Κεφάλαιο Οχτώ

Ο Δημιουργός Αποκαλύπτει τον Εαυτό Του—Προς Όφελός Μας!

ΜΕΣΑ σε βροντές και αστραπές, περίπου τρία εκατομμύρια άνθρωποι στέκονταν στους πρόποδες ενός ψηλού βουνού στη Χερσόνησο του Σινά. Σύννεφα είχαν τυλίξει το Όρος Σινά και το έδαφος σειόταν. Υπό τέτοιες αξιομνημόνευτες συνθήκες, ο Μωυσής εισήγαγε τον αρχαίο Ισραήλ σε μια επίσημη σχέση με τον Δημιουργό του ουρανού και της γης.—Έξοδος, κεφάλαιο 19· Ησαΐας 45:18.

Αλλά γιατί να αποκαλύψει ο Δημιουργός του σύμπαντος τον εαυτό του με ειδικό τρόπο σε ένα συγκεκριμένο έθνος, το οποίο ήταν μάλιστα συγκριτικά μικρό; Ο Μωυσής έδωσε την ακόλουθη εξήγηση: «Επειδή ο Ιεχωβά σάς αγάπησε και επειδή τηρεί την ένορκη δήλωση που είχε ορκιστεί στους προπάτορές σας».—Δευτερονόμιο 7:6-8.

Αυτή η δήλωση αποκαλύπτει ότι η Αγία Γραφή δεν αρκείται σε μερικά γεγονότα σχετικά με την προέλευση του σύμπαντος και της ζωής στη γη, αλλά μας δίνει πολύ περισσότερες πληροφορίες. Λέει πολλά πράγματα για την πολιτεία του Δημιουργού με τους ανθρώπους—στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον. Η Αγία Γραφή έχει μελετηθεί και έχει κυκλοφορήσει περισσότερο από κάθε άλλο βιβλίο σε όλο τον κόσμο· έτσι λοιπόν, όποιος εκτιμάει την αξία της εκπαίδευσης οφείλει να είναι εξοικειωμένος με τα περιεχόμενά της. Ας δούμε με συντομία τι μπορούμε να βρούμε στην Αγία Γραφή, στρεφόμενοι αρχικά στο πρώτο τμήμα της, που συχνά ονομάζεται Παλαιά Διαθήκη. Παράλληλα, θα μάθουμε πολύτιμα πράγματα για την προσωπικότητα Εκείνου που δημιούργησε το σύμπαν και ενέπνευσε τη συγγραφή της Αγίας Γραφής.

 Στο 6ο κεφάλαιο, «Μια Αρχαία Αφήγηση Περί Δημιουργίας—Μπορείτε να την Εμπιστευτείτε;», είδαμε ότι η Γραφική αφήγηση περί δημιουργίας αναφέρει γεγονότα σχετικά με τους αρχαιότερους προγόνους μας—τις ρίζες μας—τα οποία δεν θα μπορούσαμε να γνωρίζουμε με άλλον τρόπο. Αυτό το πρώτο βιβλίο της Αγίας Γραφής αναφέρει πολύ περισσότερα πράγματα. Ποια είναι μερικά από αυτά;

Οι μυθολογίες των Ελλήνων και άλλων λαών μιλούν για μια εποχή κατά την οποία θεοί και ημίθεοι είχαν σχέσεις με ανθρώπους. Επίσης, οι ανθρωπολόγοι αναφέρουν ότι σε διάφορα μέρη της γης υπάρχουν θρύλοι για έναν αρχαίο κατακλυσμό που σάρωσε τους περισσότερους ανθρώπους. Δικαιολογημένα θα απορρίπτατε αυτούς τους μύθους. Αλλά ξέρετε ότι η Γένεση είναι το μοναδικό βιβλίο που μας αποκαλύπτει τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα τα οποία απηχούν αυτοί οι μεταγενέστεροι μύθοι και θρύλοι;—Γένεση, κεφάλαια 6, 7. *

Στο βιβλίο Γένεση θα διαβάσετε επίσης για άντρες και γυναίκες—ανθρώπους που ήταν σαν και εμάς—οι οποίοι γνώριζαν ότι ο Δημιουργός υπάρχει και λάβαιναν υπόψη το θέλημά του στη ζωή τους. Αξίζει να γνωρίσουμε τέτοιους ανθρώπους όπως ο Αβραάμ, ο Ισαάκ και ο Ιακώβ, οι οποίοι συγκαταλέγονται στους «προπάτορες» που ανέφερε ο Μωυσής. Ο Δημιουργός γνώρισε τον Αβραάμ και τον αποκάλεσε “ο φίλος μου”. (Ησαΐας 41:8· Γένεση 18:18, 19) Γιατί; Ο Ιεχωβά είχε παρατηρήσει τον Αβραάμ και είχε αναπτύξει εμπιστοσύνη σε αυτόν ως άντρα πίστης. (Εβραίους 11:8-10, 17-19· Ιακώβου 2:23) Η εμπειρία του Αβραάμ δείχνει ότι είναι δυνατόν να πλησιάσει κάποιος τον Θεό. Η ισχύς του και οι δυνατότητές του είναι φοβερές, αλλά αυτός δεν είναι απλώς μια απρόσωπη δύναμη ή  αιτία. Είναι πραγματικό πρόσωπο με το οποίο μπορούν άνθρωποι σαν και εμάς να αναπτύξουν μια γεμάτη σεβασμό σχέση—για το δικό μας διαρκές όφελος.

Ο Ιεχωβά υποσχέθηκε στον Αβραάμ: «Μέσω του σπέρματός σου όλα τα έθνη της γης οπωσδήποτε θα φέρουν ευλογία στον εαυτό τους». (Γένεση 22:18) Αυτό αποτελεί συνέχεια, δηλαδή επέκταση, της υπόσχεσης που δόθηκε στις ημέρες του Αδάμ σχετικά με ένα «σπέρμα» που θα ερχόταν. (Γένεση 3:15) Ναι, τα λόγια που είπε ο Ιεχωβά στον Αβραάμ επιβεβαίωσαν την ελπίδα ότι αργότερα θα εμφανιζόταν κάποιος—το Σπέρμα—και θα διοχέτευε ευλογία για όλους τους λαούς. Θα διαπιστώσετε ότι αυτό είναι ένα κεντρικό θέμα που εμφανίζεται σε ολόκληρη την Αγία Γραφή, πράγμα που υποστηρίζει ότι αυτό το βιβλίο δεν είναι μια συλλογή ετερόκλητων ανθρώπινων συγγραμμάτων. Και η γνώση του θέματος της Αγίας Γραφής θα σας βοηθήσει να καταλάβετε ότι ο Θεός χρησιμοποίησε ένα αρχαίο έθνος—με σκοπό να ευλογήσει όλα τα έθνη.—Ψαλμός 147:19, 20.

Το γεγονός πως ο Ιεχωβά είχε αυτόν το σκοπό όταν πολιτεύτηκε με τον Ισραήλ φανερώνει ότι «δεν είναι προσωπολήπτης». (Πράξεις 10:34· Γαλάτες 3:14) Επιπλέον, ακόμη και όταν ο Θεός πολιτευόταν κυρίως με τους απογόνους του Αβραάμ, ήταν ευπρόσδεκτα και άτομα άλλων εθνών να έρθουν και να υπηρετήσουν τον Ιεχωβά. (1 Βασιλέων 8:41-43) Και όπως θα δούμε αργότερα, ο Θεός είναι τόσο αμερόληπτος ώστε σήμερα μπορούμε όλοι μας—άσχετα με το εθνικό ή φυλετικό παρελθόν μας—να τον γνωρίσουμε και να τον ευαρεστήσουμε.

Μπορούμε να μάθουμε πολλά πράγματα από την ιστορία του έθνους με το οποίο πολιτεύτηκε ο Δημιουργός επί αιώνες. Ας διαιρέσουμε την ιστορία του σε τρία μέρη. Καθώς θα εξετάζουμε αυτά τα μέρη, παρατηρήστε πώς ο Ιεχωβά ενήργησε σε αρμονία με τη σημασία του ονόματός του, «Αυτός Κάνει να Γίνεται», και πώς αποκαλύφτηκε η  προσωπικότητά του μέσω της πολιτείας του με υπαρκτούς ανθρώπους.

