“Ini n̄kedide eyenọn̄wọn̄, eyeneka mi erenowo ama esifiomo mi onyụn̄ osuni mi kpukpru usen. Ke mma n̄kọdọ ebe, eka ebe mi ama emen akama ke ubọk oro. Eka ebe mi ye ete ebe mi ẹkesinam n̄kpọ ye ami nte ndi ofụn. Ama esidọn̄ mi ndiwot idem.”​—Madhu, a India.

 Mbon World Health Organization ẹdọhọ ete: “Ẹsinam n̄kpọ ibak ibak ye iban ke ofụri ererimbot.” Ndụn̄ọde oro ẹnamde owụt ke ẹsifiomo m̀mê ẹdan̄ n̄kpọ nte n̄wan kiet ke otu iban ita ke n̄kanubọk.

 Ekpedi utọ n̄kpọ oro etịbe ọnọ fi akpa, ekeme nditie fi nte ke ebiet eke akaka ke owo oyosuni fi, ofiomo fi, m̀mê ke ẹyedan̄ fi ke n̄kan ubọk. Edieke ẹnamde fi utọ n̄kpọ oro ke ntak emi edide n̄wan, emekeme ndikere ke ediwak owo ibatke ‘Iban ke n̄kpọ ndomokiet.’ Edi, ndi Abasi ada iban ke n̄kpọ?

 Itie Bible: “Eren ye n̄wan ke [Abasi] obot mmọ.”​—Genesis 1:27.

 Se Ọwọrọde: Abasi okobot irenowo ye iban. Enye ada ke kpukpru mmọ ẹdot se ẹkponode. N̄kpọ en̄wen edi ke Abasi oyom ebe “ama n̄wan esie nte enye amade idem esie,” idịghe ndikakara enye, ndisio idiọk ikọ inua ntọ enye m̀mê ndinam n̄kpọ ibak ibak ye enye. (Ephesus 5:33; Colossae 3:19) Emi enen̄ede owụt ke Abasi iyomke n̄kpọ anam iban.

 “Ini n̄kedide ekpri, iman mi ẹma ẹsisabade mi. Ini n̄kedide isua 17, eteutom mi ama ọdọhọ ke iyosio mi ke utom edieke m̀mê mmaha ndidan̄ ye enye. Idem n̄kponde owo mi, ebe mi, ete ye eka, ye mme mbọhọidụn̄ nnyịn ibatke mi ke n̄kpọ ndomokiet. Mma ndikpep mban̄a Jehovah, b emi edide Andibot. Abasi idaha iban ibre mbre. Enye anam mi ndiọn̄ọ ke imọ imenen̄ede ima mi, ke mmonyụn̄ nsọn̄urua ke enyịn esie.”​—Maria, Argentina.

 Itie Bible: “Odu ufan emi adianade owo akan eyeneka.”​—Mme N̄ke 18:24.

 Se Ọwọrọde: Ata ufan ayan̄wam fi. Tịn̄ nte etiede fi ke idem nọ owo emi ọdiọn̄ọde ke idimenke fi itịn̄ isan̄a.

 “Ke ofụri isua 20 n̄ketịn̄ke nnọ owo ndomokiet ke ẹma ẹsabade mi. Ke ntak oro n̄kesikopke inemesịt, esịt ama esitịmede, nnyụn̄ ntie mfụhọ mfụhọ. Edi ini n̄keditịn̄de nnọ owo emi akamade ndikpan utọn̄ nnọ mi, eketie nte ẹbiomode mi ndodobi mbiomo.”​—Elif, Türkiye.

 Itie Bible: ‘Ẹtop kpukpru editịmede esịt mbufo ẹdori [Abasi] ke idem, koro enye ekerede aban̄a mbufo.’​—1 Peter 5:7.

 Se Ọwọrọde: Abasi esinen̄ede akpan utọn̄ ke ini ọbọn̄de akam. (Psalm 55:22; 65:2) Sia Abasi ekerede aban̄a fi, Enye ekeme ndin̄wam fi ọdiọn̄ọ ke emenen̄ede ọsọn̄ urua.

 “Ndikpep mban̄a Jehovah ama an̄wam mi mfiak ntọn̄ọ n̄kop idem. Idahaemi mmekeme nditịn̄ nte etiede mi ke idem nnọ Jehovah ke akam. Enye etie nte ufan emi enen̄erede ọdiọn̄ọ nte etiede mi ke idem.”​—Ana, Belize.

 Itie Bible: ‘Jehovah . . . eyekpe ikpe eyenakpa ye mbon oro ẹfịkde, man owo eke otode ntanisọn̄ okûsịn owo ekededi ndịk aba ke idem.’​—Psalm 10:17, 18.

 Se Ọwọrọde: Abasi ayanam kpukpru ukwan̄ikpe etre, esịnede ndinam n̄kpọ ibak ibak ye iban.

 “Ndidiọn̄ọ ke Jehovah ọyọsọp anam n̄kpọ man kpukpru se iwọrọde iban ikpọ ye n̄kpri ẹtre, etie nte ndin̄wọn̄ mbịt mbịt mmọn̄ ke ini eyo ofiopde. Oro onyụn̄ anam esịt ana mi sụn̄.”​—Roberta, Mexico.

 Edieke oyomde ndidiọn̄ọ nte Bible ọnọde nnyịn idotenyịn, ntak emi ikpenịmde se Bible ọn̄wọn̄ọde, ye nte Mme Ntiense Jehovah ẹsidade Bible ẹdọn̄ mme owo esịt mfịn, edi edineme ikọ Abasi ye afo.

 Sio enye emi ẹkemede ndimịn̄.