Ukpọhọde Inemesịt Ubon

Yak Esịt Fo Esịne ke Ndọ Fo

N̄wan ọdọhọ ete: “Mma n̄kụt ke Michael ebe mi iketiehe aba ufan ufan ye ami ye nditọ nnyịn. * Edu uwem esie ama okpụhọde ke ndondo oro ikenyenede Intanet, ndien mma n̄kere ke enye esise mme ndise idan̄ ke kọmputa. Okoneyo kiet ke nditọ nnyịn ẹma ẹkedụk idap, mma mbụp se inamde enye etie ntre, ndien enye ama enyịme ke imọ imesise ndise idan̄ ke Intanet. Esịt ama enen̄ede ayat mi. Eketie nte n̄kpọ ndap. N̄kenịmke enye aba ke akpanikọ. Ndiọkn̄kan n̄kpọ ekedi nte ke owo itieutom nnyịn ama ọtọn̄ọ ndiwụt ke imama mi.”

Ebe ọdọhọ ete: “Ini kiet ko, Maria n̄wan mi ama okụt ndise esịnede ke kọmputa nnyịn onyụn̄ obụp mi m̀mê anie edi oro. Enye ama enen̄ede ayat esịt ke ini n̄kenyịmede ke mmesise mme ndise idan̄ kpukpru ini ke Intanet. Bụt ama enen̄ede anam mi, esịt onyụn̄ etịmede mi. N̄kekere ke ndọ nnyịn ọmọn̄ abiara.”

AFO ekere ke nso iketịbe inọ Michael ye Maria? Afo emekeme ndikere ke akpan mfịna Michael ekedi ndise mme ndise idan̄. Edi nte Michael ekedide edifiọk, se iketịbede emi okowụt ke enye ama enyene akamba mfịna, oro edi, esịt esie ikesịneke aba ke ndọ mmọ. * Ke ini Michael ye Maria ẹkedọde ndọ obufa, mmọ ẹma ẹdori enyịn ndima kiet eken nnyụn̄ nnam n̄kpọ ọtọkiet ke inemesịt. Edi, ukem nte esitịbede ọnọ ediwak mme ọdọ ndọ, esịt mmọ ikodụhe aba ke ndọ mmọ, okonyụn̄ etie nte mmọ imaha aba kiet eken.

Ndi emekere ke imọ inen̄ekede idiana ye ebe m̀mê n̄wan fo nte ẹkesidianade ke ini ẹkedọde ndọ obufa? Ndi afo akpama ndifiak ndiana ye ebe m̀mê n̄wan fo? Edieke edide ntre, oyom ọfiọk ibọrọ mbụme ita emi: Nso ke esịt owo ndisịne ke ndọ ọwọrọ? Nso ikeme ndisio owo esịt mfep ke ndọ? Ndien nso ke akpanam man ndọ mbufo enem?

Nso ke Esịt Owo Ndisịne ke Ndọ Ọwọrọ?

Afo ekere ke nso ke esịt owo ndisịne ke ndọ ọwọrọ? Ediwak owo ẹkeme ndidọhọ ke  edi ndinam se anade owo anam. Ke uwụtn̄kpọ, ebe m̀mê n̄wan ekeme ndinyịme ndidụn̄ ọtọkiet ke ntak nditọ m̀mê ke ntak Abasi emi edide Andikọtọn̄ọ ndọ. (Genesis 2:22-24) Ke akpanikọ emi ẹdi nti ntak, oyonyụn̄ an̄wam mme ọdọ ndọ ke ini afanikọn̄. Edi man mme ọdọ ndọ ẹkop inemesịt, inaha mmọ ẹda ndọ mmọ nte ikpîkpu mbiomo.

