Nte Ẹkpekọkde Mfịna Ndọ

Bible idọhọke ke ndọ edi ata mmemmem n̄kpọ. Abasi ama ọnọ apostle Paul spirit ndiwet ke mme ọdọ ndọ ẹyesobo ‘mfịna ke usen ke usen.’ (1 Corinth 7:28, Today’s English Version) Edi mmọ ẹkeme ndinen̄ede n̄kop inemesịt ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ man mfịna okûnen̄ede okpon ke ndọ mmọ. Yak ise mfịna itiokiet emi mme ebe ye ibanndọ ẹsiwakde ndinyene, ye nte edida mme edumbet Bible ndu uwem ekemede ndin̄wam.

1

MFỊNA:

“Nnyịn idianake aba kiet.”

EDUMBET BIBLE:

‘Ẹdụn̄ọde ẹfiọk se idide akpan n̄kpọ ikan.’—PHILIPPI 1:10.

Ndọ fo edi kiet ke otu n̄kpọ oro ekpenen̄erede ada ke akpan n̄kpọ ke uwem fo. Mmọdo, ọfọn enen̄ede ọnọ enye ntịn̄enyịn. Ke ntre, se ise m̀mê se esinamde ke usen ke usen akam anam ebe m̀mê n̄wan fo ọdọhọ ke mbufo idianake aba kiet. Mbọk kûyak n̄kpọ ndomokiet adian̄ade mbufo mbiba. Imọfiọk ke utom ye mme idaha eken oro owo mîkemeke ndinyan̄a ẹkeme ndimen fi n̄kpọn̄ ebe m̀mê n̄wan fo ke esisịt ini. Edi amaedi n̄kpọ oro ekemede ndinyan̄a—utọ nte ini oro esidade  anam mme n̄kpọ emi amade m̀mê ini oro esibiatde ye mme ufan—ekpenyene ndinam enye idaha idaha man enyene ini ọnọ ebe m̀mê n̄wan fo.

Edi ndusụk owo ẹsiyom n̄kpọ ẹnam mbak idisụk idu ye ebe m̀mê n̄wan mmọ. Emi iwọrọke ke owo ama ananam emi, ke enye idianake aba ye ebe m̀mê n̄wan esie, edi ọwọrọ ke enye oyom ndifehe mbọhọ mfịna. Edieke afo m̀mê n̄wan fo esinamde emi, ọyọfọn odụn̄ọde se idide mfịna onyụn̄ ọkọk mfịna emi. N̄kukụre n̄kpọ emi ekemede ndidian nnyụn̄ nnam mbufo ẹnen̄ede “ẹdi obụk kiet” edi mbufo mbiba ndisinyene ini nnọ kiet eken.—Genesis 2:24.

Nte ndusụk owo ẹnamde item Bible emi: Andrew * ye Tanji, emi ẹtode Australia, ẹdọ ndọ isua duop idahaemi. Andrew ọdọhọ ete: “Se n̄kụtde edi nte ke ndinam utom n̄kaha nnyụn̄ n̄ka n̄kpọ n̄kaha ẹkeme ndibiat ndọ. Ntre ami ye n̄wan mi imesisio ini inịm ineme nneme inyụn̄ itịn̄ nte etiede nnyịn ke idem.”

Dave ye Jane, emi ẹdụn̄de ke United States ẹdọ ndọ isua 22 idahaemi. Kpukpru mbubreyo mbemiso ẹnamde n̄kpọ ekededi, mmọ ẹsida minit 30 ẹtịn̄ nte n̄kpọ eketiede ye se mmọ ẹkenamde usen oro. Jane ọdọhọ ete: “Ata akpan ini esidi emi ndien nnyịn isiyakke n̄kpọ ndomokiet etịmede ini emi.”

2

MFỊNA:

“Ndọ emi inemke mi aba.”

EDUMBET BIBLE:

“Yak owo kiet kiet okûyom ufọn idemesie, edi oyom ufọn owo en̄wen.”—1 CORINTH 10:24.

