N̄koyom Nditie nte Adiaha Jephthah
N̄koyom Nditie nte Adiaha Jephthah
NTE JOANNA SOANS OBỤKDE
Toto ke uyen ke n̄kọtọn̄ọ nyom nditie nte adiaha Jephthah. Yak ntịn̄ se ikọ mi ọwọrọde ye nte n̄kakabarede ntie nte enye.
AKPA ini emi n̄kodụkde mbono Mme Ntiense Jehovah ekedi ke 1956, ndien ẹkenịm mbono oro ke Bombay (emi ẹkotde Mumbai idahaemi), ke India. Mbono oro okokpụhọde uwem mi. Utịn̄ikọ kiet emi ẹkenọde do ẹban̄a adiaha Jephthah ama enen̄ede otụk mi.
Ekeme ndidi omokot ke Bible ke adiaha Jephthah ama ebiere—eyedi ke ini n̄kaiferi—ke imọ ididọhọ ebe. Emi ama anam ete esie ekeme ndisio akan̄a emi enye akakan̄ade ọnọ Abasi. Ntre, enye ama okodu ke ufọk Jehovah, m̀mê ataya utuakibuot esie, anam n̄kpọ Abasi ke ofụri eyouwem esie, idọhọ ebe.—Judges 11:28-40.
N̄koyom nditie nte enye! Edi akamba mfịna emi n̄kenyenede ekedi mbon edem nnyịn. Ini oro, ikedịghe ido obio nnyịn owo nditie ntre, idọhọ ndọ.
Ubon Emi N̄kotode
Ete ye eka mi, Benjamin ye Marcelina Soans, ẹkenyene nnyịn mbitiokiet ke Udipi, kpa obio emi odude ke esụk edem usoputịn India. Ndien ami n̄kedi ọyọhọ eyen ition. Nnyịn isisem Tulu, ndien n̄kpọ nte owo miliọn iba ẹsem usem emi. Edi usem Kannada ke ẹkesida ẹkpep n̄kpọ ke ufọkn̄wed obio nnyịn.
Mbon edem nnyịn ẹda ndọ ye unyene nditọ nte ata akpan n̄kpọ. Ntịghi nte n̄kopde ikọ emi “owo emi mîdọhọ ndọ,” “ndobo” m̀mê “itọn̄ ufọk ndidọn̄ owo” ke usem Tulu. Eketie nte n̄kpọ eke ẹdọhọde ke mme utọ n̄kpọ emi idụhe ke ererimbot. Ke uwụtn̄kpọ, nnyịn ikodụn̄ kiet ye ete eka, eka eka, ete ete, eka ete, ye nditọeka eka mi ye nditọ mmọ.
Ke edem nnyịn, ẹkesibat nditọ ẹnọ eka ẹnyụn̄ ẹda eka ẹdiọn̄ọ udịm ubon, ndien nditọiban ẹkesibọ udeme okpon akan. Ke ndusụk ebiet ke Tulu, nditọiban ẹsika iso ẹdụn̄ ye mme eka mmọ ke mmọ ẹma ẹkedọ ndọ, ẹmemen ebe ẹnyọn̄ ẹdi ufọk.
Nnyịn ikanamke kpukpru se mbon edem nnyịn ẹkesinamde sia ubon nnyịn ẹma ẹtọn̄ọ ndisika ufọkabasi. Kpukpru mbubreyo, ete ete mi ama esikpep nnyịn ikọ Abasi, anam kpukpru nnyịn ibọn̄ akam inyụn̄ ikot Bible uyo ọwọrọ ke usem Tulu. Ekesitie nte n̄kpọ eke enye okụbọrede ekebe n̄kpọuto ini ekededi emi enye okụbọrede n̄waha Bible esie ndikot nnọ nnyịn. Emi ama esinem nnyịn etieti. Psalm 23:1 ekesinem mi akan. Itien̄wed oro ọdọhọ: “Jehovah edi Andibọk mi. Ndinanake n̄kpọ.” Mma nsikere m̀mê Jehovah emi ededi anie, m̀mê nsinyụn̄ inam ẹkot enye Andibọk.