Μέρος Πρώτο—Ένα Έθνος με Κυβερνήτη τον Δημιουργό

Οι απόγονοι του Αβραάμ έγιναν δούλοι στην Αίγυπτο. Τελικά ο Θεός ήγειρε τον Μωυσή, ο οποίος τους οδήγησε στην ελευθερία το 1513 Π.Κ.Χ. Όταν ο Ισραήλ έγινε έθνος, ο Θεός ήταν ο κυβερνήτης του. Αλλά το 1117 Π.Κ.Χ., ο λαός ζήτησε ανθρώπινο βασιλιά.

Ποιες ήταν οι εξελίξεις που έφεραν τον Ισραήλ μαζί με τον Μωυσή στο Όρος Σινά; Το Γραφικό βιβλίο Γένεση περιγράφει τι προηγήθηκε. Παλιότερα, όταν ο Ιακώβ (που ονομαζόταν και Ισραήλ) ζούσε βορειοανατολικά της Αιγύπτου, έγινε πείνα σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Από ενδιαφέρον για την οικογένειά του, ο Ιακώβ αναζήτησε τροφή από την Αίγυπτο, όπου υπήρχαν αποθηκευμένες άφθονες ποσότητες σιτηρών. Ανακάλυψε ότι ο διαχειριστής των τροφίμων ήταν ο ίδιος ο γιος του ο Ιωσήφ, τον οποίο ο Ιακώβ θεωρούσε νεκρό από χρόνια. Ο Ιακώβ και η οικογένειά του μετέβησαν στην Αίγυπτο και  προσκλήθηκαν να παραμείνουν εκεί. (Γένεση 45:25–46:5· 47:5-12) Ωστόσο, μετά το θάνατο του Ιωσήφ, ένας καινούριος Φαραώ υπέβαλε τους απογόνους του Ιακώβ σε καταναγκαστική εργασία και “τους έκανε πικρή τη ζωή με σκληρή δουλεία στον πηλό και στους πλίθους”. (Έξοδος 1:8-14) Μπορείτε να διαβάσετε αυτή τη ζωντανή αφήγηση και πολλά επιπρόσθετα πράγματα στο δεύτερο βιβλίο της Αγίας Γραφής, την Έξοδο.

Οι Ισραηλίτες υφίσταντο κακομεταχείριση επί δεκαετίες και «η κραυγή τους για βοήθεια ανέβαινε προς τον αληθινό Θεό». Στρεφόμενοι στον Ιεχωβά ενήργησαν σοφά. Αυτός ενδιαφερόταν για τους απογόνους του Αβραάμ και ήταν αποφασισμένος να εκπληρώσει το σκοπό Του, δηλαδή να προμηθεύσει μελλοντική ευλογία για όλους τους λαούς. Ο Ιεχωβά “άκουσε το στεναγμό του Ισραήλ και έδωσε προσοχή”, πράγμα που μας δείχνει ότι ο Δημιουργός τρέφει συμπόνια για τους ανθρώπους που καταδυναστεύονται και υποφέρουν. (Έξοδος 2:23-25) Επέλεξε τον Μωυσή για να οδηγήσει τους Ισραηλίτες στην ελευθερία από την υποδούλωση. Αλλά όταν ο Μωυσής και ο αδελφός του ο Ααρών πήγαν στον Φαραώ της Αιγύπτου για να του ζητήσουν να επιτρέψει σε αυτόν τον υποδουλωμένο λαό να φύγει, εκείνος απάντησε προκλητικά: «Ποιος είναι ο Ιεχωβά ώστε να υπακούσω στη φωνή του και να εξαποστείλω τον Ισραήλ;»—Έξοδος 5:2.

Θα μπορούσατε να φανταστείτε τον Δημιουργό του σύμπαντος να πτοείται από μια τέτοια πρόκληση, έστω και αν αυτή προερχόταν από τον ηγεμόνα της μεγαλύτερης στρατιωτικής δύναμης που υπήρχε τότε; Ο Θεός πάταξε τον Φαραώ και τους Αιγυπτίους με διαδοχικές πληγές. Τελικά, μετά τη δέκατη πληγή, ο Φαραώ συμφώνησε να ελευθερώσει τους Ισραηλίτες. (Έξοδος 12:29-32) Έτσι, οι απόγονοι του Αβραάμ γνώρισαν τον Ιεχωβά ως πραγματικό πρόσωπο—ως εκείνον που παρέχει ελευθερία στον ορισμένο του καιρό. Ναι, όπως δηλώνει το όνομά του, ο Ιεχωβά  εκπλήρωσε τις υποσχέσεις του με εντυπωσιακό τρόπο. (Έξοδος 6:3) Αλλά τόσο ο Φαραώ όσο και οι Ισραηλίτες επρόκειτο να μάθουν περισσότερα πράγματα σχετικά με αυτό το όνομα.

Αυτό συνέβη επειδή σύντομα ο Φαραώ άλλαξε γνώμη. Άρχισε να καταδιώκει μανιωδώς με το στρατό του τους δούλους που αποχωρούσαν και τους πρόφτασε κοντά στην Ερυθρά Θάλασσα. Οι Ισραηλίτες παγιδεύτηκαν ανάμεσα στη θάλασσα και στον αιγυπτιακό στρατό. Τότε ο Ιεχωβά παρενέβη ανοίγοντας δρόμο μέσα από την Ερυθρά Θάλασσα. Ο Φαραώ θα έπρεπε να διακρίνει ότι αυτό αποτελούσε εκδήλωση της ακατανίκητης δύναμης του Θεού. Αλλά αντί για αυτό, συνέχισε πεισματικά να καταδιώκει με τις δυνάμεις του τους Ισραηλίτες—καταλήγοντας να πνιγεί μαζί με το στρατό του όταν ο Θεός έκανε να επιστρέψει η θάλασσα στη φυσιολογική της θέση. Η αφήγηση της Εξόδου δεν λέει ακριβώς πώς πραγματοποίησε ο Θεός αυτά τα επιτεύγματα. Εμείς μπορούμε δικαιολογημένα να τα αποκαλούμε θαύματα, γιατί τόσο οι ίδιες οι πράξεις όσο και ο χρόνος κατά τον οποίο συνέβησαν ήταν πέρα από τον ανθρώπινο έλεγχο. Αναμφίβολα, τέτοιες πράξεις δεν ήταν πέρα από τις δυνατότητες Εκείνου που δημιούργησε και το σύμπαν και όλους τους νόμους του.—Έξοδος 14:1-31.

Αυτό το συμβάν κατέδειξε στους Ισραηλίτες—και πρέπει να τονίζει και σε εμάς—ότι ο Ιεχωβά είναι ένας Σωτήρας που ενεργεί σε αρμονία με το όνομά του. Εντούτοις, πρέπει να διακρίνουμε από αυτή την αφήγηση ακόμη περισσότερα πράγματα σχετικά με τις οδούς του Θεού. Παραδείγματος χάρη, αυτός εκτέλεσε δικαιοσύνη ενάντια σε ένα καταπιεστικό έθνος, ενώ εκδήλωσε στοργική καλοσύνη προς το λαό του μέσω του οποίου θα ερχόταν το Σπέρμα. Σχετικά με το λαό του, όσα διαβάζουμε στην Έξοδο σίγουρα δεν είναι απλώς και μόνο αρχαία ιστορία· σχετίζονται με το σκοπό που είχε ο Θεός να παράσχει ευλογία σε όλους.