Owo ekededi emi ekerede se inemde enye kpọt edi ikereke se inemde owo en̄wen idikopke inem ndọ, idem ọkpọkọm enye ọdọ ndọ utịm ike ikie. Ndọ esinem ke ini ebe ye n̄wan ẹnamde se inọde kiet eken inemesịt. Jesus ọkọdọhọ ete: “Inemesịt odu ke ndinọnọ akan ke ndibọbọ.”—Utom 20:35.

Nte ndusụk owo ẹnamde item Bible emi: Maria ye Martin emi ẹdụn̄de ke Mexico ẹdọ ndọ isua 39 idahaemi. Edi idịghe kpukpru ini ke ndọ mmọ ekesinem. Mmọ ẹti isan̄ kiet  emi mmọ ẹkenyenede akamba mfịna. Maria an̄wan esie ọdọhọ ete: “Isan̄ kiet emi ikenen̄erede itọhọ, mma ndue nsọn̄ọ ebe mi enyịn. Esịt ama enen̄ede ayat ebe mi. Mma ndomo ndinam enye ọfiọk ke iyatesịt akanam ntịn̄ se mmen̄kpeketịn̄ke. Edi enye ikamaha ndikop.” Martin ebe esie ọdọhọ esie ete: “Nte ikosụk itọhọde, mma n̄kere ke nnyịn idikemeke aba ndidụn̄ kiet, ndien ke ufọn idụhe ndidomo ndinam emem.”

Ebe okoyom enye okpono imọ. N̄wan oyom ebe ọfiọk nte etiede imọ ke idem. Idụhe owo mmọ ndomokiet emi ekenyenede se enye okoyomde.

Didie ke mmọ ẹkekọk mfịna emi? Ebe ọdọhọ ete: “Mma mbet tutu esịt osụhọde mi, ndien nnyịn mbiba ima ibiere ndikpono nnyụn̄ mfọn ido ye kiet eken nte Bible etemede. Nnyịn imokụt ke ediwak isua idahaemi nte ke inamke n̄kpọ m̀mê ikafan̄ ke inyene mfịna, ke imekeme ndikọk mfịna ekededi edieke ibọn̄de akam iben̄e Abasi an̄wam nnyịn inyụn̄ idade item Bible idu uwem.”—Isaiah 48:17, 18; Ephesus 4:31, 32.

3

MFỊNA:

“Ebe (m̀mê n̄wan) mi inamke se akpanade enye anam.”

EDUMBET BIBLE:

“Owo nnyịn kiet kiet ayanam ibat aban̄a idemesie ọnọ Abasi.”—ROME 14:12.

Ke akpanikọ, ndọ emi owo kiet kpọt anamde se akpanade enye anam idinen̄ekede inem. Edi n̄kpọ ayakam ọdọdiọk akan oro edieke mîdụhe eke enyịmede ndinam utom esie, edi ẹtakde ke ndiduọhọ kiet eken.

Edieke atakde ke ndikere se ebe m̀mê n̄wan fo akpanamde, ọwọrọ ke uwem oyodorode fi, akpan akpan edieke etrede ndinam se akpanade anam ke ntak emi enye mînyụn̄ inamke esie. Edi edieke odomode ndidi eti ebe m̀mê eti an̄wan, ndọ fo ọyọfọn. (1 Peter 3:1-3) Akande oro, oyowụt Abasi ke imokpono ndutịm ndọ emi enye ọkọtọn̄ọde, ndien ayanam esịt enen̄ede enem enye.—1 Peter 2:19.

Nte ndusụk owo ẹnamde item Bible emi: Kim ye ebe esie, emi ẹdụn̄de ke Korea ẹdọ ndọ isua 38 idahaemi. Kim ọdọhọ ete: “Ndusụk ini, ebe mi esiyat esịt ye ami onyụn̄ odop mi uyo ke ini mmendiọn̄ọke ntak. Emi esinam n̄kere ke enye imaha mi aba. Ndusụk ini, mmesitie n̄kere ntak emi enye ekerede ke akpana mfiọk se ifịnade imọ ke ini enye mîdọn̄ke enyịn iban̄a se ifịnade mi.”

