1. Ποια παρηγορητική αλήθεια αποκαλύπτει η Αγία Γραφή για τον Ιεχωβά;

ΘΑ ΣΑΣ άρεσε να σας κρίνουν οι άλλοι με βάση το χρώμα του δέρματός σας, τα χαρακτηριστικά του προσώπου σας ή το μέγεθος του σώματός σας; Πιθανότατα όχι. Πόσο παρηγορητικό είναι λοιπόν να ξέρουμε ότι ο Ιεχωβά δεν μας κρίνει με βάση όσα βλέπουν τα ανθρώπινα μάτια! Για παράδειγμα, όταν ο Σαμουήλ κοίταξε τους γιους του Ιεσσαί, δεν είδε αυτό που έβλεπε ο Ιεχωβά. Ο Ιεχωβά τού είχε πει ότι ένας γιος του Ιεσσαί θα γινόταν βασιλιάς του Ισραήλ. Αλλά ποιος από όλους; Όταν ο Σαμουήλ είδε τον μεγαλύτερο γιο, τον Ελιάβ, σκέφτηκε: «Ασφαλώς αυτός είναι ο χρισμένος του Ιεχωβά». Ο Ελιάβ είχε εντυπωσιακό παρουσιαστικό, σαν βασιλιάς. «Αλλά ο Ιεχωβά είπε στον Σαμουήλ: “Μην κοιτάζεις την εμφάνισή του και το ανάστημά του, γιατί εγώ τον έχω απορρίψει”». Ποιο είναι το δίδαγμα; Ο Ιεχωβά συνέχισε: «Ο άνθρωπος βλέπει ό,τι είναι ορατό στα μάτια, αλλά ο Ιεχωβά βλέπει μέσα στην καρδιά».​—1 Σαμ. 16:1, 6, 7.

2. Όπως υποδηλώνει το εδάφιο Ιωάννης 7:24, γιατί δεν πρέπει να κρίνουμε ένα άτομο από την εξωτερική του εμφάνιση; Δώστε παράδειγμα.

² Ως ατελείς άνθρωποι, όλοι μας έχουμε την τάση να κρίνουμε τους άλλους από την εξωτερική τους εμφάνιση. (Διαβάστε Ιωάννης 7:24) Αλλά αυτό που βλέπουν τα μάτια μας δεν μας λέει και πολλά για το άτομο που έχουμε απέναντί μας. Λόγου χάρη, ένας γιατρός, ακόμα και αν είναι λαμπρός και έμπειρος επιστήμονας, δεν μπορεί να μάθει και πολλά για κάποιον ασθενή απλώς κοιτάζοντάς τον. Πρέπει να τον ακούσει προσεκτικά προκειμένου να μάθει πράγματα για το ιατρικό ιστορικό του, την ψυχοσύνθεσή του ή τυχόν συμπτώματα που παρουσιάζει. Μπορεί ακόμα και να ζητήσει κάποια ακτινογραφία για να δει τι συμβαίνει μέσα στο σώμα του. Διαφορετικά, κινδυνεύει να κάνει λάθος διάγνωση. Παρόμοια, εμείς δεν μπορούμε να καταλάβουμε πλήρως τους αδελφούς  και τις αδελφές μας απλώς κοιτάζοντας την εξωτερική τους εμφάνιση. Πρέπει να προσπαθούμε να δούμε κάτω από την επιφάνεια​—τον εσωτερικό άνθρωπο. Βέβαια, εφόσον δεν διαβάζουμε καρδιές, δεν θα καταλάβουμε ποτέ τόσο καλά τους άλλους όσο ο Ιεχωβά. Ωστόσο, μπορούμε να προσπαθούμε να τον μιμούμαστε όσο το δυνατόν καλύτερα. Πώς;

3. Πώς θα μας βοηθήσουν οι Βιβλικές αφηγήσεις που θα εξετάσουμε σε αυτό το άρθρο να μιμούμαστε τον Ιεχωβά;

