ΑΡΘΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ 26
Μπορείτε να Βοηθήσετε στο Έργο Μαθήτευσης;
“Ο Θεός . . . σας δίνει τόσο την επιθυμία όσο και τη δύναμη να αναλαμβάνετε δράση”.—ΦΙΛΙΠ. 2:13.
ΥΜΝΟΣ 64 Συμμετέχουμε Χαρούμενα στον Θερισμό
ΠΕΡΙΛΗΨΗ *
1. Τι έχει κάνει ο Ιεχωβά για εσάς;
ΠΩΣ γίνατε Μάρτυρας του Ιεχωβά; Αρχικά, ακούσατε «τα καλά νέα»—ίσως από τους γονείς σας, από έναν συνεργάτη ή κάποιον συμμαθητή σας, ή μέσω του έργου κηρύγματος από πόρτα σε πόρτα. (Μάρκ. 13:10) Στη συνέχεια, κάποιος αφιέρωσε πολύ χρόνο και δυνάμεις για να μελετήσει μαζί σας τη Γραφή. Μέσω αυτής της μελέτης, αγαπήσατε τον Ιεχωβά και μάθατε ότι και εκείνος σας αγαπάει. Ο Ιεχωβά σάς έλκυσε στην αλήθεια, και τώρα, ως μαθητής του Ιησού Χριστού, έχετε την προοπτική να ζήσετε για πάντα. (Ιωάν. 6:44) Αναμφίβολα, είστε ευγνώμων στον Ιεχωβά που υποκίνησε κάποιον να σας διδάξει την αλήθεια και που σας δέχτηκε ως υπηρέτη Του.
2. Τι θα εξετάσουμε σε αυτό το άρθρο;
2 Τώρα που γνωρίζουμε την αλήθεια, έχουμε το προνόμιο να βοηθάμε άλλους να μπουν και αυτοί στην οδό για τη ζωή. Ίσως νιώθουμε άνετα όταν κηρύττουμε από πόρτα σε πόρτα, αλλά ίσως δυσκολευόμαστε να προσφέρουμε και να διεξάγουμε Γραφικές μελέτες. Μήπως έτσι νιώθετε και εσείς; Τότε πιθανώς θα βρείτε χρήσιμες κάποιες από τις συμβουλές αυτού του άρθρου. Θα συζητήσουμε τι μας υποκινεί να βοηθάμε στη μαθήτευση. Επίσης, θα εξετάσουμε πώς μπορούμε να υπερνικούμε δυσκολίες που ίσως μας κάνουν να διστάζουμε να αναλάβουμε μια Γραφική μελέτη. Ας εξετάσουμε πρώτα όμως γιατί πρέπει να είμαστε, όχι μόνο κήρυκες, αλλά και δάσκαλοι των καλών νέων.
Ο ΙΗΣΟΥΣ ΜΑΣ ΑΝΕΘΕΣΕ ΝΑ ΚΗΡΥΤΤΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΔΙΔΑΣΚΟΥΜΕ
3. Γιατί κηρύττουμε;
3 Όταν ο Ιησούς ήταν στη γη, έδωσε στους ακολούθους του μια δίπτυχη αποστολή. Κατ’ αρχάς, τους είπε να κηρύττουν τα Ματθ. 10:7· Λουκ. 8:1) Μεταξύ άλλων, ο Ιησούς προετοίμασε τους μαθητές του τόσο για αρνητικές όσο και για θετικές αντιδράσεις στο άγγελμα της Βασιλείας. (Λουκ. 9:2-5) Προείπε επίσης την έκταση του έργου κηρύγματος, λέγοντας ότι οι ακόλουθοί του θα έδιναν «μαρτυρία σε όλα τα έθνη». (Ματθ. 24:14· Πράξ. 1:8) Ανεξάρτητα από την αντίδραση των ανθρώπων στο κήρυγμα, οι μαθητές έπρεπε να μιλούν στους ανθρώπους για τη Βασιλεία του Θεού και για το τι θα επιτελούσε αυτή.
