1, 2. Ποια πρόκληση αντιμετωπίζει ο λαός του Θεού σήμερα; (Βλέπε εικόνες στην αρχή του άρθρου.)

ΠΟΛΛΟΙ επαγγελματίες στον χώρο της υγείας εργάζονται ανάμεσα σε άτομα που πάσχουν από μεταδοτικές ασθένειες. Φροντίζουν τους ασθενείς τους επειδή θέλουν να τους βοηθήσουν. Ταυτόχρονα όμως χρειάζεται να παίρνουν μέτρα προστασίας για να μη μολυνθούν και οι ίδιοι από την ασθένεια που προσπαθούν να θεραπεύσουν. Παρόμοια, πολλοί από εμάς ζουν και εργάζονται μαζί με άτομα μολυσμένα από νοοτροπία και χαρακτηριστικά που αντίκεινται στις θεοσεβείς ιδιότητες. Αυτό αποτελεί πρόκληση για εμάς.

² Σε αυτές τις τελευταίες ημέρες επικρατεί ηθικό χάος. Η δεύτερη επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τον Τιμόθεο περιγράφει τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που είναι αποξενωμένοι από τον Θεό, τα οποία θα γίνουν ακόμα πιο έκδηλα στο μέλλον. (Διαβάστε 2 Τιμόθεο 3:1-5, 13) Αν και ίσως μας συγκλονίζει η ευρεία διάδοση τέτοιων ιδιοτήτων, θα μπορούσαμε να επηρεαστούμε από τη συμπεριφορά και τη νοοτροπία των ανθρώπων που τις εκδηλώνουν. (Παρ. 13:20) Σε αυτό το άρθρο, θα εξετάσουμε πώς αντιπαραβάλλονται οι ιδιότητες που χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους των τελευταίων ημερών με τις ιδιότητες του λαού του Θεού. Θα δούμε επίσης πώς μπορούμε να προστατευτούμε ώστε να μη μολυνθούμε από αρνητικά χαρακτηριστικά ενώ ταυτόχρονα βοηθάμε άλλους πνευματικά.

3. Σε ποιους αναφέρεται ο κατάλογος των ιδιοτήτων που βρίσκεται στα εδάφια 2 Τιμόθεο 3:2-5;

 ³ Ο απόστολος Παύλος έγραψε ότι «στις τελευταίες ημέρες» οι καιροί θα ήταν «δύσκολοι και επικίνδυνοι». Έπειτα απαρίθμησε 19 αρνητικές ιδιότητες οι οποίες θα χαρακτήριζαν τους ανθρώπους αυτής της χρονικής περιόδου. Αυτός ο κατάλογος στην επιστολή του Παύλου προς τον Τιμόθεο είναι παρόμοιος με εκείνον που βρίσκουμε στα εδάφια Ρωμαίους 1:29-31, αλλά περιλαμβάνει όρους που δεν εμφανίζονται πουθενά αλλού στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές. Ο Παύλος εισάγει τον κατάλογο των ασεβών ιδιοτήτων με τα λόγια «διότι οι άνθρωποι θα . . .» Εννοείται βέβαια ότι δεν εκδηλώνουν όλοι οι άνθρωποι αυτές τις ιδιότητες. Οι Χριστιανοί έχουν πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά.​—Διαβάστε Μαλαχίας 3:18.