 Προχωρούν Προς μια Υποσχεμένη Γη

Αφού έφυγαν από την Αίγυπτο, ο Μωυσής και ο λαός πορεύτηκαν μέσα από την έρημο προς το Όρος Σινά. Τα γεγονότα που συνέβησαν εκεί αποτέλεσαν τη βάση για το πώς θα πολιτευόταν ο Θεός με αυτό το έθνος τους επόμενους αιώνες. Αυτός έδωσε νόμους. Φυσικά, αιώνες νωρίτερα, ο Δημιουργός είχε ήδη καθορίσει τους νόμους που διέπουν την ύλη στο σύμπαν μας, και αυτοί οι νόμοι εξακολουθούν να ισχύουν. Αλλά στο Όρος Σινά, χρησιμοποίησε  τον Μωυσή για να παράσχει εθνικούς νόμους. Μπορούμε να διαβάσουμε τι έκανε ο Θεός, καθώς και το Νόμο που έδωσε, στο βιβλίο Έξοδος και στα τρία επόμενα βιβλία—Λευιτικό, Αριθμοί και Δευτερονόμιο. Πολλοί λόγιοι πιστεύουν ότι ο Μωυσής έγραψε και το βιβλίο που ονομάζεται Ιώβ. Μερικά από τα σπουδαία περιεχόμενα αυτού του βιβλίου θα τα εξετάσουμε στο 10ο Κεφάλαιο.

Ακόμη και σήμερα, εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο γνωρίζουν και προσπαθούν να τηρούν τις Δέκα  Εντολές, τις θεμελιώδεις ηθικές οδηγίες αυτού του πλήρους νομικού κώδικα. Εκείνος ο κώδικας, ωστόσο, περιέχει και πολλές άλλες διατάξεις που είναι αξιοθαύμαστες λόγω της υπεροχής τους. Είναι κατανοητό ότι πολλές διατάξεις αφορούσαν τη ζωή των Ισραηλιτών τότε, όπως οι κανόνες για την υγιεινή, την καθαριότητα και τις ασθένειες. Μολονότι αυτοί οι νόμοι προορίζονταν αρχικά για έναν αρχαίο λαό, φανερώνουν τη γνώση επιστημονικών δεδομένων τα οποία ανακαλύφτηκαν από τους ειδικούς μόλις τον περασμένο αιώνα περίπου. (Λευιτικό 13:46, 52· 15:4-13· Αριθμοί 19:11-20· Δευτερονόμιο 23:12, 13) Εύλογα θα μπορούσε κάποιος να ρωτήσει: Πώς είναι δυνατόν οι νόμοι που δόθηκαν στον αρχαίο Ισραήλ να φανερώνουν γνώση και σοφία πολύ ανώτερη από αυτήν που κατείχαν τα έθνη εκείνης της εποχής; Μια λογική απάντηση θα ήταν ότι αυτοί οι νόμοι προήλθαν από τον Δημιουργό.

Επίσης, εκείνοι οι νόμοι βοηθούσαν στη διατήρηση των οικογενειακών γραμμών και όριζαν θρησκευτικά καθήκοντα που θα έπρεπε να τηρούν οι Ισραηλίτες μέχρι την εμφάνιση του Σπέρματος. Αν συμφωνούσαν να κάνουν όλα όσα ζητούσε ο Θεός, αυτοί θα αναλάμβαναν την υποχρέωση να ζουν σε αρμονία με εκείνον το Νόμο. (Δευτερονόμιο 27:26· 30:17-20) Βέβαια, δεν μπορούσαν να τηρήσουν το Νόμο τέλεια. Εντούτοις, ακόμη και αυτό το γεγονός εξυπηρετούσε έναν ωφέλιμο σκοπό. Ένας νομικός εξήγησε αργότερα ότι ο Νόμος “έκανε φανερές τις παραβάσεις, μέχρι να έρθει το σπέρμα στο οποίο δόθηκε η υπόσχεση”. (Γαλάτες 3:19, 24) Συνεπώς ο Νόμος τούς έκανε έναν ξεχωριστό λαό, τους υπενθύμιζε ότι είχαν ανάγκη το Σπέρμα, δηλαδή τον Μεσσία, και τους προετοίμαζε να τον υποδεχτούν.

Οι Ισραηλίτες, συναθροισμένοι καθώς ήταν στο Όρος Σινά, συμφώνησαν να υποτάσσονται στο Νόμο του Θεού. Άρα, εισήλθαν σε μια κατάσταση την οποία η Αγία Γραφή ονομάζει διαθήκη, δηλαδή συμφωνία. Η διαθήκη έγινε ανάμεσα σε εκείνο το έθνος και στον Θεό. Μολονότι  εισήλθαν σε αυτή τη διαθήκη εθελοντικά, αποδείχτηκαν σκληροτράχηλος λαός. Παραδείγματος χάρη, κατασκεύασαν ένα χρυσό μοσχάρι ως αναπαράσταση του Θεού. Αυτή η ενέργειά τους ήταν αμαρτία, επειδή η λατρεία ειδώλων αποτελούσε άμεση παραβίαση των Δέκα Εντολών. (Έξοδος 20:4-6) Επιπρόσθετα, έκαναν παράπονα για τις προμήθειες που τους παρέχονταν, στασίασαν ενάντια στον ηγέτη που είχε διορίσει ο Θεός (τον Μωυσή) και επέτρεψαν στον εαυτό τους να εμπλακεί σε ανήθικες σχέσεις με αλλοεθνείς γυναίκες οι οποίες λάτρευαν είδωλα. Αλλά γιατί να ενδιαφέρουν αυτά τα πράγματα εμάς που απέχουμε χρονικά τόσο πολύ από τις ημέρες του Μωυσή;

Και πάλι, όλα αυτά δεν είναι απλώς αρχαία ιστορία. Οι Βιβλικές αφηγήσεις σχετικά με τις πράξεις αγνωμοσύνης του Ισραήλ και την αντίδραση του Θεού δείχνουν ότι αυτός πραγματικά ενδιαφέρεται. Η Αγία Γραφή λέει ότι οι Ισραηλίτες υπέβαλαν τον Ιεχωβά σε δοκιμή «επανειλημμένα», κάνοντάς τον να “λυπηθεί” και να “πονέσει”. (Ψαλμός 78:40, 41) Μπορούμε, λοιπόν, να είμαστε βέβαιοι ότι ο  Δημιουργός έχει αισθήματα και ότι ενδιαφέρεται για το τι κάνουν οι άνθρωποι.

Από ανθρώπινη άποψη, κάποιος θα μπορούσε να σκεφτεί ότι, εφόσον ο Ισραήλ υπέπεσε σε αδικοπραγία, ο Θεός θα τερμάτιζε τη διαθήκη του και πιθανόν να επέλεγε ένα άλλο έθνος για να εκπληρώσει την υπόσχεσή του. Αλλά δεν ενήργησε έτσι. Αντίθετα, αξίωσε την τιμωρία όσων διέπραξαν σκανδαλώδη αδικοπραγία, ενώ εκδήλωσε έλεος στο παραστρατημένο έθνος του ως σύνολο. Ναι, ο Θεός παρέμεινε όσιος στην υπόσχεση που είχε δώσει στον πιστό του φίλο Αβραάμ.

Σύντομα, ο Ισραήλ πλησίασε στη Χαναάν, την οποία η Αγία Γραφή αποκαλεί Υποσχεμένη Γη. Σε αυτήν κατοικούσαν ισχυροί λαοί που ήταν βουτηγμένοι σε ηθικά εξαχρειωτικές  συνήθειες. Ο Δημιουργός είχε επιτρέψει να περάσουν 400 χρόνια χωρίς να παρέμβει στις υποθέσεις τους, αλλά δίκαια επέλεξε τώρα να δώσει τη γη στον αρχαίο Ισραήλ. (Γένεση 15:16· βλέπε επίσης «Ζηλότυπος Θεός—Με Ποια Έννοια;», σελίδες 132, 133.) Κάνοντας τις απαραίτητες προεργασίες, ο Μωυσής έστειλε 12 κατασκόπους στη γη. Οι δέκα έδειξαν απιστία στη σωτήρια δύναμη του Ιεχωβά. Η αναφορά που έδωσαν έκανε το λαό να γογγύσει κατά του Θεού και να συνωμοτήσει για να επιστρέψει στην Αίγυπτο. Ως αποτέλεσμα, ο Θεός καταδίκασε το λαό να περιπλανιέται στην έρημο 40 χρόνια.—Αριθμοί 14:1-4, 26-34.

