1. Nso ikanam Jesus ‘okop idatesịt ke edisana spirit’? (Se akpa ndise ibuotikọ emi.)

BIBLE ọdọhọ ke Jesus ama “okop idatesịt etieti ke edisana spirit.” Ekere ke iso esie eketie didie ini oro? Ekeme ndidi enye ama asak. Nso ikanam esịt enem Jesus ntre? Ikebịghike enye ọkọdọn̄ mbet 70 ẹka ẹkekwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi. Enye ama oyom ndidiọn̄ọ nte mmọ ẹdinamde utom emi, sia mme scribe ye mme Pharisee emi ẹfiọkde n̄wed etieti ikamaha eti mbụk. Mmọ ikayakke mme owo ẹda Jesus ke n̄kpọ. Mmọ ẹkenam mme owo ẹda Jesus nte ubuene anam-usọ eto ẹnyụn̄ ẹda mbet esie nte mbon “emi mîfiọkke n̄wed ye mme usụhọde owo.” (Utom 4:13; Mark 6:3) Edi esịt ama enem mbet Jesus etieti ke ini mmọ ẹkenyọn̄de ẹdi. Mmọ ẹma ẹsụk ẹkwọrọ ikọ kpa ye oro mme owo ye mme demon ẹkebiọn̄ọde mmọ. Nso ikan̄wam mmọ ẹkwọrọ ikọ uko uko ẹnyụn̄ ẹkop idatesịt ntre?—Kot Luke 10:1, 17-21.

2. (a) Ntak emi Jesus okokotde mbet esie nditọwọn̄? (b) Nso ikanam ntotụn̄ọ n̄kpọ ke Ikọ Abasi an̄wan̄a mbet Christ?

² Jesus ọkọdọhọ Jehovah ete: “Mmotoro fi an̄wan̄wa, Ete, Ọbọn̄ enyọn̄ ye isọn̄, koro afo emedịp mbon ọniọn̄ ye mbon ikike mme n̄kpọ emi onyụn̄ ayarade mmọ ọnọ nseknditọ. Ih, O Ete, koro afo enyịmede ete edi ntem.” (Matt. 11:25, 26) Ikọ  Jesus iwọrọke ke mbet esie ẹdi nditọwọn̄. Edi ọwọrọ ke mmọ ẹtie nte nditọwọn̄ edieke ẹmende mmọ ẹdomo ye mme scribe ye mme Pharisee emi ẹkekade ikpọ ufọkn̄wed ẹkenyụn̄ ẹdade idem nte mbon emi ẹfiọkde n̄kpọ ẹkan. Jesus ekekpep mbet esie ndisụhọde idem nnyụn̄ nnyịme ndikpep n̄kpọ nte nditọwọn̄. (Matt. 18:1-4) Ndi ama ọfọn nte mbet Jesus ẹkesụhọrede idem? Ih ama ọfọn, sia oro akanam Jehovah ada edisana spirit anam ntotụn̄ọ n̄kpọ ke Ikọ esie an̄wan̄a mmọ. Edi n̄kohodeidem ikayakke mme scribe ye Pharisee ẹfiọk Ikọ Abasi; Satan ekekịm mmọ enyịn.

3. Nso ke iyom ndineme ke ibuotikọ emi?

³ Se ikanamde esịt enem Jesus edi emi. Ama enem enye ndikụt nte Jehovah anamde ntotụn̄ọ n̄kpọ ke Ikọ esie an̄wan̄a mbon emi mme owo mîkadaha ke n̄kpọ, emi ẹkenyụn̄ ẹkerede ke idiọn̄ọke n̄wed. Enye ama ama se Ete esie akanamde emi. Jehovah ikpụhọkede. Edi nnyịn isan̄a didie ifiọk ke enye osụk oyoyom ẹkpep mme owo n̄kpọ ke usụn̄ emi an̄wan̄ade mmọ? Ke ini idibọrọde mbụme emi, esịt eyenem nnyịn nte ekenemde Jesus.

