1. Τι μας διδάσκουν τα εδάφια Εκκλησιαστής 3:1, 7;

ΣΕ ΜΕΡΙΚΟΥΣ από εμάς αρέσει να μιλούν πολύ. Άλλοι πάλι είναι λιγομίλητοι. Όπως επισημαίνει το θεματικό εδάφιο, υπάρχει τόσο καιρός να μιλάμε όσο και καιρός να σωπαίνουμε. (Διαβάστε Εκκλησιαστής 3:1, 7) Ωστόσο, υπάρχουν αδελφοί και αδελφές που θα θέλαμε να μιλούν περισσότερο, καθώς και κάποιοι που θα προτιμούσαμε να μιλούν λιγότερο.

2. Ποιος έχει το δικαίωμα να θέτει τους κανόνες για το πότε και το πώς πρέπει να μιλάμε;

² Η ομιλία είναι δώρο από τον Ιεχωβά. (Έξοδ. 4:10, 11· Αποκ. 4:11) Μέσα στον Λόγο του, εκείνος μας βοηθάει να κατανοήσουμε πώς να χρησιμοποιούμε αυτό το δώρο με σωστό τρόπο. Στο άρθρο μας, θα εξετάσουμε Βιβλικά παραδείγματα που μας βοηθούν να κρίνουμε πότε να μιλάμε και πότε να σωπαίνουμε. Θα δούμε επίσης πώς νιώθει ο Ιεχωβά για όσα λέμε στους άλλους. Πρώτα όμως ας εξετάσουμε πότε πρέπει να μιλάμε.

3. Σύμφωνα με το εδάφιο Ρωμαίους 10:14, πότε πρέπει να μιλάμε;

³ Πάντοτε πρέπει να είμαστε έτοιμοι να μιλήσουμε για τον Ιεχωβά και τη Βασιλεία. (Ματθ. 24:14· διαβάστε Ρωμαίους 10:14) Κάνοντάς το αυτό, μιμούμαστε τον Ιησού. Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους ήρθε ο Ιησούς στη γη ήταν να πει στους άλλους την αλήθεια για τον Πατέρα του. (Ιωάν. 18:37) Αλλά πρέπει να θυμόμαστε ότι είναι σημαντικό και το πώς μιλάμε. Όταν λοιπόν μιλάμε στους άλλους για τον Ιεχωβά, πρέπει να το κάνουμε αυτό με «πραότητα και βαθύ σεβασμό», καθώς επίσης να δείχνουμε περίσκεψη για τα αισθήματα και τις πεποιθήσεις τους. (1 Πέτρ. 3:15) Τότε δεν θα μιλάμε απλώς, αλλά θα διδάσκουμε και ενδεχομένως θα αγγίζουμε καρδιές.

4. Σε αρμονία με το εδάφιο Παροιμίες 9:9, πώς μπορεί η ομιλία μας να βοηθήσει τους άλλους;

 ⁴ Οι πρεσβύτεροι δεν πρέπει να διστάζουν να μιλήσουν αν δουν ότι κάποιος αδελφός ή αδελφή χρειάζεται συμβουλή. Φυσικά, θα διαλέξουν την κατάλληλη στιγμή ώστε να μη φέρουν σε δύσκολη θέση τον άλλον χωρίς λόγο. Θα πρέπει να περιμένουν μέχρι να μπορούν να του μιλήσουν ιδιαιτέρως. Οι πρεσβύτεροι πάντοτε προσπαθούν να μιλούν σεβόμενοι την αξιοπρέπεια του ατόμου. Αλλά δεν διστάζουν να αναφέρουν Βιβλικές αρχές που θα βοηθήσουν τους άλλους να ενεργήσουν σοφά. (Διαβάστε Παροιμίες 9:9) Γιατί είναι τόσο σημαντικό να έχουμε το θάρρος να μιλάμε όταν χρειάζεται; Ας εξετάσουμε δύο αντίθετα παραδείγματα: ενός άντρα που χρειαζόταν να διορθώσει τους γιους του και μιας γυναίκας που έπρεπε να μιλήσει ευθέως σε έναν μελλοντικό βασιλιά.