Τι αποτελέσματα έφερε αυτή η κρίση; Πριν από το θάνατό του, ο Μωυσής πρότρεψε τους γιους του Ισραήλ να θυμούνται εκείνα τα χρόνια κατά τα οποία τους είχε ταπεινώσει ο Ιεχωβά. Ο Μωυσής τούς είπε: «Γνωρίζεις καλά μέσα στην καρδιά σου ότι όπως διορθώνει ένας άνθρωπος το γιο του έτσι σε διόρθωνε ο Ιεχωβά ο Θεός σου». (Δευτερονόμιο 8:1-5) Μολονότι είχαν ενεργήσει με τρόπο προσβλητικό προς αυτόν, ο Ιεχωβά τούς είχε στηρίξει, δείχνοντάς τους έτσι ότι εξαρτόνταν από αυτόν. Παραδείγματος χάρη, επέζησαν επειδή προμήθευσε στο έθνος το μάννα, μια βρώσιμη ουσία η οποία είχε γεύση μελόπιτας. Είναι προφανές ότι θα έπρεπε να έχουν μάθει πολλά πράγματα από την εμπειρία τους στην έρημο. Αυτή η εμπειρία θα έπρεπε να έχει αποδείξει πόσο σπουδαίο ήταν να υπακούν στον ελεήμονα Θεό τους και να βασίζονται σε αυτόν.—Έξοδος 16:13-16, 31· 34:6, 7.

Μετά το θάνατο του Μωυσή, ο Θεός ανέθεσε στον Ιησού του Ναυή να ηγηθεί του Ισραήλ. Αυτός ο γενναίος και όσιος άντρας έφερε το έθνος στη Χαναάν και ξεκίνησε με θάρρος την κατάκτηση της γης. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, ο Ιησούς του Ναυή νίκησε 31 βασιλιάδες και κατέκτησε το μεγαλύτερο μέρος της Υποσχεμένης Γης. Μπορείτε να βρείτε αυτή τη συναρπαστική ιστορία στο βιβλίο Ιησούς του Ναυή.

 Διακυβέρνηση Χωρίς Ανθρώπινο Βασιλιά

Καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής στην έρημο και των πρώτων χρόνων στην Υποσχεμένη Γη, το έθνος είχε τον Μωυσή και τον Ιησού του Ναυή ως ηγέτες. Οι Ισραηλίτες δεν χρειάζονταν ανθρώπινο βασιλιά, επειδή ο Ιεχωβά ήταν ο Κυρίαρχός τους. Αυτός διευθέτησε να διορίζονται πρεσβύτεροι οι οποίοι διεξήγαν ακροάσεις για δικαστικά ζητήματα στην πύλη κάθε πόλης. Αυτοί επέβλεπαν την τήρηση της τάξης και βοηθούσαν το λαό πνευματικά. (Δευτερονόμιο 16:18· 21:18-20) Το βιβλίο Ρουθ περιγράφει με συναρπαστικό τρόπο πώς χειρίστηκαν κάποιοι πρεσβύτεροι ένα δικαστικό ζήτημα, βασιζόμενοι στο νόμο που αναφέρεται στα εδάφια Δευτερονόμιο 25:7-9.

 Στο πέρασμα των ετών, το έθνος συχνά προκαλούσε τη δυσμένεια του Θεού, παρακούοντάς τον επανειλημμένα και στρεφόμενο στους θεούς της Χαναάν. Ωστόσο, όταν αντιμετώπιζαν μεγάλες στενοχώριες και καλούσαν τον Ιεχωβά σε βοήθεια, εκείνος τους θυμόταν. Ήγειρε κριτές για να ηγούνται του Ισραήλ, απελευθερώνοντας και διασώζοντάς τον από καταπιεστικούς γειτονικούς λαούς. Το βιβλίο που ονομάζεται Κριτές περιγράφει παραστατικά τα κατορθώματα 12 τέτοιων θαρραλέων κριτών.—Κριτές 2:11-19· Νεεμίας 9:27.

Η αφήγηση λέει: «Εκείνες τις ημέρες δεν υπήρχε βασιλιάς στον Ισραήλ. Ό,τι φαινόταν σωστό στα μάτια του, αυτό έκανε ο καθένας». (Κριτές 21:25) Το έθνος είχε τους  κανόνες που όριζε ο Νόμος· έτσι λοιπόν, με τη βοήθεια των πρεσβυτέρων και τη διδασκαλία των ιερέων, ο λαός είχε μια βάση για να “κάνει ό,τι φαινόταν σωστό στα μάτια του” και να αισθάνεται ασφαλής κάνοντάς το αυτό. Επιπλέον, ο Νόμος προέβλεπε την ύπαρξη μιας σκηνής—ενός φορητού ναού, όπου προσφέρονταν θυσίες. Η αληθινή λατρεία είχε το επίκεντρό της σε αυτή τη σκηνή και συνέβαλλε στην ενότητα του έθνους εκείνον τον καιρό.

Μέρος Δεύτερο—Ευημερία υπό τη Διακυβέρνηση Βασιλιάδων

Ενώ ήταν κριτής στον Ισραήλ ο Σαμουήλ, ο λαός απαίτησε ανθρώπινο βασιλιά. Οι πρώτοι τρεις βασιλιάδες—ο Σαούλ, ο Δαβίδ και ο Σολομών—βασίλεψαν 40 χρόνια ο καθένας, από το 1117 ως το 997 Π.Κ.Χ. Ο Ισραήλ έφτασε στο απόγειο του πλούτου και της δόξας του και ο Δημιουργός έκανε σημαντικές ενέργειες προκειμένου να προετοιμάσει τη βασιλεία του Σπέρματος που θα ερχόταν.

Ως κριτής και προφήτης, ο Σαμουήλ φρόντιζε αποτελεσματικά για την πνευματική ευημερία του Ισραήλ, αλλά οι γιοι του ήταν διαφορετικοί. Τελικά, ο λαός εξέφρασε την εξής απαίτηση προς τον Σαμουήλ: «Διόρισε, λοιπόν, για εμάς έναν βασιλιά να μας κρίνει, όπως έχουν όλα τα έθνη». Ο Ιεχωβά εξήγησε στον Σαμουήλ τη σημασία αυτής της απαίτησης: «Άκουσε τη φωνή του λαού . . . διότι δεν απέρριψαν εσένα, αλλά εμένα απέρριψαν από βασιλιά τους». Ο Ιεχωβά πρόβλεψε τις κακές συνέπειες αυτής της εξέλιξης. (1 Σαμουήλ 8:1-9) Αλλά, σε αρμονία με την απαίτηση του λαού, διόρισε βασιλιά του Ισραήλ ένα μετριόφρονα άντρα ονόματι Σαούλ. Ο Σαούλ, μολονότι στην αρχή έδειξε ότι είχε λαμπρές προοπτικές, αφού έγινε βασιλιάς, εκδήλωσε τάσεις ισχυρογνωμοσύνης και παρέβη τις εντολές του Θεού. Ο προφήτης του Θεού ανακοίνωσε ότι η βασιλεία θα δινόταν σε έναν άντρα ο οποίος θα ήταν σε αρμονία με τον Ιεχωβά. Αυτό  θα πρέπει να τονίζει σε εμάς πόσο πολύτιμη θεωρεί ο Δημιουργός την υπακοή που πηγάζει από την καρδιά.—1 Σαμουήλ 15:22, 23.

Ο Δαβίδ, που επρόκειτο να γίνει ο επόμενος βασιλιάς του Ισραήλ, ήταν ο μικρότερος γιος μιας οικογένειας από τη φυλή του Ιούδα. Σχετικά με αυτή την απρόσμενη επιλογή, ο Θεός είπε στον Σαμουήλ: «Ο άνθρωπος βλέπει ό,τι είναι ορατό στα μάτια· αλλά ο Ιεχωβά βλέπει την καρδιά». (1 Σαμουήλ 16:7) Δεν είναι ενθαρρυντικό το ότι ο Δημιουργός βλέπει αυτό που είμαστε εσωτερικά και όχι την εξωτερική εμφάνιση; Ο Σαούλ, όμως, είχε τις δικές του απόψεις. Από τότε που ο Ιεχωβά επέλεξε τον Δαβίδ ως το μελλοντικό βασιλιά, ο Σαούλ άρχισε να διακατέχεται από μια έμμονη ιδέα—πώς να εξοντώσει τον Δαβίδ. Ο Ιεχωβά δεν επέτρεψε να συμβεί αυτό, και τελικά ο Σαούλ και οι γιοι του πέθαναν σε μια μάχη ενάντια σε έναν πολεμοχαρή λαό, τους Φιλισταίους.