4. Ntak emi idọhọde ke Enyọn̄-Ukpeme emi ẹwetde ke Ikọmbakara emi mîsọn̄ke edi ata akamba enọ?

⁴ Idahaemi, esop Abasi ẹkpep n̄kpọ ke usụn̄ emi ememde onyụn̄ ọsọpde an̄wan̄a owo, ikpepke aba nte ẹkesikpepde. Se ntak ita emi anamde itịn̄ ntem. Akpa kan̄a, ẹma ẹtọn̄ọ ndisio Enyọn̄-Ukpeme emi ẹwetde ke Ikọmbakara emi ọsọpde an̄wan̄a owo. * Ata akwa n̄kpọ ke Abasi anam emi ọnọ mbon emi ikpọ Ikọmbakara mîsin̄wan̄ake ye mbon emi mînen̄ekede idiọn̄ọ ndikot n̄wed. Mme ete ye eka ẹdọhọ ke emi anam ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme enen̄ede an̄wan̄a nditọ mmimọ idahaemi. Emi ọfọn etieti sia Enyọn̄-Ukpeme edi akpan usụn̄ oro ẹdade ẹkpep nnyịn Ikọ Abasi. Ediwak owo ẹwet leta ẹkọm Otu Emi Ẹsede Ẹban̄a Utom Mme Ntiense Jehovah. Eyenete an̄wan kiet ọdọhọ ke imọ ikesikemeke ndibọrọ mbụme ke ini Ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme. Enye ọdọhọ ete: “Mma nsidụk mbono esop nnyọn̄ owo idiọn̄ọke ke mmedi.” Edi idịghe ntre aba idahaemi. Kop se enye ọkọdọhọde mi ke ini enye ọkọtọn̄ọde ndikama Enyọn̄-Ukpeme emi ẹwetde ke Ikọmbakara emi mîsọn̄ke: “Mmesibọrọ mbụme ediwak ini. Ndịk inamke mi aba. Ẹmenam etieti ye ami. Jehovah sọsọn̄ọ-o.”

5. Nso inam Edisana N̄wed Abasi—Edikabade Eke Obufa Ererimbot Ikọmbakara oro ẹfiakde ẹsio enen̄ede ọfọn?

⁵ Udiana, ẹma ẹfiak ẹsio Edisana N̄wed Abasi—Edikabade Eke Obufa Ererimbot ke Ikọmbakara ke mbono ofụri isua Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania emi ẹkenịmde ke October 5, 2013. * Ndusụk itien̄wed ke Bible emi iwakke ikọ aba nte ekesiwakde, edi mmọ ẹtịn̄ se ẹkesụk ẹtịn̄de onyụn̄ an̄wan̄a owo akan nte ekedide. Ke uwụtn̄kpọ, ikọ 27 ẹkesidu ke Job 10:1 ke akani Edikabade Eke Obufa Ererimbot Ikọmbakara, edi ikọ 19 ẹdidu idahaemi. Ikọ 20 ẹkesidu ke Mme N̄ke 8:6, edi ikọ 13 ẹdidu idahaemi. Mme itien̄wed emi ẹnen̄ede ẹn̄wan̄a owo ke Bible enye emi ẹfiakde ẹsio mi. Eyenete kiet emi ẹyetde aran, emi ebịghide etieti ke esop Abasi, ọdọhọ ete: “Idahaemi ke n̄kot n̄wed Job mma ke obufa Bible emi,  etie mi nte akpa ini n̄wed Job an̄wan̄ade mi edi emi.” Ediwak owo ẹtịn̄ ukem ikọ emi.

6. Afo ada didie nte ẹnamde Matthew 24:45-47 an̄wan̄a idahaemi?

⁶ Ọyọhọ ntak ita edi nte ẹnamde ndusụk itie N̄wed Abasi an̄wan̄a owo idahaemi. Ke uwụtn̄kpọ, esịt ama enen̄ede enem nnyịn ke ini ẹkenamde “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄” enen̄ede an̄wan̄a nnyịn ke Enyọn̄-Ukpeme July 15, 2013. (Matt. 24:45-47) Enyọn̄-Ukpeme oro ọkọdọhọ ke Otu Ukara, emi ikotde idahaemi Otu Emi Ẹsede Ẹban̄a Utom Mme Ntiense Jehovah, edi ofụn emi anamde akpanikọ, ye nte ke “mbonufọk” ẹdi kpukpru mbon oro ẹyetde aran ye “mme erọn̄ en̄wen” emi ofụn emi anamde akpanikọ ọnọde udia ke edikem ini. (John 10:16) Enenem nnyịn ndikpep utọ n̄kpọ emi, esinyụn̄ enem nnyịn ndimen n̄kekpep mbon en̄wen. Edi didie ke Jehovah afiak owụt ke imama ẹkpep mme owo n̄kpọ emi ememde onyụn̄ ọsọpde an̄wan̄a owo?

