Owo Emi Ekemde Esịt ye Jehovah

NSO ke esiti ke ini ekerede aban̄a Edidem David eke Bible? Ndi esiti nte enye akan̄wanade ye anyan okopidem owo Philistia emi ekekerede Goliath, mîdịghe nte enye okoyode ke wilderness ke ntak usua Edidem Saul? M̀mê esikam eti nte enye akanamde idiọkn̄kpọ ye Bath-sheba ye ufen emi enye ọkọbọde ke ntak emi, mîdịghe, ndi esiti ediwak uto esie emi ẹdude ke n̄wed Psalm?

David ama anam ediwak n̄kpọ ọnọ Abasi. Enyene mme ini emi enye akakande ke ekọn̄ ye mme ini emi enye ekesidude ke mmọn̄eyet. Edi enyene n̄kpọ en̄wen emi anamde inen̄ede ima enye—oro edi, se prọfet Samuel eketịn̄de aban̄a enye ete ke enye edidi “owo emi ekemde esịt ye [Jehovah].”—1 Samuel 13:14.

Ntịn̄nnịm ikọ Samuel emi okosu ke ini David ekedide ekpri akparawa. Ndi ukpamaha ẹdọhọ ke afo emekem esịt ye Jehovah? Ntre, nso ke David akanam, akpan akpan, ke ini emi enye ekedide akparawa, emi ekemede ndin̄wam fi etie nte enye? Ẹyak ise.

Ubon Esie ye Se Enye Ekesinamde

Jesse ete David emi ekedide ata owo Abasi ekedi eyeyen Boaz ye Ruth. Ke ini David ye nditọeka esie iren itiaba ye nditọeka esie iban iba ẹkedide n̄kpri, ete mmọ  ama esikpep mmọ Ibet Moses. Ke psalm kiet, David ama ọdọhọ ke imọ idi “eyen ofụn an̄wan” Jehovah. (Psalm 86:16) Emi anam ndusụk owo ẹdọhọ ke eka David, emi Bible mîsiakke enyịn̄, eketiene anam David ama Abasi. Ndien ataifiọk Bible kiet ọdọhọ ke “anaedi [David] ekebem iso okop utịbe mbụk edinam Abasi ye ikọt esie ke inua eka esie,” ndien anaedi emi ama esịne mbụk Boaz ye Ruth.

David ekedi ekpri akparawa emi ekpemede erọn̄ ete esie ata akpa ini emi ẹtịn̄de n̄kpọ ẹban̄a enye ke Bible. Ndien anaedi utom emi ama esinam enye asan̄a ikpọn̄ ediwak uwemeyo ye okoneyo ke ikọt. Kere nte enye ekesinamde emi.

Mme David ẹkedụn̄ọ ke Bethlehem, kpa ekpri obio emi okodude ke etịn̄e kiet ke otu mme obot Judah. Isọn̄ obio emi ama ọfọn n̄kpọ etieti. Mme mfri, mme olive, ye mme vine ẹkeyọyọhọ obio oro. Ke eyo David, ẹkesimen mme ufene ẹketa mbiet ke mme obot. Wilderness Judah okodu ke ukot obot emi.

Utom David ekedi utom emi ekemede ndida owo ibuot. Ke obot emi ke ekpe ye bear ẹkeyom ndimụm erọn̄ esie nta. * Enye ama owot mme unam emi ọbọ erọn̄ esie. (1 Samuel 17:34-36) Ekeme ndidi ini emi ke David ekenen̄ede ekpep nditop itiat. Obio Benjamin ama enen̄ede ekpere obio emana esie. Ndien mbon emi ẹnende ubọk iyịrọ ke obio oro ẹma ẹsikeme “ndiket ukot idet ntop inyụn̄ iduehe.” David n̄ko ekenen ubọk iyịrọ ntre.—Judges 20:14-16; 1 Samuel 17:49.

Ada Ini Esie Anam Eti N̄kpọ

Utom ubọk-erọn̄ esikama ndobo etieti. Edi David ikesiyakke ndobo anam enye. Ini oro  akam odobode do ke enye ekesida ekere n̄kpọ. Etie nte ndusụk n̄kpọ emi David ewetde ke n̄wed Psalm edi mme n̄kpọ emi enye ekesitiede ekere ke ini uyen. Ndi ini emi ke enye ekekere aban̄a nte owo ekpride ke ẹmende ẹdomo ye mme edibotn̄kpọ eken ke ekondo, ye adan̄a nte “utom nnuenubọk [Jehovah]” ke heaven, oro edi, utịn, ọfiọn̄, ye ntantaọfiọn̄ ẹnyenede ndyọ? N̄ko, ndi ke ikọt Bethlehem ke enye eketie ekere aban̄a isọn̄, n̄kpri ufene ye nyara enan̄, ye mme inuen enyọn̄ “ọkọrọ ye mme unam ikọt”?—Psalm 8:3-9; 19:1-6.

