Κεφάλαιο 6

Τα Θαύματα—Συνέβηκαν στ’ Αλήθεια;

Μια μέρα του 31 Κ.Χ., ο Ιησούς και οι μαθητές του ταξίδευαν για τη Ναΐν, μια πόλη της βόρειας Παλαιστίνης. Καθώς πλησίαζαν κοντά στην πύλη της πόλης, συνάντησαν μια νεκρική πομπή. Ο νεκρός ήταν ένας νεαρός. Η μητέρα του ήταν χήρα και αυτός ήταν ο μοναχογιός της, έτσι αυτή έμεινε τώρα ολομόναχη. Σύμφωνα με το υπόμνημα, ο Ιησούς «εσπλαγχνίσθη δι’ αυτήν και είπε προς αυτήν· Μη κλαίε· και πλησιάσας ήγγισε το νεκροκράββατον, οι δε βαστάζοντες εστάθησαν, και είπε· Νεανίσκε, προς σε λέγω, σηκώθητι. Και ανεκάθησεν ο νεκρός και ήρχισε να λαλή».—Λουκάς 7:11-15.

1. (Συμπεριλάβετε τον πρόλογο.) (α) Ποιο θαύμα πραγματοποίησε ο Ιησούς κοντά στην πόλη της Ναΐν; (β) Πόσο σημαντικά είναι τα θαύματα στην Αγία Γραφή, κι ωστόσο πιστεύουν όλοι οι άνθρωποι ότι συνέβηκαν στ’ αλήθεια;

ΑΥΤΗ είναι μια συγκινητική ιστορία, αλλά είναι αληθινή; Για πολλούς είναι δύσκολο να πιστέψουν ότι συνέβηκαν ποτέ στ’ αλήθεια τέτοια πράγματα. Παρ’ όλα αυτά, τα θαύματα είναι αναπόσπαστο μέρος του Βιβλικού υπομνήματος. Η πίστη στην Αγία Γραφή προϋποθέτει πίστη στο γεγονός ότι έγιναν θαύματα. Στην πραγματικότητα, ολόκληρο το πρότυπο της Βιβλικής αλήθειας στηρίζεται σ’ ένα πολύ σημαντικό θαύμα: την ανάσταση του Ιησού Χριστού.

Γιατί Μερικοί Δεν Πιστεύουν

2, 3. Ποιος είναι ένας τρόπος λογίκευσης που χρησιμοποίησε ο Σκωτσέζος φιλόσοφος Ντέιβιντ Χιουμ προσπαθώντας να αποδείξει ότι δεν συμβαίνουν θαύματα;

² Πιστεύετε εσείς στα θαύματα; Ή μήπως νομίζετε ότι σ’  αυτόν τον επιστημονικό αιώνα είναι παράλογο να πιστεύει κανείς στα θαύματα—δηλαδή, σε ασυνήθιστα γεγονότα που παρέχουν αποδείξεις υπερανθρώπινης παρέμβασης; Αν δεν πιστεύετε, δεν είστε ο πρώτος. Πριν από δυο αιώνες, ο Σκωτσέζος φιλόσοφος Ντέιβιντ Χιουμ είχε το ίδιο πρόβλημα. Πιθανόν οι λόγοι που έχετε για να μην πιστεύετε να είναι παρόμοιοι με τους δικούς του.

³ Οι αντιρρήσεις που είχε ο Χιουμ στην άποψη ότι γίνονται θαύματα περιλάμβαναν τρία εξέχοντα σημεία.¹ Πρώτα-πρώτα, γράφει: «Το θαύμα αποτελεί παραβίαση των νόμων της φύσης». Ο άνθρωπος στηρίζεται ανέκαθεν στους νόμους της φύσης. Γνωρίζει ότι ένα αντικείμενο θα πέσει αν αφεθεί ελεύθερο, ότι ο ήλιος θα ανατέλλει κάθε πρωί και θα δύει κάθε νύχτα, κ.ο.κ. Γνωρίζει ενστικτωδώς ότι τα γεγονότα θα λαβαίνουν πάντοτε χώρα σύμφωνα μ’ αυτά τα γνωστά πρότυπα. Δεν θα συμβεί ποτέ κάτι που δεν θα είναι σε αρμονία με τους φυσικούς νόμους. Αυτή η ‘απόδειξη’, πίστευε ο Χιουμ, «είναι τόσο πλήρης όσο οποιοδήποτε βασισμένο στην εμπειρία επιχείρημα για το ότι δεν είναι πιθανό να γίνονται θαύματα».

4, 5. Ποιοι είναι άλλοι δυο λόγοι τους οποίους πρόβαλε ο Ντέιβιντ Χιουμ για να απορρίψει την πιθανότητα να γίνονται θαύματα;

⁴ Ένα δεύτερο επιχείρημα που παρουσίασε αυτός είναι ότι οι άνθρωποι εξαπατιούνται εύκολα. Μερικοί θέλουν να πιστεύουν σε καταπληκτικά πράγματα και σε θαύματα, ιδιαίτερα όταν αυτά σχετίζονται με τη θρησκεία, και πολλά λεγόμενα θαύματα αποδείχτηκαν ψεύτικα. Ένα τρίτο επιχείρημα ήταν ότι συνήθως τα θαύματα καταγράφονται σε καιρούς άγνοιας. Όσο περισσότερο μορφώνονται οι άνθρωποι, τόσο λιγότερα θαύματα καταγράφονται. Όπως είπε ο Χιουμ: «Τέτοια αφύσικα γεγονότα δεν συμβαίνουν ποτέ στην εποχή μας». Έτσι, αυτός θεωρούσε αποδεδειγμένο το γεγονός ότι αυτά ποτέ δεν συνέβηκαν.

⁵ Μέχρι σήμερα, τα περισσότερα επιχειρήματα κατά των θαυμάτων ακολουθούν αυτές τις γενικές αρχές, έτσι ας εξετάσουμε μια-μια τις αντιρρήσεις του Χιουμ.