Ndi Kim ama etie akpa ekikere ke nte ebe ọdiọkde enye ukama onyụn̄ aka iso ekere nte enye mînamke se akpanade enye anam? Kim ọdọhọ ete: “Utu ke nditak ke iyatesịt, mma n̄kụt ke ọfọn ndiyom usụn̄ nnam emem. Emi ama esinam ikeme ndisụhọde ntie nneme se ikedide mfịna emem emem.”—James 3:18.

 4

MFỊNA:

“N̄wan mi isụkke ibuot inọ mi.”

EDUMBET BIBLE:

“Christ edi ibuot ọnọ kpukpru irenowo.”—1 CORINTH 11:3.

Erenowo oro ekerede ke n̄wan imọ isụkke ibuot inọ imọ ekpenyene ndibem iso mbụp idemesie m̀mê imọ imakam isụk ibuot inọ Jesus Christ, emi edide Ibuot ọnọ imọ. Ebe ekeme ndiwụt ke imosụk ibuot inọ Jesus ke nditiene uwụtn̄kpọ esie.

Apostle Paul ekewet ete: “Mme ebe, ẹka iso ẹma iban mbufo, kpa nte Christ n̄ko akamade esop onyụn̄ ayakde idemesie ọnọ ke ibuot esie.” (Ephesus 5:25) Jesus ikakarake-kara mme mbet esie. (Mark 10:42-44) Enye ama esiteme mmọ se anade mmọ ẹnam onyụn̄ asua ọnọ mmọ ke ini okoyomde enye anam ntre. Edi enye ikọsọn̄ke ido ye mmọ. Enye ama ọfọn ido, esinyụn̄ anam n̄kpọ ọdiọn̄ọ ke mmọ ẹdi mme owo. (Matthew 11:29, 30; Mark 6:30, 31; 14:37, 38) Enye ekesibem iso oyom ufọn mmọ.—Matthew 20:25-28.

Ebe ekpenyene ndibụp idemesie ete, ‘Ami nse didie itie mi nte ibuot ufọk nnyụn̄ nse didie iban? Ndi nse n̄kpọ mbiba emi nte mbon edem nnyịn ẹsede mîdịghe ndi nse mmọ nte Bible esede?’ Ke uwụtn̄kpọ, afo ekpese didie n̄wan emi mîmaha ekikere ebe esie, edi akade iso etịn̄ ekikere esie ata ukpono ukpono? Bible enen̄ede owụt ke Sarah ekedi n̄wan emi okosụkde ibuot ọnọ Abraham ebe esie. (1 Peter 3:1, 6) Edi enye ama etịn̄ ekikere esie ke ini akanade enye anam emi, oro edi, ke ini Abraham mîkadaha ikụt afanikọn̄ oro edisịmde ubon mmọ.—Genesis 16:5; 21:9-12.

Ekpedi Abraham ekesifofiomo Sarah, ndi ekere ke Sarah okpokosioro uyo? Abraham iketiehe ntre! Kpasụk ntre, ebe oro anamde item Bible idifiomoke n̄wan esie, m̀mê ndikere ke akpana enye anam kpukpru se iyomde. Edieke enye edide owo esịtmbọm, emi eyenen̄ede anam n̄wan esie okpono enye.

Nte ndusụk owo ẹnamde item Bible emi: James emi odụn̄de ke England ọdọ ndọ isua itiaita idahaemi. Enye ọdọhọ ete: “Mmesima ndinyene nneme ye n̄wan mi mbemiso nnamde akamba ubiere ekededi. Nsikereke mban̄a ufọn idemmi kpọt, edi nsibem iso n̄kere se idifọnde ye enye.”

George emi odụn̄de ke United States ọdọ ndọ isua 59 idahaemi. Enye ọdọhọ ete: “Mbatke ke mmọfọn n̄kan n̄wan mi, edi nda enye nte ata eti nsan̄a emi enyenede ifiọk.”—Mme N̄ke 31:10.

 5

MFỊNA:

“Ebe mi isinamke n̄kpọ nte ibuot ufọk.”

EDUMBET BIBLE:

“N̄wan emi enyenede ọniọn̄ ọbọp ufọk esie, edi ndisịme an̄wan ada ubọk esie owụri ufọk esie.”—Mme N̄ke 14:1.