καλά νέα της Βασιλείας και τους έδειξε πώς να το κάνουν αυτό. (4. Σύμφωνα με τα εδάφια Ματθαίος 28:18-20, τι άλλο πρέπει να κάνουμε εκτός από το να κηρύττουμε για τη Βασιλεία;
4 Ποια ήταν η δεύτερη πτυχή της αποστολής που έδωσε ο Ιησούς; Είπε στους ακολούθους του να διδάσκουν τους πιθανούς μαθητές να τηρούν όλα όσα είχε παραγγείλει. Αλλά μήπως αυτό το έργο κηρύγματος και διδασκαλίας θα περιοριζόταν στον πρώτο αιώνα, όπως ίσως ισχυρίζονται κάποιοι; Όχι, ο Ιησούς έδειξε ότι αυτό το ζωτικό έργο θα συνεχιζόταν μέχρι τις ημέρες μας, «μέχρι την τελική περίοδο του συστήματος πραγμάτων». (Διαβάστε Ματθαίος 28:18-20) Ο Ιησούς πιθανότατα έδωσε αυτή την αποστολή όταν εμφανίστηκε σε 500 και πλέον μαθητές του. (1 Κορ. 15:6) Και στην αποκάλυψη την οποία έδωσε στον Ιωάννη, ο Ιησούς έδειξε σαφώς ότι αναμένεται από όλους τους μαθητές του να βοηθούν άλλους να μάθουν για τον Ιεχωβά.—Αποκ. 22:17.
5. Σύμφωνα με τα εδάφια 1 Κορινθίους 3:6-9, πώς έδειξε ο Παύλος τη σύνδεση ανάμεσα στο κήρυγμα και στη διδασκαλία;
5 Ο απόστολος Παύλος παρομοίασε το έργο μαθήτευσης με την καλλιέργεια φυτών, δείχνοντας ότι δεν αρκεί απλώς να φυτεύουμε σπόρους. Υπενθύμισε στους Κορινθίους: «Εγώ φύτεψα, ο Απολλώς πότισε . . . Εσείς είστε αγρός του Θεού υπό καλλιέργεια». (Διαβάστε 1 Κορινθίους 3:6-9) Ως εργάτες στον “αγρό του Θεού”, όχι μόνο φυτεύουμε σπόρους αλλά τους ποτίζουμε κιόλας και ελέγχουμε τακτικά την πρόοδό τους. (Ιωάν. 4:35) Ταυτόχρονα, αναγνωρίζουμε ότι ο Θεός είναι εκείνος που κάνει τον σπόρο να αυξάνει.
6. Τι περιλαμβάνει το έργο μας ως δασκάλων;
6 Αναζητούμε εκείνους που έχουν «τη σωστή διάθεση για αιώνια ζωή». (Πράξ. 13:48) Για να γίνουν αυτά τα άτομα μαθητές, πρέπει να τα βοηθήσουμε (1) να καταλάβουν, (2) να δεχτούν και (3) να θέσουν σε εφαρμογή όσα μαθαίνουν από τη Γραφή. (Ιωάν. 17:3· Κολ. 2:6, 7· 1 Θεσ. 2:13) Όλοι στην εκκλησία μπορούν να βοηθούν τους σπουδαστές με το παράδειγμά τους, δείχνοντάς τους αγάπη και κάνοντάς τους να νιώθουν ευπρόσδεκτοι στις συναθροίσεις. (Ιωάν. 13:35) Αυτός που κάνει τη μελέτη ίσως χρειάζεται επίσης να αφιερώνει πολύ χρόνο και δυνάμεις ώστε να βοηθήσει τον σπουδαστή να ανατρέψει “ισχυρά οχυρωμένες” πεποιθήσεις ή συνήθειες. (2 Κορ. 10:4, 5) Μπορεί να χρειαστούν πολλοί μήνες για να βοηθήσουμε ένα άτομο να κάνει αυτά τα βήματα ώστε τελικά να φτάσει στον στόχο του βαφτίσματος. Αλλά αξίζει τον κόπο και με το παραπάνω.