 Κατά των Νόμων της Φύσης;

6. Γιατί δεν είναι λογικό να υπάρχει αντίρρηση στην άποψη ότι γίνονται θαύματα με τη δικαιολογία ότι αυτά αποτελούν ‘παραβιάσεις των νόμων της φύσης’;

⁶ Τι θα λεχτεί για την αντίρρηση ότι τα θαύματα αποτελούν ‘παραβιάσεις των νόμων της φύσης’ και κατά συνέπεια δεν μπορούν να είναι αληθινά; Επιφανειακά, αυτό μπορεί να φαίνεται πειστικό· αλλά ας αναλύσουμε αυτό που λέει στην πραγματικότητα. Συνήθως, ως θαύμα μπορεί να οριστεί κάτι που γίνεται έξω από τα πλαίσια των συνηθισμένων νόμων της φύσης. * Είναι ένα τόσο απρόβλεπτο γεγονός που οι θεατές πείθονται ότι έχουν παραστεί μάρτυρες υπερανθρώπινης παρέμβασης. Επομένως, εκείνο που στην πραγματικότητα σημαίνει η αντίρρηση είναι: ‘Τα θαύματα είναι αδύνατο να συμβαίνουν εξαιτίας της θαυματουργικής τους φύσης!’ Γιατί να μην εξετάσουμε τις αποδείξεις πριν βιαστούμε να καταλήξουμε σ’ αυτό το συμπέρασμα;

7, 8. (α) Σχετικά με τους νόμους της φύσης όπως τους γνωρίζουμε, με ποιους τρόπους έχουν αποκτήσει οι επιστήμονες μεγαλύτερη ευρύτητα σκέψης στην άποψή τους για το τι είναι και τι δεν είναι δυνατό να γίνει; (β) Αν πιστεύουμε στον Θεό, τι θα πρέπει επίσης να πιστεύουμε ως προς την ικανότητα που έχει να κάνει ασυνήθιστα πράγματα;

⁷ Η αλήθεια είναι ότι οι μορφωμένοι άνθρωποι σήμερα είναι λιγότερο έτοιμοι απ’ ό,τι ο Ντέιβιντ Χιουμ για να εμμείνουν στο γεγονός ότι οι γνωστοί νόμοι της φύσης ισχύουν οπουδήποτε και πάντοτε. Οι επιστήμονες είναι πρόθυμοι να κάνουν υποθέσεις για το αν υπάρχουν στο σύμπαν πολλές επιπρόσθετες διαστάσεις, αντί των τριών γνωστών διαστάσεων του μήκους, πλάτους και ύψους.² Θεωριολογούν για το ότι υπάρχουν μαύρες τρύπες, τεράστια αστέρια που υφίστανται κατάρρευση ώσπου να γίνουν σχεδόν άπειρης πυκνότητας. Λέγεται ότι στην περιοχή τους  η διάρθρωση του διαστήματος είναι τόσο αλλοιωμένη που ακόμη κι ο χρόνος σταματάει.³ Οι επιστήμονες έχουν μάλιστα σκεφτεί για το αν θα μπορούσε ο χρόνος, κάτω από ορισμένες συνθήκες, να κυλήσει προς τα πίσω αντί προς τα εμπρός!⁴

⁸ Ο Στίβεν Ου. Χόκινγκ, Καθηγητής μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Κέμπριτζ, καθώς συζητούσε το πώς άρχισε το σύμπαν, είπε: «Στην κλασική γενική θεωρία της σχετικότητας . . . η αρχή του σύμπαντος πρέπει να είναι μια μοναδική περίπτωση άπειρης πυκνότητας και καμπυλότητας του χωροχρόνου. Κάτω από τέτοιες συνθήκες, όλοι οι γνωστοί νόμοι της φυσικής θα μπορούσαν να καταλυθούν».⁵ Έτσι, οι σύγχρονοι επιστήμονες διαφωνούν με την άποψη ότι επειδή κάτι βρίσκεται σε αντίθεση με τους συνήθεις νόμους της φύσης, δεν μπορεί ποτέ να συμβεί. Κάτω από ασυνήθιστες συνθήκες, μπορούν να συμβούν ασυνήθιστα πράγματα. Ασφαλώς, αν πιστεύουμε σ’ έναν παντοδύναμο Θεό, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι αυτός έχει τη δύναμη να κάνει να συμβούν ασυνήθιστα—θαυματουργικά—γεγονότα όταν αυτό εξυπηρετεί το σκοπό του.—Έξοδος 15:6-10· Ησαΐας 40:13, 15.

Τι θα Λεχτεί Για τα Ψεύτικα Θαύματα;

9. Αληθεύει ότι μερικά θαύματα είναι ψεύτικα; Εξηγήστε την απάντηση που δίνετε.

⁹ Κανένα λογικό άτομο δεν θα μπορούσε να αρνηθεί το γεγονός ότι υπάρχουν ψεύτικα θαύματα. Για παράδειγμα, μερικοί ισχυρίζονται ότι έχουν τη δύναμη να θεραπεύουν τους ασθενείς με θαυματουργικές θεραπείες μέσω πίστης. Ένας γιατρός, ο Ουίλιαμ Α. Νόλαν, το έβαλε σκοπό του να ερευνήσει αυτές τις θεραπείες. Παρακολούθησε από κοντά πολλές λεγόμενες θεραπείες που έκαναν τόσο οι ευαγγελικοί θεραπευτές μέσω πίστης στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και οι λεγόμενοι πνευματιστές-χειρουργοί στην Ασία. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Το μόνο που βρήκε ήταν παραδείγματα απογοήτευσης και απάτης.⁶

10. Μήπως πιστεύετε πως το γεγονός ότι μερικά θαύματα έχουν αποδειχτεί ψεύτικα δείχνει πως όλα τα θαύματα είναι απατηλά;

 ¹⁰ Μήπως αυτές οι απάτες σημαίνουν ότι δεν συνέβηκαν ποτέ γνήσια θαύματα; Όχι απαραίτητα. Μερικές φορές ακούμε ότι κυκλοφορούν πλαστά χαρτονομίσματα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα χρήματα είναι πλαστά. Μερικοί άρρωστοι δείχνουν μεγάλη εμπιστοσύνη σε κομπογιαννίτες, απατεώνες γιατρούς, και δίνουν σ’ αυτούς πολλά χρήματα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι γιατροί είναι απατεώνες. Μερικοί καλλιτέχνες έχουν γίνει επιδέξιοι στο να πλαστογραφούν πίνακες «μεγάλων ζωγράφων». Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι πίνακες είναι απομιμήσεις. Ούτε το γεγονός ότι μερικά λεγόμενα θαύματα είναι ολοφάνερα απάτες σημαίνει ότι δεν μπορούν να συμβούν ποτέ γνήσια θαύματα.