³ Πώς συμπεριφέρεται ο Ιεχωβά στους λάτρεις του; Τους ακούει. Επίσης, λαβαίνει υπόψη τα βιώματά τους και τις περιστάσεις τους. Και επιπλέον, τους δείχνει συμπόνια. Καθώς εξετάζουμε πώς τα έκανε όλα αυτά ο Ιεχωβά για τον Ιωνά, τον Ηλία, την Άγαρ και τον Λωτ, ας δούμε πώς μπορούμε να τον μιμούμαστε στη συμπεριφορά μας προς τους αδελφούς και τις αδελφές μας.

4. Γιατί θα μπορούσαμε να έχουμε αρνητική άποψη για τον Ιωνά;

⁴ Από την περιορισμένη μας οπτική γωνία, θα μπορούσαμε να κρίνουμε τον Ιωνά ως αναξιόπιστο, ακόμα και ανόσιο. Εκείνος έλαβε ρητή εντολή από τον Ιεχωβά να εξαγγείλει κρίση στη Νινευή. Αντί όμως να υπακούσει, επιβιβάστηκε σε ένα πλοίο που πήγαινε προς την αντίθετη κατεύθυνση «για να ξεφύγει από τον Ιεχωβά». (Ιωνάς 1:1-3) Θα είχατε δώσει εσείς στον Ιωνά μια δεύτερη ευκαιρία να φέρει σε πέρας τον διορισμό του; Πιθανώς όχι. Ωστόσο, ο Ιεχωβά βρήκε λόγους να το κάνει αυτό.​—Ιωνάς 3:1, 2.

5. Τι μαθαίνετε για τον Ιωνά από τα λόγια του στα εδάφια Ιωνάς 2:1, 2, 9;

⁵ Ο Ιωνάς αποκάλυψε τι είδους άνθρωπος ήταν πραγματικά με την προσευχή του. (Διαβάστε Ιωνάς 2:1, 2, 9) Εκείνη η προσευχή​—αναμφίβολα μία από τις πολλές που έκανε—​μας βοηθάει να έχουμε πολύ καλύτερη εικόνα για τον Ιωνά αντί να τον βλέπουμε απλώς ως κάποιον που εγκατέλειψε τον διορισμό του. Τα λόγια του φανερώνουν ότι ήταν ταπεινός, ευγνώμων και αποφασισμένος να υπακούσει στον Ιεχωβά. Δεν είναι παράξενο λοιπόν που ο Ιεχωβά είδε πέρα από τις ενέργειές του, απάντησε στην προσευχή του και συνέχισε να τον χρησιμοποιεί ως προφήτη!

6. Γιατί αξίζει τον κόπο να ακούμε προσεκτικά;

⁶ Για να ακούμε προσεκτικά τους άλλους, χρειάζεται να είμαστε ταπεινοί και υπομονετικοί. Αυτό αξίζει τον κόπο για τρεις τουλάχιστον λόγους. Πρώτον, θα είναι λιγότερο πιθανό να βγάζουμε λάθος συμπεράσματα. Δεύτερον, θα διακρίνουμε τα αισθήματα και τα κίνητρα του αδελφού μας, με αποτέλεσμα  να είμαστε πιο συμπονετικοί. Και τρίτον, ίσως τον βοηθήσουμε να μάθει κάτι για τον εαυτό του. Μερικές φορές, ούτε εμείς οι ίδιοι δεν καταλαβαίνουμε πραγματικά τα αισθήματά μας παρά μόνο αν τα εκφράσουμε με λόγια. (Παρ. 20:5) Ένας πρεσβύτερος στην Ασία παραδέχεται: «Κάποτε έκανα το λάθος να μιλήσω προτού ακούσω. Είπα σε μια αδελφή ότι χρειαζόταν να βελτιώσει την ποιότητα των απαντήσεών της στη συνάθροιση. Αργότερα έμαθα ότι διαβάζει με δυσκολία και ότι κάνει τεράστια προσπάθεια για να δίνει απαντήσεις». Πόσο σημαντικό είναι για τον κάθε πρεσβύτερο να “ακούει τα γεγονότα” προτού δώσει συμβουλή!​—Παρ. 18:13.