Jehovah Abasi ọkọtọn̄ọ ndọ man mme ọdọ ndọ ẹnen̄ede ẹkop inemesịt ye uyụhọ. Enye okoyom ebe ‘adara ye n̄wan esie’ onyụn̄ oyom n̄wan ama ebe esie onyụn̄ ọfiọk ke ebe imọ ama imọ nte amade idemesie. (Mme N̄ke 5:18; Ephesus 5:28) Man mmọ ẹnen̄ede ẹdiana kiet, ana mme ọdọ ndọ ẹdomo ndibuọt idem ye kiet eken. Ana mmọ n̄ko ẹnen̄ede ẹdiana kiet nte ufan. Ke ini ebe ye n̄wan ẹbuọtde idem ye kiet eken ẹnyụn̄ ẹnen̄erede ẹdiana kiet nte ufan, esịt mmọ ẹdinen̄ede ẹsịne ke ndọ mmọ. Mmọ ẹyenen̄ede ẹdiana kiet nte “obụk kiet,” kpa nte Bible ọdọhọde.—Matthew 19:5.

Ntem, owo ndiyak esịt nsịn ke ndọ etie nte mbat oro ẹsidade ẹkọk ufọk. Ẹsida nsio nsio n̄kpọ ẹnam mbat emi—ntan, simen, ye mmọn̄. Ukem ntre, mme n̄kpọ oro ẹsinamde mme ọdọ ndọ ẹdiana kiet ẹdi edinam se akpanade mmọ kiet kiet ẹnam, mbuọt idem ke kiet eken, nnyụn̄ ntie ufan ufan. Nso ikeme ndinam mme ọdọ ndọ ẹkûnen̄ede ẹdiana kiet?

Nso Isida Mfịna Idi?

Oyom ẹnen̄ede ẹsịn ukeme ẹnyụn̄ ẹnam n̄waidem man ndọ ọfọn. Oyom ayak ndusụk n̄kpọ oro amade ẹtak fi man enem nsan̄a fo esịt. Nte ededi, ediwak owo isimaha ndinam n̄kpọ nnọ owo en̄wen edieke mmọ mîdidiaha utịp. Edi bụp idemfo ete: ‘Mbon ibụk ifan̄ ẹsikop inemesịt ke ndọ mmọ?’ Ekeme ndidi owo ifan̄ edieke akam odude-du. Ntak-a? Owo ibụk idiwaha idem ke ndọ esie, akpan akpan edieke enye mîdidiaha ufọn ke ndondo oro. Edieke mme ọdọ ndọ mîyakke esịt mmọ esịne ke ndọ mmọ, ndọ mmọ idifọnke inamke n̄kpọ m̀mê mmọ ẹkema kiet eken didie ke ntọn̄ọ.

Bible ọdọhọ ke ndọ esịne utom. Enye ọdọhọ ke “erenowo emi ọdọde ndọ ekere mme n̄kpọ ererimbot, nte enye edisan̄ade enyene unyịme n̄wan esie,” n̄ko ke “n̄wan emi ọdọde ndọ ekere mme n̄kpọ ererimbot, nte edisan̄ade enyene unyịme ebe.” (1 Corinth 7:33, 34) Edi n̄kpọ mfụhọ nditịn̄ nte ke mme ọdọ ndọ oro mîkam idịghe ibụk isidọn̄ke enyịn kpukpru ini ke mfịna kiet eken m̀mê ndinyene esịtekọm mban̄a n̄waidem oro enye eken anamde. Ke ini mme ọdọ ndọ mînyeneke esịtekọm iban̄a se kiet eken anamde, mmọ ẹyekụt “ukụt ke obụkidem” akan nte ekpedide.—1 Corinth 7:28.

Edieke mbufo ẹyomde ndikan mme mfịna oro ẹsobode ke ndọ nnyụn̄ n̄ka iso n̄kop inemesịt, ana ẹda ndọ mbufo nte nsinsi n̄kpọ. Didie ke afo ekeme ndinam emi, ndien didie ke afo ekeme ndinam nsan̄a fo ama fi?

Se Idinamde Esịt Mbufo Esịne ke Ndọ Mbufo

Ata akpan n̄kpọ edi ndisụhọde idem nnam item oro odude ke Ikọ Abasi, kpa Bible. Afo ye nsan̄a fo ‘ẹyedia udori’ edieke ẹnamde emi. (Isaiah 48:17) Ẹyak ineme akpan n̄kpọ iba oro ẹkemede ndinam.