‘Δεν Συμβαίνουν Θαύματα Σήμερα’

11. Ποια ήταν η τρίτη αντίρρηση που είχε ο Ντέιβιντ Χιουμ σε ό,τι αφορά τα θαύματα;

¹¹ Η τρίτη αντίρρηση συνοψίστηκε με τα λόγια: «Τέτοια αφύσικα γεγονότα δεν συμβαίνουν ποτέ στην εποχή μας». Ο Χιουμ ποτέ δεν είχε δει κάποιο θαύμα, έτσι αρνήθηκε να πιστέψει ότι θα μπορούσαν να συμβούν θαύματα. Ωστόσο, αυτό το είδος λογίκευσης είναι ασυνεπές. Κάθε σκεπτόμενο άτομο οφείλει να ομολογήσει ότι, πριν από την εποχή του Σκωτσέζου φιλόσοφου, συνέβηκαν «αφύσικα γεγονότα» τα οποία δεν επαναλήφθηκαν στη διάρκεια της ζωής του. Τι είδους γεγονότα;

12. Ποια θαυμάσια γεγονότα συνέβηκαν στο παρελθόν που δεν μπορούν να εξηγηθούν μέσω των νόμων της φύσης που ισχύουν σήμερα;

 ¹² Πρώτα-πρώτα, άρχισε η ζωή στη γη. Κατόπιν, ορισμένες μορφές ζωής προικίστηκαν με συνειδητότητα. Τελικά, εμφανίστηκε ο άνθρωπος, προικισμένος με σοφία, φαντασία, την ικανότητα να αγαπάει και τη φυσική λειτουργία της συνείδησης. Κανένας επιστήμονας δεν μπορεί να εξηγήσει, με βάση τους νόμους της φύσης που ισχύουν σήμερα, το πώς συνέβηκαν τέτοια ασυνήθιστα πράγματα. Εντούτοις έχουμε ζωντανές αποδείξεις ότι αυτά συνέβηκαν.

13, 14. Ποια πράγματα που θα φαίνονταν θαυματουργικά στον Ντέιβιντ Χιουμ είναι κοινά σήμερα;

¹³ Και τι θα λεχτεί για τα «αφύσικα γεγονότα» που συνέβηκαν από την εποχή του Ντέιβιντ Χιουμ κι έπειτα; Υποθέστε ότι είχαμε τη δυνατότητα να ταξιδέψουμε πίσω στο χρόνο και να του πούμε για το σημερινό κόσμο. Φανταστείτε να προσπαθείτε να εξηγήσετε ότι κάποιος επιχειρηματίας από το Αμβούργο μπορεί να μιλήσει σε κάποιον που βρίσκεται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά στο Τόκιο χωρίς καν να υψώσει τη φωνή του· ότι ένας ποδοσφαιρικός αγώνας που γίνεται στην Ισπανία μπορεί να προβληθεί σ’ ολόκληρη τη γη την ώρα ακριβώς που παίζεται· ότι σκάφη πολύ μεγαλύτερα από τα υπερωκεάνια της εποχής του Χιουμ μπορούν να ανυψωθούν από την επιφάνεια της γης και να μεταφέρουν 500 ανθρώπους διαμέσου του αέρα επί χιλιάδες χιλιόμετρα σε μερικές ώρες. Μπορείτε να φανταστείτε την αντίδρασή του; ‘Αδύνατον! Τέτοια αφύσικα γεγονότα ποτέ δεν συμβαίνουν στην εποχή μας!’

¹⁴ Εντούτοις τέτοια ‘αφύσικα’ φαινόμενα συμβαίνουν πράγματι στη δική μας εποχή. Γιατί; Επειδή ο άνθρωπος, χρησιμοποιώντας επιστημονικές αρχές για τις οποίες δεν είχε καμιά ιδέα ο Χιουμ, έμαθε να κατασκευάζει τηλέφωνα, τηλεοράσεις και αεροπλάνα. Είναι, λοιπόν, τόσο δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ο Θεός θα μπορούσε κατά καιρούς στο παρελθόν, με τρόπους που δεν μπορούμε ακόμη να καταλάβουμε,  να επιτελέσει πράγματα που είναι θαυματουργικά για εμάς;

Πώς Μπορούμε να Γνωρίζουμε;

15, 16. Αν πράγματι συνέβηκαν θαύματα, ποιος είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο θα μπορούσαμε να μάθουμε γι’ αυτά; Εξηγήστε με παράδειγμα την απάντηση που δίνετε.

¹⁵ Ασφαλώς, το να λέει κανείς ότι θα μπορούσαν να έχουν συμβεί θαύματα δεν σημαίνει ότι αυτά συνέβηκαν. Πώς μπορούμε να γνωρίζουμε, σ’ αυτόν τον 20ό αιώνα, αν ο Θεός επιτέλεσε ή όχι γνήσια θαύματα στους Βιβλικούς χρόνους μέσω των δούλων του στη γη; Τι είδους αποδείξεις θα αναμένατε γι’ αυτά τα πράγματα; Φανταστείτε κάποιον άνθρωπο από μια πρωτόγονη φυλή, ο οποίος φεύγει από το σπίτι του στη ζούγκλα για να επισκεφτεί μια μεγάλη πόλη. Όταν επιστρέφει, πώς μπορεί να περιγράψει στο λαό του τα θαύματα του πολιτισμού; Αυτός δεν μπορεί να εξηγήσει πώς λειτουργεί ένα αυτοκίνητο ούτε γιατί ακούγεται μουσική από ένα φορητό ραδιόφωνο. Δεν μπορεί να κατασκευάσει ένα κομπιούτερ για να αποδείξει ότι υπάρχει κάτι τέτοιο. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να πει τα όσα έχει δει.