“Ikpọk” Ama Adian̄ade Mi ke Enyịn
Ke ọyọhọ ekọn̄ ererimbot iba ama okokụre, n̄kpọ ama ọsọn̄ etieti, ntre nnyịn ima iwọrọ ika Bombay, emi ebede kilomita 900 tọn̄ọ ke Tulu sịm do. Mi ke owo iba ke otu Mme Ntiense Jehovah ẹkesobo ye ete mi ke 1945 ẹnyụn̄ ẹnọ enye ekpri n̄wed mmọ kiet. Ete mi ama ọsọsọp okot n̄wed emi onyụn̄ ọtọn̄ọ nditịn̄ se enye okokotde nnọ mbon en̄wen emi ẹsemde usem Kannada. Etisịm ntọn̄ọ ntọn̄ọ iduọk isua 1950,
ekpri otu emi ẹkesikpepde Bible ke usem Kannada ẹma ẹwak edi se ẹdade mmọ ẹtọn̄ọ akpa esop Mme Ntiense Jehovah ke usem Kannada ke Bombay.Ete mi ye eka mi ẹma ẹkpep nnyịn ndisịn idem n̄kpep Bible nnyụn̄ ndi nti mme andikpep. Kpukpru usen, mmọ ẹma ẹsifak ifet ẹkpep nnyịn Bible ẹnyụn̄ ẹbọn̄ akam ye nnyịn. (Deuteronomy 6:6, 7; 2 Timothy 3:14-16) Usen kiet ke ini n̄kosụk n̄kotde Bible, eketie nte n̄kpọ eke ikpọk akadian̄arede mi ke enyịn. Mma n̄kụt ke Jehovah etie nte ekpemerọn̄ koro enye esikpeme onyụn̄ ọbọk mme asan̄autom esie.—Psalm 23:1-6; 83:18.
Jehovah Enen̄ede An̄wam Mi
Mma nna baptism esisịt ini ke mma n̄kọnyọn̄ mbono 1956 oro mmendifreke. Ke ọfiọn̄ itiokiet ẹbede, mma n̄kpebe Prabhakar, akamba eyeneka mi eren, nnyụn̄ ntọn̄ọ utom ukwọrọikọ uyọhọ ini. Okposụkedi emi ekesinen̄erede ọdọn̄ mi ndinam mbon en̄wen ẹfiọk se Bible ekpepde, ndịk ikesiyakke nsioro uyo nnam emi. Uyo ama esinyek mi ke itọn̄. Mma n̄kere ke Jehovah mîn̄wamke mi ke ndikemeke ndinam utom emi.
Jehovah ama ada Homer ye Ruth McKay, emi ẹtode Canada ẹkenyụn̄ ẹkade ufọkn̄wed isụn̄utom Mme Ntiense Jehovah ke New York, U.S.A., ke 1947, an̄wam mi. Eketie nte n̄kpọ eke mmọ ẹmụmde-mụm mi ubọk ke ini n̄kọtọn̄ọde ukwọrọikọ. Ruth ama esikpep mi nte ẹkwọrọde ikọ ke ufọk ke ufọk. Enye ama enen̄ede ọdiọn̄ọ se enye akpanamde man n̄kûnen̄ede n̄kop ndịk. Enye ama esimụm mi ubọk ke ini ubọk enyekde mi onyụn̄ ọdọhọ ete: “Ufan, kûfịna. Yak idomo ebiet en̄wen ise.” Nte enye ekesinịmde uyo etịn̄ ikọ emi ama esisọn̄ọ mi idem.