1. Da ndọ fo ke akpan n̄kpọ. Apostle Paul ekewet ete: ‘Ẹdụn̄ọde ẹfiọk se idide akpan n̄kpọ ikan.’ (Philippi 1:10) Nte ebe ye n̄wan ẹnamde n̄kpọ ye kiet eken ẹnen̄ede ẹdi akpan n̄kpọ ke enyịn Abasi. Abasi oyokpono ebe emi okponode n̄wan esie. Ndien n̄wan emi okponode ebe esie ‘ọsọn̄ urua ke enyịn Abasi.’—1 Peter 3:1-4, 7.

 Ndi emenen̄ede ada ndọ fo ke akpan n̄kpọ? Nte ido edide, afo emesibiat ini anam n̄kpọ oro edide akpan n̄kpọ ọnọ fi. Bụp idemfo ete: ‘Ndi mma nnyene ekese ini nnọ nsan̄a mi ọfiọn̄ oko? Nso ke n̄kanam man n̄wụt ebe m̀mê n̄wan mi nte ke enye osụk edi edima ufan mi?’ Edieke mûnyeneke ekese ini unọ nsan̄a fo, enye idinịmke ke afo omoyom ndọ mbufo ọfọn.

Ndi ebe m̀mê n̄wan fo enịm ke esịt fo esịne ke ndọ mbufo? Didie ke afo ekeme ndifiọk?

NAM EMI ISE? Da ekpri n̄wed wet n̄kpọ ition emi: okụk, utom, ndọ, unọ idem inemesịt, ye mme ufan. Ekem wet mmọ ke adiana ke adiana tiene enye emi nsan̄a fo amade akan. Dọhọ nsan̄a fo onyụn̄ anam ukem oro. Ke ini ẹkụrede, kpọn̄ okwo nọ enye nyụn̄ bọ esie. Edieke nsan̄a fo ekerede ke afo unen̄ekede unyene ini unọ imọ, ẹtịn̄ ẹban̄a mme ukpụhọde oro oyomde ẹnam man ẹnyene ekese ini ẹnọ kiet eken. N̄ko, bụp idemfo ete, ‘Nso ke n̄kpanam man mma mme n̄kpọ oro nsan̄a mi amade?’

2. Fep kpukpru orụk unana edinam akpanikọ. Jesus Christ ọkọdọhọ ete: “Owo ekededi eke owụkde enyịn ese n̄wan tutu udọn̄ idan̄ edemede enye, enye esesịn efịbe ama ke esịt esie ye enye.” (Matthew 5:28) Ọdọ ndọ ekededi oro anamde idan̄ ye owo en̄wen abiat ndọ esie, ndien Bible ọdọhọ ke emi ekeme ndinam ẹsio ndọ. (Matthew 5:32) Nte ededi, ikọ Jesus emi owụt ke idiọk udọn̄ ekeme ndidu owo ke esịt mbịghi mbemiso enye esịn efịbe. Ndika iso nnyene utọ idiọk udọn̄ emi akam edi unana edinam akpanikọ.

Man esịt fo aka iso esịne ke ndọ fo, nen̄ede biere ke imọ idisehe ndise idan̄. Inamke n̄kpọ m̀mê nso ke mme owo ẹtịn̄, ndise idan̄ ababiat ndọ. Kop se n̄wan kiet etịn̄de mi aban̄a ebe esie emi esisede ndise idan̄. Enye ọdọhọ ete: “Ebe mi ọdọhọ ke ndise mme ndise idan̄ ayanam nnyịn inen̄ede ifiọk ndinam ima. Edi esitie mi nte ke n̄wọrọke n̄kpọ ndomokiet, ye nte ke nsiyụhọke enye. Ini ekededi emi enye esede ndise idan̄, mmesitua eyet mbemiso ndede.” Ndi emekeme ndidọhọ ke se ete emi anamde ananam ndọ esie ọfọn m̀mê akam ababiat ndọ esie? Ndi emekere ke emi ayanam esịt n̄wan esie enen̄ede esịne ke ndọ oro? Ndi enye ada n̄wan esie nte ata akpan ufan esie?