Η ΑΓΑΠΗ ΜΑΣ ΥΠΟΚΙΝΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΜΑΘΗΤΕΣ
7. Τι μας υποκινεί να συμμετέχουμε στο έργο κηρύγματος και μαθήτευσης;
7 Γιατί συμμετέχουμε στο έργο κηρύγματος και μαθήτευσης; Πρώτον, επειδή αγαπούμε τον Ιεχωβά. Όταν κάνετε το καλύτερο που μπορείτε για να υπακούτε στην εντολή να κηρύξετε και να κάνετε μαθητές, δείχνετε την αγάπη σας για τον Θεό. (1 Ιωάν. 5:3) Σκεφτείτε το εξής: Η αγάπη σας για τον Ιεχωβά σάς έχει ήδη υποκινήσει να κηρύττετε από σπίτι σε σπίτι. Ήταν εύκολο να υπακούσετε σε αυτή την εντολή; Πιθανότατα όχι. Όταν πλησιάσατε στην πρώτη σας πόρτα, δεν νιώθατε άγχος; Σίγουρα νιώθατε! Αλλά ξέρατε ότι αυτό είναι το έργο που θέλει ο Ιησούς να κάνετε και υπακούσατε στην εντολή του. Και πιθανώς, με τον καιρό, σας έχει γίνει πιο εύκολο να συμμετέχετε στο έργο κηρύγματος. Τι θα πούμε όμως για τη διεξαγωγή μιας Γραφικής μελέτης; Μήπως η ιδέα και μόνο σας αγχώνει; Ίσως. Αν όμως ζητάτε από τον Ιεχωβά να σας βοηθήσει να υπερνικήσετε το άγχος σας και να επιστρατεύσετε το θάρρος σας ώστε να προσφέρετε μια Γραφική μελέτη, εκείνος θα σας βοηθήσει να ενισχύσετε την επιθυμία σας να κάνετε μαθητές.
8. Σύμφωνα με το εδάφιο Μάρκος 6:34, τι άλλο μας υποκινεί να διδάσκουμε τους ανθρώπους;
8 Δεύτερον, η αγάπη για τους συνανθρώπους μας μάς υποκινεί να τους διδάσκουμε την αλήθεια. Σε κάποια περίπτωση, ο Ιησούς και οι μαθητές του ήταν εξουθενωμένοι από την εντατική δράση τους στο κήρυγμα. Χρειαζόταν να πάνε κάπου για να ξεκουραστούν. Αλλά τότε τους βρήκε ένα μεγάλο πλήθος. Ο Ιησούς τούς σπλαχνίστηκε και άρχισε «να τους διδάσκει πολλά». (Διαβάστε Μάρκος 6:34) Παρά την κούρασή του, κατέβαλε σκληρές προσπάθειες. Γιατί; Ο Ιησούς έβαλε τον εαυτό του στη θέση εκείνων των ανθρώπων. Είδε πόσο υπέφεραν—πόσο απεγνωσμένα χρειάζονταν ελπίδα—και ήθελε να τους βοηθήσει. Οι άνθρωποι σήμερα βρίσκονται στην ίδια κατάσταση. Μη σας ξεγελάει η εξωτερική τους εμφάνιση. Είναι σαν πρόβατα που περιπλανιούνται αβοήθητα, χωρίς βοσκό να τα καθοδηγεί. Ο απόστολος Παύλος είπε ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι χωρίς Θεό και ότι δεν έχουν ελπίδα. (Εφεσ. 2:12) Βρίσκονται “στην οδό που οδηγεί στην καταστροφή”! (Ματθ. 7:13) Όταν σκεφτόμαστε την πνευματική κατάσταση των ανθρώπων στον τομέα μας, η αγάπη και η συμπόνια μάς υποκινούν να τους βοηθήσουμε. Και ο καλύτερος τρόπος για να το κάνουμε αυτό είναι να τους προσφέρουμε μια Γραφική μελέτη.
9. Σύμφωνα με το εδάφιο Φιλιππησίους 2:13, πώς μπορεί να σας βοηθήσει ο Ιεχωβά;
9 Ίσως διστάζετε να προσφέρετε μια Γραφική μελέτη επειδή ξέρετε ότι μια μελέτη θα δεσμεύσει αρκετό από τον χρόνο σας. Αν όντως έχουν έτσι τα πράγματα, πείτε στον Ιεχωβά πώς νιώθετε. Ζητήστε του να σας βοηθήσει να καλλιεργήσετε την επιθυμία να βρείτε και στη συνέχεια να διεξάγετε μια μελέτη. (Διαβάστε Φιλιππησίους 2:13) Ο απόστολος Ιωάννης μάς διαβεβαίωσε ότι ο Θεός απαντάει στις προσευχές που εναρμονίζονται με το θέλημά Του. (1 Ιωάν. 5:14, 15) Επομένως, μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι ο Ιεχωβά θα σας βοηθήσει να καλλιεργήσετε την επιθυμία να συμμετάσχετε και εσείς στο έργο μαθήτευσης.