5. Σε ποια περίπτωση δεν μίλησε ο αρχιερέας Ηλεί ενώ θα έπρεπε;

⁵ Ο αρχιερέας Ηλεί είχε δύο γιους τους οποίους υπεραγαπούσε. Εκείνοι όμως δεν είχαν καθόλου σεβασμό για τον Ιεχωβά. Κατείχαν σημαντικές θέσεις, καθώς υπηρετούσαν ως ιερείς στη σκηνή της μαρτυρίας. Αλλά έκαναν κατάχρηση της εξουσίας τους, έδειχναν κατάφωρη ασέβεια για τις προσφορές που δίνονταν στον Ιεχωβά και διέπρατταν ξεδιάντροπα σεξουαλική ανηθικότητα. (1 Σαμ. 2:12-17, 22) Σύμφωνα με τον Μωσαϊκό Νόμο, ήταν άξιοι θανάτου, αλλά ο ανεκτικός Ηλεί περιοριζόταν σε ήπιες επιπλήξεις και τους επέτρεπε να συνεχίζουν να υπηρετούν στη σκηνή της μαρτυρίας. (Δευτ. 21:18-21) Πώς έβλεπε ο Ιεχωβά τον τρόπο με τον οποίο χειριζόταν ο Ηλεί την κατάσταση; Είπε στον Ηλεί: «Γιατί τιμάς τους γιους σου περισσότερο από εμένα;» Ο Ιεχωβά τότε αποφάσισε να θανατώσει εκείνους τους δύο πονηρούς άντρες.​—1 Σαμ. 2:29, 34.

6. Τι μαθαίνουμε από το παράδειγμα του Ηλεί;

⁶ Αντλούμε ένα σημαντικό δίδαγμα από το παράδειγμα του Ηλεί. Αν διαπιστώσουμε ότι κάποιος φίλος ή συγγενής μας έχει παραβιάσει τον νόμο του Θεού, πρέπει να του μιλήσουμε, υπενθυμίζοντάς του τους κανόνες του Ιεχωβά. Κατόπιν, πρέπει να βεβαιωθούμε ότι θα λάβει τη βοήθεια που χρειάζεται από τους εκπροσώπους του Ιεχωβά. (Ιακ. 5:14) Ποτέ δεν θα θέλαμε να μοιάσουμε στον Ηλεί και να τιμήσουμε έναν φίλο ή συγγενή περισσότερο από τον Ιεχωβά. Απαιτείται θάρρος για να μιλήσουμε ευθέως σε κάποιον που χρειάζεται διόρθωση, αλλά αξίζει την προσπάθεια. Προσέξτε τώρα την αντίθεση  ανάμεσα στον Ηλεί και σε μια Ισραηλίτισσα ονόματι Αβιγαία.

7. Γιατί πήγε η Αβιγαία να μιλήσει στον Δαβίδ;

⁷ Η Αβιγαία ήταν σύζυγος ενός εύπορου γαιοκτήμονα, του Νάβαλ. Όταν ο Δαβίδ και οι άντρες του κρύβονταν από τον βασιλιά Σαούλ, πέρασαν κάποιο διάστημα με τους βοσκούς του Νάβαλ και προστάτευαν τα κοπάδια του από ληστρικές ομάδες. Ένιωθε ο Νάβαλ ευγνωμοσύνη για τη βοήθειά τους; Όχι. Όταν του ζήτησε ο Δαβίδ λίγα τρόφιμα και νερό για τους άντρες του, εκείνος έβαλε τις φωνές και άρχισε να τους εξυβρίζει. (1 Σαμ. 25:5-8, 10-12, 14) Ως αποτέλεσμα, ο Δαβίδ αποφάσισε να θανατώσει όλους τους άντρες στο σπιτικό του Νάβαλ. (1 Σαμ. 25:13, 22) Πώς θα μπορούσε να αποφευχθεί μια τέτοια συμφορά; Η Αβιγαία συνειδητοποίησε ότι ήταν καιρός να μιλήσει. Επιστράτευσε λοιπόν το θάρρος της και πήγε να συναντήσει τους 400 πεινασμένους, θυμωμένους και οπλισμένους άντρες και να μιλήσει στον Δαβίδ.