 Job emi ekedide owo Abasi ama anam ‘ediomi ye enyịn esie’ man anam ndọ esie ọfọn onyụn̄ anam akpanikọ ọnọ Abasi. Enye ama ebiere ke imọ ‘iditịn̄ke enyịn ise eyenan̄wan.’ (Job 31:1) Didie ke afo ekeme ndikpebe Job?

Ke adianade ye editre ndise mme ndise idan̄, oyom irenowo ẹkpeme mbak ẹdidian idem ẹkaha ye iban, onyụn̄ oyom iban ẹnam kpasụk ntre. Ke akpanikọ, ediwak owo ẹsikere ke ndibre ima ke mbubru ye owo en̄wen ikemeke ndibiat ndọ. Edi Ikọ Abasi odụri nnyịn utọn̄ ete: “Esịt abian̄a akan kpukpru n̄kpọ, onyụn̄ abiara fap; anie edikeme ndifiọk enye?” (Jeremiah 17:9) Ndi akanam esịt abian̄a fi? Bụp idemfo ete: ‘Anie ke nnen̄ede nnọ ntịn̄enyịn—nsan̄a mi m̀mê eren m̀mê n̄wan en̄wen? Anie ke nsibem iso nsian se itịbede—nsan̄a mi m̀mê owo en̄wen? Ndinam n̄kpọ didie edieke nsan̄a mi ọdọhọde n̄kûnen̄ede ndian idem ye eren m̀mê n̄wan en̄wen? Ndi nyayat esịt, mîdịghe ndi nyanam ukpụhọde?’

NAM EMI ISE? Edieke owo oro mîdịghe nsan̄a fo ọtọn̄ọde ndidụk fi enyịn, kûnen̄ede udian idem aba ye enye ke mîbọhọke ke ini ata akpan n̄kpọ. Kûyak esịt fo owụhọ ke mme n̄kpọ oro afo ekerede ke owo emi ada ọfọn akan nsan̄a fo. Utu ke oro, kam nen̄ede kere nti edu oro nsan̄a fo enyenede. (Mme N̄ke 31:29) Ti mme n̄kpọ oro ẹkenamde ama nsan̄a fo. Bụp idem fo ete, ‘Ndi nsan̄a mi inyeneke aba mme edu emi, mîdịghe ndi n̄kokoi mfụmi mme edu emi?’

Nam N̄kpọ

Michael ye Maria oro iketịn̄de iban̄a ke ntọn̄ọ ibuotikọ emi ẹma ẹyom ẹteme mmimọ nte ikpebierede mfịna mmimọ. Edi akpanikọ nte ke akpa n̄kpọ oro anade ẹnam edi ndiyom item. Edi mmọ ndikenyịme ke mfịna odu ke ndọ mmimọ nnyụn̄ nyom un̄wam ama owụt in̄wan̄-in̄wan̄ ke mmọ ẹnen̄ede ẹyom ndinam ndọ mmọ ọfọn.

Edide mbufo ẹmenyene mfịna ke ndọ mbufo m̀mê inyeneke, oyom anam n̄kpọ man nsan̄a fo ọfiọk ke esịt fo enen̄ede esịne ke ndọ mbufo. Nam ofụri se ekekeme man owụt nsan̄a fo ke imenen̄ede iyom ndọ mmimọ ọfọn. Ndi emeben̄e idem ndinam oro?

[Mme Ikọ Idakisọn̄]

BỤP IDEMFO ETE . . .

▪ Nso ke n̄kpetre ndinam man nnen̄ede nnyene ini nnọ nsan̄a mi?

▪ Nso ke n̄kpanam man nsan̄a mi enịm ke esịt mi esịne ke ndọ nnyịn?

[Ndise ke page 20]

Nyene ini nọ nsan̄a fo

[Ndise ke page 21]

Unana edinam akpanikọ esitọn̄ọ ke esịt