Yak Ih Fo Edi Ih
Yak Ih Fo Edi Ih
“Yak ikọ mbufo Ih edi Ih, Ihih mbufo edi Ihih.”—MATT. 5:37.
SE M̀MÊ EMEKEME NDIBỌRỌ:
Nso ke Jesus eketịn̄ aban̄a edida un̄wọn̄ọ?
Ntak emi Jesus edide ata eti uwụtn̄kpọ ke ndinam se enye eketịn̄de?
Ke mme usụn̄ ewe ke Ih nnyịn ekpedi Ih?
1. Nso ke Jesus eketịn̄ aban̄a ndin̄wọn̄ọ n̄kpọ, ndien ntak-a?
IDỊGHE ido ata mme Christian ndisin̄wọn̄ọ n̄kpọ. Emi edi sia mmọ ẹnamde item Jesus, emi ọkọdọhọde ete: “Yak ikọ mbufo Ih edi Ih.” Ikọ esie ọwọrọ ke akpana owo anam se enye eketịn̄de. Mbemiso Jesus ọkọnọde item emi, enye ama ọdọhọ ete: “Ẹkûtomo baba n̄kpọ kiet.” Enye eketịn̄ emi ndisua nnọ mbon eyo esie emi ẹkesin̄wọn̄ọde n̄kpọ ke kpukpru se mmọ ẹtịn̄de, ke ini edide mmọ ẹdiọn̄ọ ke mmimọ idinamke se mmimọ itịn̄de oro. Ke ini mme owo ẹtịn̄de “se ikande” Ih m̀mê Ihih, oro edi, ndin̄wọn̄ọ n̄kpọ ke se mmọ ẹtịn̄de, etie nte mmọ ẹwụt ke mmimọ idịghe se ẹberide edem, ndien ke ntem ẹyak “andidiọk” ada mmọ anam utom.—Kot Matthew 5:33-37.
2. Tịn̄ ntak emi mîdiọkke ndin̄wọn̄ọ n̄kpọ ndusụk ini.
2 Ndi ikọ Jesus ọwọrọ ke inyeneke ini emi owo ekemede ndin̄wọn̄ọ n̄kpọ? Baba-o! Nte ikekpepde ke ibuotikọ emi ekebede, Jehovah Abasi ye Abraham asan̄autom esie ẹma ẹsida un̄wọn̄ọ ke mme akpan ini. N̄ko-n̄ko, Ibet Abasi ama oyom esida un̄wọn̄ọ man ẹbiere utọk. (Ex. 22:10, 11; Num. 5:21, 22) Ntem, ekeme ndiyom Christian ada un̄wọn̄ọ ke iyetịn̄ akpanikọ ke esopikpe. Mîdịghe, okposụkedi emi mîsiwakke nditịbe, ekeme ndiyom Christian ada un̄wọn̄ọ ke ini enye oyomde ndinam mbon en̄wen ẹnịm se enye etịn̄de m̀mê ndin̄wam mbiere mfịna. Ke nditịm ntịn̄, ke ini akwa oku okowụkde Jesus ke enyịn̄ odu-uwem Abasi, enye ikafan̄ake, edi ama etịn̄ ofụri akpanikọ ọnọ Sanhedrin mme Jew. (Matt. 26:63, 64) Nte ededi, ikoyomke Jesus ọn̄wọn̄ọ n̄kpọ ọnọ owo ndomokiet. Kpa ye oro, ke ini enye okoyomde ndinam mme owo ẹnịm ikọ esie, enye ama esiwak nditọn̄ọ ikọ esie ke san̄asan̄a usụn̄ emi: “Ke ata akpanikọ ke ndọhọ mbufo.” (John 1:51; 13:16, 20, 21, 38) Ẹyak ineme n̄kpọ en̄wen emi ikemede ndikpep nto Jesus, Paul, ye mbon en̄wen emi ẹkenamde Ih mmọ edi Ih.