Imọfiọk ke utom ubọk-erọn̄ emi akanam David enen̄ede okụt adan̄a nte Jehovah ekerede aban̄a mme anam-akpanikọ asan̄autom esie. Ntre enye ama ọkwọ ete: “Jehovah edi Andibọk mi. Ndinanake n̄kpọ. Enye anam mi nsụhọde nna ke awawa mbiet; enye ada mi aka mme ebiet nduọkodudu emi mmọn̄ awakde. Idem edieke nsan̄ade ke itịghede ọkpọsọn̄ ekịm, ndifeheke idiọk, koro afo odude ye ami; eto fo ye esan̄ fo ẹdọn̄ mi esịt.”—Psalm 23:1, 2, 4.

Ekeme ndidi emekere nte se inemede emi ebehede fi. Kop nte ebehede fi mi: N̄kpọ kiet emi akanamde David enen̄ede ekpere Jehovah, ẹnyụn̄ ẹkot enye “owo emi ekemde esịt ye Jehovah,” edi nte ke enye ama esinen̄ede etie ekere aban̄a mme n̄kpọ emi Jehovah obotde ye nte enye ekemede ndika iso n̄kpere Jehovah. Afo n̄ko emekeme ndinam ntem.

Ndi akanam omotoro Jehovah onyụn̄ ọnọ enye ubọn̄ etiene se ekpepde aban̄a mme n̄kpọ emi enye okobotde? Mîdịghe, ke ini ekerede aban̄a nte enye esinamde n̄kpọ ye mme owo, ndi emi esinam enen̄ede ama enye? Man ekeme ndinam emi, oyoyom esida ini etie ke ebiet emi odobode ọbọn̄ akam onyụn̄ ekere Ikọ Abasi ye mme edibotn̄kpọ Abasi. Ndinam emi ayanam etetịm ọdiọn̄ọ Jehovah onyụn̄ ama enye. Nditọwọn̄ ye ikpọ owo ẹkeme ndinam emi. Imenen̄ede ifiọk ke David ọkọtọn̄ọ ke ekpri ekpere Jehovah. Isan̄a didie ifiọk emi?

Ẹyet David Aran

Ke ini emi Edidem Saul mîkodotke aba ndida ikọt Abasi usụn̄, Jehovah ama ọdọhọ prọfet Samuel ete: “Adan̄a didie ke afo edifụhọ Saul, ke ini edide mmesịn enye ndikara nte edidem Israel? Sịn aran ke nnụk fo yọhọ da ka. Nyọdọn̄ fi utom ke ọtọ Jesse owo Bethlehem, koro mmosio edidem ke otu nditọiren esie nnọ idemmi.”—1 Samuel 16:1.

Ke ini prọfet Abasi emi ekesịmde Bethlehem, enye ama ọdọhọ Jesse ada kpukpru nditọiren esie edi. Anie ke otu mmọ ke Samuel ediyet aran enịm nte edidem? Ke  ndondo oro Samuel okụtde Eliab akpan Jesse, ediye n̄kokon̄ akparawa, enye ama ọdọhọ: ‘Enye emi ke edi.’ Edi Jehovah ama ọdọhọ Samuel ete: “Kûse nte enye eyede ye nte enye okon̄de ke idaha, koro mmesịn enye. Koro Abasi mîsehe nte owo esede, koro owo ese se enye okụtde ke enyịn; edi Jehovah ese esịt.” Ntre n̄ko ke Jehovah ekesịn Abinadab, Shammah, ye nditọiren Jesse inan̄ eken. Ndien nte Bible owụtde, “Samuel [ama] obụp Jesse ete: ‘Nte nditọiren fo ẹkụre ke emi?’ Ndien enye ọbọrọ ete: ‘Ekperedem kpọt osụhọ, ndien sese! enye ke ọbọk erọn̄.’”—1 Samuel 16:7, 11.