Usen kiet, ẹma ẹsian mi ke Elizabeth Chakranarayan, emi ekenen̄erede ọsọn̄ọ mi onyụn̄ enen̄erede enyene ifiọk Bible edidi nsan̄a ukwọrọikọ mi. Ke akpa ini emi n̄kụtde enye, mma n̄kere m̀mê ndinam didie ndụn̄ ye enye ke emi enye enen̄erede ọsọn̄ọ mi mi. Nte ini akakade, mma ndikụt ke enye enen̄ede ekem ye ami.
“Nnyịn Idịghe Ikpọn̄”
Akpa ebiet emi ẹkedọhọde ikọkwọrọ ikọ ekedi ọwọrọetop obio Aurangabad, emi edide n̄kpọ nte kilomita 400 tọn̄ọ ke edem usiahautịn Bombay sịm do. Ima isọsọp ikụt ke nnyịn mbiba kpọt idi Mme Ntiense Jehovah ke obio emi ẹwakde ẹkpere ndisịm owo miliọn kiet. N̄kpọ en̄wen edi nte ke n̄kenyene ndikpep usem Marathi, emi edide ata akpan usem emi ẹsemde ke obio oro.
Ndusụk ini ke ini ndude ikpọn̄, ndobo ama esinen̄ede anam mi tutu nsitie ntua nte eyen emi eka akpade ọkpọn̄. Elizabeth eketie nte eka ọnọ mi, esitịn̄ ikọ ọsọn̄ọ mi idem. Enye ama esidọhọ ete: “Nnyịn imekeme ndikop ndobo ndusụk ini, edi nnyịn idịghe ikpọn̄. Edi akpanikọ ke mme ufan ye ubon fo idụhe mi, edi Jehovah do ye afo kpukpru ini. Nam ufan ye enye ndien ndobo emi omụmde fi mi idimụmke fi aba.” Nsụk mmama item esie emi tutu esịm emi.
Ke ini nnyịn mîkenyeneke okụk ukpeusụn̄, nnyịn ima isisan̄a n̄kpọ nte kilomita 20 kpukpru usen ke obu ye okpụk, ke eyo ye ke tuep. Eyo ama esifiop etieti ke ndaeyo, ndien ke ukwọedịm, ediwak itie ke obio emi ẹkesidi okpụk ke ediwak ọfiọn̄. Edi ido obio emi ama akam ọsọn̄ akan kpukpru emi.
Iban ikesinemeke nneme ye irenowo ke an̄wa ibọhọke ẹbuana n̄kpọ, ndien iban ikesiwakke ndikpep irenowo n̄kpọ. Ntre, ẹma ẹsisak nnyịn
nsahi ẹnyụn̄ ẹsuene nnyịn. Ke akpa ọfiọn̄ itiokiet emi ikodude do, sụk nnyịn mbiba ikesinịm mbono esop Christian eke urua ke urua. Nte ini akakade, mbon en̄wen emi ẹnyenede udọn̄ ẹma ẹtiene nnyịn ẹdụk. Ikebịghike, ima itọn̄ọ ekpri otu. Ndusụk owo ke otu emi ẹma ẹtọn̄ọ nditiene nnyịn n̄kwọrọ ikọ.“Ka Iso Kpep Ndinen̄ede N̄kabade N̄wed”
Ke ima ikodu do n̄kpọ nte isua iba ye ubak, ẹma ẹnọ nnyịn ifiak inyọn̄ Bombay. Ẹma ẹdọhọ mi n̄n̄wam ete mi, emi ekedide n̄kukụre owo emi ekesikabarede mme n̄wed Bible nnyịn ini oro esịn ke usem Kannada. Edi Elizabeth ama aka iso ọkwọrọ ikọ. Ete mi ama okop inemesịt etieti nte ẹkedọhọde n̄n̄wam enye sia enye ama enyene ediwak utom ndinam ke esop.