7. Τι μαθαίνετε από το πώς συμπεριφέρθηκε ο Ιεχωβά στον Ηλία;

⁷ Μερικοί αδελφοί και αδελφές μας δυσκολεύονται να μιλούν για τα αισθήματά τους εξαιτίας των βιωμάτων τους, του πολιτισμού τους ή της προσωπικότητάς τους. Πώς θα τους διευκολύνουμε να μας ανοίξουν την καρδιά τους; Θυμηθείτε πώς συμπεριφέρθηκε ο Ιεχωβά στον Ηλία όταν εκείνος έφυγε για να γλιτώσει από την Ιεζάβελ. Πέρασαν πολλές μέρες για να ανοίξει ο Ηλίας την καρδιά του πλήρως στον ουράνιο Πατέρα του. Ο Ιεχωβά άκουσε προσεκτικά. Κατόπιν, ενθάρρυνε τον Ηλία και του ανέθεσε ουσιαστικό έργο. (1 Βασ. 19:1-18) Ίσως οι αδελφοί και οι αδελφές μας χρειαστούν χρόνο μέχρι να νιώσουν άνετα να μας μιλήσουν, αλλά μόνο τότε θα μπορέσουμε να διακρίνουμε τα πραγματικά τους αισθήματα. Αν μιμούμαστε τον Ιεχωβά όντας υπομονετικοί, θα κερδίσουμε την εμπιστοσύνη τους. Και όταν θα είναι έτοιμοι να πουν πώς νιώθουν, θα πρέπει να τους ακούσουμε προσεκτικά.

8. Σύμφωνα με τα εδάφια Γένεση 16:7-13, πώς βοήθησε ο Ιεχωβά την Άγαρ;

⁸ Η Άγαρ, η υπηρέτρια της Σαραΐ, δόθηκε ως σύζυγος στον Άβραμ. Στη συνέχεια όμως φέρθηκε ανόητα καθώς, όταν έμεινε έγκυος, άρχισε να περιφρονεί την κυρία της, η οποία δεν είχε δικά της παιδιά. Η κατάσταση έφτασε σε τέτοιο σημείο ώστε η Σαραΐ έδιωξε την Άγαρ. (Γέν. 16:4-6) Από την ατελή μας οπτική γωνία, ίσως να βλέπαμε την Άγαρ ως μια μοχθηρή γυναίκα που έπαθε ό,τι της άξιζε. Αλλά ο Ιεχωβά είδε πολύ περισσότερα στην Άγαρ. Της έστειλε έναν άγγελό του. Όταν τη βρήκε ο άγγελος, τη βοήθησε να διορθώσει τη στάση της και την ευλόγησε. Η Άγαρ συνειδητοποίησε ότι ο Ιεχωβά την παρατηρούσε και ήξερε τα πάντα για την κατάστασή της. Υποκινήθηκε να πει για τον Ιεχωβά: “Είσαι Θεός που βλέπει τα πάντα, . . . αυτός που με βλέπει”.​—Διαβάστε Γένεση 16:7-13.