7, 8. Siak ndusụk n̄kpọ ke Bible emi ẹkedade ẹban̄a n̄kpọ emi ẹditịbede ke ini iso.

⁷ Edieke edide emebịghi ke esop, ekeme ndidi omokụt ke ẹkpụhọde nte ẹnamde ndusụk mbụk Bible an̄wan̄a ke mme n̄wed nnyịn. Didie ke ẹnam mmọ an̄wan̄a idahaemi? Ini akpa, ima isiwak nditịn̄ ke ndusụk mbụk Bible ẹda ẹban̄a akwa n̄kpọ emi editịbede ke ini iso, isinyụn̄ itịn̄ iban̄a mbiet n̄kpọ ye ndamban̄a n̄kpọ. Ndi eti ntak ama odu ndinam mbụk Bible an̄wan̄a ke utọ usụn̄ oro? Ih ama odu, koro Jesus ama etịn̄ aban̄a “idiọn̄ọ prọfet Jonah.” (Kot Matthew 12:39, 40.) Enye ọkọdọhọ ke kpa nte Jonah ekesịnede usen ita ke idịbi iyak—emi edide mîkpedịghe Jehovah, udi esie ekpekedi oro—ke kpa ntre n̄ko ke imọ idisịne ke udi usen ita.

⁸ Enyene mme mbụk Bible emi ẹdade ẹban̄a akwa n̄kpọ emi editịbede ke ini iso. Apostle Paul ama etịn̄ aban̄a ndusụk mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, enye ama etịn̄ aban̄a Abraham ye iban esie, Hagar ye Sarah, onyụn̄ ada oro etịn̄ aban̄a nte Jehovah akanamde n̄kpọ ye nditọ Israel eset ye nte enye anamde n̄kpọ ye ikpehe esop esie eke heaven. (Gal. 4:22-26) Paul ama ọdọhọ n̄ko ke tent utuakibuot, temple, Usen Usio-Isop, akwa oku, ye mme n̄kpọ eken emi Ibet Moses ọkọdọhọde ẹnam ẹdi “mbukpọn̄ nti n̄kpọ eke ẹdidide.” (Heb. 9:23-25; 10:1) Mme mbụk Bible emi ye se mmọ ẹdade ẹban̄a esinam nnyịn inen̄ede ibuọt idem ye Abasi. Edi, ndi emi ọwọrọ ke kpukpru owo, kpukpru se iketịbede, ye kpukpru n̄kpọ ke Bible ẹnyene se ẹdade ẹban̄a?

9. Ikesidọhọ ke mbụk Naboth ọwọrọ nso?

⁹ N̄wed nnyịn ẹma ẹsiwak nditịn̄ se owo kiet kiet, se iketịbede, ye mme n̄kpọ en̄wen ke ndusụk mbụk Bible ẹdade ẹban̄a. Da mbụk Naboth ke uwụtn̄kpọ. Jezebel akanam ẹwot Naboth man Ahab ebe esie ekemen in̄wan̄ vine Naboth ada. (1 Ndi. 21:1-16) Enyọn̄-Ukpeme 1932 ọkọdọhọ ke Ahab ye Jezebel ẹda ẹban̄a Satan ye esop esie; Naboth ada aban̄a Jesus; n̄kpa Naboth ada aban̄a n̄kpa Jesus. Ekem, ẹma ẹdidọhọ ke n̄wed “Let Your Name Be Sanctified” emi ẹkesiode ke 1961 ke Naboth ada aban̄a mme Christian oro ẹyetde aran, Jezebel ada aban̄a Christendom. Ẹkedọhọ n̄ko ke Jezebel ndikọkọbọ Naboth ada aban̄a nte ẹdikọbọde mme Christian emi ẹyetde aran ke mme akpatre usen. Nte ẹkekpepde Bible ini oro ama an̄wam ikọt Abasi ẹsọn̄ọ ẹda ẹnam n̄kpọ Abasi ke ediwak isua. Edi  ntak emi nnyịn mîkpepke Bible ntre aba idahaemi?