JESUS—MFỌNN̄KAN UWỤTN̄KPỌ
3. Nso ke Jesus ọkọdọhọ Abasi ke iyanam ke akam oro enye ọkọbọn̄de, ndien didie ke Ete esie eke heaven ọkọbọrọ enye?
3 “Sese! mmedi . . . ndinam uduak fo, O Abasi.” (Heb. 10:7) Jesus akada ikọ emi ayak idemesie ọnọ Abasi ndinam kpukpru se ẹkewetde ẹban̄a Mfri oro ẹken̄wọn̄ọde, emi esịnede Satan ‘ndinuak enye nditịn̄ikpat.’ (Gen. 3:15) Idụhe owo en̄wen emi akanam ọnọde idemesie unyịme unyịme ndinam utọ akamba utom oro. Jehovah ama etie ke heaven ọdọhọ ke imenyene mbuọtidem ke idem Eyen imọ, okposụkedi emi enye mîkoyomke Jesus ọn̄wọn̄ọ ke iyanam se idọhọde.—Luke 3:21, 22.
4. Adan̄a didie ke Jesus akayak Ih esie edi Ih?
4 Jesus ama esinam se enye ekekpepde ke ndiyak Ih esie edi Ih. Enye ikayakke n̄kpọ ndomokiet ọwọn̄ọde ntịn̄enyịn esie ọkpọn̄ utom oro Ete esie ọkọnọde enye ete ọkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi onyụn̄ anam kpukpru mbon oro Abasi odụride ọnọ enye ẹkabade ẹdi mbet. (John 6:44) Ikọ Bible emi owụt adan̄a nte Jesus akanamde se enye ọkọn̄wọn̄ọde: “Inamke n̄kpọ m̀mê mme un̄wọn̄ọ Abasi ẹwak adan̄a didie, mmọ ẹmekabade ẹdi Ih ebe ke enye.” (2 Cor. 1:20) Ke akpanikọ, Jesus edi mfọnn̄kan uwụtn̄kpọ owo emi anamde se enye ọkọdọhọde Ete esie ke iyanam. Idahaemi, ẹyak ineme iban̄a owo emi ekesịnde ofụri ukeme esie ekpebe Jesus.
PAUL—OWO EMI AKANAMDE SE ENYE ỌKỌN̄WỌN̄ỌDE
5. Nso uwụtn̄kpọ ke apostle Paul ekenịm ọnọ nnyịn?
5 “Nnyene ndinam nso, Ọbọn̄?” (Utom 22:10) Paul emi ekekerede Saul eketịn̄ ikọ emi ye Ọbọn̄ Jesus oro ẹnọde ubọn̄, ke ini Jesus okowụtde enye idem ke n̄kukụt man etre enye ndikọbọ mme mbet Christ. Ke ntak n̄kukụt emi, Saul ama akabade esịt, ana baptism, onyụn̄ ọbọ san̄asan̄a utom oro ẹkenọde enye ẹte etie ntiense aban̄a Jesus ọnọ mme idụt. Ọtọn̄ọde ke ini oro, Paul ama aka iso okot Jesus “Ọbọn̄” onyụn̄ odu uwem ndiwụt ke ida Jesus nte Ọbọn̄ imọ tutu esịm ini emi enye okokụrede utom esie mi ke isọn̄. (Utom 22:6-16; 2 Cor. 4:5; 2 Tim. 4:8) Paul iketiehe nte mbon emi Jesus ọkọdọhọ ete: “Ntak emi mbufo ẹkotde mi ‘Ọbọn̄! Ọbọn̄!’ edi mînamke mme n̄kpọ eke ndọhọde?” (Luke 6:46) Ke akpanikọ, Jesus oyom kpukpru mbon oro ẹdade enye nte Ọbọn̄ ẹnam se mmọ ẹken̄wọn̄ọde, ukem nte apostle Paul.
6, 7. (a) Nso ikanam Paul okpụhọde ndutịm isan̄ esie ndifiak n̄ka Corinth, ndien ntak emi mbon oro ẹkesụkde enye uyo mîkenenke ndidọhọ ke enye inamke se eketịn̄de? (b) Didie ke ikpese mbon oro ẹmekde ẹte ẹda usụn̄ ke otu nnyịn?