Ο Δαβίδ κυβέρνησε ως βασιλιάς από την πόλη Χεβρών. Κατόπιν κατέλαβε την Ιερουσαλήμ και μετέφερε την πρωτεύουσά του εκεί. Επίσης, επέκτεινε τα όρια του Ισραήλ κυριεύοντας όλη τη γη που είχε υποσχεθεί ο Θεός ότι θα έδινε στους απογόνους του Αβραάμ. Μπορείτε να διαβάσετε για αυτή τη χρονική περίοδο (και την ιστορία μεταγενέστερων βασιλιάδων) σε έξι ιστορικά βιβλία της Αγίας Γραφής. * Αυτά αποκαλύπτουν ότι η ζωή του Δαβίδ δεν ήταν χωρίς προβλήματα. Για παράδειγμα, υποκύπτοντας στην ανθρώπινη επιθυμία, διέπραξε μοιχεία με την όμορφη Βηθ-σαβεέ και έπειτα διέπραξε άλλα αδικήματα για να καλύψει την αμαρτία του. Ως ο Θεός της δικαιοσύνης, ο Ιεχωβά δεν θα μπορούσε απλώς να παραβλέψει το σφάλμα του Δαβίδ. Αλλά λόγω της εγκάρδιας μετάνοιας του Δαβίδ, ο Θεός δεν απαίτησε να εφαρμοστεί άκαμπτα η τιμωρία που προέβλεπε ο Νόμος· παρ’ όλα αυτά, ο Δαβίδ θα  αντιμετώπιζε πολλά οικογενειακά προβλήματα ως αποτέλεσμα των αμαρτιών του.

Περνώντας όλες αυτές τις κρίσιμες καταστάσεις, ο Δαβίδ γνώρισε τον Θεό ως πρόσωπο—ως κάποιον που έχει αισθήματα. Ο ίδιος έγραψε: «Ο Ιεχωβά είναι κοντά σε όλους όσους τον επικαλούνται . . . και θα ακούσει την κραυγή  που υψώνουν για βοήθεια». (Ψαλμός 145:18-20) Η ειλικρίνεια και η αφοσίωση του Δαβίδ εκφράζονται σαφέστατα μέσα από τους θαυμάσιους ύμνους που συνέθεσε, οι οποίοι αποτελούν περίπου το μισό από το βιβλίο Ψαλμοί. Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν αντλήσει παρηγοριά και ενθάρρυνση από αυτά τα ποιήματα. Σκεφτείτε πόσο κοντά στον Θεό ένιωθε ο Δαβίδ, όπως αυτό φαίνεται από τα εδάφια Ψαλμός 139:1-4: «Ιεχωβά, ερεύνησες πλήρως μέσα μου και με γνωρίζεις. Είτε κάθομαι είτε σηκώνομαι εσύ το γνωρίζεις. Έχεις εξετάσει τη σκέψη μου από μακριά. . . . Διότι δεν έχει έρθει ακόμη λόγος στη γλώσσα μου, και εσύ, Ιεχωβά, ήδη τον γνωρίζεις πλήρως».

Ο Δαβίδ είχε γνωρίσει πολύ καλά τη σωτήρια δύναμη του Θεού. (Ψαλμός 20:6· 28:9· 34:7, 9· 37:39) Κάθε φορά που βίωνε αυτή τη δύναμη, η εμπιστοσύνη του στον Ιεχωβά μεγάλωνε. Μπορείτε να το διαπιστώσετε αυτό στα εδάφια Ψαλμός 30:5· 62:8 και 103:9. Ή διαβάστε τον 51ο Ψαλμό, τον οποίο συνέθεσε ο Δαβίδ όταν επιπλήχθηκε για την αμαρτία του με τη Βηθ-σαβεέ. Πόσο αναζωογονητικό είναι να γνωρίζουμε ότι μπορούμε να εκφραζόμαστε με παρρησία προς τον Δημιουργό, έχοντας τη βεβαιότητα ότι αυτός δεν είναι αλαζόνας, αλλά είναι ταπεινά πρόθυμος να ακούει! (Ψαλμός 18:35· 69:33· 86:1-8) Ο Δαβίδ δεν απέκτησε τέτοια εκτίμηση για τον Ιεχωβά απλώς και μόνο μέσω εμπειρίας. «Στοχάστηκα όλες τις ενέργειές σου», έγραψε, «έκανα πρόθυμα μέλημά μου το έργο των χεριών σου».—Ψαλμός 63:6· 143:5.

Ο Ιεχωβά σύναψε μια ειδική διαθήκη με τον Δαβίδ για μια αιώνια βασιλεία. Ο Δαβίδ προφανώς δεν κατανοούσε την πλήρη σημασία αυτής της διαθήκης, αλλά από τις λεπτομέρειες που γράφτηκαν αργότερα στην Αγία Γραφή, μπορούμε να δούμε ότι ο Θεός υποδείκνυε πως το υποσχεμένο Σπέρμα θα ερχόταν από τη γραμμή του Δαβίδ.—2 Σαμουήλ 7:16.

 Ο Σοφός Βασιλιάς Σολομών και το Νόημα της Ζωής

Ο γιος του Δαβίδ ο Σολομών φημιζόταν για τη σοφία του, και μπορούμε να ωφεληθούμε από αυτήν διαβάζοντας τα βιβλία Παροιμίες και Εκκλησιαστής, τα οποία έχουν μεγάλη πρακτική αξία. * (1 Βασιλέων 10:23-25) Το δεύτερο από αυτά τα βιβλία μπορεί να βοηθήσει πολύ τους ανθρώπους που αναζητούν νόημα στη ζωή τους, όπως έκανε και ο σοφός Βασιλιάς Σολομών. Ο Σολομών, όντας ο πρώτος Ισραηλίτης βασιλιάς που γεννήθηκε σε βασιλική οικογένεια, είχε τεράστιες προοπτικές μπροστά του. Επίσης, έθεσε σε εφαρμογή μεγαλεπήβολα οικοδομικά προγράμματα, είχε εντυπωσιακή ποικιλία εδεσμάτων στο τραπέζι του και απολάμβανε τη μουσική, καθώς και τη συντροφιά εκλεκτών φίλων. Ωστόσο, έγραψε: «Εγώ στράφηκα προς όλα τα έργα μου τα οποία είχαν κάνει τα χέρια μου και προς τη σκληρή εργασία που είχα εργαστεί σκληρά να επιτελέσω, και ορίστε! τα πάντα ήταν ματαιότητα». (Εκκλησιαστής 2:3-9, 11) Σε ποιο συμπέρασμα οδήγησαν όλα αυτά;

Ο Σολομών έγραψε: «Η κατάληξη της υπόθεσης, αφού ακούστηκαν όλα, είναι: Να φοβάσαι τον αληθινό Θεό και να τηρείς τις εντολές του. Διότι αυτή είναι όλη η υποχρέωση του ανθρώπου. Διότι ο αληθινός Θεός θα φέρει σε κρίση κάθε είδους έργο αναφορικά με κάθε κρυφό πράγμα, ως προς το αν είναι καλό ή κακό». (Εκκλησιαστής 12:13, 14) Σε αρμονία με αυτό, ο Σολομών ασχολήθηκε με το εφταετές πρόγραμμα οικοδόμησης ενός ένδοξου ναού, όπου οι άνθρωποι θα μπορούσαν να λατρεύουν τον Θεό.—1 Βασιλέων, κεφάλαιο 6.

