, utọ nte mbiowo, ete ye eka fo, ada ukpepn̄kpọ Bible fo, ẹnọ fi?”

Ibọrọ esie ẹkeme ndin̄wam nnyịn ifiọk adan̄a ukeme oro enye esịnde ndiyom ndausụn̄. N̄ko-n̄ko, item nnyịn editiene se mbon en̄wen ẹma ẹkenọnọ. Nnyịn imekeme ndifiọk n̄ko m̀mê enye oyom owo emi edinọde enye item emi ‘utọn̄ esie amade ndikop.’—2 Tim. 4:3.

  2 Kûsọp Ndinọ Item.

“Yak kpukpru owo ẹsọp ndikop ikọ, ẹkûsọp nditịn̄ ikọ.”—JAMES. 1:19.

Sia iyomde ndin̄wam, imekeme ndisọsọp nteme se ẹkpenamde. Edi, ndi oro esiwak ndiwụt eti ibuot, akpan akpan edieke oro aban̄ade n̄kpọ emi nnyịn mîkenen̄ekede inam ndụn̄ọde? Mme N̄ke 29:20 ọdọhọ ete: “Nte omokụt owo emi ọsọpde nditịn̄ ikọ? Ndisịme owo enyene idotenyịn akan enye.”

Da ini nam ndụn̄ọde man okụt ete ke item oro afo ọnọde enen̄ede ekem ye ọniọn̄ Abasi. Bụp idemfo ete, ‘Ndi ekikere ye “spirit ererimbot” ẹnam n̄kere n̄kpọ nte nsikerede?’ (1 Cor. 2:12, 13) Ti ete ke owo ndinam n̄kpọ ye eti esịt kpọt ikemke. Ke apostle Peter ama ọkọfiọk ọkpọsọn̄ n̄kpọ oro Jesus okoyomde ndinam, enye ama ọdọhọ Jesus ete: “Tua idemfo mbọm, Ọbọn̄; n̄kpọ emi idiwọrọke fi tutu amama.” Nso ke ikeme ndikpep nto item oro Peter ọkọnọde Jesus? Ikpep nte ke edieke owo mîkpemeke, idem owo oro enyenede eti esịt ekeme ndinam owo “[okûkere] ekikere Abasi, edi ekere eke owo.” (Matt. 16:21-23) Enen̄ede oyom ikere mbemiso itịn̄de ikọ! Kamse, ndi ifiọk nnyịn idịghe ata esisịt ke ẹmende ẹdomo ye ọniọn̄ Abasi?—Job 38:1-4; N̄ke 11:2.

3 Sụhọde Idem Da Ikọ Abasi Sịn ke Edinam.

“Nnamke baba n̄kpọ kiet ke odudu idemmi; edi kpa nte Ete ekekpepde mi kpa ntre ke ntịn̄ mme n̄kpọ emi.”—JOHN 8:28.

Ndi afo edidọhọ ete, “Ekpedi ami, n̄kpanam . . .”? Ọkpọkọm etie nte ibọrọ n̄kpọ oro ẹbụpde fi ana ata in̄wan̄-in̄wan̄, ọkpọfọn ekpebe uwụtn̄kpọ nsụhọdeidem ye nsụkidem oro Jesus ekenịmde. Enye ama enyene ọniọn̄ ye mbufiọk akan owo ekededi, kpa ye oro, enye ọkọdọhọ ete: “Ntịn̄ke n̄kpọ emi ke ekikere idemmi, edi Ete . . . ọnọ mi ewụhọ aban̄a se ndọhọde ye se ntịn̄de.” (John 12:49, 50) Kpukpru ini, ukpepn̄kpọ ye item Jesus ẹma ẹkem ye uduak Ete esie.

Ke uwụtn̄kpọ, Luke 22:49 ọdọhọ ke mme mbet Jesus ẹma ẹbụp m̀mê mmimọ in̄wana ke ini ẹkeyomde ndimụm enye. Mbet kiet ama ekpi owo ke akan̄kan̄. Ndi omokụt ke ukem mbụk oro ke Matthew 26:52-54, nte ke idem ke ini Jesus okosobode utọ afanikọn̄ oro, ke enye ama ada ini ọkọk ibuot ye mme mbet esie aban̄a uduak Abasi? Sia enye ọkọfiọkde mme edumbet oro ẹdude ke Genesis 9:6 ye ntịn̄nnịm ikọ oro ẹdude ke Psalm 22 ye Isaiah 53, enye ama ọnọ ọniọn̄ ọniọn̄ item oro mîkayakke ẹwot owo onyụn̄ enem Jehovah esịt.

  4 Da Mme N̄wed Ukara Abasi Nam N̄kpọ.

“Anie ndien edi ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄ emi eteufọk esie ekemekde ete ese aban̄a mbonufọk imọ, onyụn̄ ọnọ mmọ udia ke nnennen ini?”—MATT. 24:45.

Jesus ekemek otu ofụn emi ẹkemede ndiberi edem, oro esinọde eti udia eke spirit. Ke ini ọnọde owo item ye ndausụn̄ aban̄a mme akpan n̄kpọ, ndi emesida ini anam ndụn̄ọde ke mme n̄wed emi ẹdade Bible ẹwet?