10. (a) Didie ke ọniọn̄ anam ofụn oro anamde akpanikọ ẹnen̄ede ẹkpeme nte ẹnamde ndusụk mbụk Bible an̄wan̄a? (b) Nso ke inen̄ede iwet ke mme n̄wed nnyịn idahaemi?

¹⁰ Nte isua ebede, Jehovah ke anam “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄” enen̄ede enyene ọniọn̄. Ọniọn̄ emi anam mmọ ẹnen̄ede ẹkpeme se ẹkpepde. Idahaemi, mmọ isọpke idọhọ ke mbụk Bible ada aban̄a n̄kpọ, ibọhọke N̄wed Abasi etịn̄ nnennen nnennen ke mbụk oro ada aban̄a n̄kpọ. N̄ko-n̄ko, mme ndamban̄a n̄kpọ ye mbiet n̄kpọ oro ikesiwetde ke n̄wed nnyịn ikesisọpke in̄wan̄a owo, mme owo ikesisọpke iti, ikonyụn̄ idiọn̄ọke nte ẹkpedade mmọ ẹdu uwem. Mfịna en̄wen ekedi ke ndiyịre ntịn̄ se ndusụk mbụk Bible ẹdade ẹban̄a ikayakke ikụt se mbụk emi ẹkpepde nnyịn. Ntak edi oro esop Abasi ẹwetde n̄kpọ emi ọsọpde an̄wan̄a owo ke mme n̄wed nnyịn idahaemi, n̄kpọ emi ekemede ndinam ibuọt idem ye Abasi, inyene ime, ima ndinam n̄kpọ Abasi, inyụn̄ inyene nti edu eken emi ẹtịn̄de ẹban̄a ke Bible. *

11. (a) Didie ke mbụk Naboth an̄wan̄a nnyịn idahaemi, ndien nso ke mbụk emi ekpep nnyịn? (b) Ntak emi n̄wed nnyịn mîwakke nditịn̄ aba se ndusụk n̄kpọ ke Bible ẹdade ẹban̄a? (Se “Mme Mbụme Oro Mme Andikot Ẹbụpde” ke Enyọn̄-Ukpeme emi.)

¹¹ Didie ke mbụk Naboth an̄wan̄a nnyịn idahaemi? Ẹnen̄ede ẹnam mbụk Naboth emem onyụn̄ an̄wan̄a owo idahaemi. Owo ikowotke Naboth ke ntak emi enye akadade aban̄a Jesus m̀mê mme Christian oro ẹyetde aran, edi ẹkewot enye ke ntak emi enye mîkamaha ndibiat ibet Abasi. Enye ama enịm ibet Jehovah kpa ye emi okopodudu edidem akasuade enye. (Num. 36:7; 1 Ndi. 21:3) Mbụk Naboth ekpep nnyịn ke ẹkeme ndikọbọ owo nnyịn ekededi emi ọsọn̄ọde ada anam n̄kpọ Abasi. (Kot 2 Timothy 3:12.) Iwakke owo emi se itịn̄de emi mîn̄wan̄ake, emi mîditịghi, mîdinyụn̄ idomoke ndida enye ndu uwem.

12. (a) Nso ke nnyịn mîkpekereke iban̄a mme mbụk Bible? (b) Isinam didie idiọn̄ọ se mme ntotụn̄ọ n̄kpọ ke Bible ẹwọrọde? (Se ikọ idakisọn̄.)

 ¹² Ndi emi ọwọrọ ke mme mbụk Bible owụt nnyịn nte ikpodude uwem kpọt, inyeneke n̄kpọ en̄wen emi ọwọrọde? Iwọrọke ntre. Se idude edi ke idahaemi n̄wed nnyịn ẹwak nditịn̄ se mbụk Bible etide nnyịn, m̀mê nte mbụk kiet anamde mbụk en̄wen an̄wan̄a; mmọ isọpke nditịn̄ se mbụk Bible ẹdade ẹban̄a. Ke uwụtn̄kpọ, imekeme ndidọhọ ke nte Naboth ọkọsọn̄ọde ada anam n̄kpọ Abasi tutu ẹwot enye eti nnyịn nte Christ ye mme Christian emi ẹyetde aran ẹsọn̄ọde ẹda. Mbụk emi ekeme n̄ko nditi nnyịn nte “mme erọn̄ en̄wen” ẹsọn̄ọde ẹda. Nte ukpepn̄kpọ Abasi ekpetiede edi emi—emem onyụn̄ ọsọp an̄wan̄a owo. *