6 Paul ama esịn ifịk ọkwọrọ etop Obio Ubọn̄ ke ofụri Asia Minor onyụn̄ ebe odụk Europe, asiak mbufa esop onyụn̄ asan̄a ese mmọ. Ndusụk ini, enye ama okụt ke oyom in̄wọn̄ọ n̄kpọ man iwụt ke se iwetde edi akpanikọ. (Gal. 1:20) Ke ini ndusụk owo ke Corinth ẹkedọhọde ke Paul ikanamke se enye ọkọdọhọde, enye ama ewet ikọ unyan̄a idem ete: “Ẹkeme ndiberi edem ke Abasi nte ke ikọ oro nnyịn iketịn̄de inọ mbufo idịghe Ih ndien ekem edi Ihih.” (2 Cor. 1:18) Ke ini Paul ekewetde ikọ emi, enye ama ọkpọkpọn̄ Ephesus, okonyụn̄ odu ke Macedonia ke usụn̄ uka Corinth. Ke akpa, enye okoyom ndifiak n̄ka Corinth mbemiso enye akade Macedonia. (2 Cor. 1:15, 16) Edi nte esinyụn̄ edide ye mme esenyịn oro ẹsan̄ade-san̄a mfịn, ndutịm isan̄ esikpụhọde. Owo isinamke utọ ukpụhọde emi ke ntak n̄kpri n̄kpri n̄kpọ m̀mê ke ntak mbubehe idemowo, edi esidi ke ntak n̄kpọ emi owo mîkemeke ndinyan̄a. Se ikanamde Paul ebịghi ndika Corinth ekedi ke ufọn esop oro. Didie?
7 Esisịt ini ke Paul ama akanam akpa ndutịm isan̄ esie, enye ama okop idiọk mbụk nte ke ẹyak ubahade ye oburobụt ido ẹka iso ke Corinth. (1 Cor. 1:11; 5:1) Man ẹnen̄ede se iketịbede emi, Paul ama enen̄ede asua ọnọ mbon Corinth ke akpa leta emi enye ekewetde ọnọ ẹsọk mmọ. Ekem, utu ke ndisio nnennen ke Ephesus n̄ka Corinth, Paul ama ebiere ndinọ nditọete esie ini ẹda ẹnam item oro enye ọkọnọde mmọ, man ke ini enye edide edisịm, edidi esie ekpenen̄ede enem mmọ. Man Paul anam mmọ ẹnen̄ede ẹnịm se ikanamde enye okpụhọde ndutịm isan̄ esie, enye ama ewet ke udiana leta esie ete: “Mmokot Abasi nte edi ntiense aban̄a ukpọn̄ mi nte ke ekedi ke ufọn mbufo ke n̄ketre ndidi Corinth.” (2 Cor. 1:23) Akpakam nnyịn idehedei ibiet mbon oro ẹkesụkde Paul uyo; utu ke oro, ẹyak inen̄ede ikpono mbon oro ẹmekde ẹte ẹda usụn̄ ke otu nnyịn. Se idude edi ke ọfọn ikpebe Paul, kpa nte enye ekekpebede Christ.—1 Cor. 11:1; Heb. 13:7.
NTI UWỤTN̄KPỌ EN̄WEN
8. Nso uwụtn̄kpọ ke Rebekah ekenịm ọnọ nnyịn?
8 “Nyetiene.” (Gen. 24:58) Se Rebekah ọkọbọrọde eka ye eyeneka esie edi oro ke ini ẹkebụpde m̀mê enye ayama ndikpọn̄ ufọk kpa ke usen oro ntiene esenowo nsan̄a se ibede kilomita 800 man ekedi n̄wan Isaac eyen Abraham. (Gen. 24:50-58) Ih Rebekah ekedi Ih, ndien enye ekedi eti an̄wan ọnọ Isaac onyụn̄ ọsọn̄ọ ada anam n̄kpọ Abasi. Enye okodụn̄ ke tent nte odudụn̄ ke Isọn̄ Un̄wọn̄ọ ke ofụri eyouwem esie. Ke ntak emi enye akanamde akpanikọ, ẹma ẹdiọn̄ enye sia enye ama akabade edi kiet ke otu mme eka ete Mfri oro ẹken̄wọn̄ọde, kpa Jesus Christ.—Heb. 11:9, 13.