4. Πώς θα περιγράφατε αυτούς που είναι φουσκωμένοι από υπερηφάνεια;

⁴ Αφού δήλωσε ότι πολλοί θα αγαπούσαν μόνο τον εαυτό τους και θα ήταν φιλάργυροι, ο Παύλος έγραψε ότι οι άνθρωποι θα ήταν επίσης καυχησιολόγοι, υπερήφανοι, και μάλιστα φουσκωμένοι από υπερηφάνεια. Αυτά τα χαρακτηριστικά συνήθως οφείλονται στο αίσθημα υπεροχής που έχει κάποιος λόγω των ικανοτήτων, της εμφάνισης, του πλούτου ή της κοινωνικής θέσης του. Οι άνθρωποι που έχουν τέτοια χαρακτηριστικά επιθυμούν διακαώς να τους θαυμάζουν και να τους ειδωλοποιούν οι άλλοι. Ένας λόγιος έγραψε τα εξής για το άτομο που έχει αχαλίνωτη υπερηφάνεια: «Μέσα στην καρδιά του υπάρχει ένας μικρός βωμός όπου προσκυνάει τον εαυτό του». Έχει ειπωθεί ότι η υπέρμετρη υπερηφάνεια είναι τόσο αποκρουστική ώστε ακόμα και τα ίδια τα υπερήφανα άτομα δυσανασχετούν όταν τη βλέπουν σε άλλους.

5. Πώς έχουν κυριευτεί από υπερηφάνεια ακόμα και πιστά άτομα;

⁵ Ο Ιεχωβά σαφώς απεχθάνεται την υπερηφάνεια. Μισεί τα «υπεροπτικά μάτια». (Παρ. 6:16, 17) Η υπερηφάνεια δεν αφήνει τους ανθρώπους να πλησιάσουν τον Θεό. (Ψαλμ. 10:4) Είναι χαρακτηριστικό του Διαβόλου. (1 Τιμ. 3:6) Δυστυχώς όμως, ακόμα και μερικοί όσιοι υπηρέτες του Ιεχωβά έχουν μολυνθεί από την υπερηφάνεια. Ο Οζίας, ένας βασιλιάς του Ιούδα, υπήρξε πιστός επί σειρά ετών. «Ωστόσο», δηλώνει η Γραφή, «μόλις απέκτησε δύναμη, η καρδιά του έγινε υπεροπτική, κάτι που τον οδήγησε στην καταστροφή, και ενήργησε άπιστα εναντίον του Ιεχωβά του Θεού του μπαίνοντας στον ναό του Ιεχωβά για να κάψει θυμίαμα στο θυσιαστήριο του θυμιάματος». Αργότερα, και ο βασιλιάς Εζεκίας έπεσε στα δίχτυα της υπεροψίας, αν και μόνο προσωρινά.​—2 Χρον. 26:16· 32:25, 26.

6. Για ποιους λόγους θα μπορούσε ο Δαβίδ να γίνει υπερήφανος, αλλά γιατί δεν έγινε;

⁶ Ορισμένοι γίνονται υπερήφανοι επειδή έχουν καλή εμφάνιση, δημοφιλία, ταλέντο στη μουσική, σωματική δύναμη ή υψηλή θέση. Ο Δαβίδ δεν είχε μόνο ένα από αυτά τα προσόντα. Τα είχε όλα. Εντούτοις, παρέμεινε ταπεινός σε όλη του τη ζωή. Όταν ο Δαβίδ σκότωσε τον Γολιάθ και ο Σαούλ τού πρόσφερε την κόρη του για σύζυγο, εκείνος είπε: «Ποιος είμαι εγώ και ποιοι είναι οι συγγενείς μου, η οικογένεια του πατέρα μου στον Ισραήλ, για να γίνω γαμπρός του βασιλιά;» (1 Σαμ. 18:18) Τι τον βοήθησε να παραμείνει ταπεινός; Ο Δαβίδ είχε όλες αυτές τις ιδιότητες, τις ικανότητες και τα προνόμια επειδή ο Θεός “έσκυψε”, δηλαδή ταπείνωσε τον εαυτό του, για να του δώσει προσοχή. (Ψαλμ. 113:5-8) Ο Δαβίδ ήξερε πως οτιδήποτε καλό είχε προερχόταν από τον Ιεχωβά.​—Παράβαλε 1 Κορινθίους 4:7.