9. Τι έλαβε υπόψη του ο Θεός στη συμπεριφορά του προς την Άγαρ;

⁹ Τι διέκρινε ο Ιεχωβά στην Άγαρ; Ήξερε πολύ καλά το παρελθόν της και όσα είχε περάσει. (Παρ. 15:3) Η Άγαρ ήταν Αιγύπτια και ζούσε σε ένα εβραϊκό σπιτικό. Μήπως κάποιες φορές ένιωθε ανεπιθύμητη; Μήπως νοσταλγούσε την οικογένειά της και την πατρίδα της; Δεν ήταν η μοναδική σύζυγος του Άβραμ. Για κάποιο διάστημα, μερικοί πιστοί άντρες είχαν πάνω από μία συζύγους. Αλλά αυτό δεν ήταν ο αρχικός σκοπός του Ιεχωβά. (Ματθ. 19:4-6) Διόλου περίεργο λοιπόν που μια τέτοια διευθέτηση προξενούσε ζήλια και μνησικακία. Μολονότι ο Ιεχωβά δεν δικαιολόγησε την ασέβεια της Άγαρ προς τη Σαραΐ, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι έλαβε υπόψη του το παρελθόν της και την κατάστασή της.

10. Πώς μπορούμε να γνωρίσουμε καλύτερα τους αδελφούς και τις αδελφές μας;

¹⁰ Μπορούμε να μιμούμαστε τον Ιεχωβά με το να προσπαθούμε να καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλον. Γνωρίστε καλύτερα τους αδελφούς και τις αδελφές σας. Συζητήστε μαζί τους πριν και μετά τις συναθροίσεις,  συνεργαστείτε μαζί τους στη διακονία και, αν είναι δυνατόν, προσκαλέστε τους για φαγητό. Ενεργώντας έτσι, ίσως μάθετε ότι μια αδελφή που φαίνεται απόμακρη στην πραγματικότητα είναι ντροπαλή, ένας αδελφός που θεωρούσατε υλιστή είναι φιλόξενος και μια αδελφή που κάθε τόσο έρχεται αργοπορημένη στη συνάθροιση με τα παιδιά της αντιμετωπίζει εναντίωση. (Ιώβ 6:29) Βέβαια, δεν πρέπει να “ανακατευόμαστε στις υποθέσεις των άλλων”. (1 Τιμ. 5:13) Αλλά είναι καλό να ξέρουμε κάποια πράγματα για τους αδελφούς και τις αδελφές μας καθώς και για τις καταστάσεις που έχουν διαμορφώσει την προσωπικότητά τους.

11. Γιατί είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι πρεσβύτεροι καλά τα πρόβατα;

¹¹ Ιδίως οι πρεσβύτεροι πρέπει να ξέρουν τι έχουν περάσει οι αδελφοί και οι αδελφές που είναι στη φροντίδα τους. Εξετάστε το παράδειγμα ενός αδελφού ονόματι Αρτούρ, ο οποίος υπηρετούσε ως επίσκοπος περιοχής. Εκείνος και ένας άλλος πρεσβύτερος επισκέφτηκαν μια αδελφή που φαινόταν ντροπαλή και κλεισμένη στον εαυτό της. Ο Αρτούρ λέει: «Μάθαμε ότι ο σύζυγός της είχε πεθάνει λίγα χρόνια μετά τον γάμο τους. Παρά τις δυσκολίες, εκείνη κατάφερε να μεγαλώσει δύο πνευματικά ισχυρές κόρες. Τώρα όμως έχανε την όρασή της και πάλευε με την κατάθλιψη. Παρ’ όλα αυτά, η αγάπη της για τον Ιεχωβά και η πίστη της σε εκείνον παρέμεναν ισχυρές. Συνειδητοποιήσαμε ότι είχαμε πολλά να μάθουμε από το καλό παράδειγμα της αδελφής». (Φιλιπ. 2:3) Ο επίσκοπος περιοχής μιμήθηκε το παράδειγμα του Ιεχωβά. Ο Ιεχωβά γνωρίζει τα πρόβατά του και το πόσο υποφέρουν. (Έξοδ. 3:7) Οι πρεσβύτεροι που γνωρίζουν καλά τα πρόβατα είναι σε καλύτερη θέση να τα βοηθούν.