9. Didie ke Ruth akanam se enye eketịn̄de?
9 “Nnyịn idisan̄a ye afo inyọn̄ itiene orụk fo.” (Ruth 1:10) Ruth ye Orpah, iban Moab emi ẹkedide mme ebeakpa, ẹma ẹka iso ẹtịn̄ ikọ emi ye Naomi eka ebe mmọ. Enye ekedi ebeakpa n̄ko okonyụn̄ ọkpọn̄ Moab afiak ọnyọn̄ Bethlehem. Ke akpatre, ke ntak emi Naomi ekekpekde mmọ, Orpah ama afiak ọnyọn̄ idụt mmọ. Edi Ihih Ruth ekedi Ihih. (Kot Ruth 1:16, 17.) Enye ama ọsọn̄ọ ada ye Naomi onyụn̄ ọkpọn̄ ubon esie ye nsunsu ido ukpono Moab ke nsinsi. Enye ama ọsọn̄ọ ada nte anam-akpanikọ andituak ibuot nnọ Jehovah, ẹma ẹnyụn̄ ẹdiọn̄ enye ke ndidi kiet ke otu iban ition oro ẹsiakde ke Matthew ke udịm ubon Christ.—Matt. 1:1, 3, 5, 6, 16.
10. Ntak emi Isaiah edide eti uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn?
10 “Se mi mi! Dọn̄ mi utom.” (Isa. 6:8) Mbemiso Isaiah eketịn̄de ikọ emi, enye ama okụt ke ubọn̄ ubọn̄ n̄kukụt nte Jehovah etiede ke ebekpo Esie ke enyọn̄ temple ke Israel. Ke ini Isaiah okosụk okụtde ubọn̄ ubọn̄ n̄kukụt oro, enye ama okop nte uyo Jehovah ọdọhọde ete: “Anie ke ami ndidọn̄ utom, anie edinyụn̄ aka utom ọnọ nnyịn?” Jehovah ọkọdọhọ enye ada ke ibuot imọ etịn̄ etop imọ ọnọ mme otụtutọn̄ ikọt imọ. Isaiah ama anam se enye eketịn̄de—Ih esie ekedi Ih. Ke se ibede isua 46, enye ama ọsọn̄ọ ada anam utom nte prọfet, atan̄a etop ubiereikpe ye mme utịbe utịbe un̄wọn̄ọ edifiak ntọn̄ọ utuakibuot akpanikọ.
11. (a) Ntak emi edide ata akpan n̄kpọ ndinam se itịn̄de? (b) Mmanie mîkanamke se mmọ ẹketịn̄de?
11 Ntak emi Jehovah akanamde ẹwet mme uwụtn̄kpọ oro inemede mi ẹnịm ke Ikọ esie? Ndien n̄kpọ emi aban̄ade ediyak Ih nnyịn edi Ih mi edi akpan n̄kpọ adan̄a didie? Bible enen̄ede odụri nnyịn utọn̄ ete ke owo emi ‘esibiatde ediomi’ esịne ke otu mbon oro ‘ẹdotde n̄kpa.’ (Rome 1:31, 32) Pharaoh Egypt, Edidem Zedekiah eke Judah, ye Ananias ye Sapphira ẹsịne ke otu ndiọi uwụtn̄kpọ mbon emi ẹtịn̄de ẹban̄a ke Bible emi Ih mmọ mîkedịghe Ih. N̄kpọ ikọfọnke ye owo mmọ ndomokiet, ndien mmọ ẹkpep nnyịn n̄kpọ.—Ex. 9:27, 28, 34, 35; Ezek. 17:13-15, 19, 20; Utom 5:1-10.