Επί χρόνια, η βασιλεία του Σολομώντα χαρακτηριζόταν από ειρήνη και αφθονία. (1 Βασιλέων 4:20-25) Αλλά η καρδιά του δεν ήταν τόσο πλήρης απέναντι στον Ιεχωβά όσο η καρδιά του Δαβίδ. Ο Σολομών πήρε πολλές αλλοεθνείς γυναίκες και τους επέτρεψε να κάνουν την καρδιά του  να παρεκκλίνει προς τους θεούς τους. Ο Ιεχωβά είπε τελικά: «Εγώ οπωσδήποτε θα αποσχίσω τη βασιλεία από εσένα . . . Μία φυλή θα δώσω στο γιο σου, για χάρη του Δαβίδ του υπηρέτη μου και για χάρη της Ιερουσαλήμ».—1 Βασιλέων 11:4, 11-13.

Μέρος Τρίτο—Το Βασίλειο Διαιρείται

Μετά το θάνατο του Σολομώντα, το 997 Π.Κ.Χ., δέκα βόρειες φυλές αποσχίστηκαν. Σχημάτισαν το βασίλειο του Ισραήλ, το οποίο κατέλαβαν οι Ασσύριοι το 740 Π.Κ.Χ. Οι βασιλιάδες της Ιερουσαλήμ κυβερνούσαν δύο φυλές. Αυτό το βασίλειο, του Ιούδα, διατηρήθηκε μέχρις ότου οι Βαβυλώνιοι κατέλαβαν την Ιερουσαλήμ το 607 Π.Κ.Χ. και πήραν αιχμάλωτους τους κατοίκους της. Ο Ιούδας παρέμεινε ερημωμένος επί 70 χρόνια.

Όταν πέθανε ο Σολομών, ανέλαβε την εξουσία ο γιος του ο Ροβοάμ και άρχισε να καταπιέζει το λαό. Αυτό οδήγησε σε ανταρσία και δέκα φυλές αποσχίστηκαν για να αποτελέσουν το βασίλειο του Ισραήλ. (1 Βασιλέων 12:1-4, 16-20) Σε όλη τη διάρκειά του το βόρειο αυτό βασίλειο δεν έμεινε προσκολλημένο στον αληθινό Θεό. Ο λαός συχνά προσκυνούσε είδωλα που είχαν τη μορφή χρυσού μοσχαριού ή έπεφτε σε άλλες μορφές ψεύτικης λατρείας. Μερικοί από τους βασιλιάδες του δολοφονήθηκαν και οι δυναστείες τους ανατράπηκαν από σφετεριστές. Ο Ιεχωβά εκδήλωσε μεγάλη ανοχή, στέλνοντας επανειλημμένα προφήτες για να προειδοποιήσουν το έθνος ότι, αν ενέμεναν στην αποστασία τους, θα τους έβρισκε όλεθρος. Τα βιβλία Ωσηέ και Αμώς γράφτηκαν από προφήτες των οποίων τα αγγέλματα αφορούσαν κυρίως αυτό το βόρειο βασίλειο. Τελικά, το 740 Π.Κ.Χ., οι Ασσύριοι επέφεραν αυτόν τον όλεθρο που είχαν προείπει οι προφήτες του Θεού.

Στο νότο, κυβέρνησαν τον Ιούδα διαδοχικά 19 βασιλιάδες από τον οίκο του Δαβίδ, μέχρι το 607 Π.Κ.Χ. Οι βασιλιάδες Ασά, Ιωσαφάτ, Εζεκίας και Ιωσίας κυβέρνησαν όπως  και ο προπάτοράς τους ο Δαβίδ και κέρδισαν την εύνοια του Ιεχωβά. (1 Βασιλέων 15:9-11· 2 Βασιλέων 18:1-7· 22:1, 2· 2 Χρονικών 17:1-6) Όταν βασίλευαν αυτοί οι βασιλιάδες, ο Ιεχωβά ευλογούσε το έθνος. Η Κριτική και Ερμηνευτική Βιβλική Εγκυκλοπαίδεια του Άγγλου (The Englishman’s Critical and Expository Bible Cyclopædia) παρατηρεί: «Τα εξέχοντα στοιχεία που συντελούσαν στη διατήρηση του Ι[ούδα] ήταν ο ναός, το ιερατείο και ο γραπτός νόμος του τα οποία είχε ορίσει ο Θεός, καθώς και η αναγνώριση του ενός αληθινού Θεού Ιεχωβά ως του αληθινού θεοκρατικού βασιλιά του. . . . Αυτή η προσκόλληση στο νόμο . . . παρήγαγε μια διαδοχή βασιλιάδων που περιλάμβανε πολλούς σοφούς και καλούς μονάρχες . . . Γι’ αυτό ο Ι[ούδας] διατηρήθηκε περισσότερο από όσο οι πολυπληθέστεροι αδελφοί του στο βορρά». Σε σύγκριση με αυτούς τους καλούς βασιλιάδες, ήταν πολύ περισσότεροι εκείνοι που δεν περπάτησαν στην οδό του Δαβίδ. Εντούτοις, ο Ιεχωβά κατηύθυνε τα πράγματα ώστε “ο Δαβίδ ο υπηρέτης του να έχει πάντοτε λυχνάρι ενώπιόν του στην Ιερουσαλήμ, την πόλη την οποία ο Θεός είχε εκλέξει για τον εαυτό του ώστε να θέσει το όνομά του εκεί”.—1 Βασιλέων 11:36.

Βαδίζουν Προς την Καταστροφή

Ο Μανασσής ήταν ένας από τους βασιλιάδες του Ιούδα που απομακρύνθηκαν από την αληθινή λατρεία. «Πέρασε τον ίδιο του το γιο μέσα από τη φωτιά και ασκούσε μαγεία και αναζητούσε οιωνούς και κατέστησε πνευματιστικούς μεσάζοντες και επαγγελματίες προγνώστες γεγονότων. Έπραξε σε μεγάλο βαθμό το κακό στα μάτια του Ιεχωβά για να τον προσβάλει». (2 Βασιλέων 21:6, 16) Ο Βασιλιάς Μανασσής παραπλανούσε το λαό του ώστε «να πράττουν χειρότερα από τα έθνη τα οποία είχε αφανίσει ο Ιεχωβά». Αφού προειδοποίησε επανειλημμένα τον Μανασσή και το λαό του, ο Δημιουργός διακήρυξε: «Θα σκουπίσω  την Ιερουσαλήμ όπως σκουπίζει κανείς μια κούπα χωρίς χερούλια».—2 Χρονικών 33:9, 10· 2 Βασιλέων 21:10-13.

Προαναγγέλλοντας αυτά που θα ακολουθούσαν, ο Ιεχωβά επέτρεψε στους Ασσυρίους να πιάσουν τον Μανασσή και να τον πάρουν αιχμάλωτο με χάλκινα δεσμά. (2 Χρονικών 33:11) Στην εξορία, ο Μανασσής συνήλθε και «ταπείνωνε πολύ τον εαυτό του λόγω του Θεού των προπατόρων του». Πώς αντέδρασε ο Ιεχωβά; «[Ο Θεός] εισάκουσε το αίτημά του για εύνοια και τον αποκατέστησε στην Ιερουσαλήμ στη βασιλεία του· και γνώρισε ο Μανασσής ότι ο Ιεχωβά είναι ο αληθινός Θεός». Τόσο ο Βασιλιάς Μανασσής όσο και ο εγγονός του, ο Βασιλιάς Ιωσίας, έκαναν απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Αλλά το έθνος δεν εγκατέλειψε μόνιμα την ευρεία ηθική και θρησκευτική εξαχρείωση.—2 Χρονικών 33:1-20· 34:1–35:25· 2 Βασιλέων, κεφάλαιο 22.