7. Τι θα μας βοηθήσει να δείχνουμε ταπεινοφροσύνη;

⁷ Όπως ο Δαβίδ, έτσι και οι υπηρέτες του Ιεχωβά σήμερα αγωνίζονται να δείχνουν ταπεινοφροσύνη. Μας γεμίζει δέος η σκέψη ότι ο Ιεχωβά, η ύψιστη Προσωπικότητα στο σύμπαν, εκδηλώνει την ελκυστική ιδιότητα της ταπεινοφροσύνης. (Ψαλμ. 18:35) Παίρνουμε στα σοβαρά τη θεόπνευστη συμβουλή:  «Ντυθείτε την τρυφερή στοργή της συμπόνιας, την καλοσύνη, την ταπεινοφροσύνη, την πραότητα και τη μακροθυμία». (Κολ. 3:12) Ξέρουμε επίσης ότι η αγάπη «δεν κομπάζει, δεν φουσκώνει από υπερηφάνεια». (1 Κορ. 13:4) Όταν δείχνουμε ταπεινοφροσύνη, οι άνθρωποι μπορεί να ελκυστούν στον Ιεχωβά. Όπως οι σύζυγοι μπορεί να κερδηθούν χωρίς λόγια μέσω της διαγωγής των γυναικών τους, έτσι και κάποια άτομα μπορεί να ελκυστούν στον Θεό μέσω της ταπεινοφροσύνης που εκδηλώνουν οι υπηρέτες του.​—1 Πέτρ. 3:1.

8. (α) Πώς βλέπουν μερικοί σήμερα την ανυπακοή στους γονείς; (β) Ποια νουθεσία δίνουν οι Γραφές στα παιδιά;

⁸ Ο Παύλος περιέγραψε πώς θα συμπεριφέρονταν ο ένας στον άλλον οι άνθρωποι των τελευταίων ημερών. Έγραψε ότι, στις τελευταίες ημέρες, τα παιδιά θα ήταν ανυπάκουα στους γονείς. Αν και σήμερα αυτή η συμπεριφορά ενίοτε γίνεται αποδεκτή ή ακόμα και προωθείται από βιβλία, ταινίες και τηλεοπτικά προγράμματα, η ανυπακοή υπονομεύει τη σταθερότητα της σημαντικότερης κοινωνικής μονάδας​—της οικογένειας. Αυτή την αρχή την κατανοούσαν από πολύ παλιά. Είναι ενδιαφέρον ότι, στην αρχαία Αθήνα, αν κάποιος έδερνε τους γονείς του, θα έχανε όλα τα πολιτικά του δικαιώματα. Υπό το ρωμαϊκό δίκαιο, το να χτυπήσει κάποιος τον πατέρα του ήταν εξίσου σοβαρό με τον φόνο. Τόσο οι Εβραϊκές όσο και οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές δίνουν στα παιδιά τη νουθεσία να τιμούν τους γονείς τους.​—Έξοδ. 20:12· Εφεσ. 6:1-3.

9. Τι θα βοηθάει τους νεαρούς να είναι υπάκουοι στους γονείς τους;

⁹ Τα παιδιά μπορούν να πάρουν μέτρα προστασίας ώστε να μη μολυνθούν από το πνεύμα της ανυπακοής αναλογιζόμενα τι έχουν κάνει οι γονείς τους για αυτά. Μάλιστα η εκτίμησή τους θα αυξάνεται αν κατανοούν ότι η υπακοή αποτελεί απαίτηση του Θεού, του Πατέρα όλων μας. Όταν οι νεαροί μιλούν θετικά για τους γονείς τους, βοηθούν και άλλα νεαρά άτομα να βλέπουν θετικά τους δικούς τους γονείς. Βέβαια, αν οι γονείς είναι άστοργοι απέναντι στα παιδιά τους, εκείνα ίσως δυσκολεύονται να υπακούν με την καρδιά τους. Από την άλλη πλευρά, όταν ένα παιδί αισθάνεται ότι οι γονείς του το αγαπούν ειλικρινά, υποκινείται να τους ευαρεστεί ακόμα και όταν μπαίνει στον πειρασμό να τους παρακούσει. Ο Όστιν παραδέχεται: «Αν και είχα συχνά την επιθυμία να κάνω το δικό μου, οι γονείς μου έθεταν λογικές αρχές, εξηγούσαν τους λόγους για τους διάφορους κανόνες και κρατούσαν τις γραμμές επικοινωνίας ορθάνοιχτες. Αυτό με βοηθούσε να υπακούω. Έβλεπα ότι νοιάζονταν για εμένα και γι’ αυτό ήθελα να τους δίνω χαρά».