12. Nso idin̄wam nnyịn inam se nnyịn itịn̄de?
12 Sia idude uwem ke “mme akpatre usen,” ata ediwak owo “inyeneke nsọn̄ọnda,” mme owo ẹnyụn̄ “ẹnyene enyọn̄ enyọn̄ ido uten̄e Abasi edi idụhe uwem ekekem ye odudu esie.” (2 Tim. 3:1-5) Ikpenyene ndisịn ofụri ukeme ntre ndidụk nsan̄a ye mme utọ owo oro. Utu ke oro, ikpenyene ndisisop idem kpukpru ini ye mbon oro ẹdomode kpukpru ini ndiyak Ih mmọ edi Ih.—Heb. 10:24, 25.
AKAKAN IH EMI AFO ỌKỌDỌHỌDE
13. Nso idi akakan Ih oro mme anditiene Jesus Christ ẹsitịn̄de?
13 Akakan un̄wọn̄ọ emi owo ekemede ndinam edi enye ndin̄wọn̄ọ ndiyak idem nnọ Abasi. Ke akpan idaha ita, mbon oro ẹyomde ndikan̄ idemmọ nte mme mbet Jesus ẹnyene ifet ndidọhọ Ih ke mme mbụme oro ẹbụpde mmọ ẹban̄a se mmọ ẹduakde ndinam. (Matt. 16:24) Ke ini mbiowo iba ẹnamde ndụn̄ọde ye owo emi oyomde ndidi asuanetop oro mînaha baptism, ẹsibụp enye ẹte, “Nte emenen̄ede oyom ndidi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah?” Nte ini akade, owo oro ama aka iso anam n̄kọri ke n̄kan̄ eke spirit onyụn̄ oyom ndina baptism, mbiowo ẹyesobo ye enye ẹnyụn̄ ẹbụp enye ẹte, “Nte afo amayak idemfo ọnọ Jehovah ke akam?” Ke akpatre, ke usen baptism, ẹsibụp owo kiet kiet ẹte, “Ke isọn̄ uwa Jesus Christ, nte afo amakabade esịt ọkpọn̄ mme idiọkn̄kpọ fo onyụn̄ ayak idem fo ọnọ Jehovah ndinam uduak esie?” Ntem, mbufa owo emi ẹsidọhọ Ih ke iso mme ntiense ẹban̄a un̄wọn̄ọ oro mmọ ẹnamde ndinam n̄kpọ Abasi ke nsinsi.
14. Didie ke ikpesidụn̄ọde idem nnyịn ke ini ke ini?
14 Edide afo ana baptism obufa m̀mê amanam n̄kpọ Abasi ke ediwak isua, oyom odụn̄ọde idemfo ke ini ke ini onyụn̄ obụp mme utọ mbụme nte mmọ emi: ‘Ndi ami ke n̄kpebe Jesus Christ ke ndika iso nyak akakan Ih mi edi Ih? Ndi ami ke n̄ka iso ndikop uyo Jesus ebe ke ndinam utom edikwọrọ ikọ ye edinam mbet edi ata akpan n̄kpọ ke uwem mi?’—Kot 2 Corinth 13:5.
15. Siak mme usụn̄ emi edide ata akpan n̄kpọ ndiyak Ih nnyịn edi Ih.
15 Ndinam se nnyịn ikọn̄wọn̄ọde ke ini ikayakde idem nnyịn inọ Abasi ọwọrọ n̄ko ke ana inam akpanikọ ke mme akpan n̄kpọ en̄wen. Ke uwụtn̄kpọ: Ndi afo ọmọdọ ndọ? Do, ka iso ndikpono ata akpan un̄wọn̄ọ oro afo akanamde ndima nnyụn̄ n̄kpeme nsan̄a ndọ fo. Ndi afo ama esịn ubọk ke n̄wed ediomi mbubehe mîdịghe esịn ubọk ke n̄wed eben̄e ifetutom esop Abasi? Do, nam se ọkọdọhọde ye se ọkọn̄wọn̄ọde. Ndi ama enyịme ke ini owo emi mînyeneke n̄kpọ okokotde fi ufọk? Do, kûtre ndika ke ntak emi owo emi enyenede n̄kpọ okotde fi. Mîdịghe, ndi ama ọdọhọ owo emi okosobode ke utom ukwọrọikọ eke ufọk ke ufọk ke imọ iyafiak idi idineme Ikọ Abasi ye enye? Ke edide ntre, yak Ih fo edi Ih, ndien Jehovah ọyọdiọn̄ utom ukwọrọikọ fo.—Kot Luke 16:10.