¹⁶ Εμείς βρισκόμαστε στην ίδια θέση μ’ εκείνη που βρίσκονται τα άλλα μέλη της φυλής εκείνου του ανθρώπου. Αν πράγματι ο Θεός έχει επιτελέσει θαύματα, ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορούμε να μάθουμε γι’ αυτά είναι από αυτόπτες μάρτυρες. Οι αυτόπτες μάρτυρες δεν μπορούν να εξηγήσουν πώς συνέβηκαν τα θαύματα ούτε μπορούν να τα επαναλάβουν. Αυτοί μπορούν απλώς να μας πουν όσα είδαν. Προφανώς, οι αυτόπτες μάρτυρες μπορούν να  εξαπατηθούν. Είναι εύκολο επίσης να υπερβάλουν και να παραπλανήσουν. Αν, λοιπόν, πρόκειται να πιστέψουμε τη μαρτυρία που δίνουν, πρέπει να ξέρουμε ότι αυτοί οι αυτόπτες μάρτυρες είναι φιλαλήθεις, ότι είναι πολύ αξιόπιστοι και ότι έχουν αποδείξει πως τα ελατήριά τους είναι καλά.

Το Πιο Καλά Τεκμηριωμένο Θαύμα

17. (α) Ποιο είναι το πιο καλά τεκμηριωμένο θαύμα της Αγίας Γραφής; (β) Ποιες ήταν οι περιστάσεις που οδήγησαν στο θάνατο του Ιησού;

¹⁷ Το πιο καλά τεκμηριωμένο θαύμα της Αγίας Γραφής είναι η ανάσταση του Ιησού Χριστού, έτσι γιατί να μην τη χρησιμοποιήσουμε, ας πούμε, σαν αντιπροσωπευτική περίπτωση. Πρώτα-πρώτα, αναλογιστείτε τα γεγονότα που καταγράφτηκαν: Ο Ιησούς συνελήφθηκε το βράδυ της 14ης Νισάν—που ήταν νύχτα Πέμπτης με το σημερινό τρόπο υπολογισμού της εβδομάδας. * Εμφανίστηκε μπροστά στους ηγέτες των Ιουδαίων, οι οποίοι τον κατηγόρησαν για βλασφημία και αποφάσισαν ότι έπρεπε να πεθάνει. Οι Ιουδαίοι ηγέτες οδήγησαν τον Ιησού μπροστά στο Ρωμαίο κυβερνήτη Πόντιο Πιλάτο, ο οποίος υπέκυψε στην πίεση που του άσκησαν και τον παρέδωσε για εκτέλεση. Νωρίς το απόγευμα της Παρασκευής—που ήταν ακόμη 14 Νισάν σύμφωνα με το ιουδαϊκό ημερολόγιο—τον κάρφωσαν σ’ έναν πάσσαλο βασανισμού και σε λίγες ώρες πέθανε.—Μάρκος 14:43-65· 15:1-39.

18. Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, πώς άρχισε να κυκλοφορεί η είδηση για την ανάσταση του Ιησού;

 ¹⁸ Αφού ένας Ρωμαίος στρατιώτης διαπέρασε το πλευρό του Ιησού με μια λόγχη για να βεβαιωθεί ότι είχε πεθάνει πραγματικά, το σώμα του Ιησού θάφτηκε σ’ έναν καινούριο τάφο. Την άλλη μέρα, 15 Νισάν (Παρασκευή/Σάββατο), ήταν ιουδαϊκό Σάββατο. Αλλά το πρωί της 16ης Νισάν—Κυριακή πρωί—μερικοί μαθητές πήγαν στον τάφο και τον βρήκαν άδειο. Σύντομα, άρχισαν να κυκλοφορούν ιστορίες ότι κάποιοι είχαν δει τον Ιησού ζωντανό. Η αρχική αντίδραση σ’ αυτές τις ιστορίες ήταν ακριβώς αυτή που θα ήταν και σήμερα—δυσπιστία. Ακόμη και οι απόστολοι αρνήθηκαν να πιστέψουν. Αλλά όταν είδαν οι ίδιοι τον Ιησού ζωντανό, δεν είχαν άλλη εκλογή παρά να δεχτούν το γεγονός ότι είχε πράγματι αναστηθεί από τους νεκρούς.—Ιωάννης 19:31–20:29· Λουκάς 24:11.

Ο Άδειος Τάφος

19-21. (α) Σύμφωνα με τον Ιουστίνο το Μάρτυρα, πώς αντέκρουσαν οι Ιουδαίοι το κήρυγμα που έκαναν οι Χριστιανοί για την ανάσταση του Ιησού; (β) Ποιο πράγμα μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι αλήθευε σχετικά με τον τάφο του Ιησού στις 16 Νισάν;

¹⁹ Είχε αναστηθεί ο Ιησούς ή μήπως είναι όλα αυτά απλώς κάποια πλαστή ιστορία; Ένα πράγμα που πιθανότατα θα είχαν ρωτήσει οι άνθρωποι τότε είναι: Βρίσκεται ακόμη το σώμα του Ιησού στον τάφο του; Οι ακόλουθοι του Ιησού θα αντιμετώπιζαν ένα τεράστιο εμπόδιο αν οι αντίπαλοί τους, ως απόδειξη του ότι δεν είχε αναστηθεί, μπορούσαν να καταδείξουν ότι το ίδιο του το πτώμα βρισκόταν ακόμη στον τόπο της ταφής του. Ωστόσο, δεν υπάρχει κάτι που να λέει ότι μπόρεσαν να το κάνουν αυτό. Μάλλον, σύμφωνα με την Αγία Γραφή, αυτοί έδωσαν χρήματα στους στρατιώτες στους οποίους είχε ανατεθεί η φρούρηση του τάφου και τους είπαν: «Είπατε ότι οι μαθηταί αυτού ελθόντες δια νυκτός έκλεψαν αυτόν, ενώ ημείς εκοιμώμεθα». (Ματθαίος 28:11-13) Έχουμε επίσης και αποδείξεις εκτός της Αγίας Γραφής για το γεγονός ότι οι Ιουδαίοι ηγέτες ενήργησαν μ’ αυτόν τον τρόπο.