12. Πώς ωφελήθηκε η Γιπ-Γι όταν γνώρισε καλύτερα μια αδελφή στην εκκλησία της;

¹² Όταν μάθετε για το παρελθόν κάποιου συγχριστιανού σας τον οποίο θεωρείτε εκνευριστικό, είναι πιο πιθανό να τον συμπονέσετε. Δείτε ένα παράδειγμα. «Μια αδελφή στην εκκλησία μου μιλούσε πολύ δυνατά», λέει η Γιπ-Γι από την Ασία. «Θεωρούσα ότι δεν είχε καλούς τρόπους. Αλλά όταν βγήκα μαζί της στο έργο, έμαθα ότι παλιά βοηθούσε τους γονείς της να πουλούν ψάρια στην αγορά. Εκεί έπρεπε να μιλάει δυνατά για να προσελκύει πελατεία». Η Γιπ-Γι προσθέτει: «Έμαθα ότι για να καταλαβαίνω τους αδελφούς και τις αδελφές μου, χρειάζεται να μάθω το παρελθόν τους». Απαιτείται μεγάλη προσπάθεια για να γνωρίσετε καλύτερα τους αδελφούς σας. Αλλά όταν ακολουθείτε τις συμβουλές της Γραφής και ανοίγετε διάπλατα την καρδιά σας, μιμείστε τον Ιεχωβά, ο  οποίος αγαπάει “κάθε είδους ανθρώπους”.​—1 Τιμ. 2:3, 4· 2 Κορ. 6:11-13.

13. Όπως καταγράφεται στα εδάφια Γένεση 19:15, 16, τι έκαναν οι άγγελοι όταν ο Λωτ χρονοτριβούσε, και γιατί;

¹³ Σε μια κρίσιμη στιγμή της ζωής του, ο Λωτ δεν υπάκουσε αμέσως στις οδηγίες του Ιεχωβά. Δύο άγγελοι τον επισκέφτηκαν και του είπαν να βγάλει την οικογένειά του έξω από τα Σόδομα. Γιατί; Όπως εξήγησαν: “Πρόκειται να καταστρέψουμε αυτόν τον τόπο”. (Γέν. 19:12, 13) Το επόμενο πρωί, ο Λωτ και η οικογένειά του ήταν ακόμα στο σπίτι. Έτσι λοιπόν, οι άγγελοι τον προειδοποίησαν ξανά. Αλλά εκείνος «χρονοτριβούσε». Εμείς θα μπορούσαμε να κρίνουμε τον Λωτ ως απαθή, ίσως δε και ανυπάκουο. Ωστόσο, ο Ιεχωβά δεν τον θεώρησε χαμένη υπόθεση. «Χάρη στη συμπόνια του Ιεχωβά για αυτόν», οι άγγελοι έπιασαν από το χέρι τον Λωτ και την οικογένειά του και τους οδήγησαν έξω από την πόλη.​—Διαβάστε Γένεση 19:15, 16.

14. Γιατί μπορεί να ένιωσε ο Ιεχωβά συμπόνια για τον Λωτ;

¹⁴ Ο Ιεχωβά μπορεί να ένιωσε συμπόνια για τον Λωτ για διάφορους λόγους. Ο Λωτ ίσως δίσταζε να αφήσει το σπίτι του γιατί φοβόταν τους ανθρώπους που ζούσαν έξω από την πόλη. Αλλά αυτός δεν ήταν ο μόνος κίνδυνος. Ο Λωτ πιθανώς ήξερε ότι σε μια κοιλάδα εκεί κοντά υπήρχαν λάκκοι με άσφαλτο και ότι δύο βασιλιάδες είχαν πέσει κάποτε εκεί. (Γέν. 14:8-12) Ως σύζυγος και πατέρας, πρέπει να ανησυχούσε για την οικογένειά του. Επιπλέον, ήταν εύπορος, οπότε μπορεί να είχε ένα πολύ καλό σπίτι στα Σόδομα. (Γέν. 13:5, 6) Φυσικά, κανένας από αυτούς τους παράγοντες δεν αποτελεί δικαιολογία για το ότι δεν υπάκουσε αμέσως στον Ιεχωβά. Ωστόσο, ο Ιεχωβά είδε πέρα από το λάθος του Λωτ και τον θεώρησε “δίκαιο άνθρωπο”.​—2 Πέτρ. 2:7, 8.