ΠΩΣ ΝΑ ΞΕΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΛΛΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ
10, 11. Τι μπορεί να μας κάνει να διστάζουμε να αναλάβουμε μια Γραφική μελέτη;
10 Παίρνουμε στα σοβαρά την αποστολή μας να διδάσκουμε παρότι αντιμετωπίζουμε δυσκολίες που ίσως να μας εμποδίζουν να κάνουμε όσα θα θέλαμε στο έργο μαθήτευσης. Ας εξετάσουμε μερικές από αυτές τις δυσκολίες και πώς μπορούμε να τις ξεπεράσουμε.
11 Ίσως νιώθουμε ότι μας περιορίζουν οι περιστάσεις μας. Για παράδειγμα, μερικοί ευαγγελιζόμενοι είναι ηλικιωμένοι ή άρρωστοι. Μήπως αυτό ισχύει και για εσάς; Αν ναι, τότε σκεφτείτε ένα μάθημα που έχουμε πάρει από την πανδημία της νόσου COVID-19. Διαπιστώσαμε ότι μπορούμε να κάνουμε αποτελεσματικές Γραφικές μελέτες ηλεκτρονικά! Έτσι λοιπόν, μπορείτε να αρχίσετε και στη συνέχεια να διεξάγετε μια μελέτη από την άνεση του σπιτιού σας. Σκεφτείτε ακόμα ένα πλεονέκτημα. Μερικοί θέλουν να μελετήσουν τη Γραφή, αλλά δεν είναι διαθέσιμοι τις ώρες που αφιερώνουν συνήθως οι αδελφοί στο έργο. Ίσως όμως να μπορούν νωρίς το Ιωάν. 3:1, 2.
πρωί ή αργά τη νύχτα. Μήπως θα μπορούσατε να προσφερθείτε να καλύψετε αυτή την ανάγκη; Ο Ιησούς δίδαξε τον Νικόδημο τη νύχτα, γιατί εκείνη την ώρα προτιμούσε ο Νικόδημος.—12. Ποιοι παράγοντες μας γεμίζουν πεποίθηση ότι μπορούμε να είμαστε αποτελεσματικοί δάσκαλοι;
12 Ίσως πιστεύουμε ότι δεν είμαστε ικανοί να διεξάγουμε μια Γραφική μελέτη. Μπορεί να νιώθουμε ότι χρειάζεται να αποκτήσουμε περισσότερες γνώσεις ή διδακτικές δεξιότητες για να μπορέσουμε να μελετήσουμε με κάποιον. Αν έτσι νιώθετε και εσείς, εξετάστε τρεις παράγοντες που μπορούν να τονώσουν την αυτοπεποίθησή σας. Πρώτον, ο Ιεχωβά θεωρεί ότι έχετε τα προσόντα να διδάσκετε. (2 Κορ. 3:5) Δεύτερον, ο Ιησούς, ο οποίος έχει “όλη την εξουσία στον ουρανό και στη γη”, σας έχει εξουσιοδοτήσει να διδάσκετε. (Ματθ. 28:18) Και τρίτον, μπορείτε να στηρίζεστε σε άλλους για βοήθεια. Ο Ιησούς στηριζόταν σε όσα τον δίδαξε ο Πατέρας του να λέει, και το ίδιο μπορείτε να κάνετε και εσείς. (Ιωάν. 8:28· 12:49) Επιπρόσθετα, μπορείτε να ζητήσετε από τον επίσκοπο του ομίλου σας, από κάποιον ικανό σκαπανέα ή από έναν έμπειρο ευαγγελιζόμενο να σας βοηθήσει να αρχίσετε και στη συνέχεια να διεξάγετε μια μελέτη. Ένας τρόπος για να αποκτήσετε αυτοπεποίθηση είναι να παρευρεθείτε σε μια μελέτη που κάνει κάποιος από αυτούς τους ευαγγελιζομένους.