13. Nso iwụt ke mme n̄wed nnyịn ẹsinam ndusụk uwụtn̄kpọ Jesus emem onyụn̄ ọsọp an̄wan̄a owo idahaemi?

¹³ Idụhe owo ndomokiet ke ererimbot emi ọdiọn̄ọde ndikpep owo n̄kpọ nte Jesus Christ. Enye ama esima ndida uwụtn̄kpọ n̄kpep mme owo n̄kpọ. (Matt. 13:34) Uwụtn̄kpọ esinam owo ekere n̄kpọ onyụn̄ anam n̄kpọ ọsọp an̄wan̄a owo. Nte isua ebede, ndi n̄wed nnyịn ẹtọn̄ọ ndinam mme uwụtn̄kpọ Jesus emem onyụn̄ an̄wan̄a mme owo? Ih, esinam! Ndi esịt ikenemke fi ke ini ẹkenamde mme uwụtn̄kpọ Jesus oro aban̄ade leaven, n̄kpasịp mustard, ye iyịre an̄wan̄a ke Enyọn̄-Ukpeme July 15, 2008? Imọfiọk idahaemi ke mme uwụtn̄kpọ emi ẹban̄a Obio Ubọn̄ Abasi ye nte enye an̄wamde ediwak owo ẹkpọn̄ idiọk ererimbot emi ẹtiene Christ.

14. (a) Ikesidọhọ ke uwụtn̄kpọ eti owo Samaria ọwọrọ nso? (b) Edi uwụtn̄kpọ eti owo Samaria an̄wan̄a nnyịn didie idahaemi?

¹⁴ Edi didie ke ẹnam mme mbụk ye n̄ke Jesus oro ọdọn̄ọde ediwak n̄kpọ an̄wan̄a owo? Ndusụk ẹda ẹban̄a n̄kpọ, ndusụk ẹwụt se iditịbede ke ini iso, mbon eken ẹkpep nnyịn n̄kpọ. Edi ikpanam didie idiọn̄ọ m̀mê ewe edi ewe? Ndụn̄ọde emi inamde ke ediwak isua anam idiọn̄ọ mmọ kiet kiet. Ke uwụtn̄kpọ, se nte ikesinamde mbụk Jesus oro aban̄ade eti owo Samaria an̄wan̄a. (Luke 10:30-37) Ke 1924, Enyọn̄-Ukpeme ọkọdọhọ ke owo Samaria oro ada aban̄a Jesus; usụn̄ oro ẹkesisan̄ade ẹsụhọde obot ẹto Jerusalem ẹka Jericho ada aban̄a se iwọrọde ubonowo tọn̄ọ Adam ye Eve ẹkesọn̄ ibuot ye Abasi ke Eden; mme inọ ẹda ẹban̄a ikpọ ufọkutom ye mme ọdiọkitọn̄ mbon mbubehe; oku ye owo Levi ẹda ẹban̄a Christendom. Edi idahaemi, mme n̄wed nnyịn ẹdọhọ ke uwụtn̄kpọ Jesus oro ekpep kpukpru mme Christian ete ẹn̄wam owo ekededi oro oyomde un̄wam, akpan akpan mbon oro ẹyomde ẹn̄wam mmimọ ifiọk Abasi. Ndi esịt inemke nnyịn ndikụt usụn̄ oro Jehovah anamde ikọ esie an̄wan̄a nnyịn idahaemi?

15. Nso ke idineme ke ibuotikọ emi etienede?

¹⁵ Ke ibuotikọ oro etienede, iyeneme uwụtn̄kpọ Jesus en̄wen oro aban̄ade nditọiban duop. (Matt. 25:1-13) Didie ke Jesus okoyom mbet esie emi ẹdidude uwem ke mme akpatre usen ẹda uwụtn̄kpọ emi? Ndi enye okoyom mmọ ẹkere ke kpukpru owo ye kpukpru n̄kpọ ke uwụtn̄kpọ emi ẹnyene se ẹdade ẹban̄a ke ini iso? Mîdịghe, ndi enye okoyom mmọ ẹkpep n̄kpọ emi mmọ ẹdidade ẹdu uwem ke mme akpatre usen? Iyokụt ke ibuotikọ oro etienede.