8. Τι μαθαίνουμε από το παράδειγμα της Αβιγαίας;

⁸ Όταν η Αβιγαία συνάντησε τον Δαβίδ, του μίλησε με θάρρος, σεβασμό και πειθώ. Παρότι δεν έφταιγε η ίδια για την άσχημη κατάσταση που είχε δημιουργηθεί, του ζήτησε συγνώμη. Έκανε έκκληση στις καλές ιδιότητες του Δαβίδ και στηρίχτηκε στον Ιεχωβά για να τη βοηθήσει. (1 Σαμ. 25:24, 26, 28, 33, 34) Όπως η Αβιγαία, έτσι και εμείς χρειάζεται να έχουμε το θάρρος να μιλήσουμε αν δούμε ότι κάποιος οδεύει σε επικίνδυνα μονοπάτια. (Ψαλμ. 141:5) Πρέπει να μιλήσουμε με σεβασμό αλλά και τόλμη. Όταν δίνουμε με αγάπη μια αναγκαία συμβουλή, αποδεικνυόμαστε αληθινοί φίλοι.​—Παρ. 27:17.

9, 10. Τι πρέπει να θυμούνται οι πρεσβύτεροι όταν συμβουλεύουν κάποιον;

⁹ Ιδίως οι πρεσβύτεροι πρέπει να έχουν το θάρρος να μιλήσουν σε εκείνους στην εκκλησία που κάνουν ένα εσφαλμένο βήμα. (Γαλ. 6:1) Αντιλαμβάνονται ταπεινά ότι και οι ίδιοι  είναι ατελείς και μπορεί κάποια μέρα να χρειαστούν συμβουλή. Αλλά δεν επιτρέπουν σε αυτό να τους εμποδίζει να ελέγχουν όσους χρειάζονται διαπαιδαγώγηση. (2 Τιμ. 4:2· Τίτο 1:9) Όταν συμβουλεύουν κάποιον, προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν το δώρο της ομιλίας τους για να τον διδάξουν με επιδεξιότητα και μακροθυμία. Αγαπούν τον αδελφό τους, και αυτή η αγάπη τούς υποκινεί σε πράξεις. (Παρ. 13:24) Αλλά το πρώτιστο μέλημά τους είναι να τιμούν τον Ιεχωβά υποστηρίζοντας τους κανόνες του και προστατεύοντας την εκκλησία.​—Πράξ. 20:28.

¹⁰ Μέχρι τώρα, έχουμε εξετάσει πότε πρέπει να μιλάμε. Αλλά υπάρχουν και στιγμές που είναι καλύτερα να μη λέμε τίποτα απολύτως. Ποιες προκλήσεις μπορεί να περιλαμβάνουν αυτές οι καταστάσεις;

11. Ποιο παράδειγμα χρησιμοποίησε ο Ιάκωβος, και γιατί είναι εύστοχο;

¹¹ Μερικές φορές είναι δύσκολο να ελέγχουμε την ομιλία μας. Ο Βιβλικός συγγραφέας Ιάκωβος χρησιμοποίησε ένα εύστοχο παράδειγμα για να περιγράψει αυτή τη δυσκολία: «Αν κάποιος δεν σφάλλει σε λόγο, είναι τέλειος άνθρωπος, ικανός να χαλιναγωγήσει και όλο το σώμα του». (Ιακ. 3:2, 3) Το χαλινάρι τοποθετείται στο κεφάλι και στο στόμα του αλόγου. Τραβώντας τα γκέμια, ο αναβάτης μπορεί να το καθοδηγήσει ή να το κάνει να σταματήσει. Αν πάψει να ελέγχει τα γκέμια, το άλογο μπορεί να αφηνιάσει και να προξενήσει βλάβη τόσο στο ίδιο όσο και σε εκείνον. Παρόμοια, αν εμείς δεν ελέγχουμε την ομιλία μας, αυτή μπορεί να προκαλέσει μεγάλη ζημιά. Ας εξετάσουμε κάποιες καταστάσεις στις οποίες χρειάζεται να «τραβάμε τα γκέμια» και να συγκρατούμε τα λόγια μας.