13. Γιατί χρειάζεται να είμαστε προσαρμοστικοί;
13 Ίσως δυσκολευόμαστε να προσαρμοστούμε στις νέες μεθόδους και στα νέα εργαλεία. Ο τρόπος με τον οποίο διεξάγουμε τις Γραφικές μελέτες έχει πλέον αλλάξει. Με την κύρια έκδοση μελέτης μας, το βιβλίο Ευτυχισμένη Ζωή για Πάντα!, τόσο η προετοιμασία μας για τη μελέτη όσο και η διεξαγωγή της πρέπει να γίνονται διαφορετικά από ό,τι στο παρελθόν. Διαβάζουμε λιγότερες παραγράφους και συζητάμε περισσότερο με τον σπουδαστή. Όταν διδάσκουμε, χρησιμοποιούμε περισσότερα βίντεο και ηλεκτρονικά μέσα, όπως το JW Library®. Αν δυσκολεύεστε με αυτά τα εργαλεία, μιλήστε με κάποιον που μπορεί να σας βοηθήσει να μάθετε να τα χρησιμοποιείτε. Η δύναμη της συνήθειας είναι πολύ μεγάλη. Δεν μας είναι εύκολο να προσαρμοζόμαστε σε καινούριες μεθόδους. Αλλά με τη βοήθεια του Ιεχωβά και με τη βοήθεια άλλων, θα προσαρμοστείτε πιο εύκολα και θα απολαμβάνετε ακόμα περισσότερο τη διεξαγωγή μελετών. Όπως είπε κάποιος σκαπανέας, αυτή η μέθοδος μελέτης είναι «αναζωογονητική τόσο για τον σπουδαστή όσο και για τον δάσκαλο».
14. Τι πρέπει να θυμόμαστε όταν εργαζόμαστε σε έναν δύσκολο τομέα, και πώς μας ενθαρρύνουν τα εδάφια 1 Κορινθίους 3:6, 7;
14 Ίσως ζούμε σε έναν τομέα όπου είναι δύσκολο να αρχίσουμε μελέτες. Οι άνθρωποι ίσως φαίνεται να αδιαφορούν για το άγγελμά μας ή ακόμα και να εναντιώνονται σε αυτό. Πώς θα παραμείνουμε θετικοί σε έναν τέτοιον τομέα; Να θυμάστε ότι οι περιστάσεις των ανθρώπων μπορούν να αλλάξουν γρήγορα σε αυτόν τον ταραγμένο κόσμο, και κάποιοι που άλλοτε δεν ενδιαφέρονταν ίσως αποκτήσουν συναίσθηση της πνευματικής τους ανάγκης. (Ματθ. 5:3) Μερικοί οι οποίοι στο παρελθόν αρνούνταν πάντοτε τα έντυπά μας δέχτηκαν αργότερα να κάνουν Γραφική μελέτη. Ξέρουμε επίσης ότι ο Ιεχωβά είναι ο Κύριος του θερισμού. (Ματθ. 9:38) Θέλει από εμάς να φυτεύουμε και να ποτίζουμε, αλλά Εκείνος είναι υπεύθυνος για την αύξηση. (1 Κορ. 3:6, 7) Και πόσο ενθαρρυντικό είναι να θυμόμαστε ότι, ακόμα και αν προς το παρόν δεν μπορούμε να έχουμε μια μελέτη, ο Ιεχωβά μάς ανταμείβει βάσει των προσπαθειών μας και όχι των αποτελεσμάτων! *
ΓΕΥΤΕΙΤΕ ΤΗ ΧΑΡΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΤΕΥΣΗΣ
15. Πώς νιώθει ο Ιεχωβά όταν κάποιος δέχεται να κάνει Γραφική μελέτη και ενεργεί σύμφωνα με όσα μαθαίνει;
15 Ο Ιεχωβά χαίρεται όταν κάποιος δέχεται τη Βιβλική αλήθεια και τη μεταδίδει σε άλλους. (Παρ. 23:15, 16) Πόσο μεγάλη πρέπει να είναι η χαρά του Ιεχωβά καθώς βλέπει τι συμβαίνει σήμερα! Για παράδειγμα, παρά την παγκόσμια πανδημία στη διάρκεια του υπηρεσιακού έτους 2020, διεξάχθηκαν 7.705.765 Γραφικές μελέτες, και ως αποτέλεσμα 241.994 άτομα αφιερώθηκαν στον Ιεχωβά και βαφτίστηκαν. Αυτοί οι καινούριοι μαθητές με τη σειρά τους θα αρχίσουν Γραφικές μελέτες και θα κάνουν και άλλους μαθητές. (Λουκ. 6:40) Αναμφίβολα, κάνουμε τον Ιεχωβά ευτυχισμένο όταν συμμετέχουμε στο έργο μαθήτευσης.
16. Ποιος είναι ένας καλός στόχος;
16 Η μαθήτευση θέλει δουλειά, αλλά με τη βοήθεια του Ιεχωβά μπορούμε να συμβάλουμε στο να διδαχτούν καινούρια άτομα να αγαπούν τον ουράνιο Πατέρα μας. Μπορούμε να βάλουμε στόχο να αρχίσουμε και στη συνέχεια να διεξάγουμε τουλάχιστον μία μελέτη; Ίσως εκπλαγούμε με τα αποτελέσματα αν εκμεταλλευόμαστε κάθε κατάλληλη ευκαιρία για να προτείνουμε μελέτη σε εκείνους που συναντούμε. Μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι ο Ιεχωβά θα ευλογήσει τις προσπάθειές μας.
17. Τι θα νιώσουμε αν μας δοθεί η ευκαιρία να κάνουμε μια Γραφική μελέτη;
17 Τι μεγάλο προνόμιο έχουμε να κηρύττουμε αλλά και να διδάσκουμε την αλήθεια σε άλλους! Αυτό το έργο μάς κάνει πραγματικά ευτυχισμένους. Ο απόστολος Παύλος, ο οποίος βοήθησε πολλούς στη Θεσσαλονίκη να γίνουν μαθητές, εξέφρασε τα αισθήματά του ως εξής: «Ποια είναι η ελπίδα μας, η χαρά μας ή το στεφάνι της αγαλλίασής μας ενώπιον του Κυρίου μας Ιησού στην παρουσία του; Δεν είστε στην πραγματικότητα εσείς; Εσείς είστε σίγουρα η δόξα και η χαρά μας». (1 Θεσ. 2:19, 20· Πράξ. 17:1-4) Πολλοί σήμερα νιώθουν το ίδιο. Μια αδελφή ονόματι Στεφανί, η οποία μαζί με τον σύζυγό της έχει βοηθήσει αρκετά άτομα να προοδεύσουν μέχρι το βάφτισμα, λέει: «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από το να βοηθάς ανθρώπους να αφιερωθούν στον Ιεχωβά».
ΥΜΝΟΣ 57 Κηρύττουμε σε Κάθε Είδους Ανθρώπους
^ παρ. 5 Ο Ιεχωβά μάς έχει δώσει το προνόμιο, όχι μόνο να κηρύττουμε σε άλλους, αλλά και να τους διδάσκουμε να τηρούν όλα όσα έχει παραγγείλει ο Ιησούς. Τι μας υποκινεί να θέλουμε να διδάξουμε άλλους; Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουμε στο έργο κηρύγματος και μαθήτευσης; Πώς μπορούμε να τις ξεπεράσουμε; Αυτό το άρθρο θα δώσει τις απαντήσεις.
^ παρ. 14 Για μια εξέταση του ρόλου που παίζουμε στη μαθήτευση, βλέπε το άρθρο «Ως Εκκλησία, να Βοηθάτε τους Σπουδαστές να Προοδεύσουν ως το Βάφτισμα», στη Σκοπιά του Μαρτίου 2021.
^ παρ. 53 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΚΟΝΑΣ: Δείτε πώς μπορεί να αλλάξει η Γραφική μελέτη τη ζωή ενός ατόμου: Στην αρχή, αυτός ο άνθρωπος φαίνεται να είναι χωρίς σκοπό στη ζωή, αποξενωμένος από τον Ιεχωβά. Κατόπιν, τον βρίσκουν οι Μάρτυρες στο έργο κηρύγματος και εκείνος δέχεται να κάνει μελέτη. Τα όσα μαθαίνει τον οδηγούν στην αφιέρωση και στο βάφτισμα. Αργότερα, συμμετέχει και εκείνος στο έργο μαθήτευσης. Τελικά, όλοι τους απολαμβάνουν τη ζωή στον Παράδεισο.