Watch Tower Publications Index ye Watchtower Library * ẹsinam nnyịn isọp ikụt ekese in̄wan̄-in̄wan̄ ntọt. Ọkpọdiọk tutu edieke ikpetrede ndida akpakịp ntọt emi nnam n̄kpọ! Ẹsiak ediwak ibuot nneme, emi ẹnyenede ediwak ibuotikọ man ẹn̄wam owo oro oyomde item. Ndi emenen̄ede ọfiọk ndin̄wam mme owo ẹdụn̄ọde mme edumbet Bible ẹnyụn̄ ẹda Ikọ Abasi ẹkọk ibuot? Ukem nte n̄wed ndise obio ekemede ndinam owo ọfiọk ebiet emi enye odude nnyụn̄ nteme enye ebiet emi enye akade, kpasụk ntre mme n̄kpọ unam ndụn̄ọde ẹkeme ndin̄wam enye ọfiọk usụn̄ emi enye asan̄ade ye nte enye ekemede ndika iso nsan̄a ke usụn̄ oro adade esịm uwem.

Ediwak mbiowo ẹmekpep mme asuanetop ndida Index m̀mê Watchtower Library nyom mme ibuotikọ, ndien ke ntem ẹn̄wam nditọete mmọ ẹda N̄wed Abasi ẹkọk ibuot. Utọ ukpep oro an̄wam nditọete ẹkụt se mmọ ẹkeyomde onyụn̄ anam mmọ ẹma ndinam ndụn̄ọde nnyụn̄ mberi edem ke mme n̄kpọ eke spirit oro Jehovah ọnọde. Ntem ke mmọ “[ẹsinọ] ukeme ufiọk n̄kpọ mmọ ukpep ke ndida enye nnam n̄kpọ man ẹdiọn̄ọ se inende ye se ikwan̄ade.”—Heb. 5:14.

5 Fep Ndidomo Ndinam Ubiere Nnọ Mbon En̄wen.

“Owo kiet kiet oyobiom mbiomo idemesie.”—GAL. 6:5.

Ke akpatre, owo kiet kiet enyene ndimek ke idemesie m̀mê ewe item ye ndausụn̄ ke imọ iditiene. Jehovah ọnọ kpukpru nnyịn ifet ndimek m̀mê iyada mme edumbet esie isịn ke edinam. (Deut. 30:19, 20) Ndusụk idaha ẹbuana ediwak edumbet Bible, edi ana owo oro oyomde item anam ubiere ke idemesie. Ima ise se idude ye isua emana owo oro ọdọhọde inọ imọ item, nnyịn imekeme ndibụp idem nnyịn n̄ko ite, ‘Ndi mmenen̄ede nnyene unen ndinọ item ke n̄kpọ emi?’ Enyene ndusụk n̄kpọ oro enen̄erede oyom ẹyak ẹnọ mbiowo, mîdịghe ẹyak ẹnọ ete ye eka edieke owo oro oyomde item edide eyenọwọn̄.

[Ikọ Idakisọn̄]

[Ekebe/Ndise ke page 8]

Ndutịm Utuakibuot Ubon

Nte ubak ndutịm ukpepn̄kpọ mbufo, ẹnam ndụn̄ọde ẹyom ibọrọ mme mbụme oro ẹkebụpde mbufo ke ndondo emi. Ewe ibuotikọ m̀mê mme edumbet Bible ke mbufo ẹkeme ndikụt, emi ẹkemede ndin̄wam owo emi okobụpde mbụme oro? Ke uwụtn̄kpọ, yak idọhọ ke eyenete obụp fi aban̄a owo emi enye oyomde ndisisan̄a kiet n̄wọrọ an̄wa man ọkpọdọ. Ke ini adade Index m̀mê Watchtower Library anam ndụn̄ọde, bem iso yom ibuot nneme oro enyenede ebuana ata nnennen nnennen. Ke uwụtn̄kpọ, afo emekeme ndiyom ibuot emi “Uwọrọ An̄wa” m̀mê “Ndọ” ke Index. Ekem dụn̄ọde mme udiana ibuot nneme yom mme ibuotikọ oro ẹnyenede ebuana. Ke ini esede akpan ibuotikọ, se m̀mê mme ibuotikọ ẹdu ke “Se n̄ko,” emi ẹkemede ndida fi n̄ka ibuotikọ oro enyenede ebuana nnennen nnennen ye se afo oyomde.

[Ekebe ke page 9]

Mme n̄kpọ emi Jehovah adade esop esie ọnọ nnyịn ẹnam nnyịn ikeme ndinọ owo item nnyụn̄ mbọ item. Ecclesiastes 12:11 ọdọhọ ete: “Ikọ mbon ọniọn̄ ebiet ukịm-enan̄, ndien kpa nte okpukwak emi ẹkọn̄de ẹsịn, ntre ke edi ye mbon emi ẹsịnde idem ẹkọ ikọ ọniọn̄; ekpemerọn̄ kiet okonyụn̄ ọnọ mmọ.” Ukem nte “ukịm-enan̄”—kpa anyan eto emi ọsọpde iso, emi ẹkesidade ẹkpeme enan̄-mbiomo—eti item emi ẹdade ima ẹnọ esiteme mbon oro ẹnyenede esịt akpanikọ nnennen usụn̄. “Okpukwak emi ẹkọn̄de ẹsịn” esinam n̄kpọ ọsọn̄ọ ada. Kpasụk ntre, ndinọ owo eti item ekeme ndinam owo ọsọn̄ọ ada. Mbon ọniọn̄ ‘ẹsịn idem,’ m̀mê ẹnen̄ede ẹkop idatesịt, ndidụn̄ọde ‘ikọ eke ẹkọde,’ emi owụtde ọniọn̄ Jehovah, kpa “ekpemerọn̄ kiet.”

Sida ikọ Ekpemerọn̄ emi nọ owo item. Nso akwa ifet ke edi ntem ndikpan̄ utọn̄ nnọ owo nnyụn̄ nnọ eti item ini ekededi oro ikemede! Ke ini item nnyịn enen̄erede oto Bible, enye eyenen̄ede ọfọn onyụn̄ ekeme ndinam andikop ọbọ nsinsi ufọn.