 ²⁰ Έναν αιώνα περίπου μετά το θάνατο του Ιησού, ο Ιουστίνος ο Μάρτυρας έγραψε ένα έργο που ονομαζόταν Διάλογος προς Τρύφωνα. Σ’ αυτό, έλεγε: «Εσείς [οι Ιουδαίοι] έχετε στείλει σ’ όλο τον κόσμο άντρες που τους έχετε διαλέξει και χειροτονήσει για να διακηρύξουν ότι μια άθεη και παράνομη αίρεση έχει ξεπηδήσει από κάποιον Ιησού, ένα Γαλιλαίο απατεώνα, τον οποίο εμείς τον σταυρώσαμε, αλλά οι μαθητές του τον έκλεψαν τη νύχτα από τον τάφο, όπου βρισκόταν».⁷

²¹ Ο Τρύφωνας όμως ήταν Ιουδαίος, και ο Διάλογος προς Τρύφωνα γράφτηκε για να υπερασπίσει τη Χριστιανοσύνη κατά του Ιουδαϊσμού. Επομένως, είναι απίθανο να έλεγε ο Ιουστίνος ο Μάρτυρας τα όσα είπε—ότι οι Ιουδαίοι κατηγορούσαν τους Χριστιανούς πως έκλεψαν το σώμα του Ιησού από τον τάφο—αν οι Ιουδαίοι δεν είχαν προβάλει μια τέτοια κατηγορία. Διαφορετικά, θα άφηνε τον εαυτό του εκτεθειμένο στην κατηγορία ότι έλεγε ψέματα, μια κατηγορία που μπορούσε εύκολα να επαληθευτεί. Ο Ιουστίνος ο Μάρτυρας θα το έλεγε αυτό μόνο αν οι Ιουδαίοι είχαν στείλει στην πραγματικότητα τέτοιους αγγελιαφόρους. Και θα το είχαν κάνει αυτό μόνο αν ο τάφος ήταν πράγματι άδειος στις 16 Νισάν του 33 Κ.Χ., καθώς και αν δεν μπορούσαν να υποστηρίξουν ότι το σώμα του Ιησού βρισκόταν στον τάφο ως απόδειξη του ότι δεν είχε αναστηθεί. Αφού λοιπόν ο τάφος ήταν άδειος, τι είχε συμβεί; Μήπως έκλεψαν το σώμα οι μαθητές; Ή μήπως απομακρύνθηκε αυτό θαυματουργικά ως απόδειξη του ότι είχε πράγματι αναστηθεί ο Ιησούς;

Το Συμπέρασμα του Γιατρού Λουκά

22, 23. Ποιος ήταν ένας μορφωμένος άντρας του πρώτου αιώνα που διερεύνησε την ανάσταση του Ιησού, και ποιες πηγές πληροφοριών ήταν διαθέσιμες σ’ αυτόν;

²² Ένας πολύ μορφωμένος άντρας του πρώτου αιώνα, που εξέτασε προσεκτικά τις αποδείξεις, ήταν ο Λουκάς, ο οποίος ήταν γιατρός. (Κολοσσαείς 4:14) Ο Λουκάς έγραψε δυο βιβλία που τώρα αποτελούν μέρος της Αγίας Γραφής: το ένα ήταν Ευαγγέλιο, δηλαδή ιστορία της διακονίας του  Ιησού, και το άλλο, που ονομάζεται Πράξεις των Αποστόλων, ήταν η ιστορία της διάδοσης της Χριστιανοσύνης στα χρόνια που επακολούθησαν μετά το θάνατο του Ιησού.

²³ Στην εισαγωγή του Ευαγγελίου του, ο Λουκάς αναφέρεται σε πολλές αποδείξεις που ήταν διαθέσιμες σ’ αυτόν, αλλά οι οποίες δεν είναι πια διαθέσιμες σ’ εμάς. Μιλάει για τα έγγραφα σχετικά με τη ζωή του Ιησού τα οποία συμβουλεύτηκε. Γράφει επίσης ότι μίλησε με άτομα που ήταν αυτόπτες μάρτυρες της ζωής, του θανάτου και της ανάστασης του Ιησού. Στη συνέχεια, λέει: «Διηρεύνησα πάντα εξ αρχής ακριβώς [εξιχνίασα όλα τα πράγματα από την αρχή με ακρίβεια, ΜΝΚ]». (Λουκάς 1:1-3) Προφανώς, η έρευνα που έκανε ο Λουκάς ήταν εξονυχιστική. Ήταν αυτός καλός ιστορικός;

24, 25. Πώς θεωρούν πολλοί τα προσόντα που είχε ο Λουκάς ως ιστορικός;

²⁴ Πολλοί έχουν επιβεβαιώσει ότι ήταν. Το 1913, ο Σερ Ουίλιαμ Ράμσεϊ, σε μια διάλεξη, έκανε σχόλια σχετικά με την ιστορικότητα των έργων του Λουκά. Σε ποιο συμπέρασμα κατέληξε; «Ο Λουκάς είναι ιστορικός πρώτης τάξης· όχι μόνο κάνει δηλώσεις για τα γεγονότα οι οποίες είναι αξιόπιστες, αλλά και τον διακρίνουν οι ιδιότητες του πραγματικού ιστορικού».⁸ Πιο πρόσφατοι ερευνητές έχουν καταλήξει στο ίδιο συμπέρασμα. Το The Living Word Commentary (Σχολιολόγιο του Ζωντανού Λόγου), στον πρόλογο που κάνει για τους τόμους του σχετικά με τον Λουκά, λέει: «Ο Λουκάς ήταν και ιστορικός (και μάλιστα ακριβής) και θεολόγος».