15. Αντί να κρίνουμε τις ενέργειες κάποιου ατόμου, τι πρέπει να κάνουμε;

¹⁵ Αντί να κρίνετε τις ενέργειες κάποιου ατόμου, κάντε ό,τι καλύτερο μπορείτε για να καταλάβετε πώς νιώθει. Η Βερόνικα, μια αδελφή στην Ευρώπη, προσπάθησε να το κάνει αυτό. Η ίδια αφηγείται: «Κάποια αδελφή φαινόταν μονίμως κακοδιάθετη. Συνεχώς  απομονωνόταν. Μερικές φορές, φοβόμουν να την πλησιάσω. Αλλά σκέφτηκα: “Αν ήμουν στη θέση της, θα είχα ανάγκη μια φίλη”. Αποφάσισα λοιπόν να τη ρωτήσω πώς νιώθει. Και εκείνη άρχισε να μου ανοίγει την καρδιά της! Τώρα την καταλαβαίνω πολύ περισσότερο».

16. Γιατί πρέπει να προσευχόμαστε προκειμένου να καλλιεργούμε συμπόνια;

¹⁶ Ο μόνος που μας καταλαβαίνει πλήρως είναι ο Ιεχωβά. (Παρ. 15:11) Να του ζητάτε λοιπόν να σας βοηθάει να βλέπετε στους άλλους ό,τι και εκείνος και επίσης να σας βοηθάει να καταλαβαίνετε πώς να τους δείχνετε συμπόνια. Η προσευχή βοήθησε μια αδελφή ονόματι Ανζέλα να είναι πιο συμπονετική. Κάποια αδελφή στην εκκλησία της είχε γίνει κάπως δύστροπη. Η Ανζέλα παραδέχεται: «Το πιο εύκολο θα ήταν να πέσω στην παγίδα και να αρχίσω να επικρίνω την αδελφή ή να την αποφεύγω. Αλλά παρακάλεσα τον Ιεχωβά να με βοηθήσει να τη συμπονέσω». Απάντησε ο Ιεχωβά στην προσευχή της; Η ίδια συνεχίζει: «Βγήκαμε μαζί στο έργο και μετά μιλούσαμε επί ώρες. Την άκουσα με συμπόνια. Τώρα την αγαπάω περισσότερο και είμαι αποφασισμένη να τη βοηθήσω».

17. Τι πρέπει να είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε;

¹⁷ Δεν μπορείτε να διαλέγετε ποιοι αδελφοί ή αδελφές αξίζουν την τρυφερή σας συμπόνια. Όλοι τους αντιμετωπίζουν προβλήματα, όπως ο Ιωνάς, ο Ηλίας, η Άγαρ και ο Λωτ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτά τα προβλήματα τα έχουν προξενήσει οι ίδιοι στον εαυτό τους. Για να είμαστε ειλικρινείς, όλοι μας το έχουμε κάνει αυτό κάποια στιγμή. Εύλογα λοιπόν ο Ιεχωβά ζητάει να δείχνουμε κατανόηση ο ένας για τον άλλον. (1 Πέτρ. 3:8) Όταν υπακούμε στον Ιεχωβά, συμβάλλουμε στην ενότητα της αξιοθαύμαστης και πολυποίκιλης παγκόσμιας οικογένειάς μας. Συνεπώς, ας είμαστε αποφασισμένοι να ακούμε τους αδελφούς μας, να τους γνωρίσουμε και να τους δείχνουμε συμπόνια.