Ibọrọ Jesse eketie nte n̄kpọ eke owo ọdọhọde ete: ‘Ikemeke-keme ndidi David ke afo oyom ndimek.’ Ẹkedọn̄ David ekekpeme erọn̄ sia enye ekekpri akan ke ufọk mmọ. Edi enye ke Abasi ekemek. Jehovah esise esịt owo, ntre, imenen̄ede ifiọk ke enyene ata akpan n̄kpọ emi enye okokụtde ke esịt ekpri eyen emi. Ndien ke ini Jesse ọkọdọn̄de ẹkekot David edi, Jehovah ama ọdọhọ Samuel ete: “‘Daha ke enyọn̄, yet enye aran, koro owo oro edi emi!’ Ntre Samuel ada nnụk aran eyet enye aran ke otu nditọete esie. Ndien spirit Jehovah odoro David ke idem toto ke usen oro ka iso.”—1 Samuel 16:12, 13.

Bible itịn̄ke m̀mê David ekedi isua ifan̄ ini emi. Edi nte ini akakade, ikpọ nditọeka esie ita, Eliab, Abinadab, ye Shammah, ẹma ẹkabade mbonekọn̄ Saul. Ekeme ndidi mmọ mbition oro ẹkesụhọde ẹma ẹkpri ẹkaha ndidụk ekọn̄. Ndien anaedi mmọ ikọyọhọke isua 20, koro sụk n̄kparawa emi ẹyọhọde isua 20 ẹkesidụk ekọn̄ ke Israel. (Numbers 1:3; 1 Samuel 17:13) Emi owụt ke David emi akakam edide ekperedem eyen ekedi ata ekpri eyen ke ini Jehovah ekemekde enye ete edi edidem. Ndien etie nte David ama enen̄ede ama n̄kpọ Abasi kpa ye emi enye ekedide eyenọwọn̄. Enye ama enen̄ede ekpere Jehovah sia enye ama esitie ekere mme n̄kpọ oro enye ọfiọkde aban̄a Abasi.

Akpana ẹn̄wam nditọwọn̄ mfịn ndinam emi. Ntre, mme ete ye eka, ndi ẹmesin̄wam nditọ mbufo ẹtie ẹkere ẹban̄a n̄kpọ Abasi, ẹma mme n̄kpọ oro Abasi obotde, ẹnyụn̄ ẹkpep se Bible etịn̄de aban̄a Andibot? (Deuteronomy 6:4-9) Mbufo nditọwọn̄ n̄ko, nso ke ẹnam ẹban̄a emi? Ẹda Bible ẹwet mme utọ n̄wed nte Enyọn̄-Ukpeme ye Awake! * man ẹn̄wam mbufo.

Ọfiọk Ndibre Ndido

Ukem nte mme psalm emi David ekewetde ẹnamde nnyịn idiọn̄ọ enye nte ekpemerọn̄, ntre n̄ko ke mme ikwọ esie ẹnam nnyịn itịm idiọn̄ọ enye. Kpa ye emi nnyịn mîfiọkke nte David ekesinịmde uyo ọkwọ mme ikwọ esie, imenen̄ede ifiọk ke enye ama enen̄ede ọdiọn̄ọ ndibre ikwọ. Ke nditịm ntịn̄, ntak ubre ndido akanam Edidem Saul okosio enye ke ikọt ukpeme erọn̄.—1 Samuel 16:18-23. *

Ini ewe, n̄ko ke m̀mọ̀n̄ ke David ekekpep kpukpru emi? Enye akanam emi ke ini enye okodude ke ikọt ukpeme erọn̄. Enen ndidọhọ ke David ọkọtọn̄ọ ke ekpri ọkwọ itoro ọnọ Abasi. Ndikpono Jehovah nnyụn̄ mma n̄kpọ esie akanam Jehovah emek David edidem.

Nte David akanamde n̄kpọ ke enye ama okokpon ama, owụt adan̄a nte enye ekekperede Jehovah. Ndien nte enye akanamde n̄kpọ ke ofụri eyouwem esie owụt se enye ekesikerede ke ini enye akasan̄ade ọbọk erọn̄ ke Bethlehem. Kere nte enye ekesikwọde ikwọ ọnọ Jehovah ete: “Mmeti mme usen eyo oko; mmetie n̄kere kpukpru utom fo; mmenyịme nditie n̄kere utom ubọk fo.” (Psalm 143:5) Psalm David emi ye mme psalm esie eken ẹnen̄ede ẹfọn ye mbon emi ẹyomde ndikem esịt ye Jehovah.

[Mme Ikọ Idakisọn̄]