10, 11. (α) Ποιες αρνητικές ιδιότητες δείχνουν ότι οι άνθρωποι δεν έχουν αγάπη μεταξύ τους; (β) Μέχρι ποιου σημείου αγαπούν οι αληθινοί Χριστιανοί τον συνάνθρωπό τους;

¹⁰ Ο Παύλος απαριθμεί και άλλες αρνητικές ιδιότητες οι οποίες δείχνουν ότι οι άνθρωποι δεν έχουν αγάπη μεταξύ τους. Αφού αναφέρει ότι θα ήταν «ανυπάκουοι στους γονείς», λέει ότι θα ήταν αχάριστοι. Αυτή η σειρά είναι λογική, διότι αχάριστοι είναι όσοι δεν εκτιμούν την καλοσύνη που τους δείχνεται. Οι άνθρωποι θα ήταν επίσης ανόσιοι. Θα ήταν αδιάλλακτοι, απρόθυμοι να συμφιλιωθούν με τους άλλους. Θα ήταν βλάσφημοι και προδότες, μιλώντας υβριστικά και προσβλητικά όχι μόνο εναντίον ανθρώπων αλλά ακόμα και εναντίον του Θεού. Θα ήταν δε και συκοφάντες, άτομα που διαδίδουν επιβλαβείς φήμες με σκοπό να καταστρέψουν την υπόληψη των άλλων. *

¹¹ Σε αντίθεση με την πλειονότητα των ανθρώπων σήμερα που δεν δείχνουν αγάπη, όσοι λατρεύουν τον Ιεχωβά έχουν γνήσια αγάπη για τον συνάνθρωπό τους. Αυτό ίσχυε ανέκαθεν. Ο Ιησούς είπε ότι η αγάπη για τον  πλησίον ήταν η δεύτερη σε σπουδαιότητα εντολή στον Μωσαϊκό Νόμο, δεύτερη μόνο μετά την αγάπη για τον Θεό. (Ματθ. 22:38, 39) Ο Ιησούς είπε επίσης ότι οι αληθινοί Χριστιανοί θα αναγνωρίζονταν από την αγάπη που θα είχαν μεταξύ τους. (Διαβάστε Ιωάννης 13:34, 35) Τέτοια Χριστιανική αγάπη θα εκδήλωνε κάποιος ακόμα και στους εχθρούς του.​—Ματθ. 5:43, 44.

12. Πώς έδειχνε ο Ιησούς αγάπη για τους άλλους;

¹² Ο Ιησούς έδειχνε μεγάλη αγάπη για τους άλλους. Πήγαινε από πόλη σε πόλη, λέγοντας στους ανθρώπους τα καλά νέα για τη Βασιλεία του Θεού. Θεράπευε τους τυφλούς, τους κουτσούς, τους λεπρούς και τους κουφούς. Ανέστησε νεκρούς. (Λουκ. 7:22) Έδωσε μάλιστα την ίδια του τη ζωή για την ανθρωπότητα, παρότι πολλοί τον μισούσαν. Η αγάπη του αντανακλούσε με τέλειο τρόπο την αγάπη που δείχνει ο Πατέρας του. Σε όλη τη γη, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά εκδηλώνουν θεοσεβή αγάπη για τους άλλους.