²⁵ Ο Δρ Ντέιβιντ Γκούντινγκ, πρώην καθηγητής της ελληνικής γλώσσας της Παλαιάς Διαθήκης στη Βόρεια  Ιρλανδία, δηλώνει ότι ο Λουκάς ήταν «ένας αρχαίος ιστορικός σύμφωνα με τα πρότυπα των ιστορικών της Παλαιάς Διαθήκης και σύμφωνα με τα πρότυπα του Θουκυδίδη [ενός από τους πιο αξιόλογους ιστορικούς του αρχαίου κόσμου]. Όπως εκείνοι έτσι κι αυτός θα πρέπει να είχε καταβάλει μεγάλο κόπο για να ερευνήσει τις πηγές του, για να διαλέξει την ύλη του και για να ταξινομήσει αυτή την ύλη. . . . Ο Θουκυδίδης συνδύασε αυτή τη μέθοδο με το πάθος για ιστορική ακρίβεια: δεν υπάρχει λόγος να σκεφτεί κανείς ότι ο Λουκάς έκανε λιγότερα».⁹

26. (α) Σε ποιο συμπέρασμα κατέληξε ο Λουκάς σχετικά με την ανάσταση του Ιησού; (β) Τι μπορεί να τον ενίσχυσε για να βγάλει αυτό το συμπέρασμα;

²⁶ Σε ποιο συμπέρασμα κατέληξε αυτός ο άντρας που είχε τόσο πολλά προσόντα, σχετικά με το γιατί ήταν άδειος ο τάφος του Ιησού στις 16 Νισάν; Τόσο στο Ευαγγέλιό του όσο και στο βιβλίο των Πράξεων, ο Λουκάς αναφέρει ως γεγονός το ότι ο Ιησούς αναστήθηκε από τους νεκρούς. (Λουκάς 24:1-52· Πράξεις 1:3) Δεν είχε καμιά απολύτως αμφιβολία σχετικά μ’ αυτό. Πιθανόν οι προσωπικές του εμπειρίες να ενίσχυσαν την πίστη του στο θαύμα της ανάστασης. Μολονότι αυτός προφανώς δεν ήταν αυτόπτης μάρτυρας της ανάστασης, αναφέρει ότι ήταν μάρτυρας σε θαύματα που πραγματοποίησε ο απόστολος Παύλος.—Πράξεις 20:7-12· 28:8, 9.

Είδαν τον Αναστημένο Ιησού

27. Ποιοι είναι μερικοί που ισχυρίστηκαν ότι είδαν τον αναστημένο Ιησού;

²⁷ Δυο από τα Ευαγγέλια αποδίδονται κατά παράδοση σε άντρες που γνώρισαν τον Ιησού, που τον είδαν να πεθαίνει και που ισχυρίστηκαν ότι πράγματι τον είδαν μετά την ανάστασή του. Αυτοί είναι ο απόστολος Ματθαίος, ο πρώην τελώνης, και ο Ιωάννης, ο αγαπημένος απόστολος του Ιησού. Ένας άλλος Βιβλικός συγγραφέας, ο απόστολος Παύλος, ισχυρίστηκε κι αυτός ότι είδε τον αναστημένο Χριστό. Επιπλέον, ο Παύλος αναφέρει ονομαστικά κι άλλα άτομα που είδαν τον Ιησού ζωντανό μετά το θάνατό του, και λέει  ότι ο Ιησούς εμφανίστηκε μια φορά σε «πεντακοσίους και επέκεινα αδελφούς».—1 Κορινθίους 15:3-8.

28. Ποια επίδραση είχε η ανάσταση του Ιησού στον Πέτρο;

²⁸ Ένα άτομο που μνημονεύει ο Παύλος ως αυτόπτη μάρτυρα, είναι ο Ιάκωβος, ο ετεροθαλής σαρκικός αδελφός του Ιησού, ο οποίος πρέπει να γνώριζε τον Ιησού από παιδική ηλικία. Ένας άλλος είναι ο απόστολος Πέτρος· ο ιστορικός Λουκάς αναφέρει γι’ αυτόν ότι έδωσε άφοβη μαρτυρία σχετικά με την ανάσταση του Ιησού λίγες μόνο εβδομάδες μετά το θάνατο του Ιησού. (Πράξεις 2:23, 24) Δυο επιστολές της Αγίας Γραφής αποδίδονται κατά παράδοση στον Πέτρο, και στην πρώτη από αυτές ο Πέτρος δείχνει ότι η πίστη που είχε στην ανάσταση του Ιησού εξακολουθούσε να είναι ένα ισχυρό κίνητρο μολονότι είχαν περάσει αρκετά χρόνια από εκείνο το γεγονός. Έγραψε: «Ευλογητός ο Θεός και Πατήρ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, όστις κατά το πολύ έλεος αυτού ανεγέννησεν ημάς εις ελπίδα ζώσαν δια της αναστάσεως του Ιησού Χριστού εκ νεκρών».—1 Πέτρου 1:3.