Είναι σημαντικό το γεγονός ότι ο Ιεχωβά έστελνε ζηλωτές προφήτες για να διακηρύξουν την άποψή του σχετικά με αυτά που συνέβαιναν. * Ο Ιερεμίας ανέφερε τα εξής λόγια του Ιεχωβά: «Από την ημέρα που οι προπάτορές σας βγήκαν από τη γη της Αιγύπτου μέχρι αυτή την ημέρα . . . έστελνα συνεχώς σε εσάς όλους τους υπηρέτες μου τους προφήτες, εγειρόμενος νωρίς καθημερινά και στέλνοντάς τους». Αλλά ο λαός δεν άκουσε τον Θεό. Ενήργησαν χειρότερα από τους προπάτορές τους! (Ιερεμίας 7:25, 26) Αυτός τους προειδοποιούσε επανειλημμένα «επειδή ένιωθε συμπόνια για το λαό του». Και πάλι, εκείνοι αρνούνταν να ανταποκριθούν. Γι’ αυτόν το λόγο, επέτρεψε στους Βαβυλωνίους να καταστρέψουν την Ιερουσαλήμ και να ερημώσουν τη χώρα το 607 Π.Κ.Χ. Επί 70 χρόνια,  έμεινε εγκαταλειμμένη.—2 Χρονικών 36:15, 16· Ιερεμίας 25:4-11.

Αυτή η σύντομη εξέταση των ενεργειών του Θεού πρέπει να μας βοηθήσει να αναγνωρίσουμε το ενδιαφέρον του Ιεχωβά και τη δίκαιη πολιτεία του με το έθνος του. Δεν έμεινε αδρανής περιμένοντας απλώς να δει τι θα έκανε ο λαός, σαν να του ήταν αυτό αδιάφορο. Έκανε ενέργειες προσπαθώντας να τους βοηθήσει. Μπορείτε να καταλάβετε γιατί είπε ο Ησαΐας: «Ιεχωβά, εσύ είσαι ο Πατέρας μας. . . . Όλοι μας είμαστε το έργο του χεριού σου». (Ησαΐας 64:8) Παρόμοια, πολλοί άνθρωποι σήμερα αποκαλούν τον Δημιουργό “Πατέρα”, επειδή αυτός ανταποκρίνεται όπως ένας στοργικός, γεμάτος ενδιαφέρον ανθρώπινος πατέρας. Ωστόσο, ταυτόχρονα αναγνωρίζει ότι πρέπει να είμαστε υπεύθυνοι για την πορεία που ακολουθούμε και για τα αποτελέσματά της.

Αφού το έθνος παρέμεινε 70 χρόνια αιχμάλωτο στη Βαβυλώνα, ο Ιεχωβά Θεός εκπλήρωσε την προφητεία του για την αποκατάσταση της Ιερουσαλήμ. Ο λαός απελευθερώθηκε και του επιτράπηκε να επιστρέψει στην πατρίδα του για να “ανοικοδομήσει τον οίκο του Ιεχωβά, ο οποίος βρισκόταν στην Ιερουσαλήμ”. (Έσδρας 1:1-4· Ησαΐας 44:24–45:7) Αρκετά βιβλία της Αγίας Γραφής * ασχολούνται με αυτή την αποκατάσταση, την ανοικοδόμηση του ναού και τα γεγονότα που ακολούθησαν. Ένα από αυτά, το βιβλίο Δανιήλ, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον επειδή προφήτευσε ακριβώς πότε θα εμφανιζόταν το Σπέρμα, δηλαδή ο Μεσσίας, και προείπε παγκόσμιες εξελίξεις που θα λάβαιναν χώρα στην εποχή μας.

Τελικά ανοικοδομήθηκε ο ναός, αλλά η Ιερουσαλήμ βρισκόταν σε αξιοθρήνητη κατάσταση. Τα τείχη και οι πύλες της κείτονταν ερειπωμένα. Ο Θεός, λοιπόν, ήγειρε άντρες όπως ο Νεεμίας για να ενθαρρύνουν και να οργανώσουν  τους Ιουδαίους. Μια προσευχή την οποία μπορούμε να διαβάσουμε στο 9ο κεφάλαιο του Νεεμία συνοψίζει θαυμάσια την πολιτεία του Ιεχωβά με τους Ισραηλίτες. Δείχνει ότι ο Ιεχωβά είναι «Θεός που κάνει πράξεις συγχώρησης, που είναι φιλεύσπλαχνος και ελεήμων, που είναι μακρόθυμος και αφθονεί σε στοργική καλοσύνη». Αυτή η προσευχή δείχνει, επίσης, ότι ο Ιεχωβά ενεργεί σε αρμονία με το δικό του τέλειο πρότυπο δικαιοσύνης. Ακόμη και όταν έχει βάσιμο λόγο να ασκήσει τη δύναμή του για εκτέλεση κρίσης, είναι πρόθυμος να μετριάζει τη δικαιοσύνη με την αγάπη. Το γεγονός ότι το κάνει αυτό με ισορροπημένο και αξιοθαύμαστο τρόπο προϋποθέτει σοφία. Σαφέστατα, η πολιτεία του Δημιουργού με το έθνος του Ισραήλ πρέπει να μας ελκύει προς αυτόν και να μας παρέχει την υποκίνηση ώστε να ενδιαφερόμαστε να κάνουμε το θέλημά του.

Η ολοκλήρωση αυτού του τμήματος της Αγίας Γραφής (της Παλαιάς Διαθήκης) βρίσκει τον Ιούδα μαζί με το ναό του στην Ιερουσαλήμ να έχουν μεν αποκατασταθεί αλλά να τελούν υπό ειδωλολατρική διακυβέρνηση. Πώς θα μπορούσε, λοιπόν, να εκπληρωθεί η διαθήκη του Θεού με τον Δαβίδ για ένα «σπέρμα» που θα κυβερνούσε «για πάντα»; (Ψαλμός 89:3, 4· 132:11, 12) Οι Ιουδαίοι εξακολουθούσαν να αποβλέπουν στην εμφάνιση ενός “Μεσσία-Ηγέτη” ο οποίος θα απελευθέρωνε το λαό του Θεού και θα εγκαθίδρυε μια θεοκρατική βασιλεία στη γη. (Δανιήλ 9:24, 25) Αλλά ήταν άραγε αυτός ο σκοπός του Ιεχωβά; Αν δεν ήταν, πώς θα έφερνε απελευθέρωση ο υποσχεμένος Μεσσίας; Και πώς επηρεάζει αυτό εμάς σήμερα; Το επόμενο κεφάλαιο θα εξετάσει αυτά τα ζωτικά ζητήματα.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 126, 127]

Θαύματα—Μπορείτε να τα Πιστεύετε;

«Είναι αδύνατον να χρησιμοποιούμε το ηλεκτρικό φως και το ραδιόφωνο και να επωφελούμαστε από τις σύγχρονες ιατρικές και χειρουργικές ανακαλύψεις, και ταυτόχρονα να πιστεύουμε στον κόσμο των πνευμάτων και των θαυμάτων της Καινής Διαθήκης». Αυτά τα λόγια του Γερμανού θεολόγου Ρούντολφ Μπούλτμαν εκφράζουν την άποψη που έχουν πολλοί άνθρωποι σήμερα σχετικά με τα θαύματα. Έχετε άραγε και εσείς την ίδια άποψη για τα θαύματα που αναφέρονται στην Αγία Γραφή, όπως είναι η περίπτωση στην οποία ο Θεός διαχώρισε την Ερυθρά Θάλασσα;

Το Συνοπτικό Λεξικό της Οξφόρδης (The Concise Oxford Dictionary) ορίζει το «θαύμα» ως «ασυνήθιστο συμβάν που αποδίδεται σε κάποιον υπερφυσικό παράγοντα». Ένα τέτοιο ασυνήθιστο συμβάν περιλαμβάνει μια διακοπή της φυσικής τάξης, πράγμα που εξηγεί γιατί πολλοί δεν είναι διατεθειμένοι να πιστέψουν στα θαύματα. Εντούτοις, αυτό που φαίνεται πως είναι παραβίαση κάποιου φυσικού νόμου μπορεί να εξηγηθεί εύκολα υπό το φως άλλων νόμων της φύσης οι οποίοι περιλαμβάνονται.