13. Πώς βοηθάει η αγάπη μας τους άλλους να πλησιάσουν τον Ιεχωβά;

¹³ Η αγάπη που εκδηλώνουμε ελκύει ανθρώπους στον ουράνιο Πατέρα μας. Για παράδειγμα, ένας κύριος στην Ταϋλάνδη συγκινήθηκε από την αγάπη που είδε μεταξύ των αδελφών σε μια περιφερειακή συνέλευση. Όταν επέστρεψε στο σπίτι του, ζήτησε να κάνει Γραφική μελέτη δύο φορές την εβδομάδα. Κήρυττε σε όλους τους συγγενείς του και, μόλις έξι μήνες μετά τη συνέλευση, έκανε την πρώτη του ανάγνωση της Γραφής στην Αίθουσα Βασιλείας. Για να διαπιστώσουμε πώς τα πάμε στην εκδήλωση αγάπης, ας αναρωτηθούμε: “Επιδιώκω να βοηθώ τους άλλους στην οικογένειά μου, στην εκκλησία μου και στη διακονία μου; Αγωνίζομαι να βλέπω τους άλλους όπως τους βλέπει ο Ιεχωβά;”

14, 15. Ποια ζωώδη χαρακτηριστικά εκδηλώνουν πολλοί άνθρωποι, αλλά πώς έχουν αλλάξει μερικοί προς το καλύτερο;

¹⁴ Κάποιες άλλες ιδιότητες που θα εκδήλωναν οι άνθρωποι στις τελευταίες ημέρες δίνουν στους Χριστιανούς επιπρόσθετους λόγους για να κρατούν αποστάσεις από τέτοια άτομα. Οι ασεβείς θα ήταν εχθροί της αγαθότητας ή, όπως το αποδίδουν κάποιες μεταφράσεις, «άτομα που μισούν το καλό» ή «ενάντιοι σε κάθε αγαθότητα». Δεν θα είχαν  εγκράτεια και θα ήταν άγριοι. Μερικοί θα ήταν πεισματάρηδες. Η λέξη προπετεῖς του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου, που αποδίδεται εδώ «πεισματάρηδες», υποδηλώνει επίσης ότι οι άνθρωποι θα ήταν παρορμητικοί και απερίσκεπτοι.

¹⁵ Πολλά άτομα που εκδήλωναν στο παρελθόν τέτοια ζωώδη χαρακτηριστικά έχουν αλλάξει προς το καλύτερο. Αυτή η μεταμόρφωση προειπώθηκε γλαφυρά σε μια Βιβλική προφητεία. (Διαβάστε Ησαΐας 11:6, 7) Εκεί διαβάζουμε για άγρια ζώα, όπως λύκους και λιοντάρια, τα οποία ζουν ειρηνικά με οικόσιτα ζώα, όπως αρνιά και μοσχάρια. Προσέξτε ότι αυτές οι γαλήνιες συνθήκες θα επικρατούν «επειδή η γη θα γεμίσει από τη γνώση του Ιεχωβά». (Ησ. 11:9) Εφόσον τα ζώα δεν μπορούν να μάθουν για τον Ιεχωβά, η πνευματική εκπλήρωση αυτής της προφητείας εφαρμόζεται στους ανθρώπους.

16. Πώς έχει βοηθήσει η Γραφή πολλούς ανθρώπους να μεταμορφώσουν την προσωπικότητά τους;