Edieke ebe fo mîsisọpke inam ubiere mînyụn̄ inamke n̄kpọ nte ibuot ufọk, emekeme ndinam ekededi ke otu n̄kpọ ita emi iyomde ndisiak mi. (1) Sio ndudue esie nyan kpukpru ini, (2) kabade di ibuot ufọk, mîdịghe (3) nen̄ede toro enye ke se ededi oro enye anamde ọfọn. Edieke anamde akpa ye udiana n̄kpọ emi isiakde mi, ọwọrọ ke afo ada ubọk fo owụri ufọk fo. Edi edieke anamde ọyọhọ ita, ọwọrọ ke ndọ fo ọyọfọn onyụn̄ enem etieti.

Ediwak irenowo ẹyom ukpono ẹkan ima. Ntre, edieke ebe fo okụtde ke omokpono imọ—oro edi, ke afo amama nte imọ ikamade ufọk—enye ọyọdọdiọn̄ anam emi. Imọdiọn̄ọ ke idịghe kpukpru ini ke afo edima ekikere ebe fo. Mme ini ntem ke ediyom mbufo mbiba ẹtie ẹneme n̄kpọ emi. (Mme N̄ke 18:13) Edi se afo etịn̄de ye nte enịmde uyo etịn̄ ikọ ẹkeme ndibiat ndọ mbufo, mîdịghe anam ẹnen̄ede ẹdiana kiet. (Mme N̄ke 21:9; 27:15) Edieke oyomde ebe fo esinam n̄kpọ nte ibuot ufọk, sitịn̄ ikọ ukpono ukpono ye enye.

Nte ndusụk owo ẹnamde item Bible emi: Michele emi odụn̄de ke United States ọdọ ndọ isua 30 idahaemi. Enye ọdọhọ ete: “Sia eka mi ọkọbọkde nnyịn ikpọn̄, enye ekedi okopodudu an̄wan, emi ekesibierede n̄kpọ ke idemesie. Mma ntọn̄ọ ndidu uwem ntre. Ntre, n̄kenyene ndinen̄ede nsịn ukeme n̄kpep ndisụk ibuot nnọ ebe mi. Ke uwụtn̄kpọ, mmesitịn̄ se nyomde ndinam nnọ ebe mi utu ke ndibiere n̄kpọ ke idemmi.”

Rachel ye Mark emi ẹdụn̄de ke Australia ẹdọ ndọ isua 21 idahaemi. Eka Rachel ama abiat Rachel. Rachel ọdọhọ ete: “Eka mi ikesisụkke ibuot inọ ete mi. Enye ama esifan̄a mfan̄a onyụn̄ ọsọn̄ọ ete mi enyịn kpukpru ini. Mma ntọn̄ọ ndikpebe eka mi ke mma n̄kọdọ ndọ. Edi ke ediwak isua ama ekebe, mma ndikụt ufọn edikpono ebe mi nte Bible etemede. Idahaemi, ami ye ebe mi imenen̄ede ikop inem ndọ.”

6

MFỊNA:

“Ido ebe (m̀mê n̄wan) mi ediyayat mi, n̄kemeke aba ndiyọ.”

EDUMBET BIBLE:

“ Ẹka iso ẹyọ kiet eken ẹnyụn̄ ẹfen kiet eken ke ofụri esịt edieke owo ekededi enyenede ntak nditọhọ ye owo.”—COLOSSAE 3:13.

Ke ini ẹkesụk ẹyomde ima, anaedi ekesinen̄ede ese nti edu owo emi oyomde ndidọ tutu ukekwe m̀mê enye esinam ndudue. Ndi emekeme ndisụk nnam ntre idahaemi? Imọfiọk ke ebe m̀mê n̄wan fo ekeme ndinam se  iyatde fi. Mmọdo, bụp idem fo ete, ‘Ndi mmek ndiwụk ekikere ke nti edu esie, m̀mê ke ndiọi?’