Για παράδειγμα, το περιοδικό Νέος Επιστήμονας (New Scientist) ανέφερε ότι δύο φυσικοί στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο εφάρμοσαν ένα εξαιρετικά ισχυρό μαγνητικό πεδίο σε έναν οριζόντιο σωλήνα που ήταν μισογεμάτος με νερό. Το νερό κινήθηκε προς τα άκρα του σωλήνα, αφήνοντας το μεσαίο τμήμα στεγνό. Το φαινόμενο αυτό, που ανακαλύφτηκε το 1994, συμβαίνει επειδή το νερό είναι ελαφρώς διαμαγνητικό, δηλαδή απωθείται από ένα μαγνήτη. Αυτό το αποδεδειγμένο φαινόμενο, το να απομακρύνεται το νερό από εκεί όπου υπάρχει πολύ ισχυρό μαγνητικό πεδίο και να κατευθύνεται εκεί όπου το πεδίο είναι ασθενέστερο, έχει ονομαστεί Το Εφέ του Μωυσή. Το ίδιο περιοδικό παρατήρησε: «Είναι εύκολο να κατευθύνετε το νερό όπου θέλετε—αν έχετε αρκετά ισχυρό μαγνήτη. Και αν τον έχετε, είναι δυνατόν να συμβούν σχεδόν τα πάντα».

Φυσικά, δεν μπορεί κάποιος να πει με απόλυτη βεβαιότητα ποια διαδικασία χρησιμοποίησε ο Θεός όταν διαχώρισε την Ερυθρά Θάλασσα για χάρη των Ισραηλιτών. Αλλά ο Δημιουργός γνωρίζει όλους τους νόμους της φύσης ως την τελευταία λεπτομέρεια. Θα μπορούσε εύκολα να θέσει υπό έλεγχο κάποιες πτυχές ενός νόμου εφαρμόζοντας κάποιον άλλον από τους νόμους που ο ίδιος θέσπισε. Για τους ανθρώπους, το αποτέλεσμα θα μπορούσε να φαίνεται σαν θαύμα, κυρίως όταν δεν κατανοούν πλήρως τους νόμους που περιλαμβάνονται.

Σχετικά με τα θαύματα που αναφέρονται στην Αγία Γραφή, ο Ακίρα Γιαμάντα, επίτιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κιότο στην Ιαπωνία, λέει: «Μολονότι είναι ορθό να πούμε ότι [ένα θαύμα] δεν μπορεί να κατανοηθεί τώρα υπό το πρίσμα της επιστήμης με την οποία ασχολείται κάποιος (ή με βάση τα σημερινά επιστημονικά δεδομένα), είναι εσφαλμένο να συμπεράνουμε ότι αυτό δεν συνέβη, στηριζόμενοι απλώς και μόνο στην προηγμένη σύγχρονη φυσική ή στην προηγμένη σύγχρονη Βιβλιολογία. Δέκα χρόνια αργότερα, η σημερινή σύγχρονη επιστήμη θα είναι επιστήμη του παρελθόντος. Όσο πιο γρήγορα προοδεύει η επιστήμη τόσο αυξάνει η πιθανότητα να γίνουν στο μέλλον οι σημερινοί επιστήμονες αντικείμενο φαιδρών σχολίων, του τύπου: “Πριν από δέκα χρόνια οι επιστήμονες πίστευαν αυτό και εκείνο”».—Οι Θεοί στην Εποχή της Επιστήμης (Gods in the Age of Science).

Ως ο Δημιουργός, ο οποίος είναι ικανός να συντονίζει όλους τους νόμους της φύσης, ο Ιεχωβά μπορεί να χρησιμοποιεί τη δύναμή του για να κάνει θαύματα.

[Πλαίσιο στη σελίδα 132, 133]

Ζηλότυπος Θεός—Με Ποια Έννοια;

«Ο Ιεχωβά, του οποίου το όνομα είναι Ζηλότυπος, αυτός είναι ζηλότυπος Θεός». Αυτό το σχόλιο μπορούμε να το διαβάσουμε στο εδάφιο Έξοδος 34:14, αλλά ποια είναι η σημασία του;

Η εβραϊκή λέξη που αποδίδεται «ζηλότυπος» μπορεί να σημαίνει «αυτός που απαιτεί αποκλειστική αφοσίωση, που δεν ανέχεται κανέναν ανταγωνισμό». Με μια θετική έννοια που ωφελεί τα πλάσματά του, ο Ιεχωβά είναι ζηλότυπος σχετικά με το όνομά του και τη λατρεία του. (Ιεζεκιήλ 39:25) Ο ζήλος που έχει ώστε να εκπληρώσει όσα αντιπροσωπεύει το όνομά του σημαίνει ότι αυτός θα επιτελέσει το σκοπό του για την ανθρωπότητα.

Αναλογιστείτε, παραδείγματος χάρη, την κρίση που επέβαλε στους κατοίκους της γης Χαναάν. Κάποιος λόγιος κάνει την εξής συγκλονιστική περιγραφή: «Η λατρεία του Βάαλ, της Ασταρώθ καθώς και άλλων θεών των Χαναναίων αποτελούνταν από τα πιο εξωφρενικά όργια· οι ναοί τους ήταν κέντρα ακολασίας. . . . Οι Χαναναίοι απέδιδαν λατρεία με το να επιδίδονται σε ανηθικότητες . . . και έπειτα με το να δολοφονούν τα πρωτότοκα παιδιά τους ως θυσία στους ίδιους αυτούς θεούς». Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν αγγεία που περιείχαν τα λείψανα θυσιασμένων παιδιών. Μολονότι ο Θεός είχε παρατηρήσει το σφάλμα των Χαναναίων από τις ημέρες του Αβραάμ, εκδήλωσε υπομονή προς αυτούς 400 χρόνια, δίνοντάς τους άφθονο χρόνο για να αλλάξουν.—Γένεση 15:16.

Γνώριζαν οι Χαναναίοι πόσο σοβαρό ήταν το σφάλμα τους; Φυσικά, είχαν την ανθρώπινη συνείδηση, την οποία οι νομικοί αναγνωρίζουν ως μια παγκόσμια βάση για την ηθική και το δίκαιο. (Ρωμαίους 2:12-15) Εντούτοις, οι Χαναναίοι επέμεναν να επιδίδονται σε αποκρουστικές θυσίες παιδιών και σε εξαχρειωτικές σεξουαλικές συνήθειες.

Ο Ιεχωβά, με την ισορροπημένη δικαιοσύνη του, αποφάσισε ότι η γη έπρεπε να καθαριστεί. Αυτό δεν ήταν γενοκτονία. Κάποιοι Χαναναίοι, τόσο μεμονωμένα άτομα σαν τη Ραάβ όσο και ολόκληρες ομάδες όπως οι Γαβαωνίτες, οι οποίοι εθελοντικά δέχτηκαν τους υψηλούς ηθικούς κανόνες του Θεού διασώθηκαν. (Ιησούς του Ναυή 6:25· 9:3-15) Η Ραάβ έγινε ένας κρίκος στη βασιλική γενεαλογική γραμμή που οδήγησε στον Μεσσία, και οι απόγονοι των Γαβαωνιτών απολάμβαναν το προνόμιο να υπηρετούν στο ναό του Ιεχωβά.—Ιησούς του Ναυή 9:27· Έσδρας 8:20· Ματθαίος 1:1, 5-16.

Συνεπώς, όταν κάποιος αναζητά την πλήρη και σαφή εικόνα που βασίζεται σε γεγονότα, είναι ευκολότερο να δει τον Ιεχωβά ως έναν αξιοθαύμαστο και δίκαιο Θεό, ο οποίος είναι ζηλότυπος με θετικό τρόπο προς όφελος των πιστών πλασμάτων του.

[Εικόνα στη σελίδα 123]

Ο Δημιουργός απελευθέρωσε έναν υποδουλωμένο λαό και τον χρησιμοποίησε για να επιτελέσει το σκοπό του

[Εικόνα στη σελίδα 129]

Στο Όρος Σινά, το αρχαίο έθνος του Ισραήλ εισήλθε σε μια σχέση διαθήκης με τον Δημιουργό

[Εικόνα στη σελίδα 130]

Η τήρηση των απαράμιλλων νόμων του Δημιουργού βοήθησε το λαό του να απολαύσει την Υποσχεμένη Γη

[Εικόνα στη σελίδα 136]

Μπορείτε να επισκεφτείτε την περιοχή νότια του τείχους της Ιερουσαλήμ, όπου ο Βασιλιάς Δαβίδ είχε την πρωτεύουσά του