¹⁶ Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που άλλοτε ήταν άγριοι σαν λύκοι αλλά τώρα ζουν ειρηνικά με τους άλλους. Μπορείτε να διαβάσετε μερικές τέτοιες εμπειρίες στη σειρά άρθρων «Η Αγία Γραφή Αλλάζει Ζωές» στον ιστότοπο jw.org. Όσοι έχουν γνωρίσει τον Ιεχωβά και τον υπηρετούν δεν μοιάζουν με εκείνους που έχουν όψη ευσέβειας αλλά αρνούνται τη δύναμή της, οι οποίοι προσποιούνται ότι λατρεύουν τον Θεό αλλά διαψεύδουν τον ισχυρισμό τους με τη διαγωγή τους. Αντίθετα, άνθρωποι που στο παρελθόν ήταν άγριοι έχουν ντυθεί «τη νέα προσωπικότητα που δημιουργήθηκε σύμφωνα με το θέλημα του Θεού με αληθινή δικαιοσύνη και οσιότητα». (Εφεσ. 4:23, 24) Όταν οι άνθρωποι μαθαίνουν για τον Θεό, διακρίνουν την ανάγκη να συμμορφωθούν με τους κανόνες του. Στη συνέχεια, υποκινούνται να κάνουν αλλαγές στις πεποιθήσεις τους, στη νοοτροπία τους και στη διαγωγή τους. Τέτοιες αλλαγές δεν είναι εύκολες, αλλά γίνονται εφικτές επειδή το πνεύμα του Θεού βοηθάει εκείνους που επιθυμούν ειλικρινά να κάνουν το θέλημά Του.

17. Πώς θα καταφέρουμε να μην επηρεαστούμε από όσους εκδηλώνουν ασεβείς ιδιότητες;

¹⁷ Η αντίθεση ανάμεσα σε όσους υπηρετούν τον Θεό και όσους δεν τον υπηρετούν γίνεται ολοένα και πιο φανερή. Εμείς που υπηρετούμε τον Θεό πρέπει να προσέχουμε ώστε να μην επηρεαστούμε από την ασεβή νοοτροπία των άλλων. Ενεργώντας σοφά, δίνουμε προσοχή στη θεόπνευστη συμβουλή να φεύγουμε μακριά από εκείνους που περιγράφονται στα εδάφια 2 Τιμόθεο 3:2-5. Βέβαια, δεν μπορούμε να αποφύγουμε εντελώς τους ανθρώπους που έχουν ασεβή χαρακτηριστικά. Ίσως είμαστε αναγκασμένοι να εργαζόμαστε μαζί τους, να πηγαίνουμε σχολείο μαζί τους ή να ζούμε μαζί τους. Αλλά μπορούμε να μην παρασυρθούμε από τον τρόπο σκέψης τους και να μην υιοθετήσουμε τα χαρακτηριστικά τους. Αυτό θα επιτευχθεί αν ενισχύουμε την πνευματικότητά μας μέσω μελέτης της Γραφής και στενής συναναστροφής με εκείνους που είναι αποφασισμένοι να υπηρετούν τον Ιεχωβά.

18. Πώς μπορεί η ομιλία και η διαγωγή μας να ωφελήσουν πνευματικά άλλους;

¹⁸ Πρέπει επίσης να προσπαθούμε να βοηθάμε πνευματικά άλλους. Να αναζητάτε ευκαιρίες για να δίνετε μαρτυρία, παρακαλώντας τον Ιεχωβά να σας βοηθήσει να πείτε το σωστό πράγμα τη σωστή στιγμή. Πρέπει να κάνουμε γνωστό στους άλλους ότι είμαστε Μάρτυρες του Ιεχωβά. Με αυτόν τον τρόπο, η καλή διαγωγή μας θα φέρνει δόξα στον Θεό και όχι σε εμάς. Έχουμε εκπαιδευτεί “να απορρίπτουμε την ασέβεια και τις κοσμικές επιθυμίες και να ζούμε με σωφροσύνη, δικαιοσύνη και θεοσεβή αφοσίωση στο παρόν σύστημα πραγμάτων”. (Τίτο 2:11-14) Αν η διαγωγή μας είναι θεοσεβής, οι άλλοι θα μας παρατηρούν, και μερικοί μάλιστα ίσως πουν: «Θέλουμε να έρθουμε μαζί σας, γιατί ακούσαμε ότι ο Θεός είναι μαζί σας».​—Ζαχ. 8:23.