Jesus ama ọnọ uwụtn̄kpọ oro odụkde owo ọkpọ ndiwụt ke ikpanaha isikụt ndudue inọ mbon en̄wen ke n̄kpri n̄kpọ. Enye ọkọdọhọ ete: “Ntak emi afo esede mbio emi esịnede ke enyịn eyenete fo, edi mûkereke uban̄a obukpọk emi odude fi ke enyịn?” (Matthew 7:3) Mbio edi ekpri n̄kpọ, edi obukpọk edi akamba eto. Ntak emi Jesus ọkọnọde uwụtn̄kpọ emi-e? Enye okoyom fi ‘ebem iso osio obukpọk emi odude fi ke enyịn, man etịm okụt nte edisan̄ade osio mbio ke enyịn eyenete fo.’—Matthew 7:5.

Mbemiso ọnọde uwụtn̄kpọ emi, Jesus ama ọnọ item emi: “Ẹtre ndibiere ikpe nnọ owo mbak owo edibiere ikpe ọnọ mbufo; koro nte mbufo ẹbierede ikpe ẹnọ owo, kpasụk ntre ke ẹdibiere ẹnọ mbufo.” (Matthew 7:1, 2) Edieke mûyomke Abasi ese obukpọk emi eberede fi ke enyịn—oro edi, ikpọ ndudue emi esinamde—kûnyụn̄ use n̄kpri ndudue emi ebe m̀mê n̄wan fo esinamde.—Matthew 6:14, 15.

Nte ndusụk owo ẹnamde item Bible emi: Jenny ye Simon emi ẹdụn̄de ke England ẹdọ ndọ isua usụkkiet idahaemi. Jenny ọdọhọ ete: “Se isiwakde ndinam ami ye ebe mi itọhọ edi nte ke enye isitiehe-tie ikọk ibuot mbemiso anamde n̄kpọ. Esinenem mi imam ke ini ntide ke nte enye ekesidude uwem edi oro ini ikoyomde ima, ndien ke emi akakam esinenem mi. Mmedikụt ke ami n̄ko mmenyene mfịna, ke nsiyom ndikakara enye. Ami ye ebe mi imekpep ndisitre ndise n̄kpri ndudue oro inamde.

Curt ebe Michele emi ima iketetịn̄ iban̄a ọdọhọ ete: “Edieke owụkde enyịn ke n̄kpri ndudue emi ebe m̀mê n̄wan fo anamde, ntre ke mmọ editetịm ikponi fi ke enyịn. Nsima ndika iso nse mme edu Michele emi akanamde mma enye.”

Se Inamde Ndọ Ọfọn

Se isụk inemede emi ẹwụt ke ndọ etie nte inyan̄, inanake mbio, edi idụhe mfịna ndọ emi owo mîkemeke ndikan. Edi nso ikeme ndinam ndọ ọfọn? Kpep ndima Abasi nyụn̄ ma ndinam se enye etemede ke Bible.

Alex ye Itohan emi ẹdide nditọ Nigeria ẹdọ ndọ ẹbe isua 20 idahaemi. Mmọ ẹdiọn̄ọ se isinamde ndọ ọfọn. Alex ọdọhọ ete: “Mmokụt ke iwakke mfịna ndọ emi owo mîkemeke ndikọk ama akam edi mme ọdọ ndọ ẹma ndinam se Bible etemede.” N̄wan esie ọdọhọ ete: “Imokụt ke enen̄ede ọfọn ndibọn̄ akam kpukpru ini, nnen̄ede mma nnyụn̄ mme ime ye kiet eken nte Bible etemede. Nnyịn inyeneke aba mfịna nte ikesinyenede ke ini ikọdọde ndọ obufa.”

Ndi akpama ndifiọk nte nti item en̄wen emi ẹdude ke Bible ẹkemede ndin̄wam ubon fo? Ke edide ntre, dọhọ Mme Ntiense Jehovah ẹneme ibuot 14 ke n̄wed Nso ke Bible Enen̄ede Ekpep? * ye afo.

[Mme Ikọ Idakisọn̄]

[Ndise ke page 4]

Ndi imesinyene ini inọ kiet eken?

[Ndise ke page 5]

Ndi mmesima ndinọnọ n̄kan ndibọbọ?

[Ndise ke page 6]

Ndi mmesiyom usụn̄ nnam emem?

[Ndise ke page 7]

Ndi mmesiyom ekikere an̄wan mi mbemiso nnamde ubiere?

[Ndise ke page 9]

Ndi mmesise nti edu ebe m̀mê n̄wan mi?