29. Αν και δεν μπορούμε να μιλήσουμε με αυτόπτες μάρτυρες της ανάστασης, ποιες εντυπωσιακές αποδείξεις είναι ωστόσο διαθέσιμες σ’ εμάς;

²⁹ Επομένως, όπως ακριβώς ο Λουκάς μπορούσε να μιλήσει με άτομα τα οποία ισχυρίστηκαν ότι είδαν και μίλησαν με τον Ιησού μετά το θάνατό του, εμείς μπορούμε να διαβάσουμε αυτά που έγραψαν μερικοί από αυτούς. Και μπορούμε να κρίνουμε μόνοι μας αν εξαπατήθηκαν εκείνα τα άτομα, αν προσπαθούσαν να μας εξαπατήσουν ή αν είδαν στην πραγματικότητα τον αναστημένο Χριστό. Ειλικρινά, είναι εντελώς αδύνατο να είχαν εξαπατηθεί. Πολλοί από αυτούς ήταν στενοί φίλοι του Ιησού μέχρι το θάνατό του. Μερικοί από αυτούς ήταν μάρτυρες της αγωνίας που υπέφερε στον πάσσαλο του βασανισμού. Είδαν το αίμα και το νερό να ρέει από το τραύμα που του προκάλεσε ο στρατιώτης με τη λόγχη. Ο στρατιώτης γνώριζε, όπως γνώριζαν κι αυτοί, ότι ο Ιησούς ήταν αδιαμφισβήτητα νεκρός. Αργότερα, όπως λένε, είδαν τον Ιησού ζωντανό και μάλιστα  μίλησαν μαζί του. Όχι, ήταν αδύνατο να είχαν εξαπατηθεί. Μήπως, λοιπόν, προσπαθούσαν να μας εξαπατήσουν λέγοντας ότι ο Ιησούς αναστήθηκε;—Ιωάννης 19:32-35· 21:4, 15-24.

30. Γιατί είναι αδύνατο να έλεγαν ψέματα οι πρώτοι αυτόπτες μάρτυρες της ανάστασης του Ιησού;

³⁰ Για να απαντήσουμε σ’ αυτό, θα πρέπει απλώς να ρωτήσουμε τον εαυτό μας: Πίστευαν οι ίδιοι αυτά που έλεγαν; Ναι, χωρίς καμιά αμφιβολία. Για τους Χριστιανούς, περιλαμβανομένων κι εκείνων που ισχυρίστηκαν ότι ήταν αυτόπτες μάρτυρες, η ανάσταση του Ιησού ήταν η βάση της πίστης τους. Ο απόστολος Παύλος είπε: «Αν ο Χριστός δεν ανέστη, μάταιον άρα είναι το κήρυγμα ημών, ματαία δε και η πίστις σας [μας, ΜΝΚ] . . . εάν ο Χριστός δεν ανέστη, ματαία η πίστις σας». (1 Κορινθίους 15:14, 17) Μήπως αυτά ακούγονται σαν τα λόγια ενός ανθρώπου που λέει ψέματα όταν αναφέρει ότι είδε τον αναστημένο Χριστό;

31, 32. Ποιες θυσίες έκαναν οι πρώτοι Χριστιανοί, και γιατί αποτελεί αυτό ισχυρή απόδειξη για το ότι αυτοί οι Χριστιανοί έλεγαν την αλήθεια όταν είπαν ότι ο Ιησούς αναστήθηκε;

³¹ Αναλογιστείτε τι σήμαινε να είναι κανείς Χριστιανός εκείνον τον καιρό. Δεν υπήρχε κανένα όφελος από πλευράς γοήτρου, δύναμης ή πλούτου. Απεναντίας μάλιστα. Πολλοί από τους πρώτους Χριστιανούς ‘δέχτηκαν μετά χαράς την αρπαγή των υπαρχόντων τους’ για χάρη της πίστης τους. (Εβραίους 10:34) Η Χριστιανοσύνη απαιτούσε μια ζωή θυσίας και διωγμού που σε πολλές περιπτώσεις κατέληγε σε επονείδιστο και επώδυνο μαρτυρικό θάνατο.

³² Μερικοί Χριστιανοί προέρχονταν από πλούσιες οικογένειες, όπως ο απόστολος Ιωάννης, του οποίου ο πατέρας προφανώς είχε μια ανθηρή επιχείρηση αλιείας στη Γαλιλαία. Πολλοί είχαν καλές προοπτικές, όπως λόγου χάρη ο Παύλος, ο οποίος, όταν δέχτηκε τη Χριστιανοσύνη, υπήρξε μαθητής του πασίγνωστου ραβίνου Γαμαλιήλ και είχε αρχίσει να διαπρέπει στα μάτια των Ιουδαίων αρχόντων. (Πράξεις 9:1, 2· 22:3· Γαλάτας 1:14) Εντούτοις, όλοι  έστρεψαν τα νώτα τους σ’ όσα πρόσφερε αυτός ο κόσμος προκειμένου να διαδώσουν ένα άγγελμα το οποίο στηριζόταν στο γεγονός ότι ο Ιησούς αναστήθηκε από τους νεκρούς. (Κολοσσαείς 1:23, 28) Γιατί να κάνουν τέτοιες θυσίες και να υποφέρουν για κάποιο σκοπό που γνώριζαν ότι στηριζόταν σ’ ένα ψέμα; Η απάντηση είναι ότι δεν θα το έκαναν αυτό. Αυτοί ήταν πρόθυμοι να υποφέρουν και να πεθάνουν για κάποιο σκοπό που γνώριζαν ότι ήταν θεμελιωμένος στην αλήθεια.

Τα Θαύματα Συμβαίνουν Στ’ Αλήθεια

33, 34. Αφού η ανάσταση συνέβηκε στ’ αλήθεια, τι μπορούμε να πούμε για τα άλλα θαύματα της Αγίας Γραφής;

³³ Πράγματι, οι αποδείξεις από μάρτυρες είναι απόλυτα πειστικές. Ο Ιησούς αναστήθηκε αληθινά από τους νεκρούς στις 16 Νισάν του 33 Κ.Χ. Και αφού έγινε εκείνη η ανάσταση, όλα τα άλλα θαύματα της Αγίας Γραφής είναι δυνατό να συνέβηκαν—θαύματα για τα οποία έχουμε επίσης βάσιμες μαρτυρίες από αυτόπτες μάρτυρες. Η ίδια Δύναμη η οποία ανέστησε τον Ιησού από τους νεκρούς έδωσε επίσης την ικανότητα στον Ιησού να αναστήσει το γιο της χήρας από τη Ναΐν. Αυτός έδωσε επίσης τη δύναμη στον Ιησού για να εκτελέσει και τα μικρότερα—αλλά εξίσου καταπληκτικά—θαύματα που είχαν σχέση με θεραπείες. Αυτός βρισκόταν πίσω από τη θαυματουργική διατροφή του πλήθους, και Αυτός έδωσε επίσης την ικανότητα στον Ιησού να περπατήσει πάνω στο νερό.—Λουκάς 7:11-15· Ματθαίος 11:4-6· 14:14-21, 23-31.