BỌ UFỌN TO AKWA OKU YE EDIDEM NNYỊN
16. Nso ke ikpanam edieke nnyịn mînamke se iketịn̄de?
16 Bible ọdọhọ ke sia nnyịn idide mme anana-mfọnmma owo, ke “kpukpru nnyịn idedue ediwak ini,” akpan akpan ke ikọ nnyịn. (Jas. 3:2) Nso ke ikpanam edieke idide idifiọk ke nnyịn ikanamke ikọ nnyịn? Ke Ibet oro Abasi ọkọnọde Israel, ẹma ẹnam ndutịm nditua owo mbọm—owo emi “[adade] inua esie etịn̄ [ikọ] ye unana editịm n̄kere.” (Lev. 5:4-7, 11) Ẹnam eti ndutịm n̄ko ẹnọ mme Christian oro ẹnamde utọ idiọkn̄kpọ oro. Edieke itịn̄de akpan idiọkn̄kpọ oro ikanamde inọ Jehovah, enye esida itieutom Akwa Oku nnyịn, Jesus Christ, atua nnyịn mbọm adahado ọnọ nnyịn. (1 John 2:1, 2) Nte ededi, man Abasi aka iso ama nnyịn, ana ision̄o mfri eke odotde ye edikabade esịt ke nditre ndinam idiọkn̄kpọ oro ye ke ndinam ofụri se ikemede man idiọn̄ se ededi oro ikọ oro nnyịn mîkekereke-kere itịn̄ akabiatde. (N̄ke 6:2, 3) Edi, akam ọfọn akan ndinen̄ede n̄kere kan̄a mbemiso itịn̄de n̄kpọ oro nnyịn mîkemeke ndinam.—Kot Ecclesiastes 5:2.
17, 18. Nso ubọn̄ ubọn̄ ini iso ana ebet mbon oro ẹdomode ndiyak Ih mmọ edi Ih?
17 Nso inem inem n̄kpọ ina ntem ibet kpukpru mme andituak ibuot nnọ Jehovah emi ẹkade iso ẹdomo ndinam Ih mmọ edi Ih! Amaedi owo 144,000 oro ẹyetde aran, mmọ ẹdinyene uwem unana n̄kpa ke heaven, emi mmọ ẹdidianade ye Jesus ke Obio Ubọn̄ esie “ẹkara nte ndidem ye enye ke isua tọsịn kiet.” (Edi. 20:6) Edi anana-ibat mbon eken ẹdidu ke Paradise isọn̄ ẹdia ufọn ukara Obio Ubọn̄ Christ. Ẹyen̄wam mmọ ẹkabade ẹdi mfọnmma.—Edi. 21:3-5.
18 Edieke isọn̄ọde ida inam akpanikọ ke akpatre udomo ke utịt Tọsịn Isua Ukara Jesus, tutu amama ntak ididụhe ndiyịk ikọ owo ekededi. (Edi. 20:7-10) Kpukpru Ih ẹdidi Ih, kpukpru Ihih ẹnyụn̄ ẹdi Ihih. Sia kpukpru owo emi ẹdidude uwem ini oro ẹdidi mfọnmma mme andikpebe edima Ete nnyịn eke heaven, Jehovah, kpa “Abasi akpanikọ.”—Ps. 31:5.
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 28]
Ọtọn̄ọde ke ini emi Jesus akanade baptism tutu esịm ini emi enye akakpade, enye ama anam se enye ọkọdọhọde Ete esie ke iyanam
[Ndise ke page 30]
Ndi afo ke ayak akakan Ih fo edi Ih?