Ke 1966, ete ye eka mi ẹma ẹbiere ndifiak nnyọn̄ obio nnyịn, Udipi. Ke ini ete mi okoyomde ndikpọn̄ Bombay, enye ama ọdọhọ mi ete: “Eyen mi, ka iso kpep ndinen̄ede n̄kabade n̄wed. Kabade n̄wed ke mmemmem usụn̄ emi an̄wan̄ade owo. Kûtan̄ idem, ka iso sụhọde idem nyụn̄ beri edem ke Jehovah.” Akpatre item emi ete mi ọkọnọde mi edi emi, sia enye ama akpa esisịt ini ke enye ama ọkọnyọn̄ ekesịm Udipi. Mmodomo ndinam item esie emi ke utom ukabade n̄wed oro nnamde mfịn.
“Ini Ewe ke Afo Edidọ Ndọ, Inyene Nditọ?”
Ke India, mme ete ye eka ẹsiyom n̄wan m̀mê ebe ẹnọ nditọ mmọ ke ini nditọ emi ẹsụk ẹdide n̄kparawa ẹnyụn̄ ẹsịn udọn̄ ẹnọ mmọ ndinyene nditọ. Ntre, ẹma ẹsiwak ndibụp mi nte: “Ini ewe ke afo edidọ ndọ, inyene nditọ? Anie edise iban̄a fi ke ini usọn̄? Ndi ndobo idinamke fi?”
Ndisikop mme utọ ikọ emi ama esifịna mi etieti ndusụk ini. Okposụkedi emi n̄kesinamde nte emi ifịnake mi ke ini ndude ye mme owo, mma nsimen mfịna emi mbịne Jehovah ke ini ndude ikpọn̄, n̄n̄wan̄a esịt mi nnọ enye. Ndifiọk ke Jehovah ikereke ke enyene se mmenamke sia mmendọhọ ndọ esinam n̄kop ndọn̄esịt. Man n̄kpọ editịmede se n̄kebierede ndinam, mmesikere mban̄a adiaha Jephthah ye Jesus. Mmọ ikọdọhọ ndọ, edi ẹma ẹka iso ẹsịn idem ẹnam n̄kpọ Abasi.—John 4:34.
Enọ Abasi
Ami ye Elizabeth ikedi itai ye aban̄ ke n̄kpọ nte isua 50. Enye ama akpa ke isua 2005, ke ini enye ekedide isua 98. Ke mme isua emi enye ekenen̄erede ọsọn̄, mîkonyụn̄ ikemeke aba ndikot Bible ke ntak enyịn, enye ama esida ini kpukpru usen ọbọn̄ nnyan akam ke ofụri esịt ọnọ Abasi. Ndusụk ini n̄kesikere ke enye eneme Bible ye owo ke ubet, edi ke ini ndụkde ubet, n̄kụt ke enye eneme nneme ye Jehovah. Jehovah ekedi ata ufan esie, enye ekesinyụn̄ odu uwem nte n̄kpọ eke enye odude ke iso esie. Ami mmonyụn̄ n̄kụt ke emi edi se idinamde mi n̄ka iso nnam n̄kpọ Abasi, ukem nte adiaha Jephthah. Mmọkọm Jehovah nte enye akadade akamba eyenete emi ọnọ mi ukpep toto ke ini n̄kedide n̄kaiferi tutu n̄kpon mma.—Ecclesiastes 4:9, 10.
Mmokop inemesịt etieti ndinam n̄kpọ Jehovah nte adiaha Jephthah. Nditre ndidọ ndọ nnyụn̄ n̄ka iso nnam item Bible ẹn̄wam mi ndu ata inem uwem emi ọnọde ediwak utịp inyụn̄ ‘iyakke n̄kpọ ọwọn̄ọde ntịn̄enyịn mi.’—1 Corinth 7:35.
[Ndise ke page 28]
Ete mi edi emi, ke ọnọ utịn̄ikọ Bible ke Bombay ke iduọk isua 1950
[Ndise ke page 28]
Ami ye Elizabeth esisịt ini mbemiso enye akpade
[Ndise ke page 29]
Nditọt utịn̄ikọ Bible ke Bombay ke 1960
[Ndise ke page 29]
Ami ye mbon Itieutom Ukabade N̄wed nnyịn