³⁴ Επομένως, το γεγονός ότι η Αγία Γραφή μιλάει για θαύματα δεν είναι λόγος για να αμφισβητεί κανείς την αληθινότητά της. Μάλλον, το γεγονός ότι συνέβηκαν θαύματα στους Βιβλικούς χρόνους αποτελεί ισχυρή απόδειξη για το ότι η Αγία Γραφή είναι πράγματι ο Λόγος του Θεού. Αλλά υπάρχει και άλλη μια κατηγορία που στρέφεται κατά της Αγίας Γραφής. Πολλοί λένε ότι αυτή φάσκει και αντιφάσκει και συνεπώς δεν μπορεί να είναι Λόγος Θεού. Αληθεύει αυτό;

[Υποσημειώσεις]

[Ερωτήσεις Μελέτης]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 81]

Οι εχθροί της Χριστιανοσύνης είπαν ότι οι μαθητές έκλεψαν το σώμα του Ιησού. Αν έτσι είχαν τα πράγματα, γιατί να ήταν πρόθυμοι οι Χριστιανοί να πεθάνουν για μια πίστη που στηριζόταν στην ανάστασή του;

 [Πλαίσιο στη σελίδα 85]

Γιατί Δεν Γίνονται Θαύματα Σήμερα;

Μερικές φορές εγείρεται το ερώτημα: ‘Γιατί δεν γίνονται θαύματα σήμερα σαν κι αυτά που αναφέρονται στην Αγία Γραφή;’ Η απάντηση είναι ότι τα θαύματα εξυπηρέτησαν τότε το σκοπό τους, αλλά σήμερα ο Θεός αναμένει από εμάς να ζούμε μέσω πίστης.—Αββακούμ 2:2-4· Εβραίους 10:37-39.

Την εποχή του Μωυσή, έγιναν θαύματα για να επιβεβαιώσουν την ταυτότητα του Μωυσή. Αυτά έδειξαν ότι τον χρησιμοποιούσε ο Ιεχωβά, καθώς και ότι η διαθήκη του Νόμου είχε πραγματικά θεϊκή προέλευση και ότι οι Ισραηλίτες θα ήταν από τότε και στο εξής ο εκλεκτός λαός του Θεού.—Έξοδος 4:1-9, 30, 31· Δευτερονόμιον 4:33, 34.

Τον πρώτο αιώνα, τα θαύματα βοήθησαν να επιβεβαιωθεί η ταυτότητα του Ιησού και, μετά από αυτόν, της νεοσύστατης Χριστιανικής εκκλησίας. Βοήθησαν να αποδειχτεί το γεγονός ότι ο Ιησούς ήταν ο υποσχεμένος Μεσσίας, ότι μετά το θάνατό του η Χριστιανική εκκλησία αντικατέστησε το σαρκικό Ισραήλ ως ιδιαίτερο λαό του Θεού και κατά συνέπεια ότι ο Νόμος του Μωυσή δεν ήταν πια δεσμευτικός.—Πράξεις 19:11-20· Εβραίους 2:3, 4.

Μετά την εποχή των αποστόλων, ο καιρός που γίνονταν θαύματα πέρασε. Ο απόστολος Παύλος εξήγησε: «Είτε προφητείαι είναι, θέλουσι καταργηθή· είτε γλώσσαι, θέλουσι παύσει· είτε γνώσις, θέλει καταργηθή. Διότι κατά μέρος γινώσκομεν και κατά μέρος προφητεύομεν· όταν όμως έλθη το τέλειον [αυτό που είναι ολόκληρο, ΜΝΚ], τότε το κατά μέρος θέλει καταργηθή».—1 Κορινθίους 13:8-10.

Σήμερα, έχουμε ολόκληρη την Αγία Γραφή, η οποία περιλαμβάνει όλες τις αποκαλύψεις και τις συμβουλές του Θεού. Έχουμε την εκπλήρωση των προφητειών και έχουμε αυξημένη κατανόηση των σκοπών του Θεού. Επομένως, δεν υπάρχει πια ανάγκη να γίνονται θαύματα. Παρ’ όλα αυτά, το ίδιο πνεύμα του Θεού, το οποίο κατέστησε δυνατή την πραγματοποίηση θαυμάτων, εξακολουθεί να υπάρχει και να παράγει αποτελέσματα που παρέχουν εξίσου ισχυρές αποδείξεις θεϊκής δύναμης. Περισσότερα σχετικά μ’ αυτό θα δούμε σ’ ένα μελλοντικό κεφάλαιο.

[Εικόνα στη σελίδα 75]

Πολλοί θεωρούν την αξιοπιστία των νόμων της φύσης, όπως λόγου χάρη το γεγονός ότι ο ήλιος ανατέλλει κάθε πρωί, ως απόδειξη για το ότι δεν μπορούν να συμβούν θαύματα

[Εικόνα στη σελίδα 77]

Η δημιουργία της γης ως κατοικίας για τα ζωντανά πράγματα ήταν ένα ‘αφύσικο γεγονός’ που συνέβηκε μόνο μια φορά

[Εικόνες στη σελίδα 78]

Πώς θα εξηγούσατε τα επιτεύγματα της σύγχρονης επιστήμης σε κάποιον που έζησε πριν από 200 χρόνια;