Solomon ọkọbọp temple Jerusalem ke enyọn̄ obot. Enye ama anam ẹdọn̄ ntan ẹkanade n̄kan̄ edem usiahautịn ye edem usoputịn ẹnyụn̄ ẹnam ibibene do man ofụri isọn̄ mben temple oro ada ukem ukem. Edi Herod akaduak ndibọp temple emi ediyede onyụn̄ okponde akan eke Solomon, ntre enye ama ọtọn̄ọ utom ke temple emi.

Mbonutom Herod ẹma ẹnam mben temple ke n̄kan edem edere atara akan nte ekedide ẹnyụn̄ ẹnam eke edem usụk atara esịm ikpat 105. Idịghe ekpri utom ekedi emi sia akana ẹbọp ibibene ndien ẹdọn̄ ntan ẹnam isọn̄ ada ukem ukem. Ke ndusụk itie, ibibene emi ẹkebọpde mi ama okon̄ esịm ikpat 165.

Herod ikoyomke ndiyat mme Jew esịt m̀mê ndinam ẹtre ndiwa uwa ẹnyụn̄ ẹnam mme n̄kpọ eken oro ẹsinamde ke temple. Josephus, eyen Jew emi ekesiwetde mbụkeset, ọkọdọhọ ke Herod ama anam ẹkpep mme Jew emi ẹkedide mme oku nte ẹsibọpde ufọk ẹnyụn̄ ẹkpep mmọ utom kapenta. Ẹkenam emi mbak owo emi mîdịghe oku edidụk akanam utom ke mme itie emi ẹdide edisana.

Herod ama akpa ọkpọn̄ utom emi. Isua 30 eyo mme apostle ekedi ọyọhọ isua 46 tọn̄ọ ẹketọn̄ọ utom oro. (John 2:20) Agrippa II, eyen eyeyen Herod, okokụre utom oro isua ifan̄ mbemiso ẹsobode temple emi ke isua 70 eyo mme apostle.

Etie nte ndusụk mbon Malta ẹma ẹtiene ẹnịm se mbon Greece ẹkesikpepde ke ufọkabasi mmọ. Yak ise se iketịbede ke ini ubom oro Paul okodụkde ama ekesịp ke Malta, nte n̄wed Utom ọdọhọde. Ke ini Paul ekemende ifia esịn ke ikan̄ oro ẹkebarade ẹnọ mbon oro ẹkesịnede ke ubom ye enye ẹte ẹwebe, ibọm ama ọwọrọ eyịre enye ke ubọk. Ke ini mbon isuo oro ẹkekụtde emi, mmọ ẹma ẹdọhọ ẹte: “Ke akpanikọ owo emi edi owotowo, okposụkedi enye ọbọhọde ke inyan̄, unenikpe oro asan̄ade ye ufen inyịmeke enye aka iso odu uwem.”—Utom 28:4.

Ikọ Greek oro ẹkabarede “Unenikpe” mi edi “di’ke.” Ikọ emi ekeme ndiwọrọ owo ndikpe unenikpe. Edi Dike ekedi enyịn̄ abasi-an̄wan mbon Greece emi ekesisede aban̄a unenikpe. Ẹkedọhọ ke enye edi abasi emi ekesisede se mme owo ẹnamde onyụn̄ etịn̄ idiọkn̄kpọ ekededi emi owo ekedịbede anam ọnọ Zeus man ẹnọ enye ufen. Oro anam n̄wed kiet ọdọhọ ke ekeme ndidi mbon Malta ẹkekere ẹte: ‘Okposụkedi emi Paul ọkọbọhọde n̄kpa ke inyan̄, abasi-an̄wan Dike ada ibọm emi omụm enye sia ẹma ẹnenịm enye idiọn̄ọ.’ Edi ke ini mmọ ẹkekụtde ke n̄kpọ inamke Paul, mmọ ẹma ẹkpụhọde ekikere.