12. Πότε πρέπει να «τραβάμε τα γκέμια» και να συγκρατούμε τα λόγια μας;

¹² Τι κάνετε όταν ένας αδελφός ή μια αδελφή γνωρίζει κάποιες πληροφορίες που  πρέπει να παραμείνουν εμπιστευτικές; Για παράδειγμα, αν συναντήσετε κάποιον που ζει σε μια χώρα όπου το έργο μας είναι υπό απαγόρευση, μήπως θα μπείτε στον πειρασμό να τον ρωτήσετε λεπτομέρειες για το πώς γίνεται το έργο εκεί; Αναμφίβολα έχετε καλό κίνητρο. Αγαπάμε τους αδελφούς μας και νοιαζόμαστε για ό,τι τους συμβαίνει. Επίσης, θέλουμε να είμαστε συγκεκριμένοι όταν προσευχόμαστε για αυτούς. Ωστόσο, αυτός είναι καιρός να «τραβήξουμε τα γκέμια» και να συγκρατήσουμε τα λόγια μας. Αν πιέζουμε κάποιον να μας αποκαλύψει εμπιστευτικές πληροφορίες, δείχνουμε έλλειψη αγάπης τόσο για τον ίδιο όσο και για τους αδελφούς και τις αδελφές που βασίζονται στην εχεμύθειά του. Σίγουρα, κανείς μας δεν θα ήθελε να κάνει πιο δύσκολη τη ζωή των αδελφών μας σε χώρες όπου το έργο μας είναι υπό απαγόρευση. Αντίστοιχα, κανένας αδελφός ή αδελφή που υπηρετεί σε μια τέτοια χώρα δεν θα ήθελε να αποκαλύπτει λεπτομέρειες για το έργο και τις Χριστιανικές δραστηριότητες των Μαρτύρων εκεί.

13. Όπως δηλώνει το εδάφιο Παροιμίες 11:13, τι πρέπει να κάνουν οι πρεσβύτεροι, και γιατί;

¹³ Ιδίως οι πρεσβύτεροι πρέπει να εφαρμόζουν τη συμβουλή του εδαφίου Παροιμίες 11:13 τηρώντας εχεμύθεια. (Διαβάστε) Αυτό μπορεί να αποτελέσει πρόκληση, ειδικά αν ένας πρεσβύτερος είναι παντρεμένος. Οι δύο σύζυγοι διατηρούν τη σχέση τους ισχυρή συζητώντας συχνά μεταξύ τους και εκφράζοντας ο ένας στον άλλον ενδόμυχες σκέψεις, αισθήματα και ανησυχίες. Αλλά ένας πρεσβύτερος αντιλαμβάνεται ότι δεν πρέπει να αποκαλύπτει τις «εμπιστευτικές συζητήσεις» των αδελφών της εκκλησίας. Διαφορετικά, θα έχανε την εμπιστοσύνη τους και θα κατέστρεφε την υπόληψή του. Όσοι είναι διορισμένοι σε υπεύθυνες θέσεις στην εκκλησία δεν πρέπει να «χρησιμοποιούν διπλή γλώσσα», ή αλλιώς να εξαπατούν με τα λόγια τους. (1 Τιμ. 3:8· υποσ.) Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να είναι ύπουλοι ούτε να έχουν την τάση να κουτσομπολεύουν. Αν ο πρεσβύτερος αγαπάει τη γυναίκα του, δεν θα την επιβαρύνει με πληροφορίες που δεν χρειάζεται να ξέρει.

14. Πώς μπορεί η σύζυγος ενός πρεσβυτέρου να τον βοηθήσει να διατηρήσει την υπόληψή του;

¹⁴ Η σύζυγος μπορεί να βοηθήσει τον σύζυγό της να διατηρήσει την υπόληψή του με το να μην τον πιέζει να μιλάει για εμπιστευτικά ζητήματα. Εφαρμόζοντας αυτή τη συμβουλή, όχι μόνο στηρίζει τον άντρα της, αλλά επίσης τιμάει εκείνους που τον εμπιστεύτηκαν. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι δίνει χαρά στον Ιεχωβά επειδή συμβάλλει στην ειρήνη και στην ενότητα της εκκλησίας.​—Ρωμ. 14:19.

15. Πώς ένιωσε ο Ιεχωβά για τους τρεις από τους φίλους του Ιώβ, και γιατί;

¹⁵ Το Γραφικό βιβλίο του Ιώβ μάς διδάσκει πολλά για το πώς και το πότε να μιλάμε. Έπειτα από τις αλλεπάλληλες αβάσταχτες συμφορές που βρήκαν τον Ιώβ, τέσσερις άντρες ήρθαν για να τον παρηγορήσουν και να τον συμβουλέψουν. Εκείνοι έμειναν σιωπηλοί για μεγάλο διάστημα. Αλλά από όσα είπαν αργότερα οι τρεις από αυτούς​—ο Ελιφάς, ο Βιλδάδ και ο Σωφάρ—​καταλαβαίνουμε ότι δεν αφιέρωσαν εκείνον τον χρόνο για να σκεφτούν πώς θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον Ιώβ. Αντίθετα, έψαχναν τρόπο να αποδείξουν ότι είχε κάνει κάτι κακό. Παρότι κάποιες δηλώσεις τους ευσταθούσαν, πολλά από όσα είπαν για τον Ιώβ και για τον Ιεχωβά ήταν είτε άστοργα είτε αναληθή. Έκριναν σκληρά τον Ιώβ. (Ιώβ 32:1-3) Πώς αντέδρασε ο Ιεχωβά; Ο θυμός του άναψε εναντίον τους. Τους αποκάλεσε ανόητους και τους ανάγκασε να ζητήσουν από τον Ιώβ να προσευχηθεί για αυτούς.​—Ιώβ 42:7-9.

16. Τι μαθαίνουμε από το κακό παράδειγμα του Ελιφάς, του Βιλδάδ και του Σωφάρ;

 ¹⁶ Αντλούμε πολλά διδάγματα από το κακό παράδειγμα του Ελιφάς, του Βιλδάδ και του Σωφάρ. Πρώτον, δεν πρέπει να κρίνουμε τους αδελφούς μας. (Ματθ. 7:1-5) Απεναντίας, πρέπει να τους ακούμε προσεκτικά προτού μιλήσουμε. Μόνο τότε θα είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε τι περνούν. (1 Πέτρ. 3:8) Δεύτερον, όταν τελικά μιλήσουμε, τα λόγια μας πρέπει οπωσδήποτε να είναι καλοσυνάτα και οι δηλώσεις μας να ευσταθούν. (Εφεσ. 4:25) Και τρίτον, ο Ιεχωβά δείχνει έντονο ενδιαφέρον για το τι λέμε ο ένας στον άλλον.

17. Τι μαθαίνουμε από το παράδειγμα του Ελιού;

¹⁷ Ο τέταρτος άντρας που επισκέφτηκε τον Ιώβ ήταν ο Ελιού, ένας συγγενής του Αβραάμ. Εκείνος άκουγε όσο ο Ιώβ και οι τρεις άλλοι άντρες μιλούσαν. Προφανώς άκουγε με προσοχή τα όσα έλεγαν, και γι’ αυτό μπόρεσε να δώσει με συμπόνια αλλά και αμεσότητα συμβουλές που βοήθησαν τον Ιώβ να διορθώσει τον τρόπο σκέψης του. (Ιώβ 33:1, 6, 17) Το κύριο μέλημα του Ελιού ήταν να εξυψώσει τον Ιεχωβά, όχι τον εαυτό του ή κάποιον άλλον άνθρωπο. (Ιώβ 32:21, 22· 37:23, 24) Από το παράδειγμά του μαθαίνουμε ότι υπάρχει καιρός να σωπαίνουμε και να ακούμε. (Ιακ. 1:19) Μαθαίνουμε επίσης πως, όταν δίνουμε συμβουλή, πρέπει να μας απασχολεί πρωτίστως το να δοθεί τιμή στον Ιεχωβά, όχι σε εμάς.

18. Πώς δείχνουμε ότι εκτιμούμε το δώρο της ομιλίας;

¹⁸ Δείχνουμε ότι εκτιμούμε το δώρο της ομιλίας τηρώντας τις συμβουλές της Γραφής για το πότε και το πώς να μιλάμε. Ο σοφός βασιλιάς Σολομών έγραψε υπό θεϊκή έμπνευση: «Σαν χρυσά μήλα σε ασημένια σκαλίσματα είναι ο λόγος που λέγεται την κατάλληλη στιγμή». (Παρ. 25:11) Όταν ακούμε προσεκτικά όσα λένε οι άλλοι και σκεφτόμαστε προτού μιλήσουμε, τα λόγια μας μπορούν να είναι πολύτιμα και όμορφα σαν αυτά τα χρυσά μήλα. Τότε, είτε λέμε λίγα είτε πολλά, η ομιλία μας θα εποικοδομεί τους άλλους, και ο Ιεχωβά θα νιώθει περήφανος για εμάς. (Παρ. 23:15· Εφεσ. 4:29) Υπάρχει καλύτερος τρόπος να δείχνουμε την εκτίμησή μας για αυτό το